Informacja o kontroli prawidłowości oznakowania środków spożywczych oferowanych przez Internet

Realizując program kontroli UOKiK w zakresie kontroli prawidłowości oznakowania środków spożywczych oferowanych przez Internet, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego łącznie 7 kontroli u 7 przedsiębiorców. Przedsiębiorców do kontroli wytypowano na podstawie własnego rozeznania.

Kontrolą objęto niżej wymienionych przedsiębiorców:
a) Sklepy internetowe z własną witryną www:

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie internetowym w Szczecinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie internetowym w Szczecinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie internetowym w Koszalinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie internetowym w Koszalinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie internetowym w Szczecinku;

b) Sklepy internetowe na platformie sprzedażowej Allegro:

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w Punkcie odbioru zamówienia z platformy Allegro - magazyn w Szczecinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w Punkcie odbioru zamówienia z platformy Allegro – sklep w Szczecinie.

W trakcie przeprowadzonych kontroli zbadano ogółem 35 partii środków spożywczych o wartości 3871,00 zł, kwestionując 14 partii o wartości 2669,00 zł u 4 przedsiębiorców.

Kontrolą objęto:

• Produkty ekologiczne – zbadano 3 partii o wartości 106,00 zł, wszystkie badane partie kwestionując;
• Przetwory zbożowe – zbadano 9 partii o wartości 1816,00 zł, kwestionując 6 partii o wartości 1618,00 zł;
• Przetwory owocowo-warzywne – zbadano 8 partii o wartości 398,00 zł, kwestionując 2 partie o wartości 139,00 zł;
• Wyroby cukiernicze – zbadano 4 partie o wartości 329,00 zł, kwestionując 2 partie o wartości 247,00 zł;
• Napoje bezalkoholowe – zbadano 6 partii o wartości 330,00 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• Oleje i tłuszcze jadalne – zbadano 1 partię o wartości 96,00 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• Orzechy i produkty z orzechów, przekąski (chipsy, paluszki) – zbadano 2 partie o wartości 579,00 zł, kwestionując 1 partię o wartości 559,00 zł;
• Suplementy diety – zbadano 2 partie o wartości 217,00 zł, nie kwestionując zbadanych partii.

W układzie tematycznym wyniki kontroli przedstawiały się następująco:

1. Ocena w zakresie rzetelności obsługi
Celem sprawdzenia przestrzegania przepisów regulujących zawieranie umów na odległość, w tym rzetelności uwidaczniania cen, u 3 przedsiębiorców dokonano zakupu kontrolnego przez Internet (z platformy Allegro u 2 przedsiębiorców oraz u jednego przedsiębiorcy z jego własnej strony internetowej). Sprawdzono rzetelność obsługi klienta dokonując rozliczenia zakupu kontrolnego. Stwierdzono, że osoby obsługujące wyliczyły, zażądały i pobrały należność zgodnie z obowiązującymi cenami. Nieprawidłowości nie stwierdzono.

2. Ocena sposobu prezentacji środków spożywczych oferowanych do sprzedaży na odległość
Prawidłowość prezentacji środków spożywczych oferowanych do sprzedaży na stronach internetowych sprawdzono w świetle następujących przepisów:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 304 z 22.11.2011 str. 18 ze zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L Nr 31 z 01.02.2002 str. 1 ze zm.);
• rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. Urz. UE L 404 z 30.12.2006, str. 9 ze zm.);
• rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189 z 20.07.2007, str. 1 ze zm.);
• ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. 2018 r. poz. 2164 ze zm.).

W trakcie przeprowadzonych kontroli zbadano w powyższym zakresie 35 partii środków spożywczych o wartości 3871,00 zł, kwestionując 14 partii o wartości 2669,00 zł.

Nieprawidłowości stwierdzono u 4 niżej wymienionych przedsiębiorców tj.:
    a) Przedsiębiorca w Szczecinie - w odniesieniu do produktu pn. ,,Toffifee. Orzech laskowy w karmelu kremie orzechowym i czekoladzie” na stronie internetowej przedsiębiorcy stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie i prezentację, tj.:

• podano niewłaściwy adres producenta;
• nie podkreślono substancji alergennych za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego ich od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła;
• wypisany wykaz składników różni się od wykazu składników na opakowaniu produktu;
• wartość odżywcza zaprezentowana jest niezgodnie z art. 30 ust 1 lit. a i b ww. rozporządzenia nr 1169/2011 tj. na stronie podano informacje o wartości odżywczej dla: ,,wartości energetycznej, białka, węglowodanów, tłuszczu”, zaś zgodnie z ww. przepisem wartość odżywczą podaje się dla: wartości energetycznej, ilości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka oraz soli.

Powyższe nie odpowiada wymaganiom art. 14 ust. 1 ww. rozporządzenia (WE) nr 1169/2011 i narusza art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

b) Przedsiębiorca w Szczecinie- na stronie internetowej przedsiębiorcy stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie i prezentację 5 niżej wymienionych produktów tj.:

• Mąka z ciecierzycy 1kg - podano niepełną nazwę producenta (brak formy prawnej) oraz brak informacji o wartości odżywczej;
• Groch łuszczony łuskany 500g - podano niepełną nazwę producenta (brak formy prawnej), wartość odżywcza zaprezentowana na stronie internetowej różni się od wartości odżywczej podanej na opakowaniu, dotyczy to danych o: wartości energetycznej, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, błonnika, białka, soli;
• Płatki owsiane bezglutenowe 500g Jumbo - nie podano nazwy producenta, data minimalnej trwałości została zaprezentowana w niewłaściwy sposób, tj. niezgodny z załącznikiem X pkt. 1 lit. a ww. rozporządzenia 1169/2011. Na stronie internetowej umieszczono ,,Data przydatności 03.04.2019”, zamiast ,,Najlepiej spożyć przed: 03.04.2019”.
• Mąka owsiana bezglutenowa 500g - nie podano nazwy producenta, wartość odżywcza zaprezentowana na stronie internetowej różni się od wartości odżywczej podanej na opakowaniu w przypadku danych o: wartości energetycznej i tłuszczu;
• Cuksy truskawkowe z ksylitolem 13g - nie podano nazwy producenta.

Powyższe nie odpowiada wymaganiom art. 14 ust. 1 ww. rozporządzenia (WE) nr 1169/2011 oraz art. 16 ww. rozporządzenia nr 178/2002 i narusza art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

c) Przedsiębiorca w Szczecinie- na stronie internetowej przedsiębiorcy stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie i prezentację 5 niżej wymienionych produktów:

• żurawina wielkoowocowa suszona, słodzona 100g - brak informacji o warunkach przechowywania, wartości odżywczej oraz podano niepełną nazwę producenta (brak formy prawnej);
• morele suszone 100g - podano niepełną nazwę producenta (brak formy prawnej), brak informacji na temat składu produktu, w tym dodatków do żywności. Ponadto na stronie internetowej w prezentacji produktu uwidoczniono informacje dobrowolne, które nie widniały na opakowaniu jednostkowym ww. produktu, tj. ,,Morele zachwycają swym pięknym słonecznym kolorem. Zawdzięczają go beta-karotenowi, który jest silnym przeciwutleniaczem chroniącym nas przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Te zaś odpowiedzialne są za rozwój chorób cywilizacyjnych oraz przyśpieszają proces starzenia organizmu. Już 3 morele dziennie wystarczą , aby dostarczyć organizmowi tego cennego przeciwutleniacza. Zawierają dużo potasu, który reguluje ciśnienie krwi. Ponadto żelazo, wapń, fosfor, witaminy B, C, PP, błonnik. Poprawiają trawienie, zapobiegają anemii. Suszone owoce działają zasadotwórczo, zalecane są więc osobom przy nadkwasocie, zgadze, problemach trawiennych”;
• Flips chrupki kukurydziane o smaku czekoladowym 70g - podano niepełną nazwę producenta (brak formy prawnej), brak informacji o warunkach przechowywania, nie wyróżniono (np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła) występujących w składzie substancji alergennych;
• Granola czekoladowa. Płatki śniadaniowe Sante 350g oraz Granola orzechowa. Płatki śniadaniowe Sante 350g - nie podano informacji o wartości odżywczej, podano niepełną nazwę producenta (brak formy prawnej), brak informacji o warunkach przechowywania, nie wyróżniono (np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła) występujących w składzie substancji alergennych.

Powyższe nie odpowiada wymaganiom art. 14 ust. 1 ww. rozporządzenia (WE) nr 1169/2011 oraz art. 16 ww. rozporządzenia nr 178/2002 i narusza art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

d) Przedsiębiorca w Koszalinie - na stronie internetowej przedsiębiorcy stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie i prezentację 3 niżej wymienionych produktów ekologicznych tj.:

• Napój z kaszy jaglanej naturalny bez dodatku cukrów UHT 11 - nie podano nazwy lub firmy i adresu podmiotu działającego na rynku spożywczym, o którym mowa w art. 8 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011;
• Makaron bezglutenowy ekologiczny ryżowy na wodzie źródlanej 225g -nie podano nazwy lub firmy i adresu podmiotu działającego na rynku spożywczym, o którym mowa w art. 8 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011;
• Budyń o smaku śmietankowym, produkt bezglutenowy, ekologiczny 40 g - nie podano nazwy lub firmy i adresu podmiotu działającego na rynku spożywczym, o którym mowa w art. 8 ust. rozporządzenia (UE) nr 1169/2011.

Powyższe nie odpowiada wymaganiom art. 14 ust. 1 ww. rozporządzenia (WE) nr 1169/2011 i narusza art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

3. Ocena oznakowania zamieszczonego na opakowaniach lub w dokumentach towarzyszących sprawdzanych partii żywności
Prawidłowość oznakowania środków spożywczych oferowanych do sprzedaży
w opakowaniach sprawdzono w odniesieniu do przepisów:

• ww. rozporządzenia nr 1169/2011;
• ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych;
• ww. rozporządzenia nr 178/2002;
• ww. rozporządzenia nr 1924/2006;
• ww. rozporządzenia nr 834/2007;
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. Nr 83, poz. 772);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008 str. 16 z późn. zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków spożywczych aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008 str. 34 z późn. zm.);
• rozporządzenia wykonawczego Komisji (WE) nr 828/2014 z dnia 30 lipca 2014 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności (Dz. Urz. UE L 228 z 31.7.2014, str. 5);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej soków i nektarów owocowych (Dz.  U. z 2014 r. poz. 494 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych (Dz. U. Nr 214, poz. 1813 z późn. zm.);
• rozporządzenia (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji (Dz. Urz. UE L 404 z 30.12.2006, str. 26 z późn. zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 609/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności specjalnego przeznaczenia medycznego i środków spożywczych zastępujących całodzienną dietę, do kontroli masy ciała oraz uchylające dyrektywę Rady 92/52/EWG, dyrektywy Komisji 96/8/WE, 1999/21/WE, 2006/125/WE i 2006/141/WE, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/39/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 41/2009 i (WE) nr 953/2009 (Dz. Urz. UE L 181, z 29.06.2013 str. 35 z późn. zm.);
• ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2018 r. poz. 1541 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1026);

W trakcie przeprowadzonych kontroli zbadano w powyższym zakresie 35 partii środków spożywczych o wartości 3871,00 zł, nie kwestionując badanych środków spożywczych.

4. Ocena jakości środków spożywczych w zakresie cech organoleptycznych i fizykochemicznych, w odniesieniu do obowiązujących przepisów oraz deklaracji producentów zamieszczonych na opakowaniu lub w inny sposób podanej do wiadomości konsumentów
Badania próbek produktów przeprowadzono w Laboratorium Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Poznaniu, gdzie dokonano sprawdzenia cech organoleptycznych i fizykochemicznych oraz zgodności zawartości masy netto z ilością rzeczywistą w odniesieniu do deklaracji producentów oraz obowiązujących przepisów. Ogółem zbadano 7 partii środków spożywczych (21 op.) na łączną wartość 423,00 zł,
nie kwestionując badanych partii.

5. Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia
Sprawdzeniu w powyższym zakresie objęto wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców. Badaniem objęto 35 partii produktów o wartości 3871,00 zł, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości.

6. Przestrzeganie warunków i sposobu przechowywania produktów
Sprawdzono w powyższym zakresie 35 partii produktów spożywczych oferowanych do sprzedaży na odległość o wartości 3871 zł, uwzględniając deklaracje zawarte w oznakowaniu oraz wymagania przepisów rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 39 z 30.04.2004. str.1 z późn. zm.). Warunki i sposób przechowywania badanych produktów znajdujących się w ofercie sklepów internetowych u kontrolowanych przedsiębiorców były prawidłowe i uwzględniały zalecenia producentów oraz przepisy ww. rozporządzenia.
W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

7. Sprawdzanie oznakowania stosowanych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
W czasie kontroli sprawdzono czy opakowania, w które pakowane są środki spożywcze luzem na życzenie konsumenta, spełniają wymagania dla materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością w odniesieniu do przepisów rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającym dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. Urz. UE. L 338 z 13.11.2004, str. 4 ze zm.).
W powyższym zakresie zbadano 2 partie ww. materiałów u 2 przedsiębiorców. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono. U 5 przedsiębiorców nie zrealizowano pełnego zakresu kontroli dotyczącego ww. zagadnienia, ponieważ w placówkach nie używano tego typu wyrobów.
 
8. Ocena przestrzegania obowiązku monitorowania (śledzenie) przemieszczania się żywności
Zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. rozporządzenia nr 178/2002 sprawdzono w trakcie prowadzonych postępowań kontrolnych, czy kontrolowani przedsiębiorcy mogą zidentyfikować każdą osobę, która dostarczyła im środek spożywczy. Badaniem objęto
35 partii środków spożywczych o wartości 3871 zł. Wszyscy przedsiębiorcy przedstawili dokumenty, umożliwiające identyfikację dostawców.

9. Sprawdzenie przestrzegania wymogu dotyczącego posiadania aktualnych orzeczeń lekarskich
W każdej kontrolowanej placówce sprawdzono przestrzeganie wymogu zawartego w art. 59 ust. 4 i 5 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Pracownicy bezpośrednio stykający się z żywnością posiadali aktualne orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Nieprawidłowości nie stwierdzono w badanym zagadnieniu.

10. Sprawdzenie, czy kontrolowane placówki są objęte systemem kontroli prowadzonej przez Państwową Inspekcję Sanitarną
Powyższe zagadnienie sprawdzono w każdej kontrolowanej placówce. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy okazali dokumenty zaświadczające o wpisaniu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w którym prowadzona jest działalność w zakresie wprowadzania do obrotu środków spożywczych, w tym w zakresie sprzedaży żywności „na odległość”. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
 
11. Identyfikacja przedsiębiorcy
W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r., poz. 646 ze zm.). Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o wpis przedsiębiorców do Krajowego Rejestru Sądowego i w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono. Przedsiębiorca w Koszalinie, prowadzący sprzedaż internetową produktów ekologicznych poddał się systemowi kontroli i posiada stosowny certyfikat na taką sprzedaż.

12. Sprawdzenie zakazu sprzedaży napojów alkoholowych na odległość
W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich 7 kontrolowanych przedsiębiorców nie stwierdzono podejrzenia popełnienia przestępstwa w zakresie zakazu sprzedaży napojów alkoholowych na odległość, stosownie do przepisów art. 18 ust. 7 pkt 6, art. 2 ust. 1 pkt 4, art. 96 i art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018r., poz. 2137 ze zm.).

Materiały z przeprowadzonych kontroli stanowiły podstawę do:

• wysłania 4 wystąpień pokontrolnych do przedsiębiorców z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. W 3 przypadkach przedsiębiorcy odpowiedzieli na wystąpienie pokontrolne, informując o usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości, w 1 przypadku wysłano ponaglenia w związku z brakiem odpowiedzi;
• przesłania 3 informacji do właściwych terytorialnie Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych;

Ponadto w związku z ustaleniami kontroli, wobec 4 przedsiębiorców zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne w zakresie wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 4 ust.1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie
                            Tel. 91 4225239 wew. 36