ZKŻ.8361.177.2014

Koszalin, dnia 23 lutego 2015 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki

Inspektor Inspekcji Handlowej

ul. Wały Chrobrego 4

70-502 Szczecin

………………………………………..

(pieczęć nagłówkowa organu Inspekcji Handlowej)

Jan Rowiński

 

Firma przedsiębiorcy:

Armator Koł-104 Jan Rowiński

ul. Ratuszowa 6, lok. 12

78-100 Kołobrzeg

wykonujący działalność gospodarczą

przy ul. Bałtyckiej

78-100 Kołobrzeg

 

DECYZJA  nr ZKŻ.8361.177.2014

umarzająca postępowanie

 

Na podstawie przepisu art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013, poz. 267 ze zm.) w związku z  art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014r., poz. 148 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej umarza w całości postępowanie w sprawie wymierzenia przedsiębiorcy Janowi Rowińskiemu wykonującemu działalność gospodarczą pod firmą Armator Koł-104 Jan Rowiński w Kołobrzegu, kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu fileta z dorsza bez skóry o wartości 140 zł, oferowanego do sprzedaży bez opakowania, wyprodukowanego przez ww. przedsiębiorcę, nieodpowiadającego wymaganiom określonych w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.) w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej określonych w § 19 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014r. r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz.U. z 2015r., poz. 29) z uwagi na niepodanie w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej ww. środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu imienia i nazwiska producenta z uwagi na to, że wymierzenie ww. przedsiębiorcy kary pieniężnej określonej na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.), byłoby niezgodne z zasadą proporcjonalności wyrażoną w art. 17 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. UE L z dnia 1 lutego 2002 r., Nr 31, s. 1 ze zm.).

 

Uzasadnienie

 

W dniach 22 i 30.10.2014r. na podstawie art. 3 ust. 1,2,3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.04.2004, str. 1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1, 2  ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014r., poz. 148 ze zm.), działając na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia  urzędowej kontroli żywności nr 00013852, inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrolę u przedsiębiorcy Jana Rowińskiego, zwanego dalej również „stroną”, wykonującego działalność gospodarczą pod firmą Armator Koł-104 Jan Rowiński, przy ul. Bałtyckiej w Kołobrzegu, w punkcie sprzedaży detalicznej ryb- box nr 7 na przystani rybackiej.

W toku kontroli stwierdzono wprowadzenie do obrotu fileta z dorsza bez skóry oferowanego do sprzedaży bez opakowania o wartości 140 zł, wyprodukowanego przez kontrolowanego przedsiębiorcę i ustalono, że w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej ww. środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom nie podano imienia i nazwiska producenta, tj. Jan Rowiński, co stanowiło naruszenie § 17 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2  rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 774). W związku z powyższym ustalono, że taki stan faktyczny stanowi naruszenie wymagań określonych w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych  (Dz. U. z 2014r., poz. 669 ze zm.), dalej „ustawy o jakości”.

 

Powyższe rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r., w myśl art. 4 ustawy z dnia 7 listopada 2014r. o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2014r., poz. 1722) utraciło moc obowiązującą z dniem wejście w życie, tj. w dniu 09 stycznia 2015r., nowego rozporządzenia w tym zakresie wydanego na podstawie art. 15 pkt 1 ustawy o jakości, tj. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015r., poz. 29), zwanego dalej również „rozporządzeniem w sprawie znakowania”.

 

Uwzględniając zaistniałą zmianę w przepisach, wykazane w toku kontroli naruszenie § 17 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 dotychczasowego rozporządzenia zakwalifikowano w niniejszym postępowaniu jako naruszenie § 19 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 rozporządzenia w sprawie znakowania obowiązującego od 9 stycznia 2015r.

 

Mając na uwadze ustalenia kontroli, do kontrolowanego przedsiębiorcy (strony w niniejszym postępowaniu) wystosowano wystąpienie pokontrolne. W odpowiedzi na wystąpienie przedsiębiorca poinformował, że uchybienie zostało usunięte.

 

W związku z powyższym, pismem z dnia 11 lutego 2015r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę Jana Rowińskiego, o  wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu ww. środka spożywczego niewłaściwej jakości handlowej.

Stronie umożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów. Strona nie skorzystała ze swojego uprawnienia.

 

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

 

Do dnia 8 stycznia 2015r. wymagania dotyczące m.in. znakowania środków spożywczych bez opakowań określone były w rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 774 ze zm.), którego § 17 ust. 1 pkt 1 stanowił, że w przypadku środków spożywczych bez opakowań lub pakowanych przy sprzedaży oprócz nazwy środka spożywczego podaje się nazwę albo imię i nazwisko producenta. Przepis § 17 ust. 2 tego rozporządzenia stanowił natomiast, że informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom.

W dniu 9 stycznia 2015r. r. weszło w życie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi  z dnia 23 grudnia 2014r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015r., poz. 29), które zastąpiło dotychczasowe rozporządzenie, regulując zasady znakowania nieopakowanych środków spożywczych w § 19. W myśl § 19 ust. 1 pkt 2 przedmiotowego rozporządzenia w sprawie znakowania, w przypadku środków spożywczych oferowanych do sprzedaży konsumentowi finalnemu lub zakładom żywienia zbiorowego bez opakowania lub w przypadku pakowania środków spożywczych w pomieszczeniu sprzedaży na życzenie konsumenta finalnego lub ich pakowania do bezzwłocznej sprzedaży podaje się nazwę albo imię i nazwisko producenta. Zgodnie z § 19 ust. 2 tego rozporządzenia informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu.

 

W toku kontroli ustalono, że producentem fileta z dorsza bez skóry oferowanego do sprzedaży bez opakowania jest kontrolowany przedsiębiorca – osoba fizyczna, w związku z czym stwierdzono, że w miejscu sprzedaży ww. środka spożywczego nie podano jego imienia i nazwiska. Mając na uwadze zmiany w przepisach, w toku niniejszego postępowania stwierdzono w związku z ustaleniami kontroli, że brak w miejscu sprzedaży imienia i nazwiska producenta stanowi naruszenie § 19 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 rozporządzenia w sprawie znakowania.

 

W myśl przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. W świetle z kolei przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o jakości wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.

 

Niespełniający wymagań przepisów rozporządzenia w sprawie znakowania środek spożywczy jest artykułem rolno-spożywczym niewłaściwej jakości handlowej, a stan faktyczny polegający na naruszeniu tych przepisów stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o jakości.

 

Ustawa o jakości natomiast nakłada na wprowadzających artykuły rolno-spożywcze do obrotu obowiązek zachowania wymagań w zakresie ich jakości handlowej, stanowiąc jednocześnie w art. 40a ust. 1 pkt 3, że każdy, kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. Jej przepis art. 3 pkt 4 odsyła natomiast w zakresie definicji obrotu do art. 3 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE. L 2002 Nr 31, str. 1 ze zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 178/2002”, zgodnie z którym „wprowadzenie na rynek” oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania. Przytoczona definicja wskazuje krąg podmiotów odpowiedzialnych za jakość artykułów rolno-spożywczych, wliczając do nich obok producentów tych artykułów, również każde następne ogniwo handlu detalicznego.

Nadto, zgodnie z art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002, podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.

 

Dodatkowo, w myśl art. 8 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004(Dz. U. L 304 z 22.11.2011, s. 18 ze zm.), zwanego również „rozporządzeniem nr 1169/2011”, obowiązującego od 13 grudnia 2014r., podmiotem działającym na rynku spożywczym odpowiedzialnym za informację na temat żywności jest podmiot, pod którego nazwą lub firmą jest wprowadzany na rynek dany środek spożywczy lub - jeżeli ten podmiot nie prowadzi działalności w Unii - importer danego środka na rynek Unii. W myśl art. 8 ust. 2 tego rozporządzenia, podmiot działający na rynku spożywczym odpowiedzialny za informację na temat żywności zapewnia obecność i rzetelność informacji na temat żywności zgodnie z mającym zastosowanie prawem dotyczącym informacji na temat żywności oraz z wymogami odpowiednich przepisów krajowych.

Przepis art. 8 ust. 5 rozporządzenia nr 1169/2011 stanowi natomiast, że bez uszczerbku dla ust. 2-4 podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają przestrzeganie w przedsiębiorstwach pozostających pod ich kontrolą wymogów prawa dotyczącego informacji na temat żywności i odpowiednich przepisów krajowych mających znaczenie dla ich działalności i upewniają się, że wymogi te są spełnione.

 

W świetle powyższego przedsiębiorca Jan Rowiński odpowiada za jakość handlową wprowadzanych przez siebie do obrotu artykułów rolno-spożywczych.

 

Mając na względzie powyższe ustalenia, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do wymierzenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 40a ust. 5 ustawy o jakości stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych i wielkość jego obrotów, uwzględniając również przesłanki zawarte w przepisie art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, zgodnie z którym ustanowione środki i kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

 

Wykonując dyspozycję ww. przepisów w odniesieniu do zakwestionowanego artykułu rolno-spożywczego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, oceniając stopień szkodliwości czynu wprowadzenia go do obrotu uznał, że w przypadku wyrobów oferowanych luzem oznakowanie w miejscu sprzedaży stanowi praktycznie jedyne źródło informacji dla nabywcy o rodzaju i właściwościach środka spożywczego. W związku z tym uznano, że stwierdzona nieprawidłowość narusza prawo konsumentów do rzetelnej informacji o produkcie, pozwalającej na ustalenie źródła jego pochodzenia. Wzięto przy tym jednak pod uwagę fakt, co miało decydujący wpływ na ocenę przedmiotowej przesłanki wymiaru kary, iż istotna dla scharakteryzowania produktu informacja, tj. nazwa umieszczona na wywieszce, umożliwiała konsumentom rozpoznanie rodzaju i właściwości przedmiotowego środka spożywczego i dokonanie świadomego wyboru.

  

Przy ocenie stopnia zawinienia Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, że strona jako przedsiębiorca profesjonalnie i fachowo zajmuje się obrotem artykułami rolno-spożywczymi oraz należy do kręgu podmiotów odpowiedzialnych za ich jakość handlową. Z tego też względu strona powinna wykazać się dużą znajomością przepisów prawa żywnościowego szczególnie w zakresie oznakowania artykułów rolno-spożywczych i dbałością o przestrzeganie tych przepisów. W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że na powstanie ujawnionych w trakcie kontroli nieprawidłowości w odniesieniu do zakwestionowanego fileta z dorsza bez skóry bezpośredni wpływ miała strona poprzez swoje zaniechanie polegające na braku uwidocznienia właściwej informacji w miejscu sprzedaży. Z drugiej strony przyjęto, że  przedsiębiorca nie miał woli świadomego działania prowadzącego do powstania nieprawidłowości naruszającej wymagania jakościowe, a stwierdzone uchybienie zostało usunięte.   

 

Ustalając z kolei zakres naruszenia wymagań jakości handlowej organ stwierdził, że ujawniona nieprawidłowość była jedyną odnoszącą się do ocenianego produktu i stanowiła niewielką część wymagań przewidzianych w przepisach prawa żywnościowego dla tego rodzaju produktów. Badania organoleptyczne przedmiotowego środka spożywczego dokonane w toku kontroli wykazały jego zgodność z deklaracją producenta.  

 

Przy ocenie dotychczasowej działalności podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych organ wziął pod uwagę, że przedsiębiorca nie był wcześniej kontrolowany w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

 

Biorąc pod uwagę piąty czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. kryterium wielkości obrotów, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej na podstawie oświadczenia strony stwierdził, że w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2013, poz. 672 ze zm.), strona należy do kategorii tzw. „mikroprzedsiębiorców”, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest najmniejszy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie. Z tego też względu organ odstąpił od ustalania kwotowej wartości obrotów strony, uznając iż informacja w tym zakresie nie będzie miała wpływu na dokonaną ocenę przedmiotowej przesłanki i wymiar kary pieniężnej. Uznano ponadto, że posiadane dane o kategorii przedsiębiorcy są w tym przypadku wystarczające do zakończenia sprawy administracyjnej, co pozostaje w zgodzie z zasadą szybkości postępowania, według której organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

 

Po analizie wszystkich opisanych wyżej okoliczności stwierdzono, że w sprawie nie ma podstaw do wymierzenia kary pieniężnej z art. 40a ust. 1 pkt. 3 ustawy o jakości. Uwzględniając fakt, że najniższy możliwy wymiar kary zgodnie z ww. przepisem wynosi 500 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że wymierzenie kary choćby w najniższym jej wymiarze naruszyłoby zasadę proporcjonalności określoną w art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, gdyż kara ta byłaby niewspółmierna do wagi stwierdzonego naruszenia.                

Z powyższych względów uznać należy, że również cel zapobiegawczy, prewencyjny postępowania został osiągnięty jeszcze przed ewentualnym nałożeniem kary pieniężnej – kontrolowany uzyskał wiedzę co do możliwości występowania podobnych nieprawidłowości wpływających na jakość wprowadzanych do obrotu artykułów rolno-spożywczych.

 

Podsumowując powyższe, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zdecydował o odstąpieniu od wymierzenia kary określonej w przepisie art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości i w związku z tym uznał dalsze prowadzenie postępowania administracyjnego w świetle stwierdzonych okoliczności sprawy w całości za bezprzedmiotowe.

W przypadku, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej na podstawie przepisu art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013, poz. 267 ze zm.), wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części, stąd orzeczono jak w sentencji.

 

Pouczenie:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kpa stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

                                                                                                                                                                                                                                                                       

                                                                                  Z up. Zachodniopomorskiego

                                                                                                              Wojewódzkiego Inspektora

                                                                                                              Inspekcji Handlowej

                                                                                                              Andrzej Kuśpiel

                                                                                                              Dyrektor Delegatury

                                                                                  ......................................................................

(podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska

                                                                                                              służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji)

Otrzymują:

1. Jan Rowiński

ul. Ratuszowa 6 lok. 12

78-100 Kołobrzeg,

1. aa.