Informacja o wynikach kontroli prawidłowości przekazywania przez przedsiębiorców informacji o cenach towarów i usług

Realizując program kontroli UOKiK w zakresie kontroli prawidłowości przekazywania przez przedsiębiorców informacji o cenach towarów i usług, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego w 2023 r., łącznie 118 kontroli.
Przedsiębiorców do kontroli wytypowano na podstawie własnego rozeznania oraz uwzględniając zgłoszenia konsumentów. Kontrolą objęto placówki oferujące do sprzedaży artykuły żywnościowe i nieżywnościowe, jak również placówki świadczące usługi, stacje benzynowe oraz obiekty hotelarskie.

Skontrolowano 36 placówki należące do sieci handlowych, 67 punkty detaliczne,
8 zakładów usługowych (salon optyczny, zakład naprawy samochodów, wypożyczalnia samochodów, naprawa obuwia/dorabianie kluczy), 4 stacje paliw, 3 podmioty świadczące usługi hotelarskie.

Badaniem objęto ogółem 12248 produktów, z czego zakwestionowano 2303 partii. Ponadto  sprawdzano 21 cenników, kwestionując 5 z nich.

Nieprawidłowości dotyczące uwidaczniania cen stwierdzono w 61 placówkach, w tym dodatkowo w 6 kontrolach stwierdzono inne nieprawidłowości (wagi bez aktualnej cechy legalizacji (2) oraz paragony nie dające możliwości jednoznacznego zidentyfikowania zakupionego produktu (4)).
Podmioty, w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie cen, to:
1)    sieci handlowe (16),
2)    placówki detaliczne (39),
3)    zakłady usługowe (2)
4)    stacje paliw (2)
5)    usługi hotelarskie (2).

Ustalenia kontroli, w odniesieniu do poszczególnych punktów programu, przedstawiają się następująco.

SKLEPY  SIECI  HANDLOWYCH:

Zagadnienie to, zbadano u 36 przedsiębiorców. W tych placówkach badaniem objęto 4335 artykułów, z czego zakwestionowano łącznie 237.

Nieprawidłowości stwierdzono u 16 przedsiębiorców i dotyczyły one wyłącznie cen.

Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych inspektorzy występując w charakterze klientów dokonali zakupu kontrolnego we wszystkich podmiotach, przy czym w trakcie 4 zakupów kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości.

Podczas 2 zakupów kontrolnych stwierdzono, że obsługujący wyliczyli i pobrali należność większą niż należało.

W jednym przypadku 3 wyroby mięsne zostały zważone wraz z papierem do żywności i woreczkiem foliowym. Należność za zakup kontrolny pobrano w zawyżonej o 0,42 zł wysokości. W związku z tym skierowano do sądu wniosek o ukaranie osoby odpowiedzialnej. Decyzją sądu postępowanie o ukaranie z art. 134 § 1 Kw. zostało umorzone. Sąd wskazał, że wykroczenie to może być popełnione wyłącznie umyślnie w zamiarze bezpośrednim, a w tym przypadku obwiniona mogła dopuścić się zarzucanego jej wykroczenia jedynie w formie nieumyślnej; sprawca popełnił ten czyn na skutek niezachowania ostrożności.
W drugim przypadku w odniesieniu  do 1 z zakupionych towarów na wagę (gruszki) zapłacono 8,99 zł/kg, podczas gdy ich cena, zgodnie z wywieszką wynosiła 7,99 zł/kg.
W związku z tym pobrana należność była większa o 0,50 zł. Wobec osoby odpowiedzialnej zostanie skierowany wniosek o ukaranie z art. 134 § 1 Kw.

W trakcie 2 innych zakupów kontrolnych stwierdzono, że osoby obsługujące pobrały należność mniejszą niż należało.
W jednym przypadku inspektorzy zakupili cukierki na wagę w cenie 34,99 zł/kg, na paragonie widniała natomiast pozycja „ciastka” w cenie 29,90 zł/kg. Ostatecznie wartość zakupu była mniejsza o 2,25 zł niż powinna. W drugim przypadku w odniesieniu do zakupu piwa będącego w ofercie promocyjnej (czteropak) policzono 2,99 zł/szt., a należało policzyć 3,02 zł/szt., zgodnie z informacją „16% taniej”. Za ten produkt pobrano mniej o 0,12 zł niż należało.

Do pozostałych zakupów kontrolnych uwag nie wniesiono.
 
Nie stwierdzono przypadków aby przedsiębiorcy stosowali praktykę polegającą na podawaniu cen jednostkowych produktów podobnych, wyeksponowanych obok siebie, raz w przeliczeniu na 100 g, a raz na 1 kg. U żadnego przedsiębiorcy nie stwierdzono w ofercie sklepu towarów jednorodnych w opakowaniach zwiększonych o ilość „bezpłatną” (tzw. gratis).

U 35 przedsiębiorców dokonano porównania cen zakodowanych w kasie fiskalnej/czytniku z cenami uwidocznionymi w miejscu sprzedaży detalicznej (na towarach, wywieszkach). U 1 przedsiębiorcy nie było możliwości porównania cen uwidocznionych przy towarach z cenami zakodowanymi w kasie z uwagi na to, iż ceny wprowadzane były ręcznie.
U 3 z nich stwierdzono różnice w cenach między wywieszkami, a cenami zakodowanymi w kasie, i tak:
-    w 1 przypadku zakwestionowano produkt pochodzący z zakupu kontrolnego, gdzie stwierdzono różnicę pomiędzy ceną jednostkową umieszczoną przy wyrobie, a zastosowaną w kasie (cena za kilogram w kasie była wyższa od ceny na wywieszce),
-    u 1 przedsiębiorcy stwierdzono różnice między cenami uwidocznionymi przy produktach, a cenami zakodowanymi w kasie zarówno na korzyść jak i niekorzyść klienta,
-    u 1 przedsiębiorcy wyłącznie na korzyść klienta (ceny w kasie fiskalnej były niższe niż uwidocznione na wywieszkach).

Ponadto stwierdzono, że u 1 przedsiębiorcy na opakowaniach oraz na wywieszkach towarów podano dwie różne ceny jednostkowe za kilogram, tj. „porcja rosołowa z kurczaka z chowu wybiegowego świeża klasa A” cena na towarze 10,99 zł/kg, a na wywieszce 9,99 zł/kg. Ponadto na ww. towarze podano cenę opakowania przeliczoną w stosunku do ceny jednostkowej uwidocznionej na opakowaniu, tj. 10,99 zł/kg zamiast do ceny 9,99 zł/kg, wskazanej na wywieszce.

U 1 przedsiębiorcy stwierdzono, że ceny umieszczone były bezpośrednio na spodzie poszczególnych produktów, tj. w miejscu niewidocznym dla konsumentów. Ponadto stwierdzono, że na sali sprzedażowej, na jednym z regałów, znajdowała się tabliczka z informacją "Towar podaje sprzedawca".

Ponadto w sklepach sieci handlowych stwierdzono, że u:

•     7 przedsiębiorców, przy niektórych oferowanych do sprzedaży produktach stwierdzono brak jakichkolwiek informacji o cenie,
•     1 przedsiębiorcy brak było cen jednostkowych,
•     6 przedsiębiorców stwierdzono niewłaściwie wyliczone ceny jednostkowe.

U 8 przedsiębiorców nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie trwania kontroli.

Do 3 przedsiębiorców zostały skierowane wystąpienia pokontrolne z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień, a do 1 wystąpienie zostanie przekazane. W trakcie 4 kontroli wydano żądania porządkowo-organizacyjne, które zostały wykonane.

W związku z ustaleniami kontroli:

•     w odniesieniu do 5 przedsiębiorców wydano decyzję na podstawie art. 189 § 1 K.p.a,
•     w odniesieniu do 11 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne, w związku z naruszeniem obowiązków w    zakresie uwidaczniania cen,
•     skierowano 1 wniosek do sądu o ukaranie z art. 134 § 1 Kw.,
•     zostanie skierowany 1 wniosek do sądu o ukaranie z art. 134 § 1 Kw.

PLACÓWKI  DETALICZNE

Kontrole przeprowadzono u 67 przedsiębiorców. Nieprawidłowości dotyczące naruszenia obowiązków określonych w ww. ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług oraz rozporządzeniu w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług stwierdzono
u 39 przedsiębiorców. Dodatkowo stwierdzono wagi bez aktualnej cechy legalizacji (2) oraz wystawione podczas zakupów kontrolnych paragony, które nie dają możliwości jednoznacznego zidentyfikowania zakupionego produktu (4).

Badaniem w tym zakresie objęto ogółem 7273 produktów, z czego zakwestionowano 1967 towarów.

Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych inspektorzy występując w charakterze klientów dokonali zakupu kontrolnego we wszystkich 67 placówkach. Nieprawidłowości nie stwierdzono.

Sprawdzając zagadnienie rzetelności obsługi konsumentów zwracano uwagę na towary sprzedawane „na wagę”, czy masa opakowania była odejmowana od ogólnej masy. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie odnotowano.

Nie stwierdzono przypadków, aby przedsiębiorcy stosowali praktykę polegającą na podawaniu cen jednostkowych produktów podobnych, wyeksponowanych obok siebie, raz w przeliczeniu na 100 g, a raz na 1 kg.

U żadnego przedsiębiorcy nie stwierdzono w ofercie sklepu towarów jednorodnych w opakowaniach zwiększonych o ilość „bezpłatną” (tzw. gratis).

Porównania cen dokonano u 50 przedsiębiorców. U pozostałych, nie było możliwości porównania cen uwidocznionych przy towarach z cenami zakodowanymi w kasie z uwagi na to, iż ceny wprowadzane były ręcznie.

Ponadto stwierdzono, że u:

•     1 przedsiębiorcy, cena pobrana w kasie była niższa od ceny uwidocznionej przy towarze,
•     33 przedsiębiorców nie uwidoczniono cen jednostkowych,
•     2 przedsiębiorców brak było jakichkolwiek cen,
•     1 przedsiębiorcy ceny i ceny jednostkowe zostały umieszczone na spodzie kosmetyków w sposób niewidoczny i niedostępny dla klientów. Przedmiotowe kosmetyki podawane były przez ekspedientkę zza lady, co uniemożliwiało klientom wcześniejsze zapoznanie się z cenami,
•     7 przedsiębiorców źle wyliczono ceny jednostkowe.

U 18 przedsiębiorców stwierdzone nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie trwania czynności kontrolnych, bez wydawania żądania w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych. W trakcie 8 kontroli wydano żądania porządkowo-organizacyjne, które zostały wykonane. 1 przedsiębiorca przesłał informację o usunięciu nieprawidłowości po zakończeniu kontroli. Do 8 przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień, a do 4 przedsiębiorców wystąpienie zostanie przekazane.

W związku z ustaleniami kontroli:
-    na 14 przedsiębiorców nałożono, na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, w drodze decyzji administracyjnych kary pieniężne o  łącznej wysokości 20.722,00 zł,
-    w odniesieniu do 3 przedsiębiorców wydano decyzję na podstawie art. 189 § 1 KPA,
-    w odniesieniu do 20 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne,
-    w odniesieniu do 1 przedsiębiorcy zastosowano art. 21a ustawy - Prawo przedsiębiorców, tzw. "prawo do popełnienia błędu",
-    w odniesieniu do 1 przedsiębiorcy nie zostanie wszczęte postępowanie administracyjne – art. 46 ust. 3 ustawy -Prawo przedsiębiorców,
-    2 przedsiębiorców ukarano mandatami karnymi, z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo o miarach o łącznej wartości 300 zł,
-    do 4 urzędów skarbowych przekazano informacje o nieprawidłowo wystawionych paragonach.

DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA

W powyższym temacie kontrolą objęto 8 przedsiębiorców. Nieprawidłowości stwierdzono w trakcie 2 kontroli. Zbadano 203 partie wyrobów oferowanych do sprzedaży, zakwestionowano 9 partii. Ponadto zbadano również 9 cenników kwestionując 3 z nich. Nieprawidłowości w uwidocznionych cennikach kształtowały się następująco:

• 1 przedsiębiorca prowadzący warsztat samochodowy w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów udostępnił cennik sporządzony niezgodnie z przepisami. Ceny usług podano w przedziale otwartym: „od”, ceny podano bez uwzględnienia podatku VAT oraz nie wskazano informacji, że ceny za usługę podane w cenniku nie obejmują wartości materiałów i towarów niezbędnych do jej realizacji. Nieprawidłowości usunięto podczas kontroli po zastosowaniu żądania organizacyjno-porządkowego. Postępowanie administracyjne nie zostanie wszczęte – zastosowanie art. 46 ust. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców,
• 1 przedsiębiorca prowadzący punkt naprawy obuwia i dorabiania kluczy uwidocznił dwa cenniki: jeden dotyczący dorabiania kluczy, drugi usług szewskich. W cenniku odnoszącym się do usług dorabiania kluczy uwidoczniono ceny usług bez dokładnego określenia rodzaju i zakresu usługi, tj. w sposób niejednoznaczny i budzący wątpliwość, np. „klucze patentowe do zamków importowanych ABUS, CES, ASSA, BKS, itp.” podano należność: „35zł, 25zł”. Natomiast w cenniku dotyczącym usług szewskich nie określono rodzaju i zakresu usług oraz nie podano cen usług nieobjętych cennikiem. Pod tabelą z uwidocznionym cennikiem wskazano: „wartości usługi nie objętej niniejszym cennikiem oblicza się wg. ceny umownej, licząc za: ekspresowe (do 24 godzin) 50% więcej, błyskawiczne (do 6 godzin) 75%-100% więcej”.

Ponadto u tego przedsiębiorcy stwierdzono 9 partii towarów, przy których nie uwidoczniono cen jednostkowych. W trakcie kontroli wydano żądanie organizacyjno-porządkowe, które zostało wykonane. W odniesieniu do tego przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wymierzenia kary w drodze decyzji administracyjnej.

U 3 przedsiębiorców dokonano zakupu kontrolnego oraz porównania cen uwidocznionych przy produktach z cenami zakodowanymi w kasie, nieprawidłowości nie odnotowując.

U pozostałych przedsiębiorców świadczących usługi nieprawidłowości nie stwierdzono.

W trakcie 2 kontroli wydano żądania porządkowo-organizacyjne w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości (żądania wykonano).

W związku z ustaleniami kontroli:
-    w odniesieniu do 1 przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne,
-    w odniesieniu do 1 przedsiębiorcy nie zostanie wszczęte postępowanie administracyjne – zastosowanie art. 46 ust. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

STACJE BENZYNOWE

Kontrolą objęto 4 przedsiębiorców prowadzących stacje paliw, z czego u 2 stwierdzono nieprawidłowości. Ogółem kontroli poddano 437 partii towarów oferowanych do sprzedaży, zakwestionowano 90 partii. U 4 przedsiębiorców dokonano sprawdzenia 4 cenników, w stosunku do których nieprawidłowości nie odnotowano. Nie stwierdzono nieprawidłowości w trakcie zakupów kontrolnych. U wszystkich przedsiębiorców dokonano porównania cen uwidocznionych przy produktach z cenami zakodowanymi w kasie przy czym nieprawidłowości nie stwierdzono.

U 2 przedsiębiorców zakwestionowano 90 partii towarów z uwagi na nie uwidocznienie  ich cen jednostkowych. Nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie kontroli. Nie kwestionowano sposobu uwidocznienia cen paliw.

U pozostałych przedsiębiorców prowadzących stacje paliw nieprawidłowości nie stwierdzono.

W związku z ustaleniami kontroli na 2 przedsiębiorców nałożono, na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, w drodze decyzji administracyjnych kary pieniężne o  łącznej wysokości 3.300,00 zł.

DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE HOTELARSTWA

Kontrole dotyczące usług hotelarskich przeprowadzono u 3 przedsiębiorców (badając 8 cenników). Nieprawidłowości stwierdzono u 2 przedsiębiorców polegające na nieprawidłowościach w 2 uwidocznionych cennikach, i tak:
-    1 przedsiębiorca prowadził działalność w zakresie hotelarstwa, gastronomii oraz świadczył inne usługi (pralnicze, parkingowe, wynajmu toru gokartowego). Zakwestionowano cennik usług gastronomicznych, w którym przy pizzach podano nieprecyzyjnie ilość potrawy, tj. podano wielkość „ok 32 cm”. W trakcie kontroli wydano żądanie organizacyjno-porządkowe, które zostało wykonane. Odstąpiono od wymierzenia kary na podstawie art. 189 f § 1 K.p.a. W pozostałym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono,
-    1 przedsiębiorca prowadzący hostel świadczył również inne usługi (pralnicze, sprzątania, wypożyczania deski do prasowania, żelazka, suszarki, wymiany pościeli). Zakwestionowano cennik noclegów, w którym ceny za usługę podane były w tzw. „widełkach cenowych”, przez co ceny nie były określone w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości. Ponadto stwierdzono, że w dwóch wolnych - na dzień prowadzenia kontroli - pokojach, nie udostępniono ceny noclegu oraz innych oferowanych usług. W pozostałym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono. Nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie kontroli. W odniesieniu do tego przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wymierzenia kary w drodze decyzji administracyjnej.
 
W związku z ustaleniami kontroli:
-    w odniesieniu do 1 przedsiębiorcy wydano decyzję na podstawie art. 189 § 1 K.p.a.,
-    w odniesieniu do 1 przedsiębiorcy zostanie wszczęte postępowanie administracyjne.

PODSUMOWANIE

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

•     wydania 16 decyzji z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, na łączną kwotę 24.022,00 zł,
•     w odniesieniu do 9 przedsiębiorców wydano decyzję na podstawie art. 189 § 1 K.p.a.,
•     w stosunku do 1 przedsiębiorcy zastosowano art. 21a ustawy - Prawo przedsiębiorców, tzw. "prawo do popełnienia błędu",
•     zostanie wszczętych 33 postępowań administracyjnych,
•     nie zostaną wszczęte 2 postępowania z uwagi na fakt, że dowody zostały pozyskane z naruszeniem prawa art. 46 ust. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców,
•     nałożono łącznie 2 mandaty na wartość 300,00 zł,
•     skierowano 1 wniosek do sądu o ukaranie z art. 134 § 1 Kw. (postępowania umorzone),
•     zostanie skierowany 1 wniosek do sądu o ukaranie z art. 134 § 1 Kw.,
•     przesłano 4 pisma informacyjne do urzędów skarbowych,
•     wydano  15 żądań,
•     skierowano 11 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców,
•     zostanie skierowanych 5 wystąpień do kontrolowanych przedsiębiorców,
•     podjęto 29 działań naprawczych (nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie trwania kontroli bez wydawania żądania w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych),
•    1 przedsiębiorca przesłał informację o usunięciu nieprawidłowości po zakończeniu kontroli.  

 
Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46