Informacja o kontroli jakości handlowej produktów oznaczonych dobrowolnymi informacjami typu: wolny od GMO, bez laktozy, naturalny, bez konserwantów, bez barwników

Realizując program kontroli UOKiK w zakresie kontroli jakości handlowej produktów oznaczonych dobrowolnymi informacjami, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego łącznie 11 kontroli u 10 przedsiębiorców. Przedsiębiorców do kontroli wytypowano na podstawie własnego rozeznania.

Kontrolą objęto niżej wymienionych przedsiębiorców u wszystkich przeprowadzając urzędowe kontrole żywności:
a.)    Sklepy sieci handlowych:

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w markecie w Szczecinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w markecie w Stargardzie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w markecie w Szczecinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie spożywczo-przemysłowym w Ustroniu Morskim;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie spożywczo-przemysłowym w Połczynie Zdroju.

b.)    Pozostałe sklepy:

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie wielobranżowym w Międzyzdrojach;
• Przedsiębiorcy, wspólnicy spółki cywilnej, prowadzący działalność w sklepie spożywczym w Szczecinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w markecie w Szczecinie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie spożywczo-przemysłowym w Darłowie;
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie spożywczo-przemysłowym w Szczecinku (2 kontrole).

W trakcie przeprowadzonych kontroli sprawdzono ogółem 55 partii środków spożywczych o wartości 1804,00 zł, kwestionując 1 partię o wartości 52 zł z grupy przetworów mlecznych u jednego przedsiębiorcy.

Kontrolą objęto:

• Przetwory mięsne – sprawdzono 3 partie o wartości 108 zł, nie kwestionując żadnej partii;
• Przetwory mleczne – sprawdzono 5 partii o wartości 131 zł, kwestionując 1 partię;
• Wyroby piekarnicze – sprawdzono 3 partie o wartości 161 zł, nie kwestionując żadnej partii;
• Wyroby ciastkarskie – sprawdzono 3 partie o wartości 141 zł, nie kwestionując żadnej partii;
• Przetwory owocowo-warzywne – sprawdzono 11 partii o wartości 365 zł, nie kwestionując żadnej partii;
• Napoje bezalkoholowe (w tym soki) – sprawdzono 14 partii o wartości 289 zł, nie kwestionując żadnej partii;
• Inne produkty tj. 5 partii musztard, 2 partie zup, 3 partie sosów, 1 partię zbożowych kółek z miodem, 1 partię filetów z makreli w oleju rzepakowym aromatyzowanym, 1 partię galaretki o smaku truskawkowym, 1 partię ryżu z pomidorami i oliwkami, 1 partię bezglutenowej z magnezem zupy błyskawicznej, 1 partię napoju herbacianego instant o smaku wieloowocowym z witaminami. Łącznie sprawdzono 16 partii o wartości 609 zł, nie kwestionując żadnej partii.

W układzie tematycznym wyniki kontroli przedstawiały się następująco:

1. Ocena prawidłowości oznakowania i prezentacji produktów opakowanych i nieopakowanych

Oceniono prawidłowość oznakowania (etykietowania) i prezentacji produktów w zakresie dobrowolnego oznakowania informacjami typu: „bez glutenu”, „bez konserwantów”, „bez barwników”, ,,bez sztucznych słodzików”, ,,bez zagęstników”, ,,bez syropu glukozowego i oleju palmowego”, ,,bez aromatów”, bez ,,wzmacniaczy smaku”, ,, bez syropu glukozowo-fruktozowego” oraz pozostałych elementów oznakowania, w tym komunikatów o charakterze oświadczeń żywieniowych. W trakcie przeprowadzonych kontroli sprawdzono ogółem 54 partie opakowanych środków spożywczych o wartości 1752 zł, nie kwestionując sprawdzanych partii. W czasie kontroli nie stwierdzono oferowania do sprzedaży środków spożywczych bez opakowań oznakowanych dobrowolnymi informacjami.

Powyższe zagadnienie oceniono w oparciu o przepisy prawa żywnościowego:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L Nr 31 z 01.02.2002 str. 1 z późn. zm.);
• rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. Urz. UE L 404 z 30.12.2006, str. 9 z późn. zm.);
• rozporządzenia wykonawczego Komisji (WE) nr 828/2014 z dnia 30 lipca 2014 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności (Dz. Urz. UE L 228 z 31.7.2014, str. 5);
• rozporządzenia (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji (Dz. Urz. UE L 404 z 30.12.2006, str. 26 z późn. zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008 str. 16 z późn. zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków spożywczych aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008 str. 34 z późn. zm.);
• ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. 2018 r. poz. 2164 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. Nr 83, poz. 772);
• ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U.z 2019, poz. 1292);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 853/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L Nr 139 z 30.04.2004 str. 55 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 29 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej soków i nektarów owocowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 494 ze zm.).

2. Weryfikacja dobrowolnego oznakowania informacjami na temat żywności na podstawie badań laboratoryjnych

Badania próbek produktów przeprowadzono w Laboratorium Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów w Poznaniu, gdzie dokonano sprawdzenia cech organoleptycznych
i fizykochemicznych oraz zgodności zawartości masy netto z ilością rzeczywistą
w odniesieniu do deklaracji producentów oraz obowiązujących przepisów.
Ogółem zbadano 15 partii środków spożywczych w poszczególnych grupach towarowych, nie kwestionując zbadanych partii:

• napoje bezalkoholowe (w tym soki)  – 6 partii o wartości 158,00 zł,
• przetwory mięsne – 1 partia o wartości 72,00 zł
• wyroby piekarnicze – 1 partia o wartości 21,00 zł,
• przetwory owocowo-warzywne – 6 partii o wartości 241,00 zł;
• inne – 1 partia o wartości 44,00 zł (musztarda).

3. Sprawdzenie ilości rzeczywistej produktu

Mając na uwadze przepisy ustawy z dnia 07 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2335) w trakcie badań laboratoryjnych sprawdzono zgodność zawartości masy netto deklarowanej przez producentów w oznakowaniu opakowań jednostkowych z rzeczywistą. W powyższym zakresie badaniem objęto 15 partii produktów w ilości 43 opakowań jednostkowych, nie stwierdzając nieprawidłowości w badanym zakresie.

4. Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia oraz warunków przechowywania

Sprawdzono przestrzeganie dat minimalnej trwałości oraz terminów przydatności do spożycia środków spożywczych oferowanych do sprzedaży u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców. Warunki i sposób przechowywania sprawdzanych produktów uwzględniały deklaracje zawarte w oznakowaniu oraz wymagania przepisów rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 39 z 30.04.2004. str.1 z późn. zm.). Badaniem objęto 55 partii produktów o wartości 1804 zł, kwestionując u 1 przedsiębiorcy:

partię (14 opakowań) śmietany 36 % a`200g (z oświadczeniem bez GMO) o wartości 52,00 zł, będącej po upływie terminu przydatności do spożycia.

Powyższe stanowiło naruszenie przepisów art. 52 ww. ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym kredytowanym w kwocie 200,00 zł za wykroczenie z art. 100 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Produkty przeterminowane zostały wycofane z obrotu. O powyższym poinformowano właściwego terytorialnie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.

5. Ocena przestrzegania obowiązku monitorowania przemieszczania się żywności

Zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. rozporządzenia nr 178/2002 oraz art. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 931/2011 z dnia 19 września 2011r. w sprawie wymogów dotyczących możliwości śledzenia ustanowionych rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 242 z 20.9.2011 s. 2) sprawdzono w trakcie prowadzonych postępowań kontrolnych, czy kontrolowani przedsiębiorcy mogą zidentyfikować każdą osobę, która dostarczyła im środek spożywczy. Badaniem objęto 54 partie środków spożywczych o wartości 1752 zł. Wszyscy przedsiębiorcy przedstawili dokumenty, umożliwiające identyfikację dostawców. W sprawdzanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

6. Identyfikacja przedsiębiorcy

W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r., poz. 1292).
Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o wpis do Informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG. Nieprawidłowości w sprawdzanym zakresie nie stwierdzono.

7. Sprawdzenie przestrzegania wymogu dotyczącego posiadania aktualnych orzeczeń lekarskich

W każdej kontrolowanej placówce sprawdzono przestrzeganie wymogu zawartego w art. 59 ust. 4 i 5 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Pracownicy bezpośrednio stykający się z żywnością posiadali aktualne orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Nieprawidłowości nie stwierdzono.

8. Inne kontrolowane zagadnienia

• Zakup kontrolny. Rzetelność obsługi sprawdzono u 7 kontrolowanych przedsiębiorców poprzez dokonanie zakupu kontrolnego, nie stwierdzając nieprawidłowości;
• Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach (Dz.U. z 2019 r. poz. 541 z późn. zm.). U przedsiębiorców, wspólników spółki cywilnej, prowadzących działalność w sklepie spożywczym w Szczecinie, stwierdzono w użytkowaniu sklepu wagę elektroniczną z nieaktualną cechą legalizacji, co narusza art. 8a ust. 1 ww. ustawy Prawo o miarach i stanowi wykroczenie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Wobec powyższego osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym kredytowanym w wysokości 150 zł. W trakcie kontroli wagę wycofano z użytkowania.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

• przesłania 1 informacji do właściwego terytorialnie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego,
• ukarania 1 osoby mandatem karnym kredytowanym w wysokości 200 zł za wykroczenie z art. 100 ust.1 pkt 1 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
• przesłania 1 informacji do właściwego terytorialnie Okręgowego Urzędu Miar,
• ukarania 1 osoby mandatem karnym kredytowanym w wysokości 150 zł za wykroczenie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy Prawo o miarach.

Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie
                            Tel. 91 4225239 wew. 36