PRZED WAKACJAMI 2012 - CO WARTO WIEDZIEĆ?

Lato, lato, lato czeka … słońce, plaża, kąpiele. Wszyscy z niecierpliwością czekalismy na zbliżające się wakacje. Zaplanowaliśmy lub będziemy planować wyjazdy urlopowe w kraju i za granicą. Będziemy starać się zapewnić dzieciom wakacje z atrakcjami. Pogoda zachęcać nas będzie także do krótkich, weekendowych wyjazdów tym bardziej, że charakter naszego województwa temu sprzyja. Ale czas wakacji to nie tylko dobra zabawa. Okres wakacji nie zwalnia nas od bycia ostrożnym i czujnym. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przyłącza się do akcji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów „Przed wakacjami-co warto wiedzieć?” i zwraca uwagę na kilka zagadnień związanych z wypoczynkiem i korzystaniem z różnych ofert.   

1)      W zakresie artykułów spożywczych- artykuły wśród których są różne grupy produktów, w tym szybko psujące się, wymagające niskich temperatur przechowywania. Może okazać się to szczególnie ważne w okresie letnim kiedy temperatura otoczenia jest wyższa. Pamiętajmy zatem o kilku podstawowych sprawach związanych z artykułami spożywczymi:  

a)     Nie kupujmy żywności niewiadomego pochodzenia, szczególnie na targowiskach i bazarach. Produkty oprócz tego, że mogą być bezwartościowe, to dodatkowo i przede wszystkim mogą być wątpliwe pod względem zdrowotnym. Pamiętać należy również o tym, że w odniesieniu do wielu art. spożywczych (np. mleko i przetwory, mięso, wędliny) ważne są warunki przechowywania, które mogą nie być dotrzymane na prowizorycznych stoiskach,

b)      Sprawdzajmy daty ważności kupowanych artykułów. Nie należy zapominać o tym, że wskazany przez producenta termin ważności aktualny jest przy zachowaniu odpowiednich warunków przechowywania, również wskazanych przez producenta,

c)      Nie kupujmy na zapas żywności nietrwałej, która łatwo się psuje, tym bardziej, że letnie temperatury temu sprzyjają, i dodatkowo bywa, że w naszych miejscach wypoczynku nie ma odpowiednich warunków do przechowywania żywności,

d)     Starajmy się nie kupować żywności w ostatnich dniach wyznaczonego terminu ważności, chyba że planujemy spożyć go od razu lub w krótkim czasie od zakupu,

e)      Z zakupioną żywnością należy postępować w sposób zapewniający właściwy stan higieniczny, np. mięso powinno być zapakowane oddzielnie aby nie stykało się z innymi niepakowanymi produktami. W lodówce należy zachować odpowiednią segregację, aby nie przenikał zapach z innego produktu. Segregowanie żywności jest obowiązkiem sprzedawców- nie wypełnienie tego obowiązku jest karane,

f)       Konsument ma prawo do reklamacji artykułów spożywczych u sprzedawcy, ale musi przestrzegać określonych terminów- 3 dni od otwarcia opakowania produktu opatrzonego terminem ważności lub 3 dni od dnia sprzedaży w przypadku towarów sprzedawanych luzem. Nie zapominajmy o zachowaniu paragonu, który ułatwi składanie reklamacji oraz będzie potwierdzał dokonanie zakupu w danym sklepie,    

g)      W punktach gastronomicznych zwróćmy uwagę na cenniki i na to jak jest określona cena danego produktu (za 100g czy za porcję), aby uniknąć zaskoczenia przy naliczaniu ostatecznej wartości naszego zakupu,

h)      Mamy prawo, jako klienci, uczestniczyć przy naważaniu porcji zamówionego wyrobu,

i)        Waga i wartość powinna dotyczyć produktu po obróbce, 

2)      Obiekty hotelarskie i inne obiekty, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie – dwie grupy obiektów, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie, tj. obiekty hotelarskie spełniające wymagania co do wielkości, wyposażenia, zakresu usług odpowiednich dla rodzaju i kategorii, do których obiekt został zaszeregowany (hotele, motele, pensjonaty, kempingi, domy wycieczkowe, schroniska młodzieżowe, schroniska, pola biwakowe) oraz inne obiekty spełniające minimalne wymagania co do wyposażenia. Przed rozpoczęciem działalności w ww. obiektach przedsiębiorca jest zobowiązany uzyskać zaszeregowanie do odpowiedniego rodzaju i kategorii (obiekty hotelarskie) lub jest zobowiązany zgłosić obiekt do odpowiedniej ewidencji (inne obiekty). Nazwy i rodzaje obiektów hotelarskich podlegają ochronie prawnej i mogą być stosowane wyłącznie w odniesieniu do obiektów hotelarskich w rozumieniu przepisów ustawy o usługach turystycznych. Znając już kilka podstawowych informacji na temat obiektów, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie należy zwrócić uwagę na kilka spraw: 

a)        Wyszukując oferty przez Internet konsumenci są często narażeni na ryzyko wystąpienia oferty niezgodnej z opisem na stronie internetowej. Zdarza się, że to co na stronie internetowej jest obiektem o najwyższych standardach okazuje się być domem jednorodzinnym z mnóstwem wolnych pokoi.

       Dlatego też warto sprawdzić fora internetowe i prześledzić opinie przebywających tam wcześniej turystów. Może ktoś przeżył takie atrakcje, których nigdy nie zapomni z uwagi na pleśń w pokojach czy biegające robactwo. Może też ktoś wskaże, że oferta cenowa jest nieadekwatna do tego co zaproponowano i najzwyczajniej w świecie nie opłaca się tam przyjeżdżać.

b)      Innym, dobrym źródłem informacji mogą być nasi znajomi i rodzina, którzy mogą służyć nam dobra radą i podpowiedzią,  co do wyboru miejsca noclegu. Mają swoje sprawdzone miejsca, które z czystym sumieniem mogą nam polecić. 

c)      A gdy konsument znajdzie się już na miejscu to najważniejsze jest by zorientował się czy nazwa rodzajowa nie została w przemyślany sposób zmodyfikowana, tak że będąc w Hotelu tak naprawdę jesteśmy w Hoteliku, bądź też przedsiębiorca świadczy usługi HOTEL-arskie. Z pewnością można również zwrócić uwagę na liczbę gwiazdek obiektu hotelarskiego, im więcej gwiazdek tym wyższy standard obiektu. Często bywa tak, że gwiazdek wystarczyłoby na całą konstelację Oriona, a nijak się to ma do standardu hotelu i klienci nie odczuwają takiego komfortu jak wynikałoby to z oznaczenia.

     Jeżeli konsument jest bardziej dociekliwy i nie boi się też zapytać w recepcji     obiektu czy mają wykaz wymagań dla tegoż obiektu hotelarskiego, to w czasie np. deszczowej pogody może sprawdzić czy zgodnie z wymaganiami pokoje są właściwie wyposażone. Taki wykaz, a także cennik usług powinny być udostępnione na żądanie klienta.  

3)      Imprezy turystyczne

a)       Przedsiębiorca organizujący imprezy turystyczne oraz pośredniczący na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych jest zobowiązany zapewnić klientom, na wypadek swojej niewypłacalności pokrycie kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu z imprezy turystycznej w wypadku gdy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego powrotu. Ponadto przedsiębiorcy ci zobowiązani są zapewnić klientom zwrot wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną w wypadku gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana, a także zapewnić klientom zwrot części wpłat wniesionychtytułem zapłaty za imprezę turystyczną  od powiadającą części imprezy turystycznej, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu. Obowiązek ten może zostać spełniony przez zawarcie umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz klientów lub przyjmowanie wpłat klientów wyłącznie na rachunek powierniczy, jeżeli wykonuje usługi turystyczne wyłącznie na terenie kraju i złoży marszałkowi województwa oświadczenie o przyjmowaniu wpłat na rachunek powierniczy;

b)   Przed zawarciem umowy organizator lub pośrednik jest obowiązany podać: ogólne informacje o przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz informacje o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie oraz o zakresie ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia. Ponadto obowiązany jest poinformować klienta o szczególnych zagrożeniach życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o możliwości ubezpieczenia z tym związanym. Przed rozpoczęciem imprezy turystycznej organizator jest obowiązany podać klientom m.in.: nazwisko lub nazwę lokalnego przedstawiciela organizatora turystyki (lub innej instytucji), do którego klient może się zwracać w razie trudności oaz jego adres i numer telefonu;  planowany czas przejazdu; informację o możliwości kontaktu z dzieckiem (imprezy turystyczne dla dzieci). Pamiętajmy jednak o tym, że umowa ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie nie dotyczy beztroskich zmian celu wyjazdu. Trzeba mieć ważny powód aby zrezygnować z wyjazdu i odzyskać potrącone przez biuro pieniądze, np.: choroba, nieszczęśliwy wypadek, śmierć osoby bliskiej. 

c)      Umowa o świadczenie usług turystycznych polegająca na organizowaniu imprez turystycznych wymaga formy pisemnej i powinna określać m.in.:

-  organizatora turystyki,

- miejsce pobytu lub trasę wycieczki,

- czas trwania imprezy turystycznej,

- program imprezy turystycznej,

- cenę imprezy, wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych należności, podatków i opłat, jeżeli nie są one zawarte w cenie oraz wyraźnie sformułowane okoliczności, które mogą spowodować podwyższenie ceny,

- rodzaj i zakres ubezpieczenia,

- termin powiadomienia klienta na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń,

- sposób zgłaszania reklamacji.

d)     Jeżeli organizator jest zmuszony zmienić istotne warunki umowy z przyczyn od niego niezależnych powinien o tym niezwłocznie powiadomić klienta. Klient natomiast powinien niezwłocznie powiadomić organizatora czy przyjmuje proponowaną zmianę umowy czy odstępuje od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich wniesionych świadczeń i bez obowiązku zapłaty kary umownej. W przypadku odstąpienia od umowy z powodów ww. klient ma prawo uczestniczyć w imprezie zastępczej o tym samym lub wyższym standardzie, chyba że wyrazi zgodę na imprezę o niższym standardzie za zwrotem różnicy w cenie lub żądać natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych świadczeń.

e)        Klient może przenieść na osobę spełniającą warunki udziału w imprezie przysługujące mu z tytułu umowy świadczenia, jeżeli jednocześnie osoba ta przejmuje wszystkie wynikające z tej umowy obowiązki. Należy o tym powiadomić organizatora imprezy w terminie określonym w umowie. W tym przypadku klient dodatkowo może zostać obciążony kosztami, jakie poniósł organizator w związku ze zmianą uczestnika imprezy

f)         Organizator, który w czasie trwania imprezy nie wykonuje usług przewidzianych w umowie jest obowiązany wykonać świadczenie zastępcze. Nie może za to dodatkowo obciążyć kosztami klienta. Jeżeli świadczenie zastępcze ma niższą jakość, klient może żądać odpowiedniego obniżenia ceny imprezy. 

g)        Jeżeli klient w trakcie imprezy stwierdza wadliwe wykonanie umowy, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wykonawcę usługi oraz organizatora turystyki. Niezależnie od powyższego klient może złożyć organizatorowi turystyki reklamację zawierająca wskazanie uchybienia w sposobie wykonania umowy oraz określenie swojego żądania  w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia zakończenia imprezy. Odmowę uwzględnienia reklamacji organizator jest obowiązany szczegółowo uzasadnić na piśmie. Na ustosunkowane się organizator ma 30 dni od dnia jej złożenia lub jeśli była złożona w trakcie imprezy 30 dni od jej zakończenia. Reklamacji podlegają wszystkie elementy opisane w umowie. Przy wskazywaniu wysokości żądania można posłużyć się tzw. Tabelą Frankfurcką. Nie ma ona co prawda mocy prawnej, stała się jednak prawem zwyczajowym.

h)        Cena ustalona w umowie nie może być podwyższana, chyba że umowa wyraźnie przewiduje taką możliwość, a organizator turystyki udokumentuje wpływ na podwyższenie ceny określonych w ustawie okoliczności, np. wzrost kursów walut.   Na 20 dni przed data wyjazdu cena ustalona w umowie nie może być podwyższona.

4)      Umowy timeshare

Zasady i tryb zawierania tych umów określa ustawa z dnia 16.09.2011r. o timeshare (Dz. U. Nr 230, poz. 1370), która weszła w życie w dniu 28.04.2012r. Umowa timeshare jest to umowa zawierana między przedsiębiorca a konsumentem na okres dłuższy niż rok, na podstawie której konsument, odpłatnie, nabywa prawo do korzystania, w okresach wskazanych w umowie, z co najmniej jednego miejsca zakwaterowania. Mówiąc prościej umowa ta prowadzi do nabycia prawa do użytkowania nieruchomości, którą dzielimy się z innymi użytkownikami. Nie uzyskujemy własności nieruchomości.

Ustawa ww. określa również zasady i tryb zawierania:

-  umów o długoterminowy produkt wakacyjny – konsument odpłatnie nabywa prawo do otrzymywania rabatów, zniżek lub innych korzyści związanych z zakwaterowaniem; umowa może także przewidywać prawo konsumenta do nabycia usług związanych z podróżą, w szczególności prawo do skorzystania z miejsca zakwaterowania, prawo do nabycia usług transportowych lub do nabycia innych usług,

- umów pośrednictwa w odsprzedaży timeshare lub długoterminowego produktu wakacyjnego – przedsiębiorca zobowiązuje się odpłatnie, do wykonywania czynności prawnych lub czynności faktycznych zmierzających do nabycia lub zbycia przez konsumenta praw z umowy timeshare lub umowy długoterminowy produkt wakacyjny,

-  umów o uczestnictwo w systemie wymiany – przedsiębiorca, odpłatnie, przyznaje konsumentowi dostęp do systemu wymiany, w ramach którego konsument uzyskuje prawo do korzystania z miejsca zakwaterowania lub prawo do nabycia innych usług świadczonych przez przedsiębiorcę, w zamian za umożliwienie innym konsumentom korzystania z miejsca zakwaterowania będącego przedmiotem jego umowy timeshare.

Od wyżej opisanych umów konsument ma prawo odstąpić, bez podania przyczyny, w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia lub od dnia doręczenia dokumentu umowy, jeżeli dzień ten następuje po dniu jej zawarcia.      

5)      Wypożyczalnie sprzętu sportowego

a)        Pamiętajmy, że przedsiębiorca powinien uwidocznić w miejscu dostępnym dla klienta cennik ze wskazaniem rodzaju i zakresu usług oraz jednostki czasu, np. za godzinę, dobę,

b)        Jeżeli przedsiębiorca opracował regulamin korzystania z wypożyczalni, to zasadnym jest zapoznanie się z warunkami wypożyczania sprzętu w nim określonymi,

c)           Przed wypłynięciem na wodę lub użytkowaniem innego rodzaju sprzętu zwróćmy uwagę na jego stan techniczny, np. czy w sprzęcie pływającym nie ma uszkodzeń mechanicznych grożących zatopieniem,

d)          Nie zapominajmy o kamizelkach asekuracyjnych na łodziach, które powinny zostać założone, a nie stanowić poduszkę,  

e)           Zwróćmy uwagę lub zapytajmy jaki sprzęt ratunkowy znajduje się na wyposażeniu wypożyczalni sprzętu wodnego,

6)      Kąpieliska

a)      Przy wejściu na  kąpielisko powinien być czytelny regulamin określający m.in. nazwę i adres jednostki organizacyjnej prowadzącej kąpielisko, zakaz wstępu osobom, których stan wskazuje na spożycie alkoholu, zakaz spożywania napojów alkoholowych, informację, że wszystkie osoby przebywające na terenie kąpieliska są obowiązane podporządkować się nakazom ratowników pełniących dyżur,

b)      Zwróćmy uwagę na wyznaczone granice kąpieliska, w tym na strefy dla osób nie umiejących pływać,

c)      Zwróćmy uwagę  na oznakowanie zastosowane na kąpielisku dotyczące np. dopuszczalności lub zakazu kąpieli oraz inne znaki zakazu, ostrzegawcze i informacyjne,

d)     Pamiętajmy, że stanowisko ratowników wyposażone powinno być w sprzęt ratowniczy i medyczny pierwszej pomocy,    

e)      Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, które obowiązuje od maja 2011r. wyróżniamy kąpieliska i  miejsca wykorzystywane do kąpieli, które muszą być oznaczone przy użyciu tablicy informacyjnej umieszczonej w łatwo dostępnym miejscu. Tablice takie powinny zawierać m.in. napis „kąpielisko” lub „miejsce wykorzystywane do kąpieli” wraz z jego nazwą, nazwę albo imię i nazwisko, adres i numer telefonu organizatora, bieżącą ocenę jakości wody. Dodatkowo na tablicy dotyczącej „kąpieliska” będzie podana klasyfikacja jakości wody, informacje o zakazie kąpieli albo zalecenia niekąpania się wraz z podaniem powodu.     

7)      Sprzęt sportowy i zabawki

a)      Zarówno przy zakupie sprzętu sportowego jak i zabawek kierujmy się oznaczeniami zawartymi na wyrobach, opakowaniach lub instrukcjach. Informują nas one np. o wieku dziecka dla którego mogą być przeznaczone, o maksymalnej masie użytkownika. Informacje o górnej granicy masy powinny znajdować się np. w przypadku łyżworolek, wrotek, deskorolek,  hulajnóg,

b)      W instrukcjach użytkowania dołączonych do sprzętu sportowego (łyżworolki, deskorolki, wrotki, rowery) powinny znaleźć się m.in.: ostrzeżenie o ograniczeniach i wymagania w użytkowaniu z uwagi na przepisy o bezpieczeństwie ruchu drogowego, zalecenia dotyczące odpowiednich powierzchni, zalecenia dotyczące używania sprzętu ochronnego, wskazania dotyczące nastawienia siodełka (rower), sposób konserwacji,    

c)      Do części zabawek powinny być dołączane ostrzeżenia. Chyba najbardziej popularnym jest to informujące o nieprzeznaczeniu zabawki dla dzieci poniżej 3 lat z uwagi na występowanie małych elementach. Ale mogą zostać zamieszczone, a nawet muszą, również inne ostrzeżenia, np. w przypadku zabawek do zabawy w wodzie, musi być dołączone ostrzeżenie o konieczności nadzoru osoby dorosłej  i używaniu tylko w płytkiej wodzie, w przypadku zabawek latawców ostrzeżenie dotyczące nieużywania ich w pobliżu napowietrznych linii elektrycznych i podczas burzy,  

d)     Jeśli wymagają tego względy bezpieczeństwa do zabawki powinna zostać dołączona instrukcja używania. Przykładem zabawek wymagających dołączenia instrukcji są zjeżdżalnie, huśtawki. Instrukcja taka powinna zawierać m.in. informacje dotyczące prawidłowego montażu, konieczności dokonywania okresowych kontroli, konserwacji,

e)      20 lipca 2011r. weszło w życie nowe rozporządzenie dotyczące zasadniczych wymagań dla zabawek. Zgodnie z tym rozporządzeniem jego przepisów nie stosuje się m.in. do sprzętu sportowego, w szczególności wrotek, łyżworolek i deskorolek, przeznaczonych dla dzieci o masie ciała powyżej 20kg, rowerów o max. wysokości siodełka przekraczającej 435 mm.   

Szczegóły:

- ustawa z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. nr 171, poz. 1225),

- ustawa z dnia 29.08.1997r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004r. nr 223, poz. 2268 ze zm.),

- ustawa z dnia 16.09.2011r. o timeshare (Dz. U. Nr 230, po. 1370),

- ustawa z dnia 18.07.2002r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005r. nr 239, poz. 2019 ze zm.),

- rozporządzenie RM z dnia 06.05.1997r. w sprawie warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne (Dz. U. nr 57, poz. 358),  

- rozporządzenie MG z dnia 05.04.2011r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. nr 83, poz. 454),

- rozporządzenie MGPiPS z dnia 14.11.2003r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. nr 210, poz. 2045 ze zm),

- ustawa z dnia 12.12.2003r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. nr 229,poz. 2275 ze zm.),

- ustawa z dnia 05.07.2001r. o cenach (Dz. U. nr 97, poz. 1050 ze zm.).

Konsumenci wszelkie swoje obawy lub wątpliwości mogą zgłaszać do Inspekcji Handlowej w Szczecinie. Zgłoszenia można przekazywać:

- na adres pocztowy – 70-502 Szczecin, ul. Wały Chrobrego 4,

- na adres e-mail – sekretariat@wiih.pomorzezachodnie.pl,

- telefonicznie – 91 4225239

Więcej informacji o innych urzędach biorących udział w akcji na stronie www.uokik.gov.pl

Beata Manios- specjalista w Inspekcji Handlowej w Szczecinie (rzecznik w Inspekcji Handlowej w Szczecinie)

Tel. 0-91 4230521