ZBŻ.8361.49.2013.J-27.2013

Koszalin, dnia 12 lipca 2013 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki

Inspektor Inspekcji Handlowej

ul. Wały Chrobrego 4

70-502 Szczecin

............................................................

(pieczęć nagłówkowa organu Inspekcji Handlowej)

„Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy”

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

ul. Przemysłowa nr 4

64-810 Śmiłowo

DECYZJA

 ZBŻ.8361.49.2013.J-27.2013

wymierzająca karę pieniężną

Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013, poz. 267), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierza przedsiębiorcy „Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Śmiłowie przy ul. Przemysłowej nr 4, wykonującemu działalność gospodarczą w firmowym sklepie mięsnym w Karlinie, ul. Koszalińska 17, karę pieniężną w wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych)z tytułu wprowadzenia do obrotu5 partii przetworów mięsnych bez opakowań wyprodukowanych przez ww. przedsiębiorcę, pod nazwami: kiełbasa podwawelska wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego; kiełbasa czosnkowa wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego; kiełbasa zwyczajna wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego, kiełbasa podlaska tradycyjna wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego, kiełbaski luksusowe wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego,  nieodpowiadających wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.)  w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej określonychw§ 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.) ze względu na to, że w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom nie uwidoczniono wykazu składników.

Uzasadnienie

W dniach 13 i 15.03.2012 r. na podstawie art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.04.2004, str. 1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), w związku art. 3 ust. 1 pkt 1, 2  oraz art. 3 ust. 1 pkt 6ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r.Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.), działając na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli nr 00011686 inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrolę u przedsiębiorcy „Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy”, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Przemysłowa nr 4, 64-810 Śmiłowo, zwanego dalej również „stroną”, w firmowym sklepie mięsnym w Karlinie, ul. Koszalińska 17.

W toku kontroli stwierdzono w obrocie 5 partii nieprawidłowo oznakowanych przetworów mięsnych bez opakowań, wyprodukowanych przez kontrolowanego przedsiębiorcę, pod nazwami:

-          kiełbasa podwawelska wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego, wielkość partii 1,5 kg w cenie 15,98 zł/kg o wartości 23,97 zł,

-          kiełbasa czosnkowa wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego, wielkość partii 2 kg w cenie 11,52 zł/kg o wartości 23,04 zł,

-          kiełbasa zwyczajna wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego, wielkość partii 1,5 kg w cenie 9,98 zł/kg o wartości 14,97 zł,

-          kiełbasa podlaska tradycyjna wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego, wielkość partii 1,5 kg w cenie 14,87 zł/kg o wartości 22,30 zł,

-          kiełbaski luksusowe wyrób wędzony parzony z mięsa wieprzowego, wielkość partii 0,9 kg w cenie 14,99 zł/kg o wartości 13,49 zł,

o łącznej wartości 97,77 zł, które nie odpowiadały wymaganiom określonym w art. 4 ust.1 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), dalej również „ustawy o jakości”, w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej określonych w § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10.07.2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz.U. Nr 137, poz. 966 ze zm.) z uwagi na to, iż wmiejscu ich sprzedaży nie podano informacji dotyczącej wykazu składników.

W związku z powyższym, pismem z dnia 20.06.2013 r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę „Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą w Śmiłowie o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 ustawy o jakości w związku z naruszeniem  wymagań w zakresie jakości handlowej określonych w § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10.07.2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz.U. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.).

Stronie umożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Strona nie skorzystała ze swojego uprawnienia. Niemniej jednak przeanalizowano w toku niniejszego postępowania odpowiedź kontrolowanego na wystąpienie pokontrolne.

I tak, kontrolowany przedsiębiorca w piśmie z dnia 29.05.2013 r. poinformował, iż zakwestionowane przetwory mięsne (wędliny) zostały oznaczone w sposób prawidłowy jeszcze w trakcie kontroli. Ponadto kontrolowany sprawdził prawidłowość oznaczenia przetworów mięsnych we wszystkich należących do niego sklepach firmowych i w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w oznakowaniu natychmiast je usunął. 

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

W myśl przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. W świetle z kolei przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o jakości wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.

Zgodnie z § 17 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.), dalej również „rozporządzenia w sprawie znakowania”, w przypadku środków spożywczych bez opakowań lub pakowanych przy sprzedaży oprócz nazwy środka spożywczego podaje się wykaz składników. W myśl natomiast § 17 ust. 2 tego rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym od 01.07.2013r., informację powyższą podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom.

W toku kontroli stwierdzono, że przy wprowadzonych do obrotu 5 partiach wędlin nie podano w miejscu ich sprzedaży informacji dotyczącej wykazu składników i uznano, że taki stan faktyczny stanowi naruszenie § 17 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia w sprawie znakowania.

Wskazać przy tym należy, że z dniem 01.07.2013r. nastąpiła zmiana rozporządzenia w sprawie znakowania w zakresie m.in. przepisu § 17 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2  tego rozporządzenia, która nie wpłynęła jednak na kwalifikację prawną stwierdzonego naruszenia. Oceniając i kwalifikując w toku kontroli stwierdzone naruszenie uwzględniono możliwość uwidocznienia wymaganej informacji w miejscu sprzedaży nie tylko na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego, ale też w każdy inny sposób dostępny konsumentom.

Przywołane wyżej przepisy rozporządzenia w sprawie znakowania określają wymagania w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych regulując m.in. zakres informacji podawanych w oznakowaniu nieopakowanych środków spożywczych. Niespełniające tych wymagań artykuły rolno-spożywcze są artykułami niewłaściwej jakości, a stan faktyczny polegający na naruszeniu przywołanych wyżej przepisów stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o jakości, stąd w związku z ustaleniami kontroli stwierdzono, że wskazane w sentencji niniejszej decyzji środki spożywcze nie odpowiadają wymaganiom określonym w tym przepisie.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE. L 2002 Nr 31, str. 1 z późn. zm.), dalej „rozporządzenia 178/2002”, podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.

Ustawa o jakości natomiast nakłada na wprowadzających artykuły rolno-spożywcze do obrotu obowiązek zachowania wymagań w zakresie ich jakości handlowej, stanowiąc jednocześnie w art. 40a ust. 1 pkt 3, że każdy, kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. Jej przepis art. 3 pkt 4 odsyła natomiast w zakresie definicji obrotu do art. 3 pkt 8 rozporządzenia 178/2002, zgodnie z którym „wprowadzenie na rynek” oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania. Przytoczona definicja wskazuje krąg podmiotów odpowiedzialnych za jakość artykułów rolno-spożywczych, wliczając do nich obok producentów tych artykułów, również każde następne ogniwo handlu detalicznego.

W świetle przytoczonych definicji przedsiębiorca „Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Śmiłowie odpowiada za jakość wprowadzanych przez siebie do obrotu artykułów rolno-spożywczych.

Mając na względzie powyższe ustalenia, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do wymierzenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 40a ust. 5 ustawy o jakości stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych i wielkość jego obrotów, uwzględniając również przesłanki zawarte w przepisie art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, zgodnie z którym ustanowione środki i kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Wykonując dyspozycję ww. przepisów w odniesieniu do zakwestionowanych artykułów rolno-spożywczych, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej oceniając stopień szkodliwości czynu wprowadzenia ich do obrotu wziął pod uwagę, że przetwory mięsne (wędliny) należą do artykułów rolno-spożywczych pierwszej potrzeby i są powszechnie spożywane przez konsumentów w różnym wieku, przez co bardzo istotne jest spełnianie przez tego rodzaju środki spożywcze wymagań w zakresie jakości handlowej. Uznał w związku z tym, że brak uwidocznienia wykazu składników w miejscu sprzedaży wędlin narusza interes konsumentów w zakresie prawa do informacji, gdyż pozbawia ich istotnej i podstawowej wiedzy o nabywanych środkach spożywczych, tj. o składnikach wykorzystanych do produkcji tych środków spożywczych i nadal w nich obecnych. Uniemożliwia ponadto konsumentom porównanie tych środków spożywczych z innymi znajdującymi się w obrocie i odróżnienie ich od innych, a przez to ogranicza dokonanie świadomego wyboru określonych produktów. W ocenie Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej informacja o wykazie składników przy wędlinach jest istotna również ze względu na bezpieczeństwo zdrowia konsumentów z uwagi na możliwą obecność w wędlinach składników alergennych.

Przy ocenie stopnia zawinienia strony Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zważył, że strona jest przedsiębiorcą prowadzącym obrót artykułami żywnościowymi w sieci swoich sklepów, które są sklepami specjalizującymi się w sprzedaży wyrobów mięsnych, a celem jej działalności jest odsprzedaż tych artykułów konsumentowi finalnemu, można ją więc potraktować jako profesjonalistę mającego wpływ na obrót żywnością. Co więcej, jest również producentem wprowadzanej przez siebie do obrotu żywności, a więc ma największy spośród wszystkich profesjonalnych uczestników rynku wpływ na jej jakość handlową. Strona należy zatem do kręgu podmiotów odpowiedzialnych za wprowadzane przez siebie do obrotu artykuły rolno-spożywcze. W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że na powstanie ujawnionej w trakcie kontroli nieprawidłowości w odniesieniu do zakwestionowanych przetworów mięsnych bez opakowań bezpośredni wpływ miała strona poprzez swoje zaniechanie polegające na braku uwidocznienia właściwych informacji w miejscu sprzedaży. Stwierdzona nieprawidłowość w oznakowaniu była ewidentna, a niedopuszczenie do jej wystąpienia leżało w mocy strony, która jako świadomy i profesjonalny uczestnik obrotu powinna wykazać się dużą znajomością przepisów prawa żywnościowego i dbałością o ich przestrzeganie.

Przy ocenie zakresu naruszenia Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę okoliczność, że stwierdzona nieprawidłowość w oznakowaniu, choć jedyna stwierdzona w odniesieniu do ocenianych wędlin, stanowiła istotną część wymagań przewidzianych dla tego rodzaju produktów (tj. środków spożywczych bez opakowań), zarówno z punktu widzenia interesów konsumentów, jak i regulacji przepisów prawa żywnościowego.

Przy ocenie dotychczasowej działalności strony Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił okoliczność, że podczas poprzedniej kontroli u przedsiębiorcy nie kwestionowano jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Biorąc pod uwagę piąty czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. wielkość obrotów przedsiębiorcy wprowadzającego do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej, organ w oparciu o przedstawioną przez stronę informację o przychodzie podatkowym osiągniętym w 2012r, stwierdził, że strona wykracza poza kategorie przedsiębiorców wymienionych w rozdziale 7 ustawy z dnia 2 lipca 2004 o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013, poz. 672 z późn. zm.), tj. mikroprzedsiębiorców, małych i średnich, stąd wzięto pod uwagę fakt, że udział przedsiębiorcy w obrocie rynkowym jest największy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców.

Mając na uwadze dokonaną ocenę wyżej opisanych przesłanek, a także uwzględniając fakt, że najniższy możliwy wymiar kary wynosi 500 zł, górną granicę stanowi natomiast pięciokrotna wartość korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie do obrotu produktów o niewłaściwej jakości handlowej, która w tym przypadku wynosi 488,85 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że stanowią one podstawę do wymierzenia na podstawie przepisu  art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości kary pieniężnej w wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych).

Pomimo faktu, iż w tym przypadku górna granica wymiaru kary jest niższa od najniższego możliwego jej wymiaru, organ, mając na uwadze stopień szkodliwości czynu wskazujący na naruszenie interesów konsumentów oraz przypisując mu największą wagę, a także uwzględniając stwierdzony stopień zawinienia i zakres naruszenia, zdecydował o wymierzeniu kary w przedmiotowej sprawie. Odstąpienie bowiem od jej wymierzenia naruszyłoby zdaniem organu zasadę proporcjonalności określoną w art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, a mianowicie – taka reakcja organu byłaby niewspółmierna do stwierdzonego naruszenia w kontekście rodzaju artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości handlowej, sprawcy czynu wprowadzenia ich do obrotu, który będąc również pierwszym ogniwem tego obrotu ma największy spośród wszystkich uczestników rynku wpływ na jakość handlową żywności oraz interesów konsumentów.

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013, poz. 267) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji.

Mając na względzie przepis art. 40a ust. 4 ustawy o jakości, który daje kompetencje do wymierzenia w drodze decyzji kary pieniężnej, o której mowa m.in. w przepisie art. 40a ust. 1 pkt 3  tej ustawy właściwemu ze względu na miejsce przeprowadzania kontroli wojewódzkiemu inspektorowi Inspekcji Handlowej, a także biorąc pod uwagę okoliczności opisane wyżej w treści decyzji, w ocenie Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, wymierzona kara pieniężna spełnia przesłanki określone przepisami prawa, stąd orzeczono jak w sentencji.

Pouczenia:

1. Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.

Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

1. Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Z up. Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego

Inspektora Inspekcji Handlowej

Andrzej Kuśpiel

Dyrektor Delegatury

                                                                       ...................................................................

(podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska

służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji)

Otrzymują:

1. „Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy”

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

ul. Przemysłowa nr 4

64-810 Śmiłowo,

1. aa.