Informacja z kontroli prawidłowości oznakowania detergentów

Realizując wytyczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz program kontroli z dnia 9 sierpnia 2022 r. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził w ww. zakresie 9 kontroli u 9 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną i hurtową.

Kontrolą objęto przedsiębiorców, spośród których:

•     3 prowadziło sprzedaż detaliczną w sklepach wielkopowierzchniowych zlokalizowanych w Koszalinie (1), Szczecinie (1) i Stargardzie (1),
•     4 prowadziło sprzedaż hurtową w hurtowniach wielobranżowych w Koszalinie (2), Kretominie (1) i Stargardzie (1),
•     2 prowadziło sprzedaż detaliczną, w Szczecinie.

Podczas kontroli sprawdzono 36 partii detergentów, z czego zakwestionowano 12 partii u 4 przedsiębiorców.

Ustalenia kontroli w odniesieniu do poszczególnych punktów programu przedstawiają się następująco:

1.    Prawidłowość dostarczania konsumentowi informacji o wyrobach

Kontrolą w powyższym zakresie objęto 36 partii detergentów. Prawidłowość dostarczania konsumentowi informacji o detergentach sprawdzono w oparciu o przepisy:

•  rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 648/2004 z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów (Dz.U. UE L z 8 kwietnia 2004 r., nr 104, str. 1) oraz rozporządzenia Komisji (WE) Nr 907/2006 z dnia 20 czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie detergentów w celu dostosowania jego załączników III i VII,
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2006 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz.Urz. UE L 353 str. 1),
•  rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczącego produktów kosmetycznych  (Dz.U. UE L Nr 342, str. 59 ze zm.),
•  ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U.z 2020 r. poz. 1816), ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 2021 r., poz. 672), w związku z art. 11 ust. 5 rozporządzenia w sprawie detergentów,
• ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2255),
• rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 lipca 2009 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowania towarów paczkowanych (Dz.U. z 2021 r., poz. 481).

Nieprawidłowości dotyczące oznakowania detergentów stwierdzono u 4 przedsiębiorców w odniesieniu do 12 partii produktów, tj.:

•     2 partii płynów do mycia szyb i powierzchni szklanych,
•     1 partii płynu uniwersalnego,
•     1 partii płynu do płukania tkanin,
•     1 partii płynu do mycia mebli,
•     1 partii płynu do mycia podłóg,
•     1 partii płynu do czyszczenia łazienek,
•     1 partii produktu do czyszczenia kabin prysznicowych,
•     1 partii płynu do mycia naczyń,
•     1 partii odplamiacza do tkanin,
•     1 partii środka do odtłuszczania,
•     1 partii płynu do prania białych tkanin.

Zakwestionowano ww. wymienione detergenty, ponieważ:
a)    oznakowanie 9 partii detergentów (2 partie płynu do mycia szyb, płyn uniwersalny, płyn do płukania tkanin, płyn do mycia mebli, płyn do mycia podłóg, płyn do czyszczenia łazienek, płyn do czyszczenia kabin prysznicowych oraz płyn do mycia naczyń) nie zawierało informacji wymaganych art. 11 ust. 2 litera c) ww. rozporządzenia WE nr 648/2004 - nie podano informacji o adresie e-mailowym wprowadzających ww. detergenty do obrotu,
b)    oznakowanie 2 partii detergentów, tj.: odplamiacza do tkanin i środka do odtłuszczania było niezgodne z przepisem art. 11 ust. 3 ww. rozporządzenia (WE) Nr 648/2004 - etykiety nie wskazywały instrukcji użycia, specjalnych środków ostrożności oraz zawartości zgodnie ze specyfikacją przedstawioną w załączniku VII A do ww. rozporządzenia, w polskiej wersji językowej zgodnie z art.11 ust. 5 ww. rozporządzenia w sprawie detergentów, w związku z art. 7 oraz 7a ww. o języku polskim,
c)    etykieta 1 partii detergentu sklasyfikowanego przez producenta jako mieszanina stwarzająca zagrożenie nie zawierała informacji wymaganych przepisami art. 17 ust. 1 litery e, f, g ww. rozporządzenia (WE) Nr 1272/2008, tj.: hasła ostrzegawczego i zwrotów wskazujących: rodzaj zagrożenia oraz środki ostrożności,
d)    elementy etykiety umieszczonej przez kontrolowanego przedsiębiorcę na opakowaniu ww. odplamiacza uległy zatarciu podczas oceny oznakowania, co uniemożliwiło ich łatwe odczytanie. Powyższe narusza zapis art. 31 ust. 3 ww. rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, w myśl którego elementy etykiety nanosi się w sposób wyraźny i nieusuwalny,
e)    na etykiecie 1 partii płynu do prania został podany adres strony internetowej pod którym nie umieszczony został wykaz składników. Ponadto dostęp do strony internetowej uwarunkowany był procesem rejestracji i logowania. Zgodnie z częścią A zał. VII do ww. rozporządzenia (WE) Nr 648/2004 na opakowaniu podaje się adres strony internetowej, na której można zapoznać się z wykazem składników. W myśl regulacji zawartych w części D ww. załącznika, producenci powinni udostępnić na stronie internetowej arkusz danych składników, a dostęp do tej strony nie podlega żadnym ograniczeniom ani warunkom.

Ww. nieprawidłowości były podstawą do skierowania 6 wystąpień pokontrolnych do producentów badanych detergentów oraz 3 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców.
 
Przedsiębiorca, u którego wykazano nieprawidłowości w oznakowaniu partii odplamiacza oraz środka do odtłuszczania w trakcie kontroli dobrowolnie wycofał zakwestionowane detergenty ze sprzedaży, poprawił ich oznakowanie oraz poinformował o wymianie drukarki oraz wkładów (naklejek) do drukowania etykiet.
W związku z naruszeniem art. 17 ust. 1 litery e, f, g ww. rozporządzenia (WE) Nr 1272/2008 tj.: brak umieszczenia na etykiecie mieszaniny stwarzającej zagrożenie hasła ostrzegawczego i zwrotów wskazujących: rodzaj zagrożenia oraz środki ostrożności wszczęto postępowanie wyjaśniające w sprawie popełnienia wykroczenia z art. 44 ust. 1 ww. ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach. Do sądu zostanie skierowany wniosek o ukaranie przedsiębiorcy.

Ponadto ustalono, że:
-    na opakowaniach pozostałych detergentów w sposób trwały, za pomocą czytelnych i widocznych liter umieszczone zostały informacje zgodnie z art. 11 ust. 2 ww. rozporządzenia (WE) nr 648/2004,
-    etykiety pozostałych detergentów wskazywały zawartość składników, w tym procenty wagowe, instrukcję użycia i środki ostrożności w przypadkach wymaganych zgodnie z art. 11 ust. 3 ww. rozporządzenia (WE) nr 648/2004,
-    opakowania detergentów przeznaczonych do prania zawierały informację o dozowaniu zgodnie z art. 11 ust. 4 ww. rozporządzenia (WE) nr 648/2004,
-    oznakowania pozostałych opakowań detergentów w zakresie informacji określonych w art. 11 ust. 3 i 4 rozporządzenia Nr 648/2004 były sporządzone w języku polskim zgodnie z wymaganiami art. 7 oraz 7a ww. ustawy o języku polskim, w związku z art. 11 ust. 5 ww. rozporządzenia (WE) nr 648/2004,
-    etykiety pozostałych detergentów zawierały adresy stron internetowych producentów na których dostępne były arkusze danych składników zgodnie z częścią D załącznika VII do ww. rozporządzenia (WE) nr 648/2004,
-    na opakowaniach jednostkowych, w składzie produktów wskazano również kompozycje zapachowe w stężeniach przekraczających 0,01% wagowo mogące powodować alergie, zgodnie z załącznikiem III ww. rozporządzenia (WE) nr 1223/2009,
-    opakowania sprawdzonych detergentów nie zawierały graficznego przedstawienia owoców, które mogłyby wprowadzić użytkownika w błąd, co do przeznaczenia tych wyrobów zgodnie z art. 11 ust. 6 ww. rozporządzenia (WE) Nr 648/2004.

Kontrolowane detergenty sprawdzono także pod kątem przestrzegania przepisów ww. ustawy o towarach paczkowanych oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowania towarów paczkowanych. Sposób oznakowania opakowań jednostkowych kontrolowanych detergentów, w tym oznakowanie ilością nominalną z oznaczeniem „e” był zgodny z wymaganiami określonymi w ww. ustawie o towarach paczkowanych, a wysokość cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej tych detergentów była zgodna z załącznikiem nr 2 do ww. rozporządzenia.

Spośród 36 partii detergentów objętych kontrolą, 12 partii zostało sklasyfikowanych i oznakowanych przez producentów jako mieszaniny chemiczne stwarzające zagrożenie zgodnie z ww. rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008. W związku z powyższym o oparciu o przepisy tytułu III i IV ww. rozporządzenia sprawdzono prawidłowość oznakowania opakowań ww. mieszanin chemicznych. Oznakowanie 11 z 12 badanych partii detergentów było sporządzone zgodnie z art. 17 ww. rozporządzenia (WE) nr 1272/2008. Detergenty posiadały: identyfikator produktu określony w art. 18, piktogram określający rodzaj zagrożenia określony w art. 19, hasło ostrzegawcze zgodnie z art. 20, zwroty wskazujące na rodzaj zagrożenia określone w art. 21, odpowiednie zwroty wskazujące środki ostrożności zgodnie z art. 22. Jak opisano wcześniej etykieta 1 partii odplamiacza do tkanin nie zawierała hasła ostrzegawczego i zwrotów wskazujących: rodzaj zagrożenia oraz środki ostrożności, wymaganych przepisami art. 17 ust.1 litery e, f, g ww. rozporządzenia (WE) nr 1272/2008.

Sprawdzając przestrzeganie przepisów art. 35 ww. rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 ustalono że:
-    opakowania 12 partii detergentów nie miały kształtu, ani nie były zaprojektowane w sposób, który stwarza prawdopodobieństwo przyciągnięcia uwagi dzieci, wzbudzenia ich ciekawości lub wprowadzenia w błąd konsumentów, jak również nie wyglądały ani nie były zaprojektowane w sposób podobny do opakowań środków spożywczych, pasz dla zwierząt lub produktów leczniczych i kosmetycznych,
-    detergenty sklasyfikowane jako stwarzające zagrożenie nie podlegały obowiązkowi wyposażenia w zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci oraz umieszczenia wyczuwalnego dotykiem ostrzeżenia o niebezpieczeństwie. Niemniej jednak opakowania 2 partii kapsułek do prania były wyposażone w zamknięcia wymagające skoordynowanego działania dwóch rąk z użyciem siły uniemożliwiające małym dzieciom otwarcie opakowania.

2.    Kapsułki do prania i zmywarek

Sprawdzeniem w zakresie przestrzegania wymogów określonych w sekcji 3.3 załącznika II do ww. rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 objęto 2 partie detergentów (kapsułki do prania). W trakcie kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono. Kapsułki do prania:
-    były nieprzejrzyste i uniemożliwiały widoczność jednorazowych dawek,
-    w miejscu widocznym i w formacie przyciągającym wzrok posiadały zwrot ostrzegawczy P102 określający środki ostrożności: „ Chronić przed dziećmi”,
-    w miejscu widocznym posiadały piktogram z opisem „Przechowywać poza zasięgiem dzieci”,
-    nadawały się do łatwego wielokrotnego zamykania i stanowiły oddzielny pojemnik,
-    wyposażone były w zamknięcie wymagające skoordynowanego działania dwóch rąk z użyciem siły uniemożliwiające małym dzieciom otwarcie opakowania.

3.    Przestrzeganie obowiązku informowania konsumentów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych produktów

Powyższe zagadnienie sprawdzono u wszystkich skontrolowanych przedsiębiorców. W miejscu sprzedaży produktów w opakowaniach była wywieszona informacja w zakresie:

•     dostępnych systemów  zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu,
•     właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi,
•     znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach,

co było zgodne z art. 42 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2020 r., poz. 1114 ze zm.).

Ponadto sprawdzono przestrzeganie obowiązku wynikającego z art. 41 ww. ustawy, który zakazuje dystrybucji produktów w opakowaniach wprowadzanych do obrotu przez wprowadzającego produkty w opakowaniach, który nie jest wpisany do rejestru podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Ustalono, że wszyscy przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty w opakowaniach objęte kontrolą figurują w rejestrze podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, dostępnym na stronie internetowej www.bdo.mos.gov.pl. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono.

Zgodnie z wymogiem art. 40a ww. ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi sprawdzono, czy przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której były oferowane lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce pobierają od nabywającego opłatę recyklingową za ww. torbę. Ustalono, że sprzedaż lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów prowadzona była u 3 przedsiębiorców, którzy zgodnie z art. 40a ww. ustawy pobierali opłatę recyklingową. Pozostali kontrolowani przedsiębiorcy nie oferowali do sprzedaży lekkich toreb na zakupy  z tworzywa sztucznego.

4.    Przestrzeganie okresów trwałości – przydatności do użycia

Kontrolą przestrzegania terminów trwałości – przydatności do użycia objęto 25 partii detergentów. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

5.    Wykorzystanie ustaleń

Materiały z przeprowadzonych kontroli były podstawą do:

•     skierowania 6 wystąpień pokontrolnych do producentów detergentów,
•     skierowania 3 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców.

Ponadto do sądu rejonowego zostanie skierowany wniosek o ukaranie kontrolowanego przedsiębiorcy w związku z popełnieniem wykroczenia określonego w art. 44 ust. 1 ww. ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach.  

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46