Informacja o wynikach kontroli prawidłowości obrotu wyrobami alkoholowymi i nikotynowymi w roku 2021.

Realizując wytyczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynikające z programu kontroli Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie skontrolował w okresie od 01 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021r. prawidłowość obrotu wyrobami alkoholowymi i nikotynowymi na terenie województwa zachodniopomorskiego - łącznie 29 kontroli u 29 przedsiębiorców.

Kontrolą objęto:

•     24 przedsiębiorców prowadzących działalność w placówkach detalicznych.
•     2 przedsiębiorcę prowadzącego działalność w placówkach gastronomicznych,
•     3 przedsiębiorców prowadzących hurtowy obrót napojami alkoholowymi, w tym 2 przedsiębiorców prowadzących również detaliczny obrót napojami alkoholowymi.

Typując przedsiębiorców do kontroli uwzględniono własne rozeznania, informacje od konsumentów.
 
Stwierdzono nieprawidłowości u 7 przedsiębiorców.

1)    Przestrzeganie przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi     

1.1.    Wyniki kontroli przedsiębiorców prowadzących sklepy detaliczne i punkty gastronomiczne

Zagadnienie to badano u 28 przedsiębiorców. Nieprawidłowości stwierdzono u 2 przedsiębiorców.

a)    zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zbadano u 28 przedsiębiorców. Wszyscy przedsiębiorcy posiadali ważne zezwolenia oraz w ofercie znajdowały się wyłącznie napoje alkoholowe wymienione w zezwoleniach.

b)    opłaty za korzystanie z zezwoleń zostały wniesione w ustawowych terminach przez wszystkich 28 przedsiębiorców.

c)    znajdujące się w sprzedaży napoje alkoholowe zostały zakupione u przedsiębiorców posiadających zezwolenia na sprzedaż hurtową napojów alkoholowych.

d)    działalność w zakresie objętym zezwoleniem wykonywana była tylko przez  przedsiębiorcę w nim oznaczonego i tylko w miejscu wymienionym w zezwoleniu.
e)    przedsiębiorcy prowadzili działalność zgodnie z otrzymanymi zezwoleniami.

f)    sprzedaż napojów alkoholowych odbywała się wyłącznie w godzinach określonych w zezwoleniach.

g)    znajdujące się w sprzedaży napoje alkoholowe były odpowiednio oznaczone znakami skarbowymi akcyzy.

Zagadnienie to zbadano u 27 przedsiębiorców w 27 kontrolach (23 w sklepach detalicznych, 2 w punktach gastronomicznych oraz 2 przedsiębiorców w 2 hurtowniach prowadzących detaliczny obrót napojami alkoholowymi).
W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.  

h)    U 2 przedsiębiorców, w miejscach sprzedaży nie uwidoczniono wywieszki informującej o szkodliwości spożywania napojów alkoholowych. Wobec przedsiębiorców zastosowano postępowanie mandatowe.

i)    Nie kontrolowano samoobsługowych placówek handlowych o powierzchni powyżej 200 m2.

j)    w dniach kontroli nie stwierdzono sprzedaży lub podawania napojów alkoholowych  osobom nietrzeźwym, nieletnim, na kredyt lub pod zastaw.

k)    przestrzegano zakazu konsumpcji napojów alkoholowych w punktach sprzedaży detalicznej. Zagadnienie to zbadano u 26 przedsiębiorców w 26 kontrolach (24 w sklepach detalicznych, oraz 2 przedsiębiorców w 2 hurtowniach prowadzących detaliczny obrót napojami alkoholowymi).

l)    nie badano przestrzegania zakazu sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w miejscach wymienionych w ww. ustawie, w szczególności na terenie szkół oraz innych zakładów i placówek oświatowo-wychowawczych, domów studenckich, w obiektach komunikacji publicznej

m)    kontrolowane placówki usytuowane były w miejscach, dla których gminy nie określiły zakazu sprzedaży napojów alkoholowych.

n)    w kontrolowanych placówkach nie stwierdzono niedozwolonej reklamy lub promocji napojów alkoholowych.

o)    kontrolowani przedsiębiorcy nie prowadzili sprzedaży napojów alkoholowych przez Internet.

Zagadnienie to zbadano u 26 przedsiębiorców w  26 kontrolach (24 w sklepach detalicznych, oraz 2 przedsiębiorców w 2 hurtowniach prowadzących detaliczny obrót napojami alkoholowymi).
W powyższym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.  Szczegóły wyników kontroli przestrzegania postanowień ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przedstawiono w zestawieniu liczbowym stanowiącym Tabelę 1.
    
2)    Wyniki kontroli przedsiębiorców prowadzących hurtowy obrót napojami alkoholowymi

Kontrolę prowadzono u 3 przedsiębiorców w 3 placówkach prowadzących sprzedaż hurtową.

a)    przedsiębiorcy posiadali ważne zezwolenia na prowadzenie na terenie kraju hurtowego obrotu napojami alkoholowymi

b)    przedsiębiorcy prowadzili sprzedaż napojów alkoholowych wyłącznie przedsiębiorcom posiadającym zezwolenie na obrót hurtowy lub detaliczny napojami alkoholowymi.

c)    napoje alkoholowe były odpowiednio oznaczone znakami skarbowymi akcyzy.
 
d)    przeprowadzone kontrole wykazały nabywanie napojów alkoholowych wyłącznie od producentów lub przedsiębiorców posiadających zezwolenia na hurtowy obrót takimi napojami.

e)    magazyny użytkowane przez kontrolowanych przedsiębiorców stanowiły ich własność lub były przez nich dzierżawione.

f)    przedsiębiorcy wykonywali działalności określoną w zezwoleniu osobiście lub przez zatrudnionych przez siebie pracowników.

g)    przedsiębiorcy prowadzili działalność zgodnie z posiadanymi zezwoleniami
Szczegóły wyników kontroli przestrzegania postanowień ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przedstawiono w zestawieniu liczbowym stanowiącym Tabelę 1.

3)    Przestrzeganie przepisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
Przestrzeganie postanowień ww. ustawy sprawdzono u 27 przedsiębiorców.
Kontrolą objęto:

•     24 przedsiębiorców prowadzących działalność w placówkach detalicznych;
•     2 przedsiębiorców prowadzących działalność w placówce gastronomicznej (nie było sprzedaży wyrobów tytoniowych);
•     1 przedsiębiorca prowadzący hurtowy obrót wyrobami tytoniowymi.

Nieprawidłowości stwierdzono u 5 przedsiębiorców.

Poszczególne zagadnienia kontroli przedstawiały się następująco:

a)    nie kontrolowano przestrzegania w lokalach gastronomicznych przepisów o dopuszczalności palenia jedynie w wyznaczonej palarni lub w specjalnie przystosowanym zamkniętym pomieszczeniu konsumpcyjnym, gdyż w ofercie placówki gastronomicznej nie było wyrobów tytoniowych.

b)    w placówkach objętych kontrolą w miejscach widocznych umieszczone były odpowiednie oznaczenia słowne i graficzne informujące o zakazie palenia wyrobów tytoniowych i papierosów elektronicznych.

c)    u kontrolowanych przedsiębiorców (poza punktem gastronomicznym) nie stwierdzono sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18. U 5 przedsiębiorców w miejscach sprzedaży wyrobów tytoniowych nie umieszczono informacji o treści: „Zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych osobom do lat 18 (art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 9 lipca 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych)”.

Zagadnienie to badano u 25 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną oraz hurtową wyrobów tytoniowych, u pozostałych  przedsiębiorców nieprawidłowości nie stwierdzono.

d)    nie badano zagadnienia przestrzegania zakazu wprowadzania do obrotu wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych na terenie podmiotów wykonujących działalność leczniczą, szkół i placówek oświatowo-wychowawczych oraz obiektów sportowo-rekreacyjnych.

e)    u kontrolowanych przedsiębiorców nie stwierdzono sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych oraz ich części w automatach lub w systemie samoobsługowym.
f)    kontrolowani przedsiębiorcy nie prowadzili sprzedaży papierosów luzem lub w opakowaniach zawierających mniej niż 20 sztuk.

g)    przestrzeganie zakazu wprowadzania do obrotu tytoniu do stosowania doustnego

Nie badano tego zagadnienia.

h)    nie stwierdzono sprzedaży na odległość, w tym transgranicznej sprzedaży na odległość wyrobów tytoniowych, a także papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych oraz ich części.

i)    w kontrolowanych placówkach nie stwierdzono niedozwolonej reklamy lub promocji napojów alkoholowych. Zagadnienie to badano u wszystkich 18 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną, sprzedaż hurtową oraz działalność gastronomiczną.

j)    nie stwierdzono eksponowania w punkcie detalicznym przedmiotów imitujących opakowania wyrobów tytoniowych oraz przedmiotów imitujących opakowania papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych.

Zagadnienie to badano u 25 przedsiębiorców prowadzących detaliczną sprzedaż wyrobów tytoniowych oraz u 1 przedsiębiorcy prowadzącego hurtowy obrót wyrobów tytoniowych.

k)    etykiety opakowania jednostkowego i opakowania zbiorczego oraz wyrób tytoniowy nie zawierały jakichkolwiek elementów lub nie miały cech, które są zakazane zgodnie z art. 8 ust. 4 i 5 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych art.

l)    na opakowaniach jednostkowych i opakowaniach zbiorczych wyrobów tytoniowych umieszczono ostrzeżenia zdrowotne, ostrzeżenie ogólne i wiadomość informacyjną – w przypadku wyrobów tytoniowych do palenia w sposób określony w art. 9 i art. 9a-c ww. ustawy oraz ostrzeżenie zdrowotne – w przypadku wyrobów tytoniowych bezdymnych w sposób określony w art. 9 i art. 9d ww. ustawy.

m)    w trakcie kontroli nie stwierdzono w ofercie handlowej wyrobów ziołowych do palenia.

n)    Przestrzeganie czy na opakowaniu jednostkowym i opakowaniu zbiorczym wypełnionych płynem nikotynowym papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych podano wykaz wszystkich składników wyrobu w porządku malejącym według masy, zawartość nikotyny w wyrobie i jej ilość w przyjmowanej dawce, numer serii i ostrzeżenia dotyczące ochrony przed dziećmi, a także czy do opakowania jednostkowego dołączono ulotkę z instrukcją w języku polskim, zgodnie w art. 11c ust. 3 i 5 ww. ustawy oraz ostrzeżenie zdrowotne w sposób określony w art. 11c ust. 6-11 ww. ustawy.

3)    Przestrzeganie przepisów ustawy o podatku akcyzowym

Zagadnienie to badano w trakcie 29 kontroli u 29 przedsiębiorców (w 24 placówkach detalicznych, 2 placówkach  gastronomicznych oraz w 3 hurtowniach  prowadzących również detaliczny obrót).

W toku tych kontroli  sprawdzono ogółem 563 partie na wartość 13.086 zł, w tym 295 partii napojów alkoholowych o wartości 9.156 zł oraz 268 partii wyrobów tytoniowych (papierosów) o wartości 3.930 zł.

Podczas prowadzonych kontroli szczególnie zwracano uwagę na przestrzeganie przepisów w zakresie:

a)    naklejania banderoli w sposób prawidłowy i trwały, uniemożliwiający otwarcie opakowań jednostkowych bez ich uszkodzeni.
W powyższym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

b)    ustalenia, czy banderole nie są zniszczone ani uszkodzone.
Wyroby alkoholowe i  tytoniowe objęte kontrolą posiadały niezniszczone i nieuszkodzone banderole.

c)    ustalenia, czy banderole są właściwe dla poszczególnych wyrobów i posiadają odpowiednie nominały.
W powyższym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

d)    ustalenia, czy przedsiębiorcy, którzy sprzedają papierosy lub tytoń do palenia nieoznaczone maksymalną ceną detaliczną lub po cenach wyższych od maksymalnych cen detalicznych wydrukowanych na opakowaniach jednostkowych (w tym w połączeniu  z  innym towarem lub usługa lub w połączeniu z przyznaniem nieodpłatnej premii w postaci innych towarów lub usług) odprowadzili należny podatek akcyzowy.
W powyższym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

e)    Ustalenia czy banderole są właściwe dla poszczególnych wyrobów i posiadają odpowiednie nominały, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 czerwca 2019 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.
Nieprawidłowości nie stwierdzono.

Szczegóły wyników kontroli dotyczących przestrzegania postanowień o podatku akcyzowym przedstawiono w zestawieniu liczbowym stanowiącym Tabelę 3.
Wykorzystanie ustaleń:

•     w 2 przypadkach skierowano wnioski do sądu, w tym w 1 przypadku przedsiębiorca złożył wniosek o samo ukaranie, które zostało przyjęte (100,00 zł);
•     wydano 2 mandaty karne kredytowane na łączną kwotę 300 zł;
•     w 3 przypadkach zastosowano pouczenie jako środek oddziaływania wychowawczego na podstawie art. 41 Kodeksu wykroczeń (Dz.U. z 2021 r., poz. 2052).

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
tel. 91 4225239 wew. 46