DECYZJA nr ZKŻ.8361.150.2015

Koszalin, dnia 18 grudnia 2015 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej
ul. Wały Chrobrego 4
70-502 Szczecin

Jerzy Jankiewicz
Firma przedsiębiorcy:
Sklep Spożywczo – Przemysłowy Jerzy Jankiewicz
Rosnowo 19
76-042 Rosnowo

DECYZJA nr ZKŻ.8361.150.2015
nakładająca karę pieniężną

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U z 2013 r., poz. 267 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na przedsiębiorcę Jerzego Jankiewicza wykonującego działalność gospodarczą pod firmą Sklep Spożywczo – Przemysłowy Jerzy Jankiewicz, adres głównego miejsca wykonywania działalności: Rosnowo 19, 76-042 Rosnowo, karę pieniężną w wysokości 330 zł (słownie: trzysta trzydzieści złotych) z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 w związku z art. 25 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) w związku z naruszeniem § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. z 2015 r., poz. 568) z uwagi na to, iż przy towarach oferowanych do sprzedaży na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego nie uwidoczniono cen jednostkowych.

Uzasadnienie

W dniach 16 i 17.09.2015 r. na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014 r., poz. 148 ze zm.), art. 3 ust. 1,2,3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz.U. L 165 z 30.04.2004, s. 1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz.U. z 2015 r., poz. 678), art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz.U. z 2013 r., poz. 1069), zgodnie z upoważnieniem nr ZKŻ/U-189/2015, inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrolę u przedsiębiorcy Jerzego Jankiewicza wykonującego działalność gospodarczą pod firmą Sklep Spożywczo – Przemysłowy, zwanego dalej również „stroną”, w sklepie z spożywczo – przemysłowym w Rosnowie 19.

W toku kontroli, zgodnie z zakresem przedmiotowym określonym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli, dokonano sprawdzenia m.in. prawidłowości uwidocznienia cen pod kątem przepisów ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915), dalej „ustawy”, oraz wymogów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. z 2015 r., poz. 568), zwanego dalej również „rozporządzeniem”.

Podczas przeprowadzonej kontroli ustalono, że przy wszystkich towarach pakowanych oferowanych kupującym w miejscu sprzedaży, których dotyczy obowiązek uwidocznienia cen jednostkowych, a które to stanowią około 30 % całego asortymentu towarów będących w ofercie sprzedaży tego przedsiębiorcy, na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego, nie uwidoczniono cen jednostkowych. Dotyczyło to między innymi następujących towarów:

• Śmietana 18% tł., Zott, 180 g
• Ryż długi biały 4x100 g
• Ryż Natna 4x100 g
• Ryż Kajo 4x100 g
• Kasza jęczmienna 4x100 g
• Kasza wiejska jęczmienna 4x100 g
• Kasza gryczana 4x100 g
• Kasza gryczana prażona 4x100 g
• Makaron rurki 500 g
• Makaron świderki 400 g
• Makaron kolanko 400 g
• Makaron spaghetti 400 g
• Dżem brzoskwiniowy 270 g
• Dżem wiśniowy 270 g
• Dżem z czarnej porzeczki 270 g
• Kiełki fasoli 350 g
• Ćwikła z chrzanem 290 g
• Buraczki wiórki 300 g
• Napój mleczny kawowy 200 ml
• Masło ekstra 200 g

W związku z powyższym stwierdzono w toku kontroli, że stan faktyczny polegający na braku uwidocznienia cen jednostkowych towarów stanowi naruszenie obowiązków określonych w art. 4 w związku z art. 25 ustawy w związku z § 8 rozporządzenia.

Dodatkowo w toku kontroli stwierdzono, że wszystkie wyżej wymienione towary oznaczone były ceną, i nie były opatrzone wywieszkami zawierającymi informacje wskazujące ich nazwy handlowe, ceny oraz jednostki miar, do których odnoszą się uwidocznione ceny, a także nazwy producentów w przypadku towarów podobnych.

W drugim dniu kontroli, to jest 17 września 2015 roku przy części towarów przy których jest wymagane uwidocznienie cen jednostkowych przedsiębiorca uwidocznił te ceny – dotyczyło to około 10 % tych towarów.

Biorąc pod uwagę ustalenia kontroli do przedsiębiorcy wystosowano wystąpienie pokontrolne wzywające do usunięcia stwierdzonych w toku kontroli uchybień, w tym polegających na braku cen jednostkowych przy towarach. W odpowiedzi na wystąpienie pismem z dnia 30.10.2015r. (data doręczenia organowi 02.11.2015r.) przedsiębiorca poinformował, że nieprawidłowości stwierdzone w trakcie kontroli zostały usunięte.

Mając na względzie dokonane ustalenia oraz uwzględniając brzmienie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy, w świetle którego naruszenie obowiązków informacyjnych dotyczących cen, wymienionych w przepisie art. 4 tej ustawy daje podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, pismem z dnia 20 listopada 2015 r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 w związku z art. 25 ustawy w związku z naruszeniem § 8 ust. 1 rozporządzenia (brak cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego).

Jednocześnie w ww. piśmie organ poinformował stronę o przysługującym jej prawie do wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Strona skorzystała ze swojego uprawnienia do czynnego udziału w postępowaniu w ten sposób, iż w dniu 25 listopada 2015 roku zapoznała się z aktami sprawy nie wnosząc jednocześnie żadnych uwag i dowodów w sprawie.

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

W świetle art. 4 ust. 1 zd. 1 ustawy o informowaniu o cenach w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru (usługi) w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. W myśl art. 4 ust. 2 tej ustawy minister właściwy do spraw gospodarki, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób uwidaczniania cen towarów i usług, w tym cen jednostkowych towarów (usług),

2) wykaz towarów, w przypadku których nie jest wymagane uwidocznienie ceny jednostkowej towarów (usług)

- mając na uwadze potrzebę zapewnienia dostępności informacji o cenie, a także uwzględniając przypadki, gdy uwidocznienie ceny jednostkowej towaru (usługi) nie byłoby przydatne ze względu na rodzaj lub przeznaczenie towaru (usługi).

Zgodnie z art. 25 ustawy dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2013 r., poz. 385) zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2015 r.

W związku z faktem, że przepisy wykonawcze wydane na podstawie ww. art. 4 ust. 2 ustawy (to jest Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 9.12.20015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług opublikowane w Dzienniku Ustaw z dnia 15 grudnia 2015 roku w pozycji 2121) na dzień wydania niniejszej decyzji nie weszły w życie , to obowiązującym aktem prawnym do dnia 31.12.20015 r. pozostaje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. z 2015 r., poz. 568).

W świetle art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy, ceną jednostkową jest cena ustalona za jednostkę określonego towaru, którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar w rozumieniu przepisów o miarach.

Zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia cena jednostkowa uwidoczniona przy towarze na wywieszce lub w innej formie dostępnej dla kupującego powinna dotyczyć ceny za 1 litr lub metr sześcienny - dla towarów przeznaczonych do sprzedaży według objętości, 1 kilogram lub 1 tonę - dla towarów przeznaczonych do sprzedaży według masy, 1 metr lub 1 metr kwadratowy - dla towarów sprzedawanych według długości lub powierzchni, 1 sztukę - dla towarów sprzedawanych na sztuki. Ceny jednostkowe towarów sprzedawanych według objętości mogą także dotyczyć 100 mililitrów lub 0,1 litra, a towarów sprzedawanych według masy - ilości za 100 gramów albo 100 kilogramów, jeżeli te jednostki są stosowane zwyczajowo i powszechnie dla tych towarów (§ 8 ust. 2). W myśl § 8 ust. 7 rozporządzenia, w szczególnych przypadkach uzasadnionych rodzajem, przeznaczeniem oraz zwyczajowo oferowaną ilością towarów masowych, towarów pakowanych i towarów o małych gabarytach przy uwidacznianiu cen jednostkowych dopuszcza się stosowanie dziesiętnych wielokrotności i podwielokrotności legalnych jednostek miar, innych niż określone w ust. 2. Przepisy nie przewidują odstępstwa od uwidocznienia ceny jednostkowej towaru, poza jednym przypadkiem, gdy cena jednostkowa jest identyczna z ceną sprzedaży tego towaru (§ 8 ust. 3).

Ustawa w art. 6 ust. 1 stanowi, że jeżeli przedsiębiorca nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art. 4, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na niego, w drodze decyzji, karę pieniężną do wysokości 20.000 zł.

Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 3 tej ustawy, przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień naruszenia obowiązków oraz dotychczasową działalność przedsiębiorcy, a także wielkość jego obrotów i przychodu.

Mając na względzie powyższe, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do nałożenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 6 ust. 3 ustawy o informowaniu o cenach, wszystkie przewidziane w nim kryteria wymiaru kary. Uwzględnił dodatkowo przesłanki określone w art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Dokonując zatem oceny stopnia naruszenia obowiązków przedsiębiorcy stwierdzono, że przedsiębiorca nie uwidaczniając cen jednostkowych towarów w jakiejkolwiek formie dostępnej dla kupującego naruszył bardzo poważnie obowiązek określony w art. 4 ust. 1 ustawy. Cena jednostkowa jest bowiem podstawowym kryterium obiektywnej informacji o wartości towaru wyrażonej w jednostkach pieniężnych, szczególnie w kontekście porównania jej z takimi wartościami innych towarów – podobnych, o odmiennych cechach co do marki, producenta, ilości, wzornictwa, poziomu technicznego, itp. Brak zatem uwidocznienia cen jednostkowych przy towarach uniemożliwia kupującym porównanie cen towarów z cenami towarów podobnych, o innej masie, objętości czy długości, a przez to utrudnia kupującym dokonanie optymalnego i właściwego dla nich wyboru towaru, naruszając ich interesy ekonomiczne oraz prawo do rzetelnej informacji o cenie. Same uwidocznione przy towarach ceny, bez uwidocznienia cen jednostkowych tych towarów, nie zapewniają jednoznacznej oraz niebudzącej wątpliwości informacji o wysokości tych cen. Przy ocenie przedmiotowej przesłanki uwzględniono okoliczność, że brak cen jednostkowych dotyczył około 90% ogółu asortymentu towarów pakowanych oferowanych do sprzedaży, podlegających obowiązkowi uwidocznienia cen jednostkowych.

Przy ocenie dotychczasowej działalności przedsiębiorcy organ wziął pod uwagę, że przedsiębiorca nie był wcześniej objęty kontrolą organu. Uwzględniono również fakt niezwłocznego usunięcia przez przedsiębiorcę stwierdzonych nieprawidłowości, część z nich przedsiębiorca usunął jeszcze w toku kontroli, a w odniesieniu do pozostałych poinformował organ pisemnie o ich usunięciu. Z drugiej jednak strony Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę okoliczność, iż strona stosunkowo długo wykonuje działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży detalicznej towarów, tj. od 19.04.2010 r. i powinna wykazać się znajomością podstawowych przepisów dotyczących tej działalności istotnych z punktu widzenia interesów i praw konsumentów, tym bardziej, że powszechny obowiązek uwidaczniania cen jednostkowych towarów istnieje w polskim prawie od 12 grudnia 2001r., a więc przez cały okres wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej (przed wejściem w życie ustawy wymóg ten wynikał z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. z 2013 r., poz. 385).

Biorąc pod uwagę trzeci czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. wielkość obrotów i przychodu przedsiębiorcy, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej na podstawie przedłożonej przez stronę informacji, stwierdził, że w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.), strona należy do kategorii mikroprzedsiębiorców, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest najmniejszy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie.

Mając na uwadze ustalenia kontroli i dokonaną ocenę wyżej opisanych kryteriów, a także uwzględniając fakt, że górna granica wymiaru kary w przypadku naruszenia obowiązków, o których mowa w art. 4 ustawy wynosi 20000 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że w sprawie uzasadnione jest nałożenie na przedsiębiorcę na podstawie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach kary pieniężnej w wysokości 330 zł (słownie: trzysta trzydzieści złotych).

Wskazać w tym miejscu należy, że cechą charakterystyczną sankcji administracyjnej, a taką właśnie jest kara pieniężna nakładana na podstawie przepisów ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, jest jej automatyczne stosowanie wobec podmiotu ponoszącego przypisaną mu obiektywną odpowiedzialność za naruszenie ciążących na nim obowiązków. Samo zaś stwierdzenie – udowodnienie faktu braku właściwej informacji w zakresie m.in. ceny jednostkowej towaru, jest wystarczającą przesłanką do nałożenia kary pieniężnej. Nie ma przy tym znaczenia czy niedopełnienie obowiązku uwidocznienia cen w określony sposób nastąpiło z winy (umyślnej czy nieumyślnej) danego podmiotu, czy też nie. Dodatkowo wskazać należy, że ustawa nie przewiduje możliwości badania przez organ Inspekcji Handlowej istnienia winy, bądź jej braku po stronie podmiotu, u którego ujawniono nieprawidłowości. Zatem samo stwierdzenie w wyniku kontroli, że określony podmiot nie zrealizował ciążącego na nim obowiązku ustawowego powoduje konieczność nałożenia kary pieniężnej, która jest karą administracyjną.

Przy ustalaniu wysokości kary uwzględniono wymagania art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Zważywszy na stwierdzone naruszenie, wymierzona kwota kary spełnia te wymagania.

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. W związku z powyższym organ orzekł jak w sentencji.

Pouczenia:

Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy o informowaniu o cenach karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

W przypadku wniesienia odwołania od niniejszej decyzji nie należy uiszczać kary pieniężnej do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy.

Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Z up. Zachodniopomorskiego
Wojewódzkiego Inspektora
Inspekcji Handlowej
Andrzej Kuśpiel
Dyrektor Delegatury

Otrzymują:

• Jerzy Jankiewicz, Rosnowo 19, 76-042 Rosnowo,
• aa.