Informacja o wynikach kontroli jakości handlowej wybranych środków spożywczych oferowanych na rynku krajowym i ich oryginalnych odpowiedników sprowadzanych z krajów Europy Zachodniej

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie wraz z Delegaturą w Koszalinie przeprowadził w II kwartale 2018 roku łącznie 8 kontroli u 8 przedsiębiorców w zakresie jakości handlowej wybranych środków spożywczych oferowanych na rynku krajowym i ich oryginalnych odpowiedników sprowadzanych z krajów Europy Zachodniej, zgodnie z wytycznymi Prezesa UOKiK.

Przedsiębiorców do kontroli wytypowano według własnego rozeznania.

Kontrolą objęto niżej wymienionych przedsiębiorców:

SKLEPY SIECI HANDLOWYCH

• Sklep spożywczo-przemysłowym w Koszalinie[KONTROLA URZĘDOWA],
• Sklep spożywczo-przemysłowym w Koszalinie, [KONTROLA URZĘDOWA],
• Hipermarket w Szczecinie [KONTROLA URZĘDOWA],
• Market w Szczecinie [KONTROLA URZĘDOWA],
• Market w Szczecinie[KONTROLA URZĘDOWA];
• Hipermarket w Szczecinie [KONTROLA URZĘDOWA].

POZOSTAŁE PLACÓWKI

• Sklep spożywczo-przemysłowym w Sławnie, [KONTROLA URZĘDOWA],
• Sklepie w Świnoujściu, [KONTROLA URZĘDOWA].

W trakcie realizowania programu kontroli ocenie poddano ogółem 16 partii środków spożywczych (8 par) o łącznej wartości 1386 zł (w tym 5 partii produktów zakupionych na terenie Niemiec
o wartości 40 zł oraz 3 partie o łącznej wartości 313 zł produktów pochodzenia zagranicznego zakupionych na terenie Polski stanowiące odpowiedniki dla produktów przeznaczonych na rynek Polski).

Zakwestionowano 3 partie o wartości 313 zł (z produktów objętych kontrolą u polskich przedsiębiorców).

Kontrolą objęto:

• wyroby cukiernicze, w tym czekoladowe – 4 partie o wartości 388 zł (produkty kupowane w Polsce), zakwestionowano 2 partie o wartości 153 zł
• inne produkty – 8 partii o wartości 667 zł (brzoskwinie w puszce, przecier pomidorowy, napoje alkoholowe, sos pomidorowy z papryką chili) - z tego 3 partie o wartości 28 zł zakupione na terenie Niemiec), zakwestionowano 1 partię o wartości 160 zł;
• produkty mleczne -4 partie o wartości 331 zł- z tego 2 partie o wartości 12 zł zakupione na terenie Niemiec, nie kwestionowano żadnej partii.

Produkty w parach przedstawiają się następująco:

wyroby cukiernicze, w tym czekoladowe:

• Krem kakaowo-mleczny– sklep spożywczo – przemysłowy w Koszalinie, oraz odpowiednik tego produktu – sklep spożywczo- przemysłowy w Sławnie,
• baton - market w Szczecinie oraz odpowiednik tego produktu)- Sklep w Świnoujściu,

inne produkty:

• Przecier pomidorowy– sklep spożywczo- przemysłowy w Koszalinie, oraz odpowiednik tego produktu zakupiony na terenie Niemiec,
• Połówki brzoskwiń w syropie.– sklep spożywczo – przemysłowy w Koszalinie, ul. oraz odpowiednik tego produktu zakupiony na terenie Niemiec,
• Napój alkoholowy - market w Szczecinie oraz odpowiednik tego produktu - Sklep w Świnoujściu,
• Sos pomidorowy z papryką - Hipermarket w Szczecinie oraz odpowiednik tego produktu zakupiony na terenie Niemiec,

produkty mleczne

• Napój mleczny -Market w Szczecinie oraz odpowiednik tego produktu zakupiony na terenie Niemiec,
• Deser mleczny - Hipermarket w Szczecinie oraz odpowiednik tego produktu t zakupiony na terenie Niemiec.

Ocena prawidłowości oznakowania

Sprawdzono prawidłowość oznakowania wybranych środków spożywczych w opakowaniach jednostkowych na podstawie przepisów:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 str. 1 z późn. zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008 str. 16 z późn. zm.);
• ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2212 ze zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008 str. 16 z późn. zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków spożywczych aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz. Urz. UE. L Nr 354 z 31.12.2008 str. 34 z późn. zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE)  nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 20.12.2013 str.671 z późn. zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 853/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L Nr 139 z 30.04.2004 str. 55 z późn. zm.);
• ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2018 r. poz. 1159),
• rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 grudnia 2002r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych (Dz.U.2002r, Nr 214 poz.1813 z późn. zm.).

Kontrole w zakresie oznakowania wybranych środków spożywczych przeprowadzono u 8 przedsiębiorców, w trakcie których ocenie poddano 11 partii środków spożywczych o wartości 1346 zł. Badaniem oznakowania nie objęto 5 partii o wartości 40 zł środków spożywczych zakupionych na terenie Niemiec.

W sklepach sieci handlowych

• Krem kakaowo-mleczny – sklep spożywczo – przemysłowy 895 w Koszalinie,
• Przecier pomidorowy. – sklep spożywczo-przemysłowy Koszalinie ,
• Połówki brzoskwiń w syropie – sklep spożywczo – przemysłowy 95 w Koszalinie,
• Deser mleczny - Hipermarket w Szczecinie,
• Napój mleczny - Market w Szczecinie,
• Sos pomidorowy z papryką - Hipermarket w Szczecinie;
• Napój alkoholowy - market w Szczecinie,
• Baton - market w Szczecinie,

W pozostałych placówkach

• Odpowiednik kremu kakaowo-mlecznego – sklep spożywczo- przemysłowy w Sławnie,
• Napój alkoholowy - sklep w Świnoujściu,
• baton- sklep w Świnoujściu.

Nieprawidłowości stwierdzono u 2 przedsiębiorców:

• u przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie spożywczo-przemysłowym w Sławnie, gdzie stwierdzono 1 partię produktu (odpowiednik kremu) która nie posiadała oznaczeń w języku polskim.

Powyższe narusza wymagania określone w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2017r. poz. 2212 z późn.zm) oraz art. 15 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.).

Przedsiębiorca usunął stwierdzone uchybienie w trakcie kontroli.

W związku z powyższym zostanie wszczęte postępowanie administracyjne z ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. j. w.).

u przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie w Świnoujściu, gdzie stwierdzono:

a) nieprawidłowe oznakowanie na etykietach batonu, z uwagi na brak informacji w języku polskim w zakresie:

• daty minimalnej trwałości: brak napisu: „najlepiej spożyć przed”,
• wartości odżywczej,
• warunków przechowywania.

Powyższe narusza wymagania określone w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2017r. poz. 2212 z późn. zm.) oraz art. 15 ust. 1 rozporządzenia 1169/2011 jw.

Ponadto w oznakowaniu badanego produktu w polskiej wersji językowej stwierdzono brak wyszczególnienia alergenów występujących w produkcie tj. orzechy arachidowe, mleko
w proszku, serwatka w proszku (z mleka), laktoza, tłuszcz mleczny, proteina mleczna, nie wyróżniono pismem odróżniającym od pozostałych składników - produktów powodujących alergie lub reakcje nietolerancji, nazwa substancji lub produktu wymienionego w załączniku II za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego ją od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła, co narusza art. 21 ust. 1 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r. (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.).

Powyższe nie odpowiada wymaganiom jakości handlowej określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych. (Dz. U. 2017r. poz. 2212 z późn. zm.).

b) nieprawidłowe oznakowanie na etykiecie napoju alkoholowego z uwagi na brak informacji w języku polskim o zawartości siarczynów, co narusza wymagania określone w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2017r. poz. 2212 z późn. zm.) oraz art. 15 ust. 1 rozporządzenia 1169/2011 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.).

Natomiast w obcej wersji językowej między innymi oznaczono CONSTAINS SULFITES.

Ponadto na etykiecie w polskiej wersji podano 15%, a na oryginalnej etykiecie podano 18% alc. vol., co narusza art. 7 ust. 1 lit a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006
i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. UE L 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.) oraz art. 4 ust. 1 w/w ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w związku z wymaganiami w zakresie jakości handlowej z uwagi na to, że oznakowanie wprowadza w błąd w szczególności, co do właściwości środka spożywczego tj. % zawartości alkoholu.

Skierowano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy.

W odpowiedzi na wystąpienie kontrolowany poinformował, iż usunął stwierdzone uchybienia.

W związku z powyższym zostanie wszczęte postępowanie administracyjne z ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2017r. poz. 2212
z późn. zm.).

Powyższy charakter uchybień nie świadczy, iż produkty te możemy uznać jako produkty o różnym lub potencjalnie różnym poziomie jakości, gdyż jakość produktów jest identyczna, a brak oznaczeń w języku polskim nie stanowi o podwójnej jakości.

Ocena jakości środków spożywczych

Badania laboratoryjne próbek produktów przeprowadzono w Laboratorium Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Olsztynie oraz w Warszawie. Zakresy badań prób pobieranych do badań laboratoryjnych obejmowały badania organoleptyczne, badania fizykochemiczne na zgodność z deklaracją producenta i z przepisami prawa oraz zawartość netto.

Ogółem zbadano 16 partii środków spożywczych o wartości 1386 zł.

W trakcie badań laboratoryjnych sprawdzono zawartość netto 8 par opakowanych produktów (33 opakowania).

Produkty objęte kontrolą u polskich przedsiębiorców:

W sklepach sieci handlowych

• 3 próbki produktu Krem kakaowo-mleczny – Sklep spożywczo – przemysłowy w Koszalinie,
• 2 próbki produktu Przecier pomidorowy– Sklep spożywczo-przemysłowy w Koszalinie,
• 2 próbki produktu Połówki brzoskwiń w syropie– Sklep spożywczo – przemysłowy w Koszalinie,
• 1 próbka produktu Deser mleczny - Hipermarket w Szczecinie,
• 2 próbki produktu Napój mleczny - Market w Szczecinie,
• 2 próbki produktu Sos pomidorowy z papryką - Hipermarket w Szczecinie,
• 1 próbka napoju alkoholowego - Market w Szczecinie,
• 4 próbki produktu batonu - Market w Szczecinie.

W pozostałych placówkach

• 2 próbki produktu odpowiednik kremu – Sklep spożywczo- przemysłowy w Sławnie,
• 1 próbka produktu napoju alkoholowego – Sklep w Świnoujściu,
• 4 próbki produktu batonu- Sklep w Świnoujściu.

W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych nie zakwestionowano żadnej partii.

Produkty zakupione na terenie Niemiec, których zbadanie zlecono Laboratorium w związku z dokonaniem oceny porównawczej z polskim odpowiednikiem:

• 2 próbki produktu odpowiednik sosu pomidorowego produkt zakupiony na terenie Niemiec,
• 2 próbki produktu odpowiednik połówek brzoskwiń - produkt zakupiony na terenie Niemiec,
• 2 próbki produktu napoju mlecznego - produkt zakupiony na terenie Niemiec,
• 1 próbka produktu deser mleczny - produkt zakupiony na terenie Niemiec,
• 2 próbki produktu odpowiednik przecieru - produkt zakupiony na terenie Niemiec.

W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych nie zakwestionowano żadnej partii.

Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości lub terminów przydatności do spożycia

Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia oraz dat minimalnej trwałości badano u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców.

Kontrolą objęto 16 partii środków spożywczych o wartości 1386 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości w badanym zakresie.

Ocena warunków przechowywania środków spożywczych

Sprawdzono warunki i sposób przechowywania 11 partii środków spożywczych o wartości 1346 zł, w odniesieniu do zaleceń producentów umieszczonych na etykietach opakowań jednostkowych oraz przepisów rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z dnia 30.04.2004 r. str. 1 z późn. zm.).

W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

Identyfikacja dostawców

U wszystkich przedsiębiorców sprawdzono przestrzeganie przepisu art. 18 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28.01.2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. str. 1 z późn. zm.).

U 2 przedsiębiorców, u których badaniom poddano produkty pochodzenia zwierzęcego sprawdzono również przestrzeganie przepisu art. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 931/2011 z dnia 19 września 2011 r. w sprawie wymogów dotyczących możliwości śledzenia ustanowionych rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L Nr 242 z 20.09.2011, str. 2).

Nieprawidłowości nie stwierdzono.

Badaniem objęto 11 partii środków spożywczych o wartości 1346 zł poprzez sprawdzenie dokumentów dostaw umożliwiających łatwą identyfikację dostawców, nie stwierdzając nieprawidłowości w badanym zakresie.

Identyfikacja przedsiębiorcy

Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o odpisy aktualne z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego bądź w oparciu o wpisy do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEDIG).

Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

Ocena porównawcza

Na podstawie wyników kontroli dokonano oceny porównawczej 8 par produktów. Dla celów oceny porównawczej WIIH w Szczecinie zakupił na terenie Niemiec 5 partii produktów, które posłużyły do porównania z polskimi odpowiednikami.

Badania produktów przeprowadzono w Laboratorium Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Olsztynie i w Warszawie, gdzie dokonano sprawdzenia cech organoleptycznych
i fizykochemicznych w odniesieniu do deklaracji producentów oraz obowiązujących przepisów.

Przy ocenie porównawczej pod uwagę wzięto skład, wartość odżywczą, „przyjazność” oznakowania dla konsumentów, różnice w wynikach badań laboratoryjnych i zawartość netto ocenianych par produktów.

Łącznie ocenie poddano 16 partii środków spożywczych o łącznej wartości 1386 zł (w tym 5 partii produktów o łącznej wartości 40 zł przeznaczonych na rynek krajów Europy Zachodniej zakupionych na terenie Niemiec i zgodnie z zaleceniami programu, nie były one formalnie objęte kontrolą, ale posłużyły do wykonania porównania z polskim odpowiednikiem).

Próbki produktów w parach:

wyroby cukiernicze, w tym czekoladowe:

• Krem kakaowo-mleczny oraz odpowiednik z Polski,
• baton oraz odpowiednik z Polski,

inne produkty:

• Przecier pomidorowy oraz odpowiednik z Niemiec,
• Połówki brzoskwiń w syropie oraz odpowiednik z Niemiec,
• Napój alkoholowy oraz odpowiednik z Polski
• Sos pomidorowy z papryką oraz odpowiednik z Niemiec,

produkty mleczne:

• Napój mleczny oraz odpowiednik z Niemiec,
• Deser mleczny oraz odpowiednik z Niemiec.

W wyniku przeprowadzonej oceny ustalono, że:

1. Para produktów: produkt Połówki brzoskwiń w syropie oraz odpowiednik - są to produkty z potencjalnie różnym poziomem jakości na podstawie różnic w deklarowanej w oznakowaniu wartości odżywczej. Produkt przeznaczony na rynek polski w porównaniu ze swoim zachodnim odpowiednikiem miał mniejszą wartość energetyczną, zawierał mniej węglowodanów i cukrów oraz białka, a także stwierdzono w nim obecność soli. Biorąc pod uwagę „przyjazność” oznakowania, zwrócono także uwagę na fakt, że produkt zakupiony w Niemczech zawierał procentowo podany wykaz składników, podczas gdy produkt na rynek polski zawierał wykaz składników, ale bez podania ich procentowej zawartości. Ponadto produkt zakupiony w Niemczech nie posiadał wskazanego kraju pochodzenia.
2. Para produktów: produkt Krem kakaowo-mleczny oraz odpowiednik - są to produkty tego samego poziomu jakości.
3. Para produktów: produkt Przecier pomidorowy. odpowiednik- są to produkty tego samego poziomu jakości.
4. Para produktów: Napój mleczny l oraz odpowiednik- są to produkty tego samego poziomu jakości.
5. Para produktów: Deser mleczny oraz odpowiednik- są to produkty tego samego poziomu jakości.
6. Para produktów: napój alkoholowy oraz odpowiednik - są to produkty tego samego poziomu jakości.
7. Para produktów: baton oraz odpowiednik- są to produkty tego samego poziomu jakości.
8. Para produktów: Sos pomidorowy z papryką oraz odpowiednik – są to produkty z potencjalnie różnym poziomem jakości na podstawie różnic w deklarowanej w oznakowaniu wartości odżywczej. Produkt przeznaczony na rynek polski w porównaniu ze swoim zachodnim odpowiednikiem miał mniejszą wartość energetyczną, zawierał mniej węglowodanów i cukrów, natomiast zawierał więcej błonnika oraz soli.

Wykorzystanie ustaleń:

materiały z 2 kontroli, w których stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie, zostaną skierowane do Komisji WIIH w Szczecinie w zakresie postępowania administracyjnego odnośnie wymierzenia kary pieniężnej z ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych jw.

 

Beata Manios - rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 36