Informacja o wynikach kontroli jakości handlowej wód oraz napojów bezalkoholowych, w tym także napojów energetyzujących

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego 10 kontroli u 7 przedsiębiorców w zakresie jakości handlowej wód oraz napojów bezalkoholowych, w tym także napojów energetyzujących, zgodnie z wytycznymi Prezesa UOKiK.

Kontrole przeprowadzono na podstawie własnego rozeznania.

Kontrole przeprowadzono u następujących przedsiębiorców:

Hurtownie

• Hurtownia w Stargardzie (Kontrola Urzędowa). Z uwagi na niewłaściwą jakość wody kontrolę przeprowadzono dwukrotnie.

Sklepy sieci handlowych

• Sklep w Stargardzie (Kontrola Urzędowa);
• Sklep w Szczecinie (Kontrola Urzędowa), z uwagi na niewłaściwą jakość wody kontrolę przeprowadzono dwukrotnie.

Pozostałe sklepy

• Sklep w Szczecinie (Kontrola Urzędowa);
• 2 sklepy w Koszalinie, (Kontrole Urzędowe), w tym u 1 przedsiębiorcy z uwagi na niewłaściwą jakość wody kontrolę przeprowadzono dwukrotnie.
• Sklep w Kołobrzegu (Kontrola Urzędowa);

Ogółem skontrolowano 40 partii wód i napojów bezalkoholowych, w tym napojów energetyzujących o wartości 1269 zł, z czego zakwestionowano 5 partii naturalnych wód mineralnych i źródlanych o wartości 334 zł, co stanowi 12,5% zbadanych partii.

Kontrolą objęto:

• 14 partii wód o wartości 547 zł, z czego zakwestionowano 5 partii wód o wartości 334 zł (3 partie wód źródlanych o wartości 91 zł, 2 partie naturalnych wód mineralnych o wartości 243 zł);
• 4 partie wód „smakowych” o wartości 81 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• 17 partii napojów owocowych i o smaku owocowym o wartości 353 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• 4 partie napojów energetyzujących i izotonicznych o wartości 250 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• 1 partię napoju innego (pepsi) o wartości 38 zł, nie kwestionując zbadanej partii.

W ramach przeprowadzonych kontroli:

• w hurtowni zbadano 6 partii ww. napojów o wartości 329 zł, kwestionując 1 partię o wartości 189 zł;
• w sklepach sieci handlowych zbadano 10 partii o wartości 220 zł, kwestionując 2 partie o wartości 96 zł,
• w pozostałych sklepach zbadano 24 partie o wartości 720 zł, kwestionując 2 partie o wartości 49 zł.

 

I          OCENA  JAKOŚCIOWA  WÓD  i  NAPOJÓW  BEZALKOHOLOWYCH

Badania próbek produktów przeprowadzono w Laboratorium Kontrolno-Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, gdzie dokonano sprawdzenia cech organoleptycznych i fizykochemicznych w odniesieniu do deklaracji producentów oraz obowiązujących przepisów. 

Ogółem zbadano 10 partii wód i napojów owocowych o wartości 480 zł (23 opakowania jednostkowe), kwestionując 2 partie naturalnych wód mineralnych o wartości 243 zł i 3 partie wód źródlanych o wartości 91 zł tj.:

• partię Wody źródlanej niegazowanej niskozmineralizowana, napowietrzana, filtrowana - 1,5l; o wartości 42 zł; z uwagi na niższą zawartość kationu magnezowego i anionu chlorkowego (zawartość kationów, mg/l –-magnezowy: wynik badania-63,49; niepewność wyniku-0,88; wartość zgodnie z wymaganiami-73,10; zawartość anionu, mg/l –chlorkowego: wynik badania-3,34; niepewność wyniku-0,07; wartość zgodnie z wymaganiami-4,60 - w odniesieniu do deklaracji Producenta na opakowaniu jednostkowym i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. Nr 85 poz. 466);
• partię Naturalnej wody mineralnej niegazowanej 1,5l, średnio zmineralizowana, poddana procesowi napowietrzania i filtracji, o wartości 54 zł; z uwagi na niższą zawartość anionu chlorkowego (zawartość anionu, mg/l –chlorkowego: wynik badania-7,72; niepewność wyniku-0,15; wartość zgodnie z wymaganiami-10,30 - w odniesieniu do deklaracji Producenta podanej na opakowaniu jednostkowym i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. Nr 85 poz. 466).

Ww. wody oferowano do sprzedaży w sklepie w Szczecinie.

Wobec powyższego:

• skierowano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,
• skierowano wystąpienia pokontrolne do 2 producentów z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
• skierowano 2 informacje do właściwego terytorialnie WIJHARS, przy czym 1 WIJHARS przesłał informację, (uzasadniając jako zgodną z właściwością rzeczową i miejscową) do PPSE
• materiały z kontroli zostaną skierowane do postępowania administracyjnego, odnośnie wymierzenia kary pieniężnej z ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2016r., poz. 1604),
• zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

Kontrolowany przedsiębiorca w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że ww. wody zostały wycofane ze sprzedaży. Ponadto wyjaśnił, że nie było to działanie celowe
a wynikało jedynie z natury wody źródlanej, która jest wodą podziemną i jej skład chemiczny może ulegać wahaniom. Zapewnił, że podjęto działania by nie stwarzać zagrożenia wprowadzenia w błąd konsumentów.

Natomiast Producenci poinformowali:

• 1 producent, że przeprowadzi analizę kontrolną przedmiotowych składników i uaktualni skład na etykiecie;
• kolejny producent, że przeanalizował wyniki i skonsultował z Państwowym Zakładem Higieny a po konsultacji stwierdził, iż wahania zawartości chlorków nie mają wpływu na jakość wody, w związku z tym nie mają znaczenia dla zdrowia a także nie dyskwalifikują tej wody do sprzedaży.

partię Naturalnej wody mineralnej niegazowanej 1,5l o wartości 189 zł, z uwagi na niższą zawartość kationu magnezowego (zawartość kationów, mg/l –-magnezowy: wynik badania-11,66; niepewność wyniku-0,09; wartość zgodnie z wymaganiami-17,00 – w odniesieniu do deklaracji Producenta podanej na opakowaniu jednostkowym i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. Nr 85 poz. 466).

Ww. wody oferowano do sprzedaży u przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w hurtowni w Stargardzie.

Wobec powyższego:

• skierowano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,
• skierowano wystąpienie pokontrolne do producenta z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
• skierowano informację do właściwego terytorialnie WIJHARS,
• materiały z kontroli zostaną skierowane do postępowania administracyjnego, odnośnie wymierzenia kary pieniężnej z ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2016r., poz. 1604),
• zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych,

Kontrolowany przedsiębiorca w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne poinformował, że zgadza się z wynikami. Natomiast przedmiotowej partii wody nie posiadał w sprzedaży, kiedy zostało doręczone sprawozdanie z badań.

Producent z kolei poinformował, że przeprowadzi ponownie badania wody i oznaczy wyrób zgodnie z uzyskanymi wynikami.

• partię Wody źródlanej niegazowanej o wartości 34 zł; ze względu na niższą zawartość kationu magnezowego (zawartość kationów, mg/l magnezowy Mg2+: wynik badania: 4,09; wartość zgodnie z wymaganiami: 5,62; niepewność wyniku: 0,30 - w odniesieniu do deklaracji Producenta podanej na opakowaniu jednostkowym i rozporządzenia Ministra Zdrowia za dnia 31 marca 2011r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. Nr 85, poz. 466).
• partię Wody źródlanej niegazowanej o wartości 15 zł; ze względu na niższą zawartość kationu magnezowego i anionu chlorkowego oraz wyższą zawartość kationu potasowego (zawartość kationów, mg/l magnezowy Mg2+: wynik badania: 6,18; wartość zgodnie z wymaganiami: 8,51; niepewność wyniku: 0,23; - zawartość kationów, mg/l potasowy K+: wynik badania: 4,69; wartość zgodnie z wymaganiami: 2,00; niepewność wyniku: 0,14; zawartość anionu, mg/l-chlorkowy  Cl- : wynik badania: 17,09; wartość zgodnie z wymaganiami: 32,96; niepewność wyniku: 0,34 - w odniesieniu do deklaracji Producenta podanej na opakowaniu jednostkowym i rozporządzenia Ministra Zdrowia za dnia 31 marca 2011r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. Nr 85, poz. 466).

Ww. wody oferowano do sprzedaży u przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie spożywczo – przemysłowym w Koszalinie.

Wobec powyższego:

• skierowano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,
• skierowano wystąpienia do 2 producentów z wnioskami o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
• skierowano wystąpienie do 1 wytwórcy i podmiotu odpowiedzialnego za informacje na temat żywności z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
• po otrzymaniu odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne zostaną skierowane 2 informacje do właściwych terytorialnie WIJHARS, materiały z kontroli zostaną skierowane do postępowania administracyjnego, odnośnie wymierzenia kary pieniężnej z ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2016r., poz. 1604),
• zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

Kontrolowany przedsiębiorca oraz producenci kwestionowanych wyrobów do dnia sporządzenia informacji nie udzielili odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne.

Zbadane w napojach bezalkoholowych substancje dodatkowe stosowano na zasadach
i warunkach określonych w rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. U. UE L 354 z 31.12.2008 s. 16 ze zm.).

 

II         SPRAWDZENIE  ILOŚCI  RZECZYWISTEJ  PRODUKTU

Uwzględniając przepisy ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz. U.
z 2015r., poz. 1161) pobrane do badań laboratoryjnych wody i napoje bezalkoholowe w zakresie zgodności zawartości netto z ilością rzeczywistą. Oceny ilości rzeczywistej produktu dokonano w odniesieniu do deklaracji producentów.

Badaniem objęto 23 opakowania wód i napojów bezalkoholowych. Nie stwierdzono przypadków zaniżenia ilości rzeczywistej w stosunku do deklarowanej.

 

III       PRAWIDŁOWOŚĆ  OZNAKOWANIA  WÓD  I  NAPOJÓW  BEZALKOHOLOWYCH

Prawidłowość oznakowania wód i napojów bezalkoholowych sprawdzono w odniesieniu do przepisów:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.UE L 31 z 01.02.2002, s. 1 ze zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. UE L 304 z 22.11.2011, s. 18 z późn. zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. U. UE L 354 z 31.12.2008 s. 16 ze zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia2008r. w sprawie środków spożywczych aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz. U. UE L 354 z 31.12.2008 s. 34 z późn. zm.);
• ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015r. poz. 594 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dz. U. Nr 85 poz. 466);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. Nr 83, poz. 772);
• rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 1026).

Kontrolą objęto 40 partii wód i napojów bezalkoholowych, w tym napojów energetyzujących
o wartości 1269 zł, nie kwestionując zbadanych partii.

Stan badanych ww. partii wód i napojów o wartości 1269 zł był prawidłowy.

Na badanych produktach nie deklarowano oświadczeń żywieniowych/zdrowotnych.

 

IV       PRZESTRZEGANIE  AKTUALNOŚCI  DAT  MINIMALNEJ  TRWAŁOŚCI 

Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości wód i napojów bezalkoholowych, w tym napojów energetyzujących sprawdzono u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono.

Kontrolą objęto 40 partii wód i napojów bezalkoholowych, w tym napojów energetyzujących
o wartości 1269 zł, nie kwestionując zbadanych partii.

Sprawdzono warunki i sposób przechowywania ww. wymienionych partii wód i napojów bezalkoholowych, w tym energetyzujących uwzględniając deklaracje zawarte w oznakowaniu oraz wymagania przepisów rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.U.UE.L.04.39.1ze zm.). W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

 

V         PRZESTRZEGANIE  PRZEPISÓW: art. 18 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. UE. L.02.31.1 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. Nr 83, poz. 772).

W powyższym zakresie zbadano 40 partii wód i napojów bezalkoholowych, w tym napojów energetyzujących o wartości 1269 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości.

W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.). Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o odpis aktualny z rejestru przedsiębiorców Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego i w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji
i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

 

INNE ZAGADNIENIA

W trakcie kontroli u 6 przedsiębiorców sprawdzono rzetelność obsługi klientów, dokonując zakupu kontrolnego przed rozpoczęciem kontroli. Nieprawidłowości w badanym zakresie
nie stwierdzono.

Sprawdzono u 7 przedsiębiorców przestrzeganie postanowienia art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r.o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015 r., poz. 594 ze zm.)  dotyczącego przechowywania i udostępniania na żądanie organów urzędowej kontroli żywności orzeczeń lekarskich wydawanych osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy przechowywali aktualne orzeczenia lekarskie osób bezpośrednio stykających się z żywnością.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

• wysłania 3 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców z wnioskami o usunięcie uchybień,
• wysłania 5 wystąpień pokontrolnych do producentów z wnioskami o usunięcie nieprawidłowości,
• przesłania 3 informacji do właściwych terytorialnie WIJHARS (przy czym jedną informację WIJHARS przesłał do PPSE); 2 informacje zostaną przesłane do WIJHARS po otrzymaniu odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne.

W związku z ustaleniami kontroli materiały z 3 spraw zostaną skierowane do Komisji WIIH w Szczecinie z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w celu wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 40 a ust.1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych.

Zostanie również wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych wobec 3 przedsiębiorców.

 

Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej  w Szczecinie
tel. 0-91 4225239 wew. 36