Informacja o wynikach kontroli jakości i prawidłowości oznakowania produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie oraz Delegatura w Koszalinie, przeprowadzili łącznie na terenie województwa zachodniopomorskiego 10 kontroli u 10 przedsiębiorców.

Przedsiębiorców do kontroli wytypowano z własnego rozeznania.
Kontrolą objęto przedsiębiorców w Szczecinie, Kołobrzegu, Szczecinku, Koszalinie.

Ogółem zbadano 52 partie produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia, z czego zakwestionowano 8 partii, co w poszczególnych grupach asortymentowych przedstawia się następująco:
•    Susze warzywne i owocowe w opakowaniach – 4 partie,
•    Przetwory owocowe (dżemy, marmolady, galaretki )-1 partia,
•    Przetwory warzywne w opakowaniach -15 partii,
•    Oleje i oliwy w opakowaniach - 2 partie,
•    makarony w opakowaniach – 6 partii,
•    wyroby cukiernicze ( w tym wyroby kakaowe i czekoladowe) w opakowaniach – 4 partie, z czego zakwestionowano 1 partię czekolady,
•    kawa, herbata, herbatki owocowe i ziołowe w opakowaniach – 5 partii,
•    Inne  –  15 partii, tj.: Syrop klonowy, krem kokosowy, pasztet z limonką i miętą , Butter Bio, Reis-floken Davent Für schneller Milchreis Bio, Senf Kinder byodo Bio, Bio Schlagshane Terra Natural, napój ryżowo waniliowy, Amarantus, napój sojowy, syrop kukurydziany, majeranek, pieprz czarny ziarnisty, 2 partie kostki rosołowej, z czego zakwestionowano 7 partii.

1.    Prawidłowość oznakowania produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia
Oznakowanie produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia sprawdzono w odniesieniu do przepisów:

• rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. U. L 189 z 20.07.2007r., s. 1  z późn. zm.)
• rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. U. L 250 z 18.09.2008r., s. 1 z późn. zm.),
• rozporządzenia Komisji (WE) nr 1235/2008 z dnia 8 grudnia 2008r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustaleń dotyczących przywozu produktów ekologicznych z krajów trzecich (Dz. U. L 334 z 12.12.2008 r., s. 25),
• ustawy z dnia 25 czerwca 2009r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. z 2009 r. Nr 116, poz. 975),
• ustawie z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669)
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. U. UE L 347 z 20.12.2013 ze zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924 z dnia 20 grudnia 2006r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. L 404 z 30.12.2006r. s.9; sprostowanie: Dz. U. L 12 z 18.1.2007. s 3, ze zm.);
• ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 ze zm.),
• ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r., poz. 669),
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz.774).
• rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającym ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującym Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 1.2.2002, s. 1 z późn. zm.),

Ogółem zbadano 52 partie produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia, z czego zakwestionowano oznakowanie 8 partii produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego, z uwagi na brak oznaczeń w języku polskim i  nieprawidłowo sformułowanego wyrażenia poprzedzającego datę minimalnej trwałości.
 Nieprawidłowości stwierdzono u dwóch przedsiębiorców:

1)    prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie w Szczecinie, gdzie zakwestionowano 7 partii produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia (z Niemiec), które nie odpowiadały wymaganiom jakościowym określonym w art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości  handlowej artykułów rolno-spożywczych(Dz. U. z 2014r. poz. 669) z uwagi na brak oznaczeń w języku polskim.
Dotyczyło to:
•    partii produktu pn. Papuccini Papryka zucchini Bio a`160g,
•    partii produktu pn. Senf Kinder byodo Bio a`200ml,
•    partii produktu pn. Reis-floken Davent Für schneller Milchreis Bio a`500ml,
•    partii produktu pn. Barlauch Pesto Bio-Verde a`165g,
•    partii produktu pn. Butter Bio Terra a`250g,
•    partii produktu pn. Bio Schlagshane Terra Natural a`200g ,
•    partii produktu pn. Basitom Basilikum Tomate Bio Brotaufstrch Vegetarisch a`160ml.  

W związku z powyższym:
•    przesłano wystąpienie pokontrolne do kontrolowanego  przedsiębiorcy, z wnioskiem o usunięcie stwierdzonego uchybienia.
Przedsiębiorca udzielił odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne stwierdzając iż usunął uchybienia, oznaczając zakwestionowane produkty rolnictwa ekologicznego w języku polskim;
•    przeprowadzono postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych wymierzając karę pieniężną w wysokości 500zł.

2)     prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie spożywczo – przemysłowym w Kołobrzegu, gdzie zakwestionowano 1 partię produktu rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia, tj. czekolady gorzkiej 71% kakao BIO a`100g, która nie odpowiadała wymaganiom jakościowym określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.  U. z 2014r., poz. 669), w związku z naruszeniem wymagań określonych w § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10.07.2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 774) z uwagi na to, że  w oznakowaniu ww. artykułu rolno-spożywczego podano nieprawidłowe wyrażenie poprzedzające datę minimalnej trwałości, tzn.  „Najlepiej spożyć przed: 10.2015r.” zamiast „Najlepiej spożyć przed końcem 10.2015r.”
 W związku z powyższym:
- skierowano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonego uchybienia,
- skierowano wystąpienie pokontrolne do dystrybutora z wnioskiem o usunięcie stwierdzonej nieprawidłowości,
- przesłano informację do właściwego WIJHARS.

Przedsiębiorca w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że wycofał z obrotu handlowego zakwestionowaną czekoladę i zwrócił do dostawcy. Dystrybutor wyjaśnił, że  prawidłowość treści na etykiecie przedmiotowej czekolady, zgodnie z polityką firmy i procedurą dotyczącą tworzenia i weryfikacji etykiet polskojęzycznych dla towarów dystrybuowanych była sprawdzana w 2013r. Na etykiecie widniało prawidłowe sformułowanie poprzedzające datę minimalnej trwałości, tj.: „najlepiej spożyć przed końcem”. Nieprawidłowość, która wynikła w 2014r. powstała w konsekwencji zmiany drukarki. Nowa drukarka przeznaczona do wydruku etykiet nie posiada funkcji kopiowania treści utworzonych dotychczas etykiet. W związku z powyższym przy przenoszeniu informacji, przez nieuwagę pracownika na nowej etykiecie nie zostało umieszczone słowo „końcem”. Obecnie na etykietach polskojęzycznych „Czekolady gorzkiej 71% kakao” widnieje prawidłowe sformułowanie poprzedzające datę minimalnej trwałości, tj.: „Najlepiej spożyć przed końcem”. W załączeniu przesłano wzór etykiety z prawidłowym oznakowaniem.

Ponadto z związku z ustaleniami wobec przedsiębiorcy wszczęto postępowanie administracyjne  z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych. Została wydana decyzja umarzająca postępowanie, bowiem wymierzenie przedsiębiorcy kary pieniężnej byłoby niezgodne z zasadą proporcjonalności wyrażoną w art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. s. 1 ze zm.).

2.    Ocena jakości

Badania jakości produktów rolnictwa ekologicznego przeprowadzone zostały w Laboratorium Kontrolno - Analitycznym UOKiK we Wrocławiu poprzez sprawdzenie zgodności cech organoleptycznych, fizycznych i chemicznych z deklaracjami producentów na opakowaniach.
Ogółem badaniom poddano 10 partii produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia tj.
- 2 partie suszonych warzyw i owoców,
- 3 partie przetworów warzywnych,
- 3 partie czekolad,
- 2 partie makaronów.
W wyniku przeprowadzonych badań nie kwestionowano jakości pobranych produktów.

3.    Sprawdzenie dowodów dostaw lub innych dokumentów identyfikujących

U wszystkich przedsiębiorców sprawdzono przestrzeganie przepisu art. 18 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. s.1 ze zm.) oraz art. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 931/2011 z dnia 19 września 2011r. w sprawie wymogów dotyczących możliwości śledzenia ustanowionych rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. L 242 z 20.09.2011, s.2).
 
Badaniem objęto 52 partie produktów rolnictwa ekologicznego poprzez sprawdzenie dokumentów dostaw umożliwiających łatwą identyfikację dostawców ocenianych produktów. Towary pochodzące z krajów trzecich były dostarczane za pośrednictwem krajów Uni Europejskiej. W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

4.    Sprawdzono ilość rzeczywistą produktów w stosunku do deklaracji producentów zamieszczonych na etykietach opakowań jednostkowych mając na względzie  przepisy  ustawy z dnia 07 maja 2009r. o towarach paczkowanych (Dz. U. Nr 91, poz. 740 ze zm.).

W powyższym zakresie badaniem w laboratorium UOKiK objęto 10 partii produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia w ilości 17 opakowań, nie stwierdzając nieprawidłowości w badanym zakresie. Stwierdzono zgodność deklarowanej masy netto z rzeczywistą.

5.    Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia
Przestrzeganie dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia oferowanych do sprzedaży produktów rolnictwa ekologicznego sprawdzono u wszystkich kontrolowanych  przedsiębiorców i nie stwierdzono nieprawidłowości. Badaniem objęto 52 partie.

6.    Warunki, sposób przechowywania i oferowania produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia

Warunki, sposób przechowywania i oferowania produktów rolnictwa ekologicznego  sprawdzono w oparciu o zalecenia producentów oraz przepisy rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych. (Dz. U. L.139 z 30.04.2004 r., str. 1 ze zm.). Badaniem objęto 52 partie produktów, w badanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.
Ponadto sprawdzono stan opakowań ww. produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości.

7.    Przestrzeganie postanowień art. 59 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 ze zm.).

Kontrolowani przedsiębiorcy przechowywali i udostępnili na żądanie kontrolujących aktualne orzeczenia lekarskie wydawane osobom bezpośrednio stykającym się  z żywnością do celów sanitarno – epidemiologicznych.

8.    Identyfikacja przedsiębiorcy

W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich skontrolowanych przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.). Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o wpis do Informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG.
Nieprawidłowości stwierdzono u przedsiębiorcy w Szczecinie.
Prowadzona działalność gospodarcza przez przedsiębiorcę była niezgodna z wpisem do CEIDG w części dotyczącej miejsca wykonywanej działalności gospodarczej. Stwierdzono brak danych we wpisie w zakresie adresu prowadzenia działalności, gdzie prowadzono kontrolę.
W toku kontroli przedsiębiorcę ukarano mandatem karnym kredytowanym za wykroczenie z art. 601 § 2 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013r. poz. 482 ze zm.).
W związku z powyższym skierowano wystąpienie do ww. przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień.
W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne przedsiębiorca poinformowała, iż dokonała zmian danych we wpisie do Centralnej Ewidencji  i Informacji o Działalności Gospodarczej.
U pozostałych przedsiębiorców nieprawidłowości nie stwierdzono.

Inne zagadnienia

Rzetelność obsługi sprawdzono u wszystkich przedsiębiorców poprzez dokonanie zakupu kontrolnego, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości.

Podczas 6 kontroli z rozszerzonym zakresem przedmiotowym kontroli na podstawie  przepisów art. 79 a ust. 5 ustawy z dnia 02 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013r. poz. 672 ze zm.) w celu przeciwdziałania popełnienia wykroczenia stwierdzono, że:

• u przedsiębiorcy w Szczecinie nie uwidoczniono przy większości produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia wywieszek zawierających informacje dotyczące cen i nazw handlowych oraz jednostek miary oraz nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego,
• u przedsiębiorcy w Szczecinie nie uwidoczniono przy większości produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia wywieszek zawierających informacje dotyczące cen i nazw handlowych oraz jednostek miary oraz nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego,
• u przedsiębiorcy w Szczecinie nie uwidoczniono przy produktach rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia wywieszek zawierających informacje dotyczące cen i nazw handlowych oraz jednostek miary oraz nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego,
• u przedsiębiorcy w Szczecinie nie uwidoczniono przy większości produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia wywieszek zawierających informacje dotyczące cen i nazw handlowych oraz jednostek miary oraz przy wszystkich towarach w opakowaniach jednostkowych nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego,
• u przedsiębiorcy w Koszalinie nie uwidoczniono przy większości produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia wywieszek zawierających informacje dotyczące cen i nazw handlowych oraz jednostek miary oraz przy wszystkich towarach w opakowaniach jednostkowych nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego,
• u przedsiębiorcy w Kołobrzegu nie uwidoczniono przy większości produktów rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia wywieszek zawierających informacje dotyczące cen i nazw handlowych oraz jednostek miary oraz przy wszystkich towarach w opakowaniach jednostkowych nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego. W przypadku towarów podobnych na wywieszkach nie uwidoczniono nazw producentów i innych informacji umożliwiających niebudzącą wątpliwości identyfikację ceny z towarem.

Przedsiębiorcy w Kołobrzegu na podstawie art. 16 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o Inspekcji Handlowej (Dz.U. z 2014r., poz. 148) wydano ustne żądanie dotyczące niezwłocznego usunięcia stwierdzonych uchybień porządkowych i organizacyjnych.
W trakcie kontroli przedsiębiorca wykonała żądanie.
Do pozostałych kontrolowanych przedsiębiorców skierowano 5 wystąpień pokontrolnych z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. W odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne przedsiębiorcy poinformowali iż uwidocznili brakujące wywieszki i ceny jednostkowe na produktach rolnictwa ekologicznego zagranicznego pochodzenia.

W świetle powyższego wobec 6 osób odpowiedzialnych zastosowano postępowanie mandatowe w związku z popełnieniem wykroczenia z art. 137§ 1 Kodeks Wykroczeń.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do :
•    ukarania 6 osób mandatem karnym kredytowanym na kwotę 1250,00zł z art. 137 § 1Kodeks Wykroczeń i 601 § 2 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013r. poz. 482 ze zm.)
•    skierowania 5 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,
•    skierowania wystąpienia pokontrolnego do dystrybutora z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych  nieprawidłowości,
•    przesłania informacji do właściwego terytorialnie WIJHARS,
•    wydania 1 żądania usunięcia uchybienia porządkowo-organizacyjnego.

Ponadto w związku z ustaleniami kontroli:
przeprowadzono 2 postępowania administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, i wydano decyzję wymierzającą karę pieniężną w wysokości 500zł oraz decyzję umarzającą postępowanie.

Beata Manios - rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie,
tel. 0-91 4225239 wew. 36