Informacja o wynikach kontroli prawidłowości przekazywania przez przedsiębiorców informacji o cenach towarów i usług

Realizując program kontroli w zakresie kontroli prawidłowości przekazywania przez przedsiębiorców informacji o cenach towarów i usług, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie oraz Delegatura w Koszalinie przeprowadzili w pierwszym półroczu 2024 r. łącznie 93 kontrole w tym w:
-    76 sprawdzając wyłącznie towary nie objęte obniżką cenową,
-    17 sprawdzając towary oferowane również po cenach obniżonych (w tym w 4 placówkach kwestionowano prawidłowość uwidaczniania cen przy produktach z informacją zarówno o obniżonych jak i nieobniżonych cenach).

Przedsiębiorców do kontroli wytypowano na podstawie własnego rozeznania oraz uwzględniając zgłoszenia konsumentów. Kontrolą objęto placówki oferujące do sprzedaży artykuły żywnościowe jak i nieżywnościowe, a także świadczące usługi dla konsumentów.

Badaniem objęto łącznie 10228 produktów, w tym:
-    10054 towarów nie objętych obniżką, z czego zakwestionowano 1415 produkty,
-    174 towarów oferowanych po obniżonych cenach, kwestionując 103 produktów.

Wszystkie ww. 10228 partii zostało zbadanych zgodnie z wymaganiami art. 4 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach produktów i usług.

Ustalenia kontroli, w odniesieniu do poszczególnych punktów programu, przedstawiają się następująco.

1.    Sprawdzenie wymagań art. 4 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług

SKLEPY SIECI  HANDLOWYCH:

Zagadnienie to zbadano u 44 przedsiębiorców badając 4967 towarów. Nieprawidłowości w zakresie art. 4 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach produktów i usług odnotowano u 18 przedsiębiorców należących do sieci handlowych kwestionując 568 artykułów.

W związku z ustaleniami kontroli:

• na 1 przedsiębiorcę na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, nałożono karę pieniężną w drodze decyzji administracyjnej w wysokości 2500,00 zł,
• wszczętych zostało 5 postepowań administracyjnych w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
• w odniesieniu do 12 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne, w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
• 12  przedsiębiorców w trakcie kontroli usunęło nieprawidłowości,
• skierowano 6 wystąpień pokontrolnych do przedsiębiorców w celu usunięcia stwierdzonych uchybień.

PLACÓWKI  DETALICZNE:

Kontrole przeprowadzono u 45 przedsiębiorców. Naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach produktów i usług odnotowano u 20 przedsiębiorców.

Badaniem w tym zakresie objęto 4741 produkty, z czego zakwestionowano 844 towarów.

W związku z ustaleniami kontroli:

• zostało wszczęte 1 postępowanie administracyjne w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen
• w odniesieniu do 19 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne, w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
• 16  przedsiębiorców w trakcie kontroli usunęło nieprawidłowości,
• skierowano 2 wystąpienia pokontrolne do przedsiębiorców w celu usunięcia stwierdzonych uchybień,
• do 1 przedsiębiorcy zostanie skierowane wystąpienie pokontrolne,
• wydano 1 żądanie organizacyjno-porządkowe.

DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA:

W powyższym temacie kontrolą objęto 2 (kino, szewc) przedsiębiorców sprawdzając ceny 64 produktów oferowanych do sprzedaży oraz cenniki zawierające 227 pozycji. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce (szewc). Zakwestionowano nieuwidocznienie cen jednostkowych przy 12 towarach oferowanych do sprzedaży. Przedsiębiorca w trakcie kontroli usunął nieprawidłowości.
W stosunku do tego przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne, w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen.

STACJE BENZYNOWE:

Kontrolą objęto 2 przedsiębiorców prowadzących stacje paliw. Ogółem kontroli poddano 229 towarów. Nie kwestionowano sposobu uwidocznienia cen towarów i paliw.

2.    Sprawdzenie wymagań art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług

Kontroli w tym zakresie poddano 17 przedsiębiorców badając 174 produkty oferowane do sprzedaży po obniżonej cenie.
Nieprawidłowości stwierdzono u 13 przedsiębiorców, kwestionując łącznie 103 produkty (w 2 sklepach detalicznych i 11 sklepach sieciowych).

SKLEPY SIECI  HANDLOWYCH:

Zagadnie to zbadano u 15 przedsiębiorców badając 154 produkty oferowane po obniżonych cenach, kwestionując 83 produkty w 11 placówkach. I tak, np.:

• przy produktach nie podano treści informacji o najniższej cenie towarów, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, o której mowa w art. 4 ust. 2 ww. ustawy (treści oraz wartości liczbowej),
• czcionka ceny aktualnej była 5-6 razy większa od czcionki najniższej ceny obowiązującej w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki,
• przy produktach  informacje określające najniższą cenę z 30 dni były niewłaściwie sformułowane („najniższa cena w ciągu 30 dni”),
• na wywieszkach podano cenę wraz z procentem obniżki. Właściwa cena sprzedaży z uwzględnieniem zastosowanej obniżki naliczana była dopiero przy kasie, co powodowało, że uwidoczniona cena obniżona była niejednoznaczna i budząca wątpliwości,
• przy produktach podano cenę obniżoną oraz informację o najniższej cenie w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, których wartości były jednakowe,
• w różnych miejscach etykiety, a nie bezpośrednio po umieszczonej treści „najniższa cena z 30 dni przed obniżką:” podano wartości liczbowe odpowiadające najniższej cenie z 30 dni przed obniżką. Taka prezentacja powoduje, że informacja o najniższej cenie towaru w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki uwidoczniona jest w sposób niejednoznaczny i budzący wątpliwości.

W związku z ustaleniami kontroli:

• w odniesieniu do 9 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne, w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
• w odniesieniu do 2 przedsiębiorców nie będzie wszczęte postępowanie,
• do 7 przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne w celu usunięcia stwierdzonych uchybień,
• do 1 przedsiębiorcy zostanie skierowane wystąpienie pokontrolne,
• jedna kontrola jest w toku.

PLACÓWKI  DETALICZNE:

Zagadnie to zbadano u 2 przedsiębiorców badając 20 produktów oferowanych po obniżonych cenach, kwestionując wszystkie z nich.

Stwierdzono m.in.:

• przy produktach nie podano informacji o najniższej cenie towarów (treści oraz wartości liczbowej), która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki,  
• informacje określające najniższą cenę z 30 dni były niewłaściwie sformułowane, tj. „najniższa cena (30 dni)”,
• na wywieszkach podano cenę wraz z procentem obniżki. Właściwa cena sprzedaży z uwzględnieniem zastosowanej obniżki naliczana była dopiero przy kasie.

W związku z ustaleniami kontroli:

• w odniesieniu do 2 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne, w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
• do 1 przedsiębiorcy skierowano wystąpienie pokontrolne w celu usunięcia stwierdzonych uchybień,
• do 1 przedsiębiorcy zostanie skierowane wystąpienie pokontrolne.

3.    Ocena sposobu prezentowania ceny oraz informacji o najniższej cenie towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki

Kontroli w tym zakresie poddano 17 przedsiębiorców, w tym w 15 sklepach sieciowych oraz w 2 sklepach detalicznych.

Sposób prezentowania wartości cenowej oraz treści informacji o najniższej cenie towaru,  która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki różnił się w zależności od kontrolowanego przedsiębiorcy. Przedsiębiorcy informowali o obowiązującej promocji poprzez zastosowanie m.in. wywieszek oraz etykiet w różnych zwracających uwagę klienta kolorach takich jak np. pomarańczowy, żółty, czerwony, różowy umieszczonych na półkach przy oferowanych towarach.
Niektórzy przedsiębiorcy stosowali komunikaty w oknie wystawowym lub dodatkowe oznaczenia na sali sprzedaży.

Przykładowe sposoby opisywania obniżek:

• przy towarach znajdowały się wywieszki w kolorze czerwonym z napisami o treści: „Rabat od najniższej ceny z 30 dni przed obniżką: 30 %” i „–20% NA WYBRANY ASORTYMENT”,
• umieszczenie przy wyrobach (na wieszakach) klipsów w kolorze czerwonym z napisem „promo”. Dodatkowo, na sali sprzedażowej znajdowały się informacje dotyczące obniżek ww. towarów o treści: „MID SEASON SALE%”.
• tabliczki w formacie A4 na różowym i niebieskim tle z napisem o treści: „Grube swetry 30%”, „Grube płaszcze i kurtki 30%”,
• wywieszki w kolorze żółtym z napisem o treści: „OSTATNIA SZANSA” i „PROMOCJA”,
• przy wybranych towarach (torebki, obuwie) widniała czerwona przywieszka ze znakiem graficznym % lub ze znakiem graficznym i napisem SALE,
• w oknie wystawowym sklepu widniała informacja „-30% na wybrany asortyment z kolekcji SS24; MID-SEASON SALE”.

4.    Prawidłowość podania ceny towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki

W celu uzyskania dokumentów dotyczących kształtowania się cen w okresie 30 dni od dnia wprowadzenia obniżki niektórym przedsiębiorcom wydano żądania dotyczące ich przedłożenia. W przypadku pozostałych kontrolowanych niezbędne dane pozyskano podczas prowadzonych kontroli bez konieczności wydawania żądania.

Na podstawie przedłożonych dokumentów i wyjaśnień ustalono najniższe ceny w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Na podstawie weryfikacji tych danych z informacjami umieszczonymi na wywieszkach przy towarach stwierdzono nieprawidłowości u 7 przedsiębiorców.

Poniżej zaprezentowano przykładowe nieprawidłowości u wybranych przedsiębiorców.
I tak:
a)    spółka błędnie wskazała najniższą cenę produktu, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, podając ceny produktu wyższe niż wynikające z przedstawionych dokumentów, np. żel do twarzy
        - uwidoczniono na wywieszce cenę najniższą w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki jako: 25,99 zł, a zgodnie z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być:  12,99 zł. Towar był oferowany do sprzedaży w cenie 12,99 zł w związku z powyższym cena na wywieszce została uwidoczniona w sposób niejednoznaczny i budzący wątpliwości,
b)    przedsiębiorca błędnie wskazał najniższą cenę produktu, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, np. opaska damska, nr 119030/231013/233 - uwidoczniono na wywieszce następujące wartości cenowe: 19,99 PLN i 34,99 PLN bez żadnego określenia, a zgodnie z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być:  29,99 zł. W związku  z powyższym stwierdzono brak informacji o najniższej cenie tego towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki,
c)    przedsiębiorca błędnie wskazał najniższą cenę produktu, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki np. marynarka damska, - uwidoczniono na wywieszce najniższą cenę z 30 dni w wysokości 199,99 zł, a zgodnie z dokumentami dotyczącymi kształtowania się cen winno być 159,99 zł. W związku  z powyższym stwierdzono brak informacji o najniższej cenie tego towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

W związku z ustaleniami kontroli:

• w odniesieniu do 7 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne,
• w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
• do 5 przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne w celu usunięcia stwierdzonych uchybień,
• do 2 przedsiębiorców zostanie skierowane wystąpienie pokontrolne.

5.    Prawidłowość wyliczenia ceny po obniżce

Zagadnie to zbadano u 12 przedsiębiorców, którzy oferowali produkty po obniżonych cenach (pozostali przedsiębiorcy nie deklarowali procentowych obniżek). Skontrolowani, cenę obniżoną odnosili do najniższej ceny z 30 dni, która obowiązywała przed wprowadzeniem obniżki. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie odnotowano.

6.    Rzetelność uwidaczniania cen dla konsumentów

Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych inspektorzy występując w charakterze klientów dokonali zakupu kontrolnego we wszystkich 93 podmiotach. W trakcie rozliczenia zakupu u 3 przedsiębiorców stwierdzono rozbieżności pomiędzy cenami zakupu, a cenami uwidocznionymi przy towarach. W 2 przypadkach pobrano więcej niż należało (nieprawidłowo zważone warzywa i owoce – na paragonie 740g w rzeczywistości 460g i na paragonie 610g w rzeczywistości 335g;  waga przetworów z ryb została powiększona o wagę opakowania).
W 1 przypadku pobrano mniej niż należało.

U 75 przedsiębiorców dokonano porównania cen zakodowanych w kasie fiskalnej/czytniku z cenami uwidocznionymi w miejscu sprzedaży detalicznej. Spośród ww. podmiotów objętych sprawdzeniem u 11 przedsiębiorców dokonano również porównania towarów oferowanych do sprzedaży po obniżonych cenach.

Nieprawidłowości odnotowano u 2 przedsiębiorców oraz w 3 ww. przypadkach w trakcie zakupu kontrolnego.  

I tak w jednym sklepie stwierdzono, że w stosunku do produktu:
-    koszulka bezpośrednio na wywieszce umieszczono jako cenę aktualną: 69,99 zł, natomiast w systemie komputerowym z zastosowaniem przez przedsiębiorcę obniżki w wysokości „-30%” ostateczna cena zapłaty wynosiła: 48,99 zł,
-    bluza bezpośrednio na wywieszce umieszczono jako cenę aktualną: 119,99 zł, natomiast w systemie komputerowym z zastosowaniem przez przedsiębiorcę obniżki w wysokości „-30%” ostateczna cena zapłaty wynosiła: 83,99 zł,
-    spodnie bezpośrednio na wywieszce umieszczono jako cenę aktualną: 149,99 zł, natomiast w systemie komputerowym z zastosowaniem przez przedsiębiorcę obniżki w wysokości „-30%” ostateczna cena zapłaty wynosiła: 104,99 zł,
-    bluza bezpośrednio na wywieszce umieszczono jako cenę aktualną: 99,99 zł, natomiast w systemie komputerowym z zastosowaniem przez przedsiębiorcę obniżki w wysokości „-30%” ostateczna cena zapłaty wynosiła: 69,99 zł.

Natomiast w drugim sklepie stwierdzono, że w stosunku do produktu:
-    bluza polarowa z kapturem kod  bezpośrednio na wywieszce umieszczono jako cenę aktualną: 119,99 zł, natomiast w systemie komputerowym z zastosowaniem przez przedsiębiorcę obniżki w wysokości „-20%”, ostateczna cena do zapłaty wynosiła: 95,99 zł,
-    bluza polarowa z kapturem bezpośrednio na wywieszce umieszczono jako cenę aktualną: 119,99 zł, natomiast w systemie komputerowym z zastosowaniem przez przedsiębiorcę obniżki w wysokości „-20%”, ostateczna cena do zapłaty wynosiła: 95,99 zł.

W związku z powyższym ceny uwidocznione były w sposób niejednoznaczny budzący wątpliwości oraz uniemożliwiający porównanie cen.

W związku z ustaleniami kontroli:

• w odniesieniu do 2 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne, w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
• do 1 przedsiębiorcy skierowano wystąpienie pokontrolne w celu usunięcia stwierdzonych uchybień,
• do 1 przedsiębiorcy zostanie skierowane wystąpienie pokontrolne.

PODSUMOWANIE:

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

• wydania 1 decyzji z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, na kwotę 2.500,00 zł,
• wszczętych zostało 6 postępowań,
• zostanie wszczętych 39 postępowań administracyjnych,
• skierowano 12 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców,
• zostanie skierowanych 3 wystąpienia do kontrolowanych przedsiębiorców,
• podjęto 29 działań naprawczych (nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie trwania kontroli bez wydawania żądania w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych),
• wydano 1 żądanie organizacyjno-porządkowe,
• 1 sprawa jest w toku.

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46