Informacja z kontroli prawidłowości obrotu akumulatorami samochodowymi i bateriami

Realizując program kontroli w powyższym zakresie, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego łącznie 5 kontroli u 5 przedsiębiorców. Przedsiębiorców do kontroli wytypowano na podstawie własnego rozeznania. Kontrolą objęto  przedsiębiorców (dwóch z nich prowadziło również usługi w zakresie wymiany akumulatorów samochodowych) w: Szczecinie, Koszalinie, Połczynie-Zdroju.

W trakcie przeprowadzonych kontroli zbadano ogółem 16 partii produktów, w tym:

• 8 partii akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych,
• 5 partii baterii przenośnych i akumulatorów przenośnych, w tym ogniwa guzikowe,
• 3 partie sprzętu elektronicznego z zamontowanymi w nich bateriami.

Według schematu tematycznego w toku kontroli sprawdzono:

1.    Prawidłowość oznaczenia oferowanych do sprzedaży baterii i akumulatorów

W trakcie kontroli u ww. przedsiębiorców sprawdzono prawidłowość oznaczenia 8 partii akumulatorów samochodowych oraz 5 partii baterii i akumulatorów przenośnych oferowanych do sprzedaży w odniesieniu do wymagań ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 roku o bateriach i akumulatorach (Dz.U. z 2020 r., poz. 1850), tj.:

•     akumulator samochodowy Varta Blue Dynamic C22 12V 52Ah 470A;
•     akumulator samochodowy Topla Energy 12V 45Ah 420A;
•     akumulator samochodowy Banner Power bull P 63 40 12V 63Ah 620A;
•     akumulator samochodowy Centra Futura CA530 53Ah 12V 540A;
•     akumulator samochodowy Banner Power Bull  P74 12 74Ah 12V 680A;
•     akumulator samochodowy „a mega BATTERIES” 65Ah 12V 650A;
•     akumulator QUARTZ 12 V, 45 Ah, 360 Aen,
•     akumulator QUARTZ 12 V, 55 Ah, 450 Aen,
•     bateria (przenośna) AAA 1,5V, A-FORCE;
•     bateria guzikowa (przenośna) AG13/LR441, 1,5V, A-FORCE;
•     akumulator (przenośny) AA, 1,2V, (2300mAh) GP Bateries,
•     bateria Energizer Alkaline Power AAA-LR03, 1.5V,
•     bateria Philips Ultra Alkaline AA, LR6 Mignon, 1.5V.

W wyniku kontroli ustalono, że:
-    badane baterie i akumulatory, w tym ogniwa guzikowe były oznakowane, w sposób widoczny, czytelny i trwały, symbolem selektywnego zbierania – zgodnie z art. 9
ust. 1 ww. ustawy oraz zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 3
do tej ustawy;
-    do badanych akumulatorów samochodowych dołączone były informacje o warunkach i trybie ich zwrotu oraz o zorganizowanych dla nich punktach zbierania, co spełniało wymagania art. 31 ust. 3 ww. ustawy.
Przedmiotowe informacje zamieszczone były w dołączonych do wyrobów w kartach gwarancyjnych. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

2.    Prawidłowość zaprojektowania i oznakowania sprzętu

Do sprawdzenia w powyższym zakresie wytypowano 3 partie sprzętu, tj.:

•     latarkę 9 Led ,
•     wagę analityczną,
•     czujnik dymu.

Ustalono, że wyprodukowany i wprowadzany do obrotu sprzęt zaprojektowano w sposób umożliwiający łatwe usunięcie z niego zużytych baterii i zużytych akumulatorów, co zgodne jest z wymaganiami z art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

Ustalono, że 2 partie sprzętu wprowadzono do sprzedaży z naruszeniem wymagań określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U. 2020 r., poz. 1850), co skutkowało odpowiedzialnością karną z art. 77 przedmiotowej ustawy. Były to:

• latarki 9 Led, do których nie dołączono instrukcji sporządzonej w języku polskim zawierającej informację o sposobie bezpiecznego usunięcia baterii lub akumulatorów z tego sprzętu oraz o rodzaju zamontowanych baterii lub akumulatorów, co niezgodne było z wymaganiami art. 11 ust. 2 i 3 ww. ustawy,
• czujniki dymu, w dołączonej instrukcji sporządzonej w języku polskim nie podano informacji o sposobie bezpiecznego usunięcia baterii z tego sprzętu (naruszenie art. 11 ust. 2 ww. ustawy).

W trakcie kontroli osoba odpowiedzialna podjęła dobrowolne działania w zakresie wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości w odniesieniu do latarki 9 Led, tj. wycofała z obrotu handlowego ze sklepu zakwestionowany sprzęt oraz poinformowała centralę firmy o stwierdzonych nieprawidłowościach.
Drugi skontrolowany pod tym kątem przedsiębiorca wycofał ze sprzedaży zakwestionowane czujniki dymu z własnej sieci handlowej, do czasu usunięcia uchybień. W związku z powyższym mając na uwadze podjęte działania, na zasadzie art. 41 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2021 r., poz. 281) wobec 2 osób zastosowano środki oddziaływania wychowawczego w postaci pouczenia.

Do dwóch kontrolowanych przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne. Do dnia sporządzenia informacji nie otrzymano odpowiedzi w sprawie.
3.    Prawidłowość wykonywania działalności
a)    sprzedawca detaliczny

Kontrole przeprowadzono u 4 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną. W toku kontroli ustalono, że zgodnie z art. 48 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach
1 przedsiębiorca prowadzący sprzedaż detaliczną baterii przenośnych i akumulatorów przenośnych, których powierzchnia sprzedaży przekraczała 25m2:

•    przyjmował selektywnie zebrane zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne od użytkownika końcowego przez udostępnienie pojemnika na zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne, bez żądania zapłaty za ich przyjęcie,
•    przekazywał zebrane, zużyte baterie i zużyte akumulatory zbierającemu zużyte baterie i zużyte akumulatory.

Ponadto 3 przedsiębiorców detalicznych oferujących akumulatory samochodowe kwasowo-ołowiowe:

• stosownie do art. 53 ust 1 ww. ustawy przyjmowało selektywnie zebrane zużyte akumulatory samochodowe od użytkowników końcowych bez żądania od nich zapłaty za ich przyjęcie oraz przekazywało zużyte akumulatory firmie zbierającej zużyte baterie i akumulatory;
• umieściło w punkcie sprzedaży – zgodnie z art. 53 ust. 2 pkt.1 ww. ustawy w widocznym miejscu, informację o warunkach i trybie zwrotu zużytych baterii i zużytych akumulatorów oraz możliwości zwrotu pobranej opłaty depozytowej w punkcie sprzedaży. Ponadto w miejscu sprzedaży uwidoczniono informację o punktach zbierania zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zorganizowanych przez wprowadzającego baterie lub akumulatory;
• tylko u jednego kontrolowanego przedsiębiorcy stwierdzono, że pobrał on opłatę depozytową w wysokości 30,00 zł., od kupującego akumulator, tj. gdy kupujący nie przekazywał zużytego akumulatora samochodowego. Wydawano wówczas dokument z potwierdzeniem jej pobrania. W terminie 30 dni od dnia pobrania opłaty depozytowej przyjmowane były od kupującego zużyte akumulatory oraz zwracana była pobrana opłata wraz z potwierdzeniem jej zwrotu, następowało to na dokumencie zgodnym ze wzorem umieszczonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 25 kwietnia 2019 r. w sprawie wzoru dokumentu potwierdzającego pobranie opłaty depozytowej i dokumentu potwierdzającego zwrot opłaty depozytowej (Dz.U. z 2019 r., poz. 811).

U pozostałych 2 przedsiębiorców podczas zakupu akumulatorów samochodowych klienci przekazywali zużyte akumulatory.

b)    sprzedawca hurtowy

Kontroli poddano jednego przedsiębiorcę prowadzącego hurtownię. W toku kontroli ustalono, że stosownie do art. 49 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach, w placówce tej:
-   przyjmowano zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne
od użytkownika bez żądania zapłaty za ich przyjęcie,
-   przekazywano zebrane, zużyte baterie i akumulatory przenośne zbierającemu zużyte baterie i zużyte akumulatory.

c)    przedsiębiorca świadczący usługi w zakresie wymiany zużytych baterii i akumulatorów

W toku 5 kontroli stwierdzono, że tylko 2 sprzedawców detalicznych świadczyło również usługi w zakresie wymiany zużytych akumulatorów samochodowych. Przedsiębiorcy świadczący powyższe usługi, zgodnie z przepisami art. 50 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach, przyjmowali selektywnie zebrane zużyte akumulatory od użytkownika końcowego, bez żądania od niego zapłaty za ich przyjęcie i przekazywali zużyte akumulatory zbierającemu zużyte akumulatory. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

4. Prawidłowość udzielania gwarancji

Podczas kontroli u 4 przedsiębiorców oferujących do sprzedaży towary z gwarancją producenta sprawdzono czy wydawane kupującemu przez sprzedawcę dokumenty gwarancyjne spełniały wymogi przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.).

W związku z faktem, iż w trakcie kontroli nie stwierdzono sprzedaży baterii i akumulatorów, nie było możliwości sprawdzenia zgodności znajdujących się na nich oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz stanu plomb i innych umieszczonych na rzeczy zabezpieczeń – stosowanie do art. 577 3 ww. ustawy - Kodeks Cywilny.

Ustalono, że 8 skontrolowanych oświadczeń gwarancyjnych (u 3 przedsiębiorców) - zgodnie z art. 577¹ § 1 Kodeksu cywilnego - zostało sporządzonych w języku polskim i nie zawierało sformułowań niezrozumiałych i wprowadzających w błąd. Gwarancje udzielane były bezpłatnie. Sprawdzane oświadczenia gwarancyjne, spełniały wymogi zawarte w art. 577¹ § 2 ww. ustawy - Kodeks Cywilny i zawierały podstawowe informacje potrzebne
do wykonywania uprawnień z gwarancji, w szczególności:
-   nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej,
-   czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej,
-   uprawnienia przysługujące w razie stwierdzenia wady,
-   stwierdzenie, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej.

Natomiast u 1 przedsiębiorcy 1 oświadczenie gwarancyjne dotyczące czujnika dymu nie zawierało stwierdzenia, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej. Powyższe jest niezgodne art. 577 1  § 2 ww.  ustawy - Kodeks cywilny. Do importera sprzętu skierowano wystąpienie pokontrolne. Do dnia sporządzenia informacji nie otrzymano odpowiedzi w sprawie.

Jeden skontrolowany przedsiębiorca sprzedawał baterie bez dołączonych kart gwarancyjnych.

5.    Inne ustalenia kontroli

W czasie kontroli sprawdzono, czy zgodnie z art. 30 ww. ustawy o ustawy o bateriach i akumulatorach na dokumentach związanych z obrotem bateriami i akumulatorami wprowadzający baterie lub akumulatory umieszczają numer rejestrowy wprowadzającego. W przypadku 6 partii akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych u 2 kontrolowanych przedsiębiorców oraz u 1 przedsiębiorcy przy 2 partiach baterii przenośnych i 1 partii sprzętu z zamontowanymi bateriami stwierdzono, że na fakturach umieszczony był numer rejestrowy wprowadzającego. Natomiast w przypadku 2 partii akumulatorów samochodowych u 1 przedsiębiorcy skontrolowane produkty nie były zakupione u przedsiębiorcy wprowadzającego baterie lub akumulatory. Na przedłożonych dokumentach nie było informacji o numerze rejestrowym wprowadzającego.

Ponadto w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego obrót detaliczny bateriami i akumulatorami przenośnymi na okazanych dokumentach dostawy - przesunięciach wewnątrzmagazynowych (magazyn Holandia - sklep Action w Szczecinie) nie było informacji o numerze rejestrowym wprowadzającego.

W związku z ustaleniami kontroli skierowano pisma informacyjne do Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego (3) oraz Śląskiego (2) i Dolnośląskiego (1) celem weryfikacji i uzupełnienia zgromadzonych danych.

6.    Badania laboratoryjne

Podczas kontroli prawidłowości obrotu akumulatorami samochodowymi i bateriami nie przeprowadzono badań laboratoryjnych.
Materiały z przeprowadzonych kontroli były podstawą do:

• zastosowania 2 pouczenia wobec sprawcy wykroczenia,
• skierowania 1 wystąpienia pokontrolnego do importera kontrolowanych wyrobów,
• skierowania 2 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców.
• skierowania  6 pism do właściwych marszałków województw.

Podsumowanie i wnioski
Podsumowując wyniki kontroli można stwierdzić, że kontrolowani przedsiębiorcy, jak również producenci i importerzy akumulatorów, których produkty były sprawdzane przestrzegali ww. ustawy o bateriach i akumulatorach. Biorąc jednak pod uwagę to, że baterie i akumulatory stanowią grupę odpadów, które mogą stanowić zagrożenie ekologiczne środowiska i wpływać niekorzystnie na zdrowie i życie ludzi temat kontroli należy kontynuować.

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
tel. 91 4225239 wew. 46