Informacja z kontroli jakości i prawidłowości oznakowania opakowanych wyrobów cukierniczych tym głównie czekolady i wyrobów w czekoladzie

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie oraz Delegatura w Koszalinie przeprowadzili na terenie województwa zachodniopomorskiego łącznie 12 kontroli w zakresie jakości prawidłowości oznakowania opakowanych wyrobów cukierniczych w tym głownie czekolady i wyrobów w czekoladzie. Kontrole wszczęto i przeprowadzono zgodnie z art. 3 ust. 1,2,3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 882/2004  z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 r., s.1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.), art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. nr 151, poz. 1219 ze zm.).

Kontrolą objęto przedsiębiorców prowadzących hurtownie, sklepy sieci handlowych oraz sklepy detaliczne w Szczecinie, Koszalinie, Pyrzycach, Goleniowie, Darłowie, Szczecinku, Bobolicach.   

Badaniom poddano łącznie 37 partii wyrobów cukierniczych, w tym głównie czekolady i wyrobów czekoladowych, z czego zakwestionowano 13 partii, z uwagi na przeterminowanie oraz na niewłaściwą jakość wykazaną w trakcie badań laboratoryjnych .

1. Ocena jakości wyrobów cukierniczych w tym czekolady i wyrobów w czekoladzie

Badania zostały przeprowadzone w Laboratorium Kontrolno-Analitycznym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z siedzibą w Olsztynie na zgodność z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4.12.2002r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych (Dz. U. Nr 214, poz. 1813 ze zm.) oraz w deklaracji producenta zamieszczonej w oznakowaniu produktu.

Badaniami laboratoryjnymi objęto 10 partii wyrobów czekoladowych, z czego zakwestionowano jakość 4 partii. Produkty zostały wyprodukowane przez krajowych producentów.

Nieprawidłowości stwierdzono u następujących przedsiębiorców:

a)      w sklepie w Pyrzycach, gdzie oferowano do sprzedaży:

-          „Czekoladę białą 100g” oznaczoną m. in. najlepiej spożyć przed końcem:03.2013, która nie odpowiadała deklaracji producenta podanej na opakowaniu z uwagi na niższą zawartość białka niż deklarowano na opakowaniu po uwzględnieniu 15% tolerancji od wartości deklarowanej oraz uwzględnieniu niepewności rozszerzonej tj. deklarowano 4,8 a uzyskano wynik badania 2,9±0,1.

Wobec powyższego:

·      skierowano wystąpienie pokontrolne do  przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,

·      skierowano wystąpienie pokontrolne do producentaz wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,

·      skierowano informację do właściwego terytorialnie WIIH,

·      zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

Ponadto zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej. 

W dniu doręczenia sprawozdań z badań ww. czekolady nie stwierdzono w obrocie handlowym, natomiast ustalono, że pozostałe opakowania, z partii której pobrano próbki, zostały sprzedane. W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne przedsiębiorca zlecił przeprowadzenie  badania innej partii czekolady o numerze partii 07 2013 2206 wyprodukowanej 24.07.2012 w Laboratorium J.S. Hamilton Poland LTD. Sp. z o.o. Otrzymany wynik przekraczał deklarowaną wartość dla wyróżnika białka i wyniósł 5,4g/100g. Producent zobowiązał się do poprawienia jakości stosowanych surowców mlecznych i zmianę dostawców dostarczających surowce mleczne. Ponadto zwiększono kontrolę nad surowcami mlecznymi używanymi do produkcji.

b)     w hurtowni w Szczecinie, gdzie oferowano do sprzedaży:

-        „czekoladę mleczną 100goznaczoną m. in. najlepiej spożyć przed końcem:04.2013,  która nie odpowiadała deklaracji producenta podanej na opakowaniu z uwagi na niższą zawartość białka niż deklarowano na opakowaniu po uwzględnieniu 15% tolerancji od wartości deklarowanej oraz uwzględnieniu niepewności rozszerzonej tj. deklarowano 5,5%, a uzyskano wynik badania 3,6±0,1.

Wobec powyższego:

·      skierowano wystąpienie pokontrolne do  przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,

·      skierowano wystąpienie pokontrolne do producentaz wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,

·      skierowano informację do właściwego terytorialnie WIIH,

·      zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

Ponadto zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej. 

W dniu doręczenia sprawozdań z badań ww. czekolady nie stwierdzono w obrocie handlowym, natomiast ustalono, że pozostałe opakowania, z partii której pobrano próbki, zostały sprzedane.

W odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne producent wyjaśnił, że zakładowe laboratorium skupiło się na kontroli zafałszowania surowców ekwiwalentami tłuszczów kakaowych i mlecznych, a nie prowadzono dostatecznej kontroli zawartości białka.Producent zobowiązał się do poprawienia jakości stosowanych surowców mlecznych i zmianę dostawców dostarczających surowce mleczne. Ponadto zwiększono kontrolę nad surowcami mlecznymi używanymi do produkcji.

c)      w sklepie spożywczo – przemysłowym w Koszalinie, gdzie oferowano do sprzedaży:

-        czekoladę mleczną z nadzieniem o smaku toffi a`100 g, która nie odpowiadała deklaracji producenta podanej na opakowaniu z uwagi na niższą zawartość nadzienia niż deklarowano na opakowaniu tj. deklarowano 50%, a uzyskano wynik badania 39,60% ±1,8 i 42,6% ±2,0. W trakcie badań laboratoryjnych stwierdzono obecność ekwiwalentów tłuszczu kakaowego (CBE) w kuwerturze (wynik badań: 2,04% ±0,11; wymagania: nie deklarowano na opakowaniu).

Ustalono telefonicznie iż ww. czekolady zostały sprzedane. Do ww. przedsiębiorcy nie doręczono jeszcze sprawozdań z badań, ponieważ wyjaśniane są zapisy zawarte w sprawozdaniach z badań sporządzonych przez laboratorium.

Wobec powyższego zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

Ponadto zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej. 

d)     w sklepie spożywczo-przemysłowym w Bobolicach, gdzie oferowano do sprzedaży do sprzedaży:

-         białą czekoladę z orzechami laskowymi i chrupkami a`100 g, która nie odpowiadała deklaracji producenta podanej na opakowaniu z uwagi na niższą zawartość składników stałych (chrupek i orzechów) niż deklarowano na opakowaniu tj. deklarowano (chrupki 5% i orzechy laskowe 5% - deklaracja producenta podana na opakowaniu), a uzyskano wynik badania zawartość składników stałych (chrupek: 7,7 ± 0,4% i orzechów 7,6 ± 0,3% wymagania 10,00 % wartość wg laboratorium).

Ustalono telefonicznie iż ww. czekolady zostały sprzedane. Do ww. przedsiębiorcy nie doręczono jeszcze sprawozdań z badań, ponieważ wyjaśniane są zapisy zawarte w sprawozdaniach z badań sporządzonych przez laboratorium.

Wobec powyższego zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

Ponadto zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej. 

2. Prawidłowość oznakowania wyrobów wszystkich skontrolowanych partii wyrobów cukierniczych w tym głównie czekolady i wyrobów w czekoladzie

W zakresie oznakowania badaniem objęto 28 partii wyrobów cukierniczych, z czego zakwestionowano 1 partię.

Powyższebadano w odniesieniu do postanowień:

·         rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności  (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 ze zm.) – art. 16 dotyczący prezentacji środków spożywczych,

·         rozdziału 11 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz.914 z późn. zm.),

·         art. 4÷7a ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.)dotyczącego jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,

·         rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.),

·         rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. Nr 83, poz. 772),

·         rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. L 404 z 30.12.2006 r.; sprostowanie: Dz. U. L 12 z 18.01.2007r., s. 3 ze zm.) w powiązaniu z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą (Dz. U. Nr 137, poz. 967 ze zm.).

Nieprawidłowości stwierdzono u przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie spożywczo – przemysłowym w Koszalinie, gdzie oferowano do sprzedaży partię czekolady mlecznej z nadzieniem o smaku toffi a`100 g, gdyż nie umieszczono na opakowaniu informacji: „oprócz tłuszczu kakaowego zawiera tłuszcze roślinne”, co stanowi naruszenie  § 27 ust. 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10.07.2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych. W trakcie badań laboratoryjnych stwierdzono obecność ekwiwalentów tłuszczu kakaowego (CBE) w kuwerturze (wynik badania: 2,04% ±0,11 ; wymagania: nie deklarowano na opakowaniu).

Producent ww. czekolady nie deklarował w oznakowaniu produktu w wykazie składników, że kuwertura zawiera tłuszcz roślinny. Oznakowanie wyrobów czekoladowych określonych w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych, w których użyto jako składnika czekolady tłuszczu roślinnego innego niż tłuszcz kakaowy, uzupełnia się  określeniem „oprócz tłuszczu kakaowego zawiera tłuszcze roślinne”.

Informacja ta, powinna być zamieszczona w pobliżu nazw wyrobu czekoladowego, w tym samym polu widzenia co wykaz składników, wyraźnie od niego oddzielona i napisana pogrubioną czcionką.

Powyższą nieprawidłowość stwierdzono po otrzymaniu wyników z badań laboratoryjnych.

Identyfikowalność towarów

W trakcie prowadzonych postępowań kontrolnych sprawdzono czy kontrolowani przedsiębiorcy posiadają dowody dostaw ocenianych partii. W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono. Kontrolowani przedsiębiorcy okazali dowody dostaw na objęte kontrolą wyroby cukierniczych, w tym głownie czekolady i wyrobów w czekoladzie w, zgodnie z art. 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności  (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 ze zm.) wskazującym na istniejący obowiązek monitorowania przemieszczania się żywności. 

3. Przestrzeganie dat minimalnej trwałości

Sprawdzenie aktualności dat minimalnej trwałości wyrobów cukierniczych, w tym głównie czekolady i wyrobów w czekoladzie przeprowadzono u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców.

W powyższym zakresie kontrolą objęto 37 partii wyrobów cukierniczych, w tym głównie czekolady i wyrobów w czekoladzie, z czego zakwestionowano 9 partii  wyrobów

Nieprawidłowości w powyższym zakresie stwierdzono u niżej wymienionych przedsiębiorców:

a)      w sklepie spożywczo-rolnym w Szczecinie, gdzie oferowano do sprzedaży:

-        pierniczki z nadzieniem truskawkowym w czekoladzie mlecznej o podwyższonej zawartości masy kakaowej a`160 g  – 35 dni po upływie daty minimalnej trwałości,

-        Smakołyk z mlecznymi orzechowym nadzieniem w czekoladzie mlecznej 125 g  – 15 dni po upływie daty minimalnej trwałości.,

b)     w sklepie spożywczo-przemysłowym w Bobolicach, gdzie oferowano do sprzedaży:

-        Ciastka o smaku maślanym w polewie czekoladowej a`150 g - 54 dni po upływie daty minimalnej trwałości,

-        Ciastka o smaku kremowym w polewie czekoladowej a`150 g  -  55 dni po upływie daty minimalnej trwałości,

-        Pralinki waflowe z kremem o smaku orzechowym w polewie czekoladowej a`150 g - 73 dni po upływie daty minimalnej trwałości,

-        Wafle z kremem o smaku waniliowym w polewie czekoladowej a`150 g - 55 dni po upływie daty minimalnej trwałości,

c)      w sklepie spożywczo – przemysłowym w Szczecinku, gdzie oferowano do sprzedaży:

-        Pastylki czekoladowe a` 120 g - 55  dni po upływie daty minimalnej trwałości,

-        Czekolada gorzka 100 g -  75 dni po upływie daty minimalnej trwałości,

d)     w sklepie spożywczo – przemysłowym w Koszalinie, gdzie oferowano do sprzedaży:

-         Czekolada mleczna z mleka alpejskiego z rodzynkami i orzechami laskowymi 100 g -  18 dni po upływie daty minimalnej trwałości.

W trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego ww. przedsiębiorcy wycofali z obrotu przeterminowane wyroby i przeznaczyli je na cele własne.

Wobec 4 osób odpowiedzialnych zastosowano postępowanie mandatowe.

Skierowano 4 informację do właściwych terytorialnie PPIS

4. Zgodność masy netto z rzeczywistą

W trakcie badań laboratoryjnych sprawdzono ilość rzeczywistą wyrobów czekoladowych i wyrobów w polewie czekoladowej w stosunku do deklaracji zamieszczonej na etykiecie, mając na względzie przepisy ustawy z dnia 7 maja 2009r.o towarach paczkowanych (Dz. U. Nr 91, poz. 740 ze zm.), które określają dopuszczalne ujemne wartości błędu ilości towaru paczkowanego T₁.

W powyższym zakresie zbadano 59 opakowań jednostkowych, które pobrano do badań laboratoryjnych. W powyższym zakresie nie kwestionowano żadnego z nich.

5. Warunki i sposób przechowywania

Warunki i sposób przechowywania wyrobów czekoladowych i wyrobów w polewie czekoladowej znajdujących się w ofercie handlowej u poszczególnych przedsiębiorców objętych kontrolą były prawidłowe i uwzględniały deklaracje producentów oraz przepisy Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. L 139 z 30.4.2004 s. 1 ze zm.; sprostowanie : Dz. U. L153 z 12.06.2008 r., s.42).

Stan opakowań zbadanych partii wyrobów cukierniczych, w tym głównie czekolady i wyrobów w czekoladzie był prawidłowy.

6. Przestrzeganie postanowień art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136 poz. 914 ze zm.)

Sprawdzono przestrzeganie postanowienia art. 59 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 ze zm.),dotyczącego przechowywaniai udostępniania na żądanie organów urzędowej kontroli żywności orzeczeń lekarskich wydawanych osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy przechowywali aktualne orzeczenia lekarskie osób bezpośrednio stykających się z żywnością.

7. Identyfikacja kontrolowanego przedsiębiorcy

W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich skontrolowanych przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004r.o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010r. Nr 220, poz.1447 ze zm.).Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu oodpis aktualny z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

8.Inne zagadnienia

Rzetelność obsługi sprawdzono u 9 przedsiębiorców poprzez dokonanie zakupu kontrolnego, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości.

Dodatkowo przeprowadzono 2 kontrolę zrozszerzonym zakresem przedmiotowym kontroli, z uwzględnieniem przepisów art. 79 ust. 2 pkt 2, art. 82 ust. 1 pkt 2, art. 83 ust 2 pkt 2 ustawy z dnia 02 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 220 poz. 1447 ze zm.) w celu przeciwdziałaniu popełnień wykroczeń stwierdzając, że

-        u przedsiębiorcy w sklepie spożywczo-rolnym w Szczecinie, nie uwidoczniono przy 10 rodzajach czekolad i wyrobów w czekoladzie na wywieszkach informacji dotyczących cen i nazw handlowych oraz nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego. Ponadto przy 7 rodzajach czekolad i wyrobów w czekoladzie nie uwidoczniono cen w sposób bezpośredni,

-        u przedsiębiorcy w sklepie spożywczym w Goleniowie  nie uwidoczniono przy 3  rodzajach czekolad i wyrobów w czekoladzie na wywieszkach informacji dotyczących nazw handlowych oraz jednostek miar do których odnoszą się uwidocznione ceny. Ponadto przy 1 czekoladzie i 1 wyrobie czekoladowym nie uwidoczniono cen jednostkowych na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego.

W świetle powyższego wobec 2 osób odpowiedzialnych  zastosowano postępowanie mandatowe oraz skierowano 2 wystąpienia pokontrolne do przedsiębiorców.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

-        ukarania 5 osób mandatem karnym kredytowanym na kwotę 1200,00zł

-        skierowania wystąpień pokontrolnych do 6 przedsiębiorców,

-        skierowania 4 informacji do właściwych terytorialnie WIJHARS, w związku z niewłaściwą  jakością produktów;

-        skierowania wystąpień pokontrolnych do 4 producentów zakwestionowanych wyrobów,

-        przesłania 4 informacji do nadzoru sanitarnego w zakresie towarów przeterminowanych.

Z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości (niewłaściwą jakość wykazaną w wyniku badań laboratoryjnych) wobec przedsiębiorców zostaną przeprowadzone postępowania administracyjne celem nałożenia kar pieniężnych w drodze decyzji, zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) oraz celem obciążenia kosztami przeprowadzanych badań laboratoryjnych.