Informacja o wynikach kontroli jakości handlowej środków spożywczych oferowanych bez opakowań (luzem).

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził naterenie  województwa zachodniopomorskiego 12 kontroli u 10 przedsiębiorców w zakresie kontroli jakości handlowej środków spożywczych oferowanych bez opakowań (luzem), zgodnie z wytycznymi Prezesa UOKiK.

Przedsiębiorców do kontroli wytypowano z własnego rozeznania i informacji konsumenta. Kontrolą objęto niżej wymienionych przedsiębiorców: 

Sklepy sieci handlowych 

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Markecie w Szczecinie [kontrola urzędowa];
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Hipermarkecie w Szczecinie [kontrola urzędowa];
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Supermarkecie w Kołobrzegu, [kontrola urzędowa]

Sklepy branżowe (np. cukiernie, piekarnie)

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie - stoisko firmowe w Szczecinie [kontrola urzędowa];
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie Piekarnia Cukiernia w Szczecinie [2 x kontrola urzędowa z uwagi na to, że pobrany do badań laboratoryjnych produkt nie odpowiadał deklaracji Producenta];
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie spożywczo – przemysłowym w Sławnie [2 x kontrola urzędowa z uwagi na to, że pobrany do badań laboratoryjnych produkt nie odpowiadał deklaracji producenta]; 
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie cukierniczo – piekarniczym w Darłowie [kontrola urzędowa];
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie Piekarnia w Barlinku [kontrola urzędowa];

Pozostałe placówki

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie na targowisku w Szczecinie [kontrola urzędowa];
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie spożywczo-przemysłowym w Będzinie [kontrola urzędowa].

Badaniem objęto ogółem 62 partie środków spożywczych oferowanych do sprzedaży luzem, bez opakowań o łącznej wartości 1820 zł, z czego zakwestionowano 36 partii o wartości 1189 zł, co stanowi 58,1 % zbadanych partii.
Ponadto w ramach realizacji ww. programu zbadano 10 partii opakowań (torebki z tworzyw sztucznych), w które pakowane są w miejscu sprzedaży środki spożywcze na życzenie konsumenta, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości.

Kontrolą objęto:
-    2 partie mięsa o wartości 36 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
-    11 partii wędlin o wartości 391 zł, kwestionując 11 partii o wartości 391 zł, co stanowi 100 % zbadanych partii;
-    29 partii pieczywa o wartości 693 zł, kwestionując 17 partii o wartości 521 zł, co stanowi 58,6 % zbadanych partii;
-    7 partii ciasta o wartości 222 zł, kwestionując 7 partii o wartości 222 zł, co stanowi 100% zbadanych partii;
-    13 partii produktów innych – (wyroby ciastkarskie - ciastka) o wartości 478 zł, kwestionując 1 partię o wartości 55 zł, co stanowi 7,7% zbadanych partii; 

a ponadto skontrolowano 10 partii opakowań (torebki z tworzyw sztucznych), w które pakowane są w miejscu sprzedaży środki spożywcze na życzenie konsumenta, nie kwestionując zbadanych partii.

W sklepach sieci handlowych zbadano ogółem 9 partii ww. produktów o wartości 180 zł, nie kwestionując zbadanych partii.

W sklepach branżowych (np. cukiernie, piekarnie) zbadano ogółem 37 partii ww. produktów o wartości 1.116 zł, kwestionując 25 partii o wartości 798 zł, co stanowi 67,6 % zbadanych partii. 

W pozostałych placówkach zbadano ogółem 16 partii ww. produktów o wartości 524 zł, kwestionując 11 partii o wartości 391 zł, co stanowi 68,8 % zbadanych partii. 

Nieprawidłowości stwierdzono u 4 przedsiębiorców.

I.    Rzetelność obsługi 
W trakcie kontroli u wszystkich 10 przedsiębiorców sprawdzono rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczania i pobierania należności oraz zgodności zamówienia z realizacją (zakupy kontrolne przed rozpoczęciem kontroli). Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono. 
W ramach zakupu kontrolnego u 5 przedsiębiorców sprawdzono czy sprzedaż ciastek, ciasta, mięsa oraz wędlin oferowanych do sprzedaży luzem odbywa się według wagi netto/wagi brutto. Sprzedaż odbywała się według masy netto. Dokonano sprawdzenia masy netto 12 porcji ww. produktów. Nieprawidłowości nie stwierdzono.

II.    Ocena jakości środków spożywczych oferowanych luzem
Badania próbek produktów przeprowadzono w Laboratorium Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Poznaniu, gdzie dokonano sprawdzenia cech organoleptycznych i fizykochemicznych w odniesieniu do deklaracji producentów. 

Ogółem zbadano 10 partii pieczywa oraz wyrobów ciastkarskich (ciastka) o wartości 349 zł tj.:
•    7 partii wyrobów ciastkarskich (ciastka) o wartości 248 zł, kwestionując 1 partię
o wartości 55 zł, tj. ciastka kruche z cukrem, z uwagi na niższą zawartość cukrów - stwierdzono 28,1 %, deklarowano 44,9 % (sprawozdanie z badań nr 38/2020
z dnia 11.02.2020 r.). Powyższe nie odpowiada wymaganiom jakościowym określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych  (Dz.U. 2019 r., poz. 2178). Producentem ciastek jest kontrolowany przedsiębiorca w Sławnie. 
W związku z powyższym zostanie:
-    skierowane wystąpienie pokontrolne do kontrolowanego z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,
-    skierowana informacja do WIJHARS, właściwego ze względu na siedzibę producenta ww. produktu,
-    przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej,
-    przeprowadzone postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych,

•    3 partie pieczywa (chleba) o łącznej wartości 101 zł, kwestionując partię chleba staropolskiego 750 g o wartości 41 zł, z uwagi na zaniżoną masę netto - stwierdzono 683 g i 671,3 g, deklarowano 750 g (sprawozdanie z badań nr 59/2020 z dnia 13.02.2020 r.), co nie odpowiada wymaganiom jakościowym określonym w art. 4 ust. 1 ww. Producentem ww. chleba jest przedsiębiorca, u którego przeprowadzono kontrolę  w Szczecinie. 
W związku z powyższym:
-    skierowano wystąpienie pokontrolne do kontrolowanego, który jest jednocześnie producentem pieczywa, z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. Kontrolowany w odpowiedzi wyjaśnił, że powstała niedowaga chleba była wynikiem niedopatrzenia pracownika na linii produkcyjnej. W związku z powyższym przedsiębiorca zmienił gramaturę ww. chleba i dla nowo wyprodukowanych partii zadeklarował 700 g,
-    skierowano informację do WIJHARS, właściwego ze względu na siedzibę producenta ww. produktu i uzyskano odpowiedź w zakresie wyników kontroli przeprowadzonej wcześniej u tego przedsiębiorcy oraz stwierdzenie, że zgłoszone zagadnienie będzie wykorzystane w toku kolejnej kontroli,
-    zostanie wszczęte postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej – postępowanie w toku,
-    zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

W badanych laboratoryjnie środkach spożywczych nie sprawdzano substancji dodatkowych.

III.    Prawidłowość oznakowania mięsa, wędlin, pieczywa ciasta oraz innych produktów (wyroby ciastkarskie).

Oceniono prawidłowość oznakowania ww. środków spożywczych oferowanych
do sprzedaży konsumentowi finalnemu bez opakowań (luzem) w odniesieniu do przepisów:
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 
25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 304 z 22.11.2011 str.18 ze zm.),
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L Nr 31 z 01.02.2002 str. 1 ze zm.),
-    ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych,
-    rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U.
z 2015 r., poz. 29 ze zm.),
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 
16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L Nr 354 z 31.12.2008 str. 16 ze zm.),
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków spożywczych aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE)  nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz. Urz. UE L 354  z 31.12.2008 str. 34 ze zm.).

Sprawdzeniem w powyższym zakresie objęto 62 partie ww. środków spożywczych o wartości 1820 zł, z czego zakwestionowano 34 partie o wartości 1093 zł, co stanowi 54,8 % zbadanych partii tj.:
•    przy 11 partiach wędlin o wartości 391 zł stwierdzono w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu brak wykazu składników, co narusza § 19 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 oraz nazwy albo imienia i nazwiska producenta, co narusza § 19 ust. 1 pkt 2  i ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych. Wykaz składników, nazwa i adres producenta wędlin i wyrobów znajdował się na opakowaniach zbiorczych, które przechowywane były w chłodni w miejscu niedostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu. 
Powyższe nie odpowiada wymaganiom jakości handlowej określonym w art. 4 ust. 1  ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Nieprawidłowość stwierdzono u przedsiębiorcy w Szczecinie. 
W związku z powyższym: 
- skierowano wystąpienie pokontrolne do kontrolowanego z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. Kontrolowany w odpowiedzi wyjaśnił, że nieprawidłowość powstała wskutek niedopatrzenia nowozatrudnionego pracownika,
- zostanie wszczęte postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

•    przy 16 partiach pieczywa o wartości 480 zł oraz przy 7 partiach ciast o wartości 222 zł stwierdzono w miejscu sprzedaży na wywieszkach dotyczących danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu brak wykazu składników, co narusza § 19 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ww. rozporządzenia w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych. Wykaz składników znajdował się w miejscu niedostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu w segregatorze, w szufladzie pod ladą. 
Powyższe nie odpowiada wymaganiom jakości handlowej określonym w art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Nieprawidłowość stwierdzono u przedsiębiorcy w Szczecinie.
W związku z powyższym:
-    skierowano wystąpienie pokontrolne do kontrolowanego z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. W odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że wykaz składników dotyczący ww. produktów znajdował się u obsługi stoiska, o czym informowały wywieszki znajdujące się w sklepie,
-    wszczęto postępowanie administracyjne z ustawy o jakości artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej, postępowanie w toku.

IV.    Przestrzeganie dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia
Przestrzeganie powyższego zagadnienia w odniesieniu do środków spożywczych oferowanych do sprzedaży luzem sprawdzono u wszystkich kontrolowanych
10 przedsiębiorców. Sprawdzeniu poddano 62 partii ww. środków spożywczych o wartości 1820 zł, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości. Kontrolowani przedsiębiorcy posiadali informacje dotyczące ww. dat i terminów dla towarów sprzedawanych luzem.

V.    Warunki przechowywania 
Sprawdzono warunki przechowywania 62 partii środków spożywczych oferowanych
do sprzedaży luzem o wartości 1820 zł, uwzględniając wymagania przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L Nr 139 z 30.04.2004 str.1 ze zm.) oraz deklaracje zawarte w oznakowaniu. W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

VI.    Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością

Sprawdzono 10 partii wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (torebki z tworzyw sztucznych wykorzystywane do pakowania środków spożywczych) w zakresie oznakowania w odniesieniu do art. 15 ust. 1 i 8 rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. Urz. UE L 338 13.11.2004 r. s.4 ze zm.). Wyroby te były oznaczone symbolem graficznym, którego wzór określa załącznik II do ww. rozporządzenia. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Ww. produkty nie były produktami o szczególnym przeznaczeniu. 

VII.    Identyfikacja dostawców

U wszystkich przedsiębiorców sprawdzono przestrzeganie przepisu art. 18 ust. 2 ww. rozporządzenia (WE) nr 178/2002 ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Okazane dokumenty dostawy pozwalały na zidentyfikowanie dostawców a ponadto w przypadku mięsa i wędlin na zidentyfikowanie badanych partii. Kontrolą objęto 62 partie środków spożywczych oferowanych do sprzedaży luzem o wartości 1820 zł oraz 10 partii materiałów do kontaktu z żywnością. Nieprawidłowości w sprawdzanym zakresie nie stwierdzono. 

VIII.    Identyfikacja przedsiębiorcy
W trakcie przeprowadzonych kontroli dokonano identyfikacji przedsiębiorców w oparciu o wpisy do KRS lub w oparciu o wpisy do CEIDG. Nieprawidłowości w sprawdzonym zakresie nie stwierdzono.

IX.    Przestrzeganie przepisów art. 59 ust. 4 i 5 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
Sprawdzono przestrzeganie postanowienia art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2019 r., poz. 1252 ze zm.) dotyczącego przechowywania i udostępniania na żądanie organów urzędowej kontroli żywności orzeczeń lekarskich wydawanych osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością. Nieprawidłowości w sprawdzonym zakresie nie stwierdzono.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do: 

• wysłania 3 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców z wnioskami o usunięcie uchybień,
• skierowania 1 informacji do WIJHARS, właściwego ze względu na siedzibę producenta chleba staropolskiego,
• wszczęcia postępowań administracyjnych wobec 1 przedsiębiorcy, w celu wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych,

ponadto:

• zostanie skierowane (1) wystąpienie pokontrolne do kontrolowanego przedsiębiorcy, który jest jednocześnie producentem z wnioskiem o usunięcie uchybień,
• zostanie skierowana 1 informacja do WIJHARS, właściwego ze względu na siedzibę producenta,
• zostaną przeprowadzone 3 postępowania administracyjne z ustawy o jakości artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej,
• zostaną przeprowadzone 2 postępowania administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie 
                            Tel. 91 4225239 wew. 36