Informacja o wynikach kontroli prawidłowości i rzetelności organizowanej przez przedsiębiorców promocji organizowanych przez duże sieci handlowe

Realizując wytyczne Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz program kontroli Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie wraz z Delegaturą w Koszalinie przeprowadził w I kw. 2013r. w podanym wyżej zakresie 4 kontrole.

W toku kontroli skontrolowano ogółem 318 partii towarów, w tym 48 partii artykułów żywnościowych i 268 partii artykułów nieżywnościowych.

Nieprawidłowości stwierdzono przy 48 partiach towarów, co stanowi 15,09% ogółem skontrolowanych. Nieprawidłowości stwierdzono u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców.

Ustalenia kontroli, w odniesieniu do poszczególnych punktów programu, przedstawiają się następująco:

1.        Relacje między ceną promocyjną, a ceną przed promocją.

W czasie prowadzonych kontroli porównano ceny towarów znajdujących się w aktualnej ofercie promocyjnej z cenami sprzedaży tych towarów przed promocją w danej placówce, tzn. z ich ceną dotychczasową. Analizę przeprowadzono na podstawie udostępnionych dokumentów, takich jak: „historia ruchów towarów”, wydruki komputerowe, paragony kasowe.  

W przedmiotowym zakresie przeprowadzono kontrolę u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców. Nieprawidłowości stwierdzono u trzech przedsiębiorców w Szczecinie i Koszalinie.

Kontroli w powyższym zakresie poddano łącznie 264 partie towarów (48 partii artykułów żywnościowych, 216 partii artykułów nieżywnościowych), z czego zakwestionowano 37 partii artykułów nieżywnościowych, tj. 14,02% ogółem zbadanych partii.

Ustalenia kontroli w powyższym zakresie przedstawiają się następująco;

-     Hipermarket w Szczecinie - stwierdzono,  że  w  dwóch przypadkach  oferowanych do sprzedaży towarów tj.:

-        tytan WC zielony 700g,

-        Vizir automat sensitive 5 kg,

    „ceny dotychczasowe”,  o  których mowa w § 7 ust. 2  rozporządzenia Ministra Finansów z

    dnia  10  czerwca  2002r.  w  sprawie  szczegółowych  zasad uwidaczniania  cen towarów i

    usług oraz  sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. Nr 99,

    poz. 894 z późn. zm.), bezpośrednio poprzedzające zaoferowanie ww. towarów po cenie  promocyjnej były inne niż uwidocznione w materiałach reklamowych lub na wywieszkach przy towarach oferowanych po cenach promocyjnych, co naruszało przepisy § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia.

Analizę  przeprowadzono  na  podstawie  danych  zawartych  w  systemie  komputerowym przedstawiającym historię ruchów cenowych tych towarów;

-     Hipermarket w Szczecinie - stwierdzono,  że  w  pięciu  przypadkach  oferowanych do sprzedaży towarów, tj.:

-        Persil color expert 4 kg 50 prań,

-        Pampers Junior 52,

-        ścierka wielofunkcyjna,

-        szampon dla dzieci Bambini 400 ml,

„ceny dotychczasowe”, o których mowa w § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002r., bezpośrednio poprzedzające zaoferowanie ww. towarów po cenie promocyjnej były inne niż uwidocznione na wywieszkach przy towarach oferowanych po cenach promocyjnych, co naruszało przepis § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia.

Ponadto w przypadku oferowanego do sprzedaży towaru z dołączonym gratisem  -  tabletka dwufazowa Finish Pawerbol Calgonit + 40% ekstra gratis All in 1, 100 szt./1980gr., (70 szt. + 30 szt.), cena  dotychczasowa  bezpośrednio  poprzedzająca zaoferowanie ww. towaru po cenie promocyjnej była inna niż uwidoczniona na wywieszce przy towarze, tj.:

-        w dniu 11.02.2013r. ww. towar oferowany był w cenie 57,59 zł,

-        w dniu 12.02.2013r. ww. towar oferowany był w cenie 60,19 zł,

-        w dniu 13.02.2013r. ww. towar oferowany był w cenie 60,19 zł,

zawsze z podaną na wywieszce ceną dotychczasową 64,99 zł bezpośrednio poprzedzającą zaoferowanie ww. towaru po cenie promocyjnej;

 - sklep w Koszalinie - stwierdzono, że na 30 wywieszkach znajdujących się przy artykułach nieżywnościowych podano ceny dotychczasowe towarów w wysokości innej aniżeli w wysokości bezpośrednio poprzedzającej promocję. Z ustaleń poczynionych w trakcie kontroli wynikało, że 28 sprawdzonych wyrobów nieżywnościowych było również w promocji bezpośrednio poprzedzającej kontrolowaną promocję, tj. promocja następowała jedna po drugiej. W związku z następującymi po sobie promocjami (tzw. ciąg promocji) i wskazaniem na wywieszce okresu obowiązywania promocji, tj. od 18 stycznia 2013r. do 31 stycznia 2013r. ceny promocyjne i dotychczasowe 28 wyrobów w ww. okresie były takie same jak przed 18 stycznia 2013r., co przedstawia poniższy przykład.

Ponadto ustalono, że w odniesieniu do 2 niżej wymienionych towarów nieżywnościowych ceny obowiązujące bezpośrednio przed promocją były niższe od uwidocznionych cen dotychczasowych.

Wobec osób odpowiedzialnych za stwierdzone wykroczenie skierowane zostaną wnioski o ukaranie do sądów rejonowych. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami do ww. trzech przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskami o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w całej sieci.

2.    Wyroby z tzw. „gratisami”.

W toku kontroli sprawdzono czy rzeczywiście wyroby oferowane w opakowaniach promocyjnych - których oznaczenia sugerują kupującym, że otrzymują wraz z tymi wyrobami określony towar „gratis”- otrzymują takie korzyści jakie sugeruje dołączona informacja.

Porównano ceny produktów z „gratisami”,  z cenami tożsamych produktów oferowanych bez „gratisów”. Kontrolą w powyższym zakresie objęto 23 partie towarów, stwierdzając nieprawidłowości przy 8 partiach artykułów nieżywnościowych, które stanowiły 34,78% ogółem zbadanych partii.

Nieprawidłowości stwierdzono u dwóch niżej wymienionych przedsiębiorców:

a)  hipermarket w Szczecinie,  gdzie  w  pięciu  przypadkach klient w porównaniu  z  wyrobem tożsamym płacił za towary, które miały być „gratisem” od 0,31 zł do 2,26 zł więcej, tj.;

-        1,16 zł  więcej  za towar  „Chusteczki dla niemowląt Nivea Baby” (drugie opakowanie 30% gratis) 2x63 szt.”, który miał być „z 30% gratisem” zgodnie z opisem na produkcie,

-        0,31 zł więcej za towar „Chusteczki dla niemowląt Huggies Soft Skin 2+1 gratis” – trzeci gratis” zgodnie z opisem na produkcie,

-        o 1,50 zł więcej za towar „Pasta do zębów Blend-a-med. Z aktywnym fluorem (druga pasta 50% taniej) 2 x 125 ml”, który miał być „z 50% gratisem” zgodnie z opisem na produkcie,

-        o 1,82 zł więcej za towar „Mydło Dove Beauty cream 3 + 1 gratis 4 x 100”, który miał być „gratisem” zgodnie z opisem na produkcie,

-        o 2,26 zł  więcej  za  towar  „Domestos  zagęszczony  płyn  czyszczący 750 ml (50% drugi płyn gratis)”, który miał być „z 50% gratisem” zgodnie z opisem na produkcie.

b) hipermarket w Szczecinie, gdzie  w dwóch  przypadkach, klient w porównaniu z wyrobem tożsamym płacił za towary, które miały być „gratisem” od 2,10 zł do 23,60 zł więcej:

-        2,10 zł więcej za towar z „gratisem” „Szczotka do zębów Colgate 360 soft (1+1 gratis)” zgodnie z opisem na opakowaniu produktu,

-        23,60 zł  więcej za towar,  który  miał być z 40% gratisem „Tabletka dwufazowa Finish Pawerbol  Calgonit + 40%  extra gratis  All in 1, 100 szt./1980 gr.”  zgodnie  z opisem na opakowaniu.

W trzecim dniu kontroli stwierdzono, że ww. Finish Pawerbol Calgonit oferowany był do sprzedaży w nowej cenie, zatem ponownie sprawdzono czy klient otrzymywał część towaru „gratis”. Porównano cenę produktu z „gratisem oraz cenę tożsamego produktu oferowanego bez „gratisu”. Stwierdzono, że klient w porównaniu z wyrobem tożsamym płaci tym razem o 20,20 zł więcej za towar, który miał być z 40% gratisem, zgodnie z opisem na opakowaniu.

Ponadto sprawdzono czy w ww. placówkach oferowano wyroby w opakowaniach promocyjnych, których oznaczenia sugerowałyby kupującym, że nabywają większą ilość towaru za niższą cenę w stosunku do tych samych produktów nieobjętych promocją. Kontrolą w powyższym zakresie objęto 8 partii zestawów promocyjnych. W jednym przypadku u przedsiębiorcy w Szczecinie stwierdzono, że opakowanie promocyjne zestawu Szamponu Head & Sholders 200 ml + szamponu Head & Sholders 400 ml jest droższe o 1,15 zł od tożsamych towarów sprzedawanych oddzielnie.

W trakcie kontroli ww. przedsiębiorcom wydano żądania na podstawie art.16 ust.1 pkt 5 ustawy o IH – dotyczące niezwłocznego usunięcia stwierdzonych uchybień porządkowych i organizacyjnych polegających na oferowaniu do sprzedaży towarów z gratisami tak by część gratisowa oferowana była bez ponoszenia przez kupującego dodatkowych kosztów.

Kontrolowani przedsiębiorcy w toku kontroli usunęli powyższe nieprawidłowości. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami do ww. przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskami o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.

3.      Prawidłowość uwidaczniania cen towarów oferowanych w promocji i prawidłowość wyliczenia cen jednostkowych.

Sprawdzenia przestrzegania przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów  przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. nr 99, poz. 894 ze zm.) dokonano w odniesieniu do 283 towarów objętych kontrolą, z czego zakwestionowano 5 partii u dwóch przedsiębiorców w Szczecinie, co stanowiło 1,77% ogółem zbadanych.

Sprawdzenia dokonano w zakresie uwidaczniania ceny detalicznej, uwidaczniania ceny jednostkowej wyrobów na wywieszkach cenowych, uwidaczniania jednostek miar, do których odnoszą się uwidocznione ceny na wywieszkach cenowych przy towarze promocyjnym, uwidoczniania przekreślonej ceny dotychczasowej.

Ponadto sprawdzono:

-        prawidłowość wyliczania cen jednostkowych,

-        zamieszczanie określenia czasu trwania promocji w materiałach reklamowych,

-        podanie informacji, że dany towar jest przeceniony lub jego cena jest obniżona („przecena”,  „obniżka ceny”).

Nieprawidłowości  przy wyliczaniu ceny jednostkowej towaru z załączonym „gratisem” stwierdzono u dwóch niżej wymienionych przedsiębiorców:

a)      hipermarket w Szczecinie, gdzie w przypadku towarów jednorodnych z dołączonym gratisem przy wyliczaniu ceny jednostkowej:

-        chusteczki  dla niemowląt Huggies Soft Skin (2+1 gratis),

-        pasta do zębów Blend-a-med. z aktywnym fluorem (druga pasta 50% taniej) 2 x 125ml,

-        Domestos - zagęszczony płyn czyszczący 750 ml (50% drugi płyn gratis),

-        Mini Sprayu „Japoński ogród” – odświeżacz powietrza 10 ml (2 + 1 gratis),

nie uwzględniono całkowitej ilości nabywanego towaru, a wyłącznie część płatną;

b)      Sklep w Szczecinie, gdzie stwierdzono że w przypadku artykułu Kinder Bueno 43 g
w cenie 2,09 podano cenę jednostkową 0,05 zł za 100g, która faktycznie winna wynosić 4,86 zł za 100g.

Powyższe nieprawidłowości naruszają § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002r. w sprawie szczegółowych zasad uwidocznienia cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. Nr 99, poz. 894 ze zm.)

W trakcie kontroli wydano żądania na podstawie art. 16 ust.1 pkt 5 ustawy o IH – dotyczące niezwłocznego usunięcia stwierdzonych uchybień w oznaczaniu towarów odpowiednimi cenami. Uchybienia te w trakcie kontroli zostały usunięte.

Osobę odpowiedzialną u przedsiębiorcy w Szczecinie za popełnienie wykroczenia z art. 137 § 1 ustawy Kodeks wykroczeń pouczono na podstawie art. 41 ustawy Kodeks wykroczeń. Do drugiego przedsiębiorcy w Szczecinie skierowano wystąpienie pokontrolne, a wobec osoby odpowiedzialnej za popełnienie wykroczenia z art. 137 § 1 ustawy Kodeks wykroczeń skierowany zostanie wniosek do sądu.

4.      Rzetelność uwidaczniania cen dla konsumentów.

Sprawdzono rzetelność uwidaczniania cen dla konsumentów porównując zgodność cen uwidocznionych przy danych wyrobach na wywieszkach cenowych z cenami zakodowanymi w kasie oraz w czytniku. Kontroli poddano 137 partii towarów u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców. Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono.

Wykorzystanie ustaleń wszystkich kontroli

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

-        zastosowania 1 pouczenia z art. 41 ww. ustawy Kodeks wykroczeń,

-        wydania 3 żądań organizacyjno-porządkowych,

a także zostaną skierowane;

-        3 wnioski o ukaranie do sądów rejonowych z art. 137 § 1 ustawy Kodeks wykroczeń,

-        3 wystąpienia pokontrolne do kontrolowanych przedsiębiorców.