Informacja dotycząca programu kontroli jakości paliw stałych w 2024 r. (II kwartał 2024 r.)

W nawiązaniu do pisma przekazującego program kontroli jw. informuję, iż w II kwartale 2024 r., Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził łącznie 15 kontroli:
-    13 kontroli jakości paliw stałych (12 zleconych przez prezesa UOKiK oraz 1 ponowna kontrola związana z doręczeniem wyników badań laboratoryjnych),
-    2 kontrole własne, w tym: 1 dotycząca świadectw jakości i kraju pochodzenia węgla oraz 1 dotycząca świadectw jakości paliw stałych.

Podczas 12 kontroli zleconych przez UOKiK sprawdzono również świadectwa jakości paliw stałych oraz weryfikowano kraj pochodzenia węgla.

Kontrolą w zakresie jakości paliw stałych objęto 12 przedsiębiorców m.in. w: Szczecinie, Choszcznie, Dębnie, Stargardzie, Szczecinku, Wałczu.

Przeprowadzono 1 kontrolę ponowną przedsiębiorcy w związku z wynikami badań laboratoryjnych pobranego do badania węgla kamiennego, które wykazały, że produkt nie spełnia wymagań jakościowych zawartych w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2856) oraz nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości paliw stałych.

Ponadto przeprowadzono 2 kontrole własne dot. wystawiania, przekazywania odbiorcom i przechowywania świadectw jakości paliw stałych przedsiębiorców w Gryfinie i Darłowie.

W toku 12 przeprowadzonych kontroli do badań laboratoryjnych pobrano próbki 12 różnych sortymentów węgla kamiennego.

W 4 przypadkach badania wykazały, iż paliwo stałe nie spełniało wymagań jakościowych deklarowanych w świadectwach jakości paliw stałych wystawionych przez przedsiębiorców oraz dodatkowo w 2 z ww. przypadków nie spełniało wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 23 grudnia 2022 r. jw. Dotyczyło to niżej wymienionych przedsiębiorców:

a) w dniu 7.05.2024 r., przeprowadzono kontrolę w składzie opału w Złocieńcu. Podczas kontroli do badań laboratoryjnych pobrano węgiel kamienny Orzech. Badania wykazały, że ww. paliwo:
- nie spełnia wymagań jakościowych określonych w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych jw. z uwagi na zawyżenie parametrów: „zawartość popiołu”, który w badanej próbce wyniósł 13,02% (odchylenie ≤12,00 + 0,36) i „zawartość podziarna”, który w badanej próbce wyniósł 13,0% (odchylenie ≤10,00 + 0,5),
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zawyżenie parametrów: „zawartość popiołu”, który w badanej próbce wyniósł 13,02% (odchylenie ≤6,2 + 0,186), „zawartość siarki całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 0,78% (odchylenie ≤0,44 + 0,00132) oraz „zawartość podziarna”, który w badanej próbce wyniósł 13,0% (odchylenie ≤10,00 + 0,5).

Wyniki badań próbki kontrolnej przedmiotowego paliwa wykazały, że:
- nie spełnia wymagań jakościowych określonych w  ww. rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych z uwagi na zawyżenie parametrów: „zawartość popiołu”, który w badanej próbce wyniósł 13,14% (odchylenie ≤12,00 + 0,36) oraz „zawartość podziarna”, który w badanej próbce wyniósł 12,8% (odchylenie ≤10,00 + 0,5),
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości z uwagi na zawyżenie parametrów: „zawartość popiołu”, który w badanej próbce wyniósł 13,14% (odchylenie ≤6,2 + 0,186), „zawartość siarki całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 0,74% (odchylenie ≤0,44 + 0,00132) oraz „zawartość podziarna”, który w badanej próbce wyniósł 12,8% (odchylenie ≤10,00 + 0,5).

W związku z powyższym przeprowadzono ponowną kontrolę, w trakcie której przedsiębiorcy przekazano protokoły z badań laboratoryjnych oraz ustalono, że wprowadzona do obrotu partia paliwa stałego, z której pobrano próbki do badań laboratoryjnych została w całości sprzedana. Nie wydawano zatem decyzji zarządzającej wycofanie z obrotu paliwa.
Wobec przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 35a pkt 9 lit. b ww. ustawy oraz postępowanie zmierzające do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu kosztów stanowiących równowartość przeprowadzonych badań i kosztów poboru próbek.
Zostanie również skierowane do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia  przestępstwa określonego w art. 34 a ust.1 ww. ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
Ponadto do WIIH w Szczecinie przekazano informację, dotyczącą dostawcy węgla kamiennego Orzech pobranego do badań laboratoryjnych.

b) w dniu 13.05.2024 r. przeprowadzono kontrolę przedsiębiorcy w Choszcznie. Podczas kontroli do badań laboratoryjnych pobrano węgiel kamienny Orzech. Badania wykazały, że ww. paliwo:
- spełnia wymagania jakościowe określone w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych jw.,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zawyżony parametr „zawartość podziarna”, który w badanej próbce wyniósł 20,7% (odchylenie ≤10,00 + 0,5).

Wyniki badań próbki kontrolnej przedmiotowego paliwa wykazały, że:
- spełnia wymagania jakościowe określone w ww. rozporządzeniu,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zawyżony parametr „zawartość podziarna”, który w badanej próbce wyniósł 19,1% (odchylenie ≤10,00 + 0,5).

c) w dniu 22.05.2024 r. przeprowadzono kontrolę przedsiębiorcy w Wałczu. Podczas kontroli do badań laboratoryjnych pobrano węgiel kamienny Ekogroszek (Groszek Plus). Badania wykazały, że ww. paliwo:
- spełnia wymagania jakościowe określone w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliwa stałych jw.,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zaniżony parametr: „wartość opałowa”, który w badanej próbce wyniósł 24,45 MJ/kg (odchylenie ≥26,00 -1).

Wyniki badań próbki kontrolnej przedmiotowego paliwa wykazały, że:
- spełnia wymagania jakościowe określone w ww. rozporządzeniu,
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zaniżony parametr: „wartość opałowa”, który w badanej próbce wyniósł 24,27 MJ/kg (odchylenie ≥26,00 -1).

Wobec przedsiębiorców wymienionych w lit. b) i c) zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 35a pkt 9 lit. b ww. ustawy oraz zmierzające do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu kosztów stanowiących równowartość przeprowadzonych badań i kosztów poboru próbek.

d) w dniu 20.06.2024 r., przeprowadzono kontrolę przedsiębiorcy w Stargardzie. Podczas kontroli do badań laboratoryjnych pobrano węgiel kamienny Ekogroszek (Groszek Plus). Badania wykazały, że ww. paliwo:
- nie spełnia wymagań jakościowych określonych w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych jw. z uwagi na zaniżony parametr: „wartość opałowa”, który w badanej próbce wyniósł 22,07 MJ/kg (odchylenie ≥24,00 -1) i zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 18,0% (odchylenie ≤15,00 + 0,45),
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zaniżony parametr: „wartość opałowa”, który w badanej próbce wyniósł 22,07 MJ/kg (odchylenie ≥24,00 -1) i zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 18,0% (odchylenie ≤15,00 + 0,45).

Wyniki badań próbki kontrolnej przedmiotowego paliwa wykazały, że paliwo:
-  nie spełnia wymagań jakościowych określonych w  rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych jw. z uwagi na zaniżony parametr: „wartość opałowa”, który w badanej próbce wyniósł 22,25 MJ/kg(odchylenie ≥24,00 -1) i zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 18,0% (odchylenie ≤15,00 + 0,45),
- nie spełnia wymagań określonych w wystawionym przez przedsiębiorcę świadectwie jakości ze względu na zaniżony parametr: „wartość opałowa”, który w badanej próbce wyniósł 22,07 MJ/kg (odchylenie ≥24,00 -1) i zawyżony parametr „zawartość wilgoci całkowitej”, który w badanej próbce wyniósł 18,0% (odchylenie ≤15,00 + 0,45).

W związku z powyższym planowane jest przeprowadzenie ponownej kontroli, w trakcie której przedsiębiorcy przekazane zostaną protokoły z badań laboratoryjnych oraz ewentualne wydanie decyzji zarządzającej wycofanie z obrotu paliwa, z którego pobrano próbki do badań laboratoryjnych.
Wobec przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 35a pkt 9 lit. b ww. ustawy oraz postępowanie zmierzające do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu kosztów stanowiących równowartość przeprowadzonych badań i kosztów poboru próbek.
Zostanie również skierowane do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w art. 34 a ust.1 ww. ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.
Ponadto do WIIH w Poznaniu przekazana zostanie informacja, dotycząca dostawcy węgla kamiennego Groszek Plus pobranego do badań laboratoryjnych.

W pozostałych 8 przypadkach wyniki badań wykazały, iż paliwo stałe spełniało wymagania jakościowe określone w ww. rozporządzeniu w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych oraz spełniało wymagania jakościowe zawarte w wystawionych przez przedsiębiorców świadectwach jakości paliw stałych.

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w II kwartale 2024 r., wszczął 1 postępowanie administracyjne dot. niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 35a pkt 9 lit. b ww. ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw
i wydał 1 decyzję administracyjną dotyczącą zwrotu kosztów przeprowadzonych badań
w kwocie 3.658,00 zł dla przedsiębiorcy kontrolowanego w I kwartale 2024 r.

Ponadto Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wydał decyzję administracyjną nakładającą karę w kwocie 30.000 zł na podstawie art. 13 ust. 13 ustawy z 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz. U. z 2024 r. poz. 507) na przedsiębiorcę w Goleniowie.

Podczas każdej kontroli jakości paliw stałych zleconej przez Prezesa UOKiK (12 kontroli) oraz kontroli własnych (2 kontrole) sprawdzono świadectwa jakości paliw stałych.
W wyniku przedmiotowych kontroli:

• stwierdzono, że 5 przedsiębiorców wystawiało i przekazywało świadectwa jakości, które nie spełniały wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie wzoru świadectwa jakości paliw stałych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2843) oraz wymagań zawartych w art. 6d ww. ustawy. Kontrolowanych przedsiębiorców pouczono o obowiązku wystawiania świadectw jakości paliw stałych zgodnych ze wzorem określonym w ww. rozporządzeniu z uwzględnieniem zaleceń dot. sposobu zapisu parametrów jakościowych w tych świadectwach wskazanych na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/aktywa-panstwowe/najczestsze-pytania-iodpowiedzi,
• nie stwierdzono przypadków nie wystawiania świadectw jakości paliw stałych i nie przekazywania ich odbiorcom,
• kontrolowani przedsiębiorcy przestrzegali zakazu wprowadzania do obrotu paliw stałych, określonych w art. 7 ust. 7a pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw stałych,
• nie odnotowano przypadków, w których odstąpiono od wymierzenia kary pieniężnej.

Niezależnie od powyższego, zgodnie z przepisami ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego sprawdzono, czy kontrolowany przedsiębiorca sporządza oświadczenia o pochodzeniu węgla, przekazuje nabywcy oraz przechowuje kopie wydanych oświadczeń. Zagadnienie to, sprawdzono w trakcie 14 kontroli (12 kontroli zleconych i 2 kontrole własne). Nieprawidłowości w tym przedmiocie nie stwierdzono.

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46