Informacja o wynikach kontroli prawidłowości oznakowania środków spożywczych dobrowolnymi informacjami typu: "domowy", "tradycyjny", "naturalny", "bez konserwantów", "bez barwników", "bez sztucznych słodzików", "wolny od GMO".

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie, zgodnie z programem kontroli przeprowadził łącznie na terenie województwa zachodniopomorskiego 13 kontroli u 12 przedsiębiorców.

 

Kontrolą objęto przedsiębiorców w: Szczecinie, Goleniowie, Gryficach, Darłowie, Koszalinie, Szczecinku, Świnoujściu, Kołobrzegu. Kontrole przeprowadzono w sklepach siedzi handlowych i mniejszych sklepach detalicznych.

 

Kontrole przeprowadzono w 12 placówkach i w 11 stwierdzono nieprawidłowości.

 

W trakcie przeprowadzonych kontroli zbadano ogółem 64 partie środków spożywczych, w tym zakwestionowano ogółem 24 partie produktów.

Kontrolą objęto:

• 17 partii przetworów mięsnych; zakwestionowano 11 partii,
• 24 partie przetworów mlecznych; zakwestionowano 5 partii,
• 3 partie przetworów rybnych; zakwestionowano 2 partie,
• 7 partii przetworów owocowo-warzywnych; nie zakwestionowano żadnej z nich,
• 1 partię przetworów zbożowych, którą zakwestionowano,
• 12 partii innej żywności; zakwestionowano 5 partii.

 

W układzie tematycznym wyniki kontroli przedstawiały się następująco:

 

Prawidłowość oznakowania produktów

Oceniono prawidłowość oznakowania (etykietowania) i prezentacji produktów opakowanych i luzem w zakresie:

1. dobrowolnego oznakowania informacjami typu „domowy”, „tradycyjny”, „naturalny”, „bez konserwantów”, „bez barwników”, „bez sztucznych słodzików”, „wolny od GMO”,
2. pozostałych elementów oznakowania.

 

Powyższe zagadnienie oceniono w oparciu o przepisy prawa żywnościowego, tj.:

 

- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31z 01.02.2002r. ze zm.) – w szczególności art.16 dotyczącego prezentacji środków spożywczych;

 

- ustawę z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014r.  poz. 669 ze zm.),

- ustawę z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r., Nr 136, poz. 914 ze zm.),

- rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10.07.2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 774),

- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013r. ustanawiające wspólna organizacje rynków rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) 1234/2007 (Dz. U. L. 347 z 20.12.2013, s.671),

- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007r. w sprawie sposobu znakowania  żywności wartością odżywczą (Dz. U. Nr 137, poz. 967 ze zm.),

- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. U. L 354 z 31.12.2008, s. 16 ze zm.),

- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie środków aromatyzujących  i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych (Dz. U. L 354 z 31.12.2008, s. 34).  

 

W powyższym zakresie kontrolą objęto 60 partii środków spożywczych, kwestionując 19 partii.

Nieprawidłowości stwierdzono u 9 przedsiębiorców, co przedstawia się następująco:

 

1) w Szczecinie, gdzie w ofercie handlowej znajdowały się:

- Ser dojrzewający Babuni plastry 150g; oznakowany m.in.:, najlepiej spożyć przed: 01.09.2014; nr partii: 1806 M; zawierający w składzie m.in.: substancję konserwującą oraz barwnik;

- „świeży smak” naturalny ser twarogowy termizowany 150g; oznakowany m.in.: należy spożyć do: 05.08.2014; nr partii: T 11:12 U9; zawierający w składzie m.in.: substancje zagęszczające.

 

Nazwa produktu „Ser dojrzewający Babuni (…)” sugeruje m.in., że produkt wyprodukowany jest w prosty sposób, a nie w drodze produkcji przemysłowej, bez wykorzystania przetworzonych składników, podczas gdy w składzie produktu występują m.in. substancja konserwująca oraz barwnik.

 

Nazwa produktu „świeży smak” Naturalny (…)” sugeruje m.in., że produkt został wytworzony ze składników pochodzenia naturalnego, przy czym w odniesieniu do produktu mlecznego, że został wytworzony z mleka z wykorzystaniem jedynie koniecznych składników, np. kultur bakterii fermentacji mlekowej, bez innych dodatków, podczas gdy w składzie produktu występują m.in. substancje zagęszczające.

 

W związku z powyższym stwierdzono, że oznakowanie ww. środków spożywczych wprowadza konsumenta w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego w zakresie jego: nazwy, właściwości, składu, źródła pochodzenia oraz metod wytwarzania lub produkcji, a także poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu  właściwości których nie posiada oraz sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, co nie odpowiada wymaganiom określonym art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.), w związku z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 Nr 136, poz. 914 ze zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producentów przedmiotowych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informacje do właściwych terenowo WIJHARS.

Materiały ze sprawy zostaną skierowane do Komisji celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Przedsiębiorca, w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że zakwestionowane produkty na dzień sporządzenia niniejszej informacji nie znajdują się w sprzedaży, a Spółka do czasu ostatecznego wyjaśnienia zaistniałej sytuacji zaprzestaje zaopatrywania się w partie zakwestionowanych produktów.

 

Producent sera dojrzewajacego poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, jednak zastosuje taki proces technologiczny produkcji sera, który pozwoli na wyeliminowanie ze składu substancji konserwującej, natomiast pozostawi naturalny barwnik annato. Po analizie argumentów przedstawionych przez Producenta, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej przychylił się do argumentacji w zakresie użycia barwnika annato w produkcji przedmiotowego sera, natomiast w pozostałym zakresie podtrzymuje stanowisko zajęte w wystąpieniu pokontrolnym, o czym powiadomił pismem producenta i przedsiębiorcę.

 

Producent sera twarogowego poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ponieważ używanie określenia „naturalny” zostało uregulowane jedynie w obszarze oświadczeń żywieniowych -Rozporządzenie (WE) nr 1934/2006, np. „naturalnie wysoka zawartość białka” i nie istnieją inne akty prawne czy normatywne regulujące wprost kwestie stosowania określenia „naturalny” w oznakowaniu środków spożywczych.

W dalszej korespondencji Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej podtrzymał stanowisko zajęte w wystąpieniu pokontrolnym, o czym pisemnie poinformował Producenta, wskazując również na art. 8 ust. 1 i art. 16 rozporządzenia (WE)  nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.L 31 z 1.2.2002, str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym prawo żywnościowe ma na celu ochronę konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Ma na celu zapobieganie: oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności, oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd. Etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd.

 

2) w Szczecinie, gdzie w ofercie handlowej znajdowały się:

- Szynka wiejska, wędzonka wieprzowa, parzona, wędzona, plastrowana 148g, oznaczona m.in. Należy spożyć do 21.07.14, zawierająca w składzie m.in. stabilizatory: trifosforany, polifosforany, przeciwutleniacze: askorbinian sodu, substancję konserwującą: azotyn sodu;

- Kiełbasa wiejska barowa Średnio-rozdrobniona, wędzono-parzona, wieprzowa, (opakowana) oznaczona m.in.:, Należy spożyć do 01.08.2014, zawierająca w składzie m.in. E450, E451 – stabilizatory, E316 przeciwutleniacz, E407 – substancję zagęszczającą, E250 – substancję konserwującą;

- Kiełbasa wiejska z komina wędlina wieprzowo-drobiowa wędzona, parzona (opakowana), oznaczona m.in.:, Nr partii 191 732506, Należy spożyć do 31.07.14, zawierająca w składzie m.in. stabilizator: E450, substancję zagęszczającą: E407; przeciwutleniacze E300, E301; substancję konserwującą E250.

 

Nazwy ww. produktów zawierają określenie „wiejska” sugerując m.in., że produkty wyprodukowane są w prosty sposób, a nie w drodze produkcji przemysłowej, bez wykorzystania przetworzonych składników, podczas gdy w składzie produktów ww. występują m.in. substancje konserwujące, stabilizujące, zagęszczające, przeciwutleniacze.

 

W związku z powyższym stwierdzono, że oznakowanie ww. środków spożywczych wprowadza konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego w zakresie jego nazwy, właściwości składu, źródła pochodzenia oraz metod wytwarzania lub produkcji a także poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu właściwości, których nie posiada, oraz sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, co nie odpowiada wymaganiom określonym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych spożywczych (Dz. U. z 2014r.  poz. 669 ze zm.), w związku z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 ze zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producentów przedmiotowych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informacje do właściwych terenowo WIJHARS.

Materiały ze sprawy zostaną skierowane do Komisji celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Przedsiębiorca w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że poczynił odpowiednie kroki mające na celu wyjaśnienie zaistniałych niezgodności. Spółka postępując zgodnie z wewnętrzną procedurą skierowała wystąpienia do producentów w odniesieniu do problemowych kwestii, w których to podmioty zostały zobowiązane do ustosunkowania się do charakteru wykrytych niezgodności i udzielenia informacji o rodzaju podjętych działań naprawczych.

 

Producenci: szynki wiejskiej oraz kiełbasy wiejskiej z komina, poinformowali w odpowiedziach na wystąpienia pokontrolne, że nie zgadzają się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jakoby oznakowanie ww. środków spożywczych wprowadzały konsumenta w błąd, jednak zastosują zmiany w oznakowaniu przedmiotowych środków spożywczych i nie będą w ich nazwie wykorzystywali określenia „wiejska”.

 

Producent kiełbasy wiejskiej barowej, poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że natychmiast usunął stwierdzone nieprawidłowości wskazane w wystąpieniu pokontrolnym poprzez zmianę etykiety – z nazwy przedmiotowego produktu wyeliminował określenie „wiejska”.

 

3) w Szczecinie, gdzie w ofercie handlowej znajdowały się:

- Szynka tradycyjna, wędzona, parzona (luz ), zawierająca w składzie m. in. substancje dodatkowe: substancję zagęszczającą - karagen, aromaty, wzmacniacz smaku - glutaminian monosodowy, przeciwutleniacz - izoaskorbinian sodu, substancję konserwującą - azotyn sodu;

- Szynka wiejska, wędzona, parzona (luz), zawierająca w składzie m.in.: substancje dodatkowe: białko sojowe, stabilizatory E451, E452, E450, E262, substancję zagęszczającą E407, przeciwutleniacze E316, E301, wzmacniacz smaku E621, aromaty, regulator kwasowości E331, substancję konserwującą E250;

- Tradycyjne Koreczki śledziowe w oleju 200g (150g po odsączeniu), oznakowanych m.in. należy spożyć do: 14.09.14, nr partii 264C, zawierające w składzie m.in. substancje dodatkowe: substancję słodzącą – sacharynian sodu, substancje konserwujące -benzoesan sodu, sorbinian potasu.

 

Nazwy produktów „Szynka tradycyjna, wędzona, parzona” i „Tradycyjne Koreczki śledziowe w oleju” sugerują m.in., że produkty te posiadają wyjątkowe cechy i właściwości wynikające ze stosowania tradycyjnych receptur i metod produkcji, podczas gdy w składzie produktów ww. występują m.in. substancje konserwujące, słodzące, zagęszczające, przeciwutleniacze.

 

Nazwa produktu „Szynka wiejska, wędzona, parzona” sugeruje m.in., że produkt wyprodukowany jest w prosty sposób, a nie w drodze produkcji przemysłowej, bez wykorzystania przetworzonych składników, podczas gdy w składzie produktu występują m.in. substancje konserwujące, przeciwutleniacze, substancje zagęszczające.

 

Oznakowanie ww. środków spożywczych wprowadza konsumenta w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego w zakresie jego: nazwy, właściwości, składu, źródła

pochodzenia oraz metod wytwarzania lub produkcji, a także poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu właściwości, których nie posiada oraz sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, co nie odpowiada wymaganiom określonym art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.), w związku z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz stanowi naruszenie art. 16 rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 czerwca 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 1.02.2002r. z późn. zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producentów przedmiotowych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informacje do właściwych terenowo WIJHARS.

Materiały ze sprawy zostaną skierowane do Komisji celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

Przedsiębiorca w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że producenci przedmiotowych produktów zostali poinformowani o błędnym oznakowaniu produktów i podejmą działania dążące do wyeliminowania zaistniałych nieprawidłowości.

 

Producent tradycyjnych koreczków śledziowych poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w zakresie dotyczącym wprowadzania klienta w błąd niewłaściwą nazwą produktu, jednak zmienił nazwę produktu i jest w trakcie oczekiwania na wydruk nowych opakowań.

 

Producent szynki wiejskiej wedzonej, reprezentowany przez Kancelarię Radcy Prawnego, poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, jakoby oznakowanie przedmiotowego środka spożywczego wprowadzało konsumenta w błąd, i przedstawił swoje argumenty w tej sprawie.

W dalszej korespondencji, po analizie przedstawionych argumentów przez Producenta, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej podtrzymał stanowisko zajęte w wystąpieniu pokontrolnym, o czym pisemnie poinformował Producenta reprezentowanego przez Kancelarię Radcy Prawnego Piotra Manowskiego, wskazując również na art. 8 ust. 1 i art. 16 rozporządzenia (WE)  nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.L 31 z 1.2.2002, str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym prawo żywnościowe ma na celu ochronę konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Ma na celu zapobieganie: oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności, oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd. Etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd.

 

Producent szynki tradycyjnej wędzonej w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne podziękował za wszelkie cenne uwagi zawarte w otrzymanym wystąpieniu pokontrolnym i poinformował, że zdecydował się na wprowadzenie zmian w procesie produkcyjnym tak, aby przedmiotowy produkt spełniał wymagania produktu tradycyjnego i był zgodny z jego pierwotną procedurą.

 

4) w Goleniowie, gdzie w ofercie handlowej znajdowała się:

- „kiełbasa wiejska z szynki” 0,320kg, Kiełbasa wieprzowa średnio rozdrobniona wędzona parzona pieczona, oznaczona m.in. nr partii 332487, Należy spożyć do 24.09.14, zawierająca w składzie m.in. wzmacniacz smaku E621,  przeciwutleniacz: E316, substancję konserwującą: E250.

 

Nazwa produktu „kiełbasa wiejska z szynki” sugeruje m.in., że produkt wyprodukowany jest w prosty sposób, a nie w drodze produkcji przemysłowej, bez wykorzystania przetworzonych składników, podczas gdy w składzie produktu występują m.in. substancja konserwująca, przeciwutleniacz, wzmacniacz smaku.

 

W związku z powyższym stwierdzono, że oznakowanie ww. środka spożywczego wprowadza konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego w zakresie jego nazwy, właściwości składu, źródła pochodzenia oraz metod wytwarzania lub produkcji a także poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu właściwości, których nie posiada, oraz sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, co nie odpowiada wymaganiom określonym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych spożywczych (Dz. U. z 2014r.  poz. 669 ze zm.), w związku z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 ze zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producenta przedmiotowego produktu skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informację do właściwego terenowo WIJHARS.

Materiały ze sprawy zostaną skierowane do Komisji celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Nie uzyskano odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne do dnia sporządzenia informacji.

 

5) w Goleniowie, gdzie w ofercie handlowej znajdowała się:

- „Szynka Babuni Extra” 140g, oznaczona m.in. nr partii 42411, Należy spożyć do 19.09.14, zawierająca w składzie m.in. stabilizatory: trifosforany, polifosforany, karagen, maltodekstryna, glukoza; wzmacniacz smaku: glutaminian sodu; przeciwutleniacz: askorbinian sodu; ekstrakty przypraw, aromaty; ekstrakt drożdży; substancję konserwującą: azotyn sodu.

Nazwa produktu „Szynka Babuni” sugeruje m.in., że produkt wyprodukowany jest w prosty sposób, a nie w drodze produkcji przemysłowej, bez wykorzystania przetworzonych składników, podczas gdy w składzie produktu występują  m.in. substancje konserwujące, wzmacniacze smaku, przeciwutleniacz, substancje stabilizujące, aromaty.

Oznakowanie ww. środka spożywczego wprowadza konsumenta w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego w zakresie jego: nazwy, właściwości, składu, źródła pochodzenia oraz metod wytwarzania lub produkcji, a także poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu właściwości, których nie posiada oraz sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, co nie odpowiada wymaganiom określonym art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.), w związku z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r., Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz stanowi naruszenie art. 16 rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 czerwca 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności ( Dz. U. L 31 z 01.02.2002r., s. 1 ze zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producenta przedmiotowego produktu skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informację do właściwego terenowo WIJHARS.

Materiały ze sprawy zostaną skierowane do Komisji celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Przedsiębiorca, w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że z chwilą zakwestionowania przedmiotowego produktu, zrezygnował z dostawy do Marketu  zakwestionowanego środka spożywczego.

 

Producent poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej zajętym w wystąpieniu pokontrolnym i odniósł się do niego, przedstawiając swoje argumenty. Po analizie przedstawionych argumentów, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wskazał również, że zgodnie z art. 8 ust. 1 i art. 16 rozporządzenia (WE)  nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury  w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.L 31 z 1.2.2002, str. 1 z późn. zm) prawo żywnościowe ma na celu ochronę konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Ma na celu zapobieganie: oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności, oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd. Etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd.

Jednocześnie mając na uwadze przedstawione argumenty, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej odstąpił od kwestionowania oznakowania produktu w zakresie zastosowania substancji konserwującej: azotynu sodu.

W pozostałym zakresie Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej podtrzymał stanowisko zajęte w wystąpieniu pokontrolnym.

 

6) w Gryficach, gdzie w ofercie handlowej znajdowały się:

- Serek twarogowy kozi do smarowania, produkt termizowany, Naturalny, 150g oznakowany m.in. należy spożyć do: 23.10.14, partia TW7, zawierający w składzie m.in. substancję zagęszczającą - karagen, mączke chleba świętojańskiego;

- Masło Osełkowe Tradycyjne 82% tł., 100 % Oryginalne, 275g, oznakowane m.in. najlepiej spożyć przed: 18.09., partia 134, zawierające w składzie m.in. substancje dodatkowe, tj. barwnik - mieszanina karotenów;

- Serek topiony do smarowania Naturalny, 140g, oznakowany m.in. najlepiej spożyć przed: 08.01.2015, partia 08.01.2015, zawierający w składzie m.in. sole emulgujące: E452, E450, E339.

 

Nazwy produktów: „Serek twarogowy kozi do smarowania, produkt termizowany, Naturalny” i „Serek topiony do smarowania Naturalny” sugerują m.in., że produkty zostały wytworzone ze składników pochodzenia naturalnego, przy czym w odniesieniu do produktów mlecznych, że zostały wytworzone z mleka z wykorzystaniem jedynie koniecznych składników, np. kultur bakterii fermentacji mlekowej, bez innych dodatków, podczas gdy w składzie produktów ww. występują m.in. substancje zagęszczające, emulgujące.

Nazwa produktu „Masło Osełkowe Tradycyjne (…)” sugeruje m.in., że produkt ten posiada wyjątkowe cechy i właściwości wynikające ze stosowania tradycyjnej receptury i metod produkcji, podczas gdy w składzie produktu występuje m.in. barwnik – mieszanina karotenów.

 

Oznakowanie ww. środków spożywczych wprowadza konsumenta w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego w zakresie jego: nazwy, właściwości, składu, źródła pochodzenia oraz metod wytwarzania lub produkcji, a także poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu właściwości, których nie posiada oraz sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, co nie odpowiada wymaganiom określonym art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.), w związku z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz stanowi naruszenie art. 16 rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 czerwca 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 1.02.2002r. z późn. zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producentów przedmiotowych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informacje do właściwych terenowo WIJHARS.

Materiały ze sprawy zostaną skierowane do Komisji celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Przedsiębiorca nie udzielił jeszcze odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne do dnia sporządzenia informacji.

 

Producent sera twarogowego koziego poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ponieważ używanie określenia „naturalny” zostało uregulowane jedynie w obszarze oświadczeń żywieniowych -Rozporządzenie (WE) nr 1934/2006, np. „naturalnie wysoka zawartość białka”, i nie istnieją inne akty prawne czy normatywne regulujące wprost kwestie stosowania określenia „naturalny” w oznakowaniu środków spożywczych.

W dalszej korespondencji Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej podtrzymał stanowisko zajęte w wystąpieniu pokontrolnym, o czym pisemnie poinformował Producenta, reprezentowanego przez Kancelarię Radcy Prawnego Piotra Manowskiego, wskazując również na art. 8 ust. 1 i art. 16 rozporządzenia (WE)  nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.L 31 z 1.2.2002, str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym prawo żywnościowe ma na celu ochronę konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Ma na celu zapobieganie: oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności, oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd. Etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd.

 

Producent sera topionego w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że dokonał korekty na opakowaniach przedmiotowego produktu, usuwając w ten sposób stwierdzoną nieprawidłowość.

 

Producent masła osełkowego, reprezentowany przez Radcę Prawnego udzielił odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, w którym poinformował, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, zajętym w wystąpieniu pokontrolnym i odniósł się do niego, przedstawiając swoje argumenty. Po analizie przedstawionych argumentów, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w piśmie do Producenta podtrzymał zajęte stanowisko oraz wskazał również, że zgodnie z art. 8 ust. 1 i art. 16 rozporządzenia (WE)  nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.L 31 z 1.2.2002, str. 1 z późn. zm) prawo żywnościowe ma na celu ochronę konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Ma na celu zapobieganie: oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności, oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd. Etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd.

Producent stosujący w oznakowaniu określenie „tradycyjny” powinien wykazać, że rzeczywiście stosuje tradycyjne receptury i metody produkcji zakorzenione od lat w świadomości konsumentów. Określenie „tradycyjny” zostało zdefiniowane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. U. UE L 343 str.1) oraz w ustawie z dnia 17 grudnia 2004r. o rejestracji o ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. z 2005r. nr 10, poz. 68 z późn. zm.).

 

7) w Świnoujściu, gdzie w ofercie handlowej znajdowały się:

- Wędzonka wiejska 166g; oznakowana m.in.: należy spożyć do: 06/09/2014; zawierająca w składzie m.in.: substancję konserwującą E250; stabilizatory E450/E451; skrobię kukurydzianą E1442; zagęstniki  E407/E415 oraz aromat;

- Szynka Babuni 158g;, oznakowana m.in.: należy spożyć do: 04/09/2014; zawierająca w składzie m.in.: substancje konserwującą E250; stabilizator E451a; wzmacniacz smaku E621.

 

Nazwy produktów „Wędzonka wiejska (…)”, „Szynka Babuni” sugerują m.in., że produkty wyprodukowane zostały w prosty sposób, a nie w drodze produkcji przemysłowej, bez wykorzystania przetworzonych składników, podczas gdy w składzie produktów występują m.in. substancje konserwujące, stabilizatory, zagęstniki, wzmacniacz smaku.

 

W związku z powyższym stwierdzono, że oznakowanie ww. środków spożywczych wprowadza konsumenta w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego w zakresie jego: nazwy, właściwości, składu, źródła pochodzenia oraz metod wytwarzania lub produkcji, a także poprzez przypisywanie środkowi spożywczemu  właściwości których nie posiada oraz sugeruje, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, co nie odpowiada wymaganiom określonym art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.), w związku z naruszeniem art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 Nr 136, poz. 914 ze zm.) oraz stanowi naruszenie art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31z 01.02.2002r. s. 1 ze zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producenta przedmiotowych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informację do właściwego terenowo WIJHARS.

Materiały ze sprawy zostaną skierowane do Komisji celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Przedsiębiorca w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że wycofał ze sprzedaży zakwestionowane produkty.

 

Producent poinformował w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, że nie zgadza się ze stanowiskiem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej i przedstawił swoje argumenty.

W dalszej korespondencji Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej podtrzymał stanowisko zajęte w wystąpieniu pokontrolnym, oraz wskazał również na art. 8 ust. 1 i art. 16 rozporządzenia (WE)  nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.L 31 z 1.2.2002, str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym prawo żywnościowe ma na celu ochronę konsumentów i powinno stanowić podstawę dokonywania przez konsumentów świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Ma na celu zapobieganie: oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności, oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzać konsumenta w błąd. Etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd.

 

8) w Darłowie, gdzie w ofercie handlowej znajdowały się:

- Szynka wieprzowa gotowana Szynka wysokowydajna, wędzona, parzona „WIEJSKIE PYSZNOŚCI” a`100 g, oznaczona m.in. „Należy spożyć do 29.09.2014r.”, partia 14239012.

            W wyniku przeprowadzonej analizy zakwestionowano niewłaściwe oznakowanie ww. partii produktu z uwagi na wyeksponowanie w czołowej części etykiety elementu graficznego, tj. pejzażu zabudowy i pól uprawnych (okolic wiejskich) oraz pod tym elementem napisu wyraźną drukowaną czcionką "WIEJSKIE PYSZNOŚCI". Powyższe oznaczenia tj.: element graficzny opisany wyżej i napis o treści "WIEJSKIE PYSZNOŚCI" znajdował się również z drugiej strony opakowania produktu. Taki sposób oznakowania wprowadzał konsumentów w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego, w szczególności w zakresie jego składu, właściwości, metody wytwarzania i produkcji poprzez sugerowanie, że produkt ten wytworzono w domowy, prosty sposób, podczas gdy w składzie na opakowaniu jednostkowym wymieniono m.in. białko sojowe, dekstroza, maltodekstryna, białko kolagenowe aromaty przypraw naturalnych, ekstrakt z drożdży, ekstrakty roślinne, aromat dymu wędzarniczego oraz liczne (dozwolone) substancje dodatkowe tj.: stabilizatory: E450, E451, E262, E261, E326, substancje zagęszczające: E1422, E407, E407a, przeciwutleniacz E316, E306, wzmacniacza smaku: E621, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.) w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136 poz. 914 ze zm.).

 

- Polędwica sopocka Wędzonka wieprzowa, wędzona, parzona. „WIEJSKIE PYSZNOŚCI” a`100 g, oznaczona m.in. „Należy spożyć do 29.09.2014 r., partia 14235006.

            W wyniku przeprowadzonej analizy zakwestionowano niewłaściwe oznakowanie ww. partii produktu z uwagi na wyeksponowanie w czołowej części etykiety elementu graficznego, tj. pejzażu zabudowy i pól uprawnych (okolic wiejskich) oraz pod tym elementem napisu wyraźną drukowaną czcionką "WIEJSKIE PYSZNOŚCI". Powyższe oznaczenia tj. element graficzny opisany wyżej i napis o treści "WIEJSKIE PYSZNOŚCI" znajdował się również z drugiej strony opakowania produktu. Taki sposób oznakowania wprowadzał konsumentów w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego, w szczególności w zakresie jego składu, właściwości, metody wytwarzania i produkcji poprzez sugerowanie, że produkt ten wytworzono w domowy, prosty sposób, podczas gdy w składzie na opakowaniu jednostkowym wymieniono m.in. białko sojowe, aromat naturalny oraz liczne (dozwolone) substancje dodatkowe tj.: stabilizatory: E451i, E450i, E261, E326, substancje zagęszczające: E1422, E407, wzmacniacz smaku: E621, przeciwutleniacz E316, emulgator E331, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.) w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136 poz. 914 ze zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producenta przedmiotowych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informację do właściwego terenowo WIJHARS.

Ponadto zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych odnośnie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Przedsiębiorca w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne wyjaśnił, że jego zdaniem stosowanie na opakowaniach zakwestionowanych produktów oznaczenia „Wiejskie pyszności” nie wprowadza w błąd konsumentów co do charakterystyki środka spożywczego w szczególności w zakresie składu, właściwości, metod wytwarzania i produkcji. Przedsiębiorca wskazuje, iż oznaczenie „Wiejskie pyszności” jest zarejestrowanym i używanym od szeregu lat słowno - graficznym znakiem towarowym, który nie odnosi się w ogóle do takich elementów jak skład surowcowy produktów, metody wytwarzania czy produkcji, a słowo „wiejskie” jest jedynie luźnym skojarzeniem z „wiejskim klimatem”, wiejskim jedzeniem i stylem życia i może ono wskazywać co najwyżej na pochodzenie produktów (surowców użytych do ich wyrobu), a nie na określoną, tradycyjną metodę produkcji.

 

Producent przetworów mięsnych w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne stwierdził, iż przepisy prawa żywnościowego nie zawierają zakazu stosowania w nazwie artykułów produkowanych w warunkach przemysłowych słowa „wiejskie”, ani też nie przewidują zakazu stosowania w takich produktach określonych substancji dodatkowych w związku z czym teza, iż użycie słowa „wiejski”, w odniesieniu do tak wytwarzanych wyrobów jest niedozwolone, a zwłaszcza wprowadza konsumenta w błąd, nie znajduje jakiegokolwiek uzasadnienia. Producent podnosi przy tym, że główną przyczyną uzupełnienia treści etykiet produktów o dodatkowe oznaczenie wykorzystujące specyficzną szatę graficzną, w tym znak towarowy „Wiejskie pyszności” nie był wcale domniemany zamiar wprowadzania kogokolwiek w błąd, ale przede wszystkim „odróżnienie go od innych produktów”, przy wykorzystaniu stosowanego zwyczajowo na naszym rynku wyrobów mięsnych oznaczenia mającego zdolność odróżniającą. Wskazuje przy tym, iż analiza oznakowania jako wprowadzającego w błąd, winna być prowadzona z uwzględnieniem wszystkich informacji umieszczonych na opakowaniu, w tym m.in. wskazanych na etykietach szczegółowo i zgodnie z prawdą substancji dodatkowych.

Dodatkowo producent powołuje się na okoliczność, że biorąc pod uwagę iż główny surowiec wykorzystany do produkcji (mięso wieprzowe) pozyskiwany jest ze zwierząt hodowanych tradycyjnie w warunkach wiejskich, a same zakłady zlokalizowane są na terenach wiejskich, użycie określenia „wiejskie” w oznaczeniu spornych produktów nie wprowadza kogokolwiek w błąd, a prawidłowo oddaje znaczenie wykorzystywanego w opisie słowa. Przy tym określenie to, zdaniem producenta, nie nawiązuje w jakimkolwiek aspekcie do sposobu produkcji.

Ponadto producent wskazał (powołując się na A. Szymecka-Wesołowska. Komentarz do art. 46 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, LEX, 2012), iż przesłanką oznakowania wprowadzającego w błąd jest jego (potencjalny) wpływ na decyzję konsumenta co do nabycia towaru co oznacza, że błąd musi mieć charakter istotny, przy czym oceny ryzyka wprowadzenia konsumenta w błąd należy dokonywać, kierując się modelem przeciętnego konsumenta wypracowanym w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Prowadzi to do wniosku, że nawet jeśli dany przekaz jest mylący, ale nie ma wpływu na decyzję w kwestii nabycia produktu, to okoliczność ta nie powinna być kwalifikowana jako wprowadzająca w błąd. Konkluzją jest stwierdzenie, że dopiero taka prawidłowa wykładnia pojęcia „wprowadzenia w błąd”, w odniesieniu do  oznaczenie Produktów określeniem „Wiejskie pyszności”, ryzyka takiego ze sobą nie niesie.

Podsumowując, niezależnie od powyższego, producent przekazał wystąpienie pokontrolne do wiadomości SCA PR Polska Sp. z o.o. w Poznaniu w celu odstąpienia od używania znaku towarowego Wiejskie pyszności na opakowaniach i etykietach zamawianych u niego wyrobów mięsnych i zmiany wymagań w zakresie opatrywania produktów kwestionowanym znakiem towarowym.

 

Udzielono odpowiedzi do producenta utrzymując dotychczasowe stanowisko.

 

9) w Koszalinie, gdzie w ofercie handlowej znajdowały się:

- Po wiejsku – Filety śledziowe marynowane w zalewie olejowej z cebulką a`600 g,  oznaczone min. „Należy spożyć do 26.10.2014 r.”, partia 314FG.

            W wyniku przeprowadzonej analizy zakwestionowano niewłaściwe oznakowanie ww. partii produktu z uwagi na wyeksponowanie w czołowej części etykiety napisu wyraźną drukowaną czcionką "PO WIEJSKU". Napis o tej samej treści znajdował się również na pokrywce oraz w nazwie produktu. Taki sposób oznakowania wprowadzał konsumentów w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego, w szczególności w zakresie jego składu, właściwości, metody wytwarzania i produkcji poprzez sugerowanie, że produkt ten wytworzono w domowy, prosty sposób, podczas gdy w składzie na opakowaniu jednostkowym wymieniono m.in.: substancja słodząca: sacharynian sodu, co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.) w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136 poz. 914 ze zm.).

 

- Zupa ogórkowa z ziemniakami, sterylizowana. „Kuchnia STAROPOLSKA” a`660 g, oznaczona m.in. „najlepiej spożyć przed końcem: 01.2016 r.”, partia L317284.

W wyniku przeprowadzonej analizy zakwestionowano niewłaściwe oznakowanie ww. partii produktu z uwagi na wyeksponowanie w czołowej części etykiety napisu wyraźną drukowaną czcionką "Kuchnia STAROPOLSKA". Powyższy napis znajduje się również na pokrywce oraz powtarzany wielokrotnie na obrzeżach pokrywki. Taki sposób oznakowania wprowadzał konsumentów w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego, w szczególności w zakresie jego składu, właściwości, metody wytwarzania i produkcji poprzez sugerowanie, że produkt ten wytworzono w domowy, prosty sposób, z zastosowaniem dawnej staropolskiej receptury, podczas gdy w składzie na opakowaniu jednostkowym wymieniono m.in.: śmietanka UHT (zawiera stabilizator karagen), aromaty, skrobia modyfikowana kukurydziana, maltodekstryna, oraz liczne (dozwolone) substancje dodatkowe tj.: emulgatory: E339; E471, wzmacniacze smaku (glutaminian monosodowy, 5`-rybonukleotydy disodowe), co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.) w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136 poz. 914 ze zm.).

 

Do kontrolowanego przedsiębiorcy i producentów przedmiotowych produktów skierowano wystąpienia pokontrolne. Przesłano informację do właściwego terenowo WIJHARS.

Ponadto zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych odnośnie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Przedsiębiorca poinformował, że udzieli odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne w terminie późniejszym z uwagi na nieobecność osoby odpowiedzialnej. 

 

Producent filetów śledziowych z cebulką po wiejsku w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że nazwa produktu została już zmieniona na „A`la wiejskie filety śledziowe z cebulką”. Dodał, że tej pory nie otrzymywał sygnałów niezgodności odbioru nazwy względem produktu jak również że sama nazwa jest postrzegana jako zwyczajowa i że jej zmiana mogłaby wprowadzić konsumenta w błąd lub spowodować rezygnację z zakupu bo cała branża używa sformułowania „Wiejskie”, które oznaczają zasadniczo „filety śledziowe w oleju z cebulą”.

 

Producent zupy ogórkowej z ziemniakami, sterylizowanej w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że stosowany w oznakowaniu produktu znak słowno-graficzny „Kuchnia staropolska” jest znakiem towarowym należącym do spółki i jako taki jest stosowany w oznakowaniu obok nazwy handlowej produktu. Oznakowanie produktu takim znakiem nie wprowadza konsumentów w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, a jedynie wskazuje, iż zupa należy do dań kuchni staropolskiej. Wskazuje przy tym, iż zastosowane przez spółkę składniki do wytworzenia produktu odpowiadają składnikom powszechnie stosowanym w kuchni w celu przygotowania zupy ogórkowej i poddawana jest tym samym procesom produkcji, tj. gotowaniu.

Producent wskazuje również, iż oznaczenie nie powoduje mylnego wyobrażenia o produkcie skłaniającego konsumenta do nabycia produktu, którego w innych okolicznościach konsument ten by nie nabył, gdyż oceny czy w danej sytuacji zachodzi takie ryzyko należy dokonywać, kierując się modelem przeciętnego konsumenta wypracowanym w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości. Przy tym, konsument zapoznaje się z ogółem informacji przedstawionych na opakowaniu, a zatem m.in. nazwą, rodzajem produktu, kategorią produktu, znakiem towarowym, opisem składu oraz ceną, czyli podejmuje decyzję w  oparciu o wszystkie informacje udostępnione na opakowaniu. Zdaniem producenta, trudno sobie wyobrazić, aby tak definiowany przeciętny konsument mógł uznać, iż znak towarowy „Kuchnia staropolska” sugeruje, iż produkt został przygotowany przy użyciu metod produkcji i kompozycji składników innych niż wskazane na etykiecie. Znak nie sugeruje przy tym konsumentowi istnienia jakichkolwiek cech, których produkt by nie posiadał, nie odnosi się też do specjalnego sposobu przyrządzania, podwyższonej jakości, czy też specyficznego składu produktu. Oznaczenie to wskazuje jedynie na związek potrawy z kuchnią staropolską.

Producent nadmienia również, iż pomimo obecności zakwestionowanego produktu na polskim rynku od wielu lat, nie odnotowano żadnych skarg konsumentów, powołujących się na wprowadzające w błąd oznakowanie produktu oraz że organ nie poparł swojej tezy (wprowadzanie w błąd) badaniami opinii konsumentów w tym zakresie.

Mając powyższe na uwadze w ocenie producenta oznakowanie produktu oraz informacje podane na jego etykiecie odpowiadają przepisom prawa i nie wymagają zmiany.

 

Udzielono odpowiedzi do producenta utrzymując dotychczasowe stanowisko.

 

Ocena laboratoryjna jakości środków spożywczych

 

Ogółem do badań laboratoryjnych w laboratorium Kontrolno-Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów we Wrocławiu pobrano próbki z 6 partii przedmiotowych produktów, tj. zbadano:

- 4 partie przetworów mlecznych; nie kwestionowano,

- 1 partię przetworów zbożowych; zakwestionowano,

- 1 partię innej żywności; nie kwestionowano.

 

W trakcie badań dokonano sprawdzenia cech organoleptycznych i fizykochemicznych w odniesieniu do deklaracji producentów i obowiązujących przepisów. Przeprowadzono również badania w kierunku obecności substancji konserwujących.

 

W wyniku przeprowadzonych badań zakwestionowano produkt oferowany do sprzedaży u przedsiębiorcy w Kołobrzegu, tj.:

- 4-jajeczny Tradycyjny z Ludwina Makaron z przyprawą kurkuma, fala a`250g, w ilości 7 opakowań o wartości 17,00zł.

W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że produkt nie odpowiada deklaracji producenta podanej na opakowaniu jednostkowym ze względu na:

- obniżoną liczbę jaj na 1 kg mąki, tj. stwierdzono liczbę jaj w ilości 3,2 na 1 kg mąki, (niepewność wyniku 0,3 %) podczas gdy deklaracja na opakowaniu wskazywała 4 jaja na 1 kg mąki. 

Ponadto stwierdzono, niewłaściwe cechy organoleptyczne z uwagi na obecność znacznej ilości makaronu połamanego, widoczne na powierzchni liczne pęknięcia oraz nie zachowanie kształtu po ugotowaniu – ugotowany makaron w większości zdeformowany.

Powyższe stanowi naruszenie przepisów art. 4 ust. 1 ustawy  z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2014 r., poz. 669 ze zm.).

 

Podczas ponownej kontroli, w toku której doręczono wyniki badań laboratoryjnych, nie stwierdzono w obrocie handlowym kwestionowanej partii ww. produktu.

Mając na uwadze ww. nieprawidłowości:

- skierowano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,

- skierowano wystąpienie do producenta z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,

- skierowano informację do właściwego WIJHARS.

Ponadto wobec przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych oraz zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych odnośnie wymierzenia kary pieniężnej.

 

Kontrolowany przedsiębiorca do chwili obecnej nie udzielił odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne pomimo wystosowania ponaglenia.

 

Producent makaronu w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne stwierdził, iż zaniżenie liczby jaj w makaronie jest wynikiem tego, iż masa jajeczna produkowana przez różnych producentów, która dodawana była do kwestionowanego makaronu, ma obecnie bardzo zróżnicowaną zawartość tłuszczu. Aby zapobiec nieprawidłowościom, producent zwiększył dozowanie masy jajecznej, wprowadził zakup masy od dostawców deklarujących wyższą zawartość tłuszczu oraz zwiększył kontrolę nad jakością swych produktów.

Udzielono odpowiedzi do producenta utrzymując dotychczasowe stanowisko.

 

Sprawdzenie ilości rzeczywistej produktu

 

W trakcie badań laboratoryjnych sprawdzono zgodność zawartości netto z rzeczywistą, mając na względzie przepisy ustawy z dnia 07.05.2009r. o towarach paczkowanych (Dz. U. Nr 91, poz. 740 ze zm.).

W powyższym zakresie przebadano próbki produktów pobrane do badań w ilości 14 opakowań jednostkowych, nie kwestionując ilości rzeczywistej w stosunku do deklarowanej na opakowaniu przez producentów.

Badania laboratoryjne w powyższym zakresie przeprowadzono w Laboratorium Kontrolno-Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów we Wrocławiu.

 

Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia oraz warunków i sposobu przechowywania

 

Sprawdzenia aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia środków spożywczych dokonano u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców.
W powyższym zakresie kontrolą objęto ogółem 64 partie produktów
i zakwestionowano 4 partie.

Nieprawidłowości w powyższym zakresie stwierdzono u 1 przedsiębiorcy,
w Koszalinie, gdzie stwierdzono w obrocie następujące partie środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości: 

1) sos sałatkowy (bez dodatku: barwników, konserwantów, glutaminianu sodu) a`9 g w ilości 28 opakowań, 28 dni po dacie minimalnej trwałości,

2) gorący kubek – pieczarkowa z grzankami (bez dodatku: sztucznych barwników, konserwantów, wzmacniaczy smaku) a`15 g w ilości 20 opakowań, 28 dni po dacie minimalnej trwałości,

3) gorący kubek – serowa z grzankami (bez dodatku: sztucznych barwników, konserwantów, wzmacniaczy smaku) a`19 g w ilości 5 opakowań, 28 dni po dacie minimalnej trwałości,

4) gorący kubek – kurkowa z makaronem (bez dodatku: sztucznych barwników, konserwantów, wzmacniaczy smaku) a`15 g w ilości 28 opakowań, 57 dni po dacie minimalnej trwałości.

 

W trakcie kontroli decyzją przedsiębiorcy ww. produkty został wycofane z obrotu i zagospodarowane w sposób nie związany ze sprzedażą.

 

Wobec osoby odpowiedzialnej za wykroczenie z art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r., Nr 136, poz. 914 ze zm.), zastosowano postępowanie mandatowe.

 

O będących w obrocie towarach przeterminowanych poinformowano właściwy terytorialnie organ Inspekcji Sanitarnej.

Warunki i sposób przechowywania kontrolą objętych środków spożywczych sprawdzono w świetle zaleceń producentów umieszczonych w oznakowaniu opakowań jednostkowych oraz przepisów rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. L 139 z 30.04.2004, str. 1 ze zm.). Stwierdzono, że warunki i sposób przechowywania badanych produktów, znajdujących się w ofercie handlowej u wszystkich przedsiębiorców objętych kontrolą, były prawidłowe i uwzględniały zalecenia producentów oraz przepisy ww. rozporządzenia. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono.

 

Inne zagadnienia

 

W związku z koniecznością przeciwdziałania popełnieniu wykroczenia polegającego na naruszeniu obowiązku w zakresie stosowania i używania narzędzi pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznych poprzez użytkowanie wag z nieaktualnymi cechami legalizacji, tj. o wykroczenie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2013r., poz. 1069), stwierdzonych w toku prowadzonych czynności kontrolnych, na podstawie przepisu art. 79a ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013r., poz. 672 ze zm.) wydano odrębne upoważnienia.

 

W trakcie kontroli z rozszerzonym zakresem sprawdzono przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2013r., poz. 1069) stwierdzając uchybienia u następujących przedsiębiorców:

 

1) w Gryficach, gdzie w użytkowaniu sklepu stwierdzono 3 wagi elektroniczne z nieaktualnymi cechami legalizacji.

 

W związku z wykroczeniem z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001r. Prawo o miarach jw. wobec osoby odpowiedzialnej zastosowano postępowanie mandatowe.

Wydano żądanie w zakresie niezwłocznego usunięcia stwierdzonego uchybienia porządkowego, polegającego na użytkowaniu wyżej wymienionych wag, poprzez stosowanie przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej tylko wówczas, jeżeli posiadają ważną legalizację. Żądanie wykonano w trakcie kontroli – wagi zalegalizowano, w tym jedną wymieniono i zalegalizowano.

W związku z ustaleniami kontroli skierowano informacje do właściwego Obwodowego Urzędu Miar.

 

2) w Świnoujściu gdzie w użytkowaniu sklepu stwierdzono 3 wagi elektroniczne z nieaktualnymi cechami legalizacji.

W związku z wykroczeniem z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001r. Prawo o miarach jw. wobec osoby odpowiedzialnej zastosowano postepowanie mandatowe.

Wydano żądanie w zakresie niezwłocznego usunięcia stwierdzonego uchybienia porządkowego, polegającego na użytkowaniu wyżej wymienionych wag, poprzez stosowanie przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej tylko wówczas, jeżeli posiadają ważną legalizację. Żądanie wykonano w trakcie kontroli – wagi zalegalizowano.

W związku z ustaleniami kontroli skierowano informacje do właściwego Obwodowego Urzędu Miar.

 

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

 

• wystosowania 16 informacji do WIJHARS w związku z niewłaściwym oznakowaniem środków spożywczych,
• wystosowania 10 wystąpień pokontrolnych do przedsiębiorców zakwestionowanych środków spożywczych, celem usunięcia stwierdzonych uchybień,
• wystosowania 18 wystąpień pokontrolnych do producentów zakwestionowanych środków spożywczych, celem usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości,
• wystosowania 1 informacji do organów sanitarnych w związku ze stwierdzeniem w obrocie środków żywnościowych po upływie daty minimalnej trwałości,
• wystosowania 2 informacji do Urzędu Miar w związku ze stwierdzeniem w użytkowaniu przyrządów pomiarowych z nieaktualnymi cechami legalizacji,
• zastosowania postępowań mandatowych wobec 2 odpowiedzialnych osób za wykroczenie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2013r., poz. 1069) oraz wobec 1 osoby odpowiedzialnej za wykroczenie z art. 100 ust.1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r., Nr 136, poz. 914 ze zm.),
• wydania 2 żądań usunięcia uchybień porządkowych.

 

Materiały z kontroli u 10 przedsiębiorców skierowano do Komisji ds. jakości, celem przeprowadzenia postępowania administracyjnego w zakresie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

 

Wobec 1 przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

 

 

                                                                                  Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie

Tel. 0-91 4225239 wew. 36