Informacja o wynikach prawidłowości obrotu wyrobami akcyzowymi w 2022 r.

Realizując wytyczne zawarte w programie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynikające z programu, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził w powyższym temacie 15 kontroli u 15 przedsiębiorców.

Kontrolą objęto:

•     14 przedsiębiorców prowadzących działalność w placówkach detalicznych;
•     1 przedsiębiorcę prowadzącego hurtowy i detaliczny obrót napojami alkoholowymi.

Nieprawidłowości stwierdzono u 5 przedsiębiorców.

Zakres kontroli obejmował sprawdzenie przestrzegania przepisów:

•     ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2021 r., poz. 1119 ze zm.);
•     ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 2021 r., poz. 276);
•     ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U z 2022 r., poz. 143 ze zm.).

Ustalenia kontroli, w odniesieniu do poszczególnych punktów programu, przedstawiają się następująco.
1.        Przestrzeganie przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Wyniki kontroli przedsiębiorców prowadzących sklepy detaliczne:

Zagadnienie to badano u 14 przedsiębiorców. Nieprawidłowości stwierdzono u 1 przedsiębiorcy:

a)    wszyscy przedsiębiorcy posiadali ważne zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych.
W ofercie znajdowały się wyłącznie napoje alkoholowe wymienione w zezwoleniach;

b)    opłaty za korzystanie z ww. zezwoleń wniesiono w ustawowych terminach przez wszystkich 14 przedsiębiorców;

c)    znajdujące się w sprzedaży napoje alkoholowe zakupiono u przedsiębiorców posiadających zezwolenia na sprzedaż hurtową napojów alkoholowych;

d)    działalność w zakresie objętym zezwoleniem wykonywana była tylko przez przedsiębiorcę w nim oznaczonego i tylko w miejscu wymienionym w zezwoleniach;

e)    przedsiębiorcy prowadzili działalność zgodnie z otrzymanymi zezwoleniami;

f)     sprzedaż napojów alkoholowych odbywała się w godzinach określonych w zezwoleniach;

g)    znajdujące się w sprzedaży napoje alkoholowe były oznaczone znakami akcyzy. Zagadnienie to zbadano u 14 przedsiębiorców;

h)    u 1 przedsiębiorcy, w miejscu sprzedaży nie uwidoczniono wywieszki informującej o szkodliwości spożywania alkoholu. Wobec przedsiębiorcy zastosowano postępowanie mandatowe. W toku kontroli przedsiębiorca uwidocznił ww. informację. Pozostali przedsiębiorcy uwidocznili wymagane wywieszki informujące;

i)    nie kontrolowano placówek samoobsługowych o powierzchni powyżej 200 m2;

j)    w trakcie kontroli nie stwierdzono sprzedaży lub podawania alkoholu osobom nietrzeźwym, nieletnim, na kredyt lub pod zastaw;

k)     przestrzegano zakazu konsumpcji w punktach sprzedaży detalicznej napojów alkoholowych; Zagadnienie to zbadano u 14 przedsiębiorców;

l)    nie badano zakazów sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w miejscach wymienionych w ww. ustawie, w szczególności na terenie szkół oraz innych zakładów i placówek oświatowo-wychowawczych, domów studenckich, w obiektach komunikacji publicznej;

m)     kontrolowane placówki usytuowane były w miejscach, dla których gminy nie określiły zakazu sprzedaży napojów alkoholowych;

n)    w miejscach sprzedaży nie stwierdzono niedozwolonej reklamy i promocji napojów alkoholowych;

o)    kontrolowani przedsiębiorcy nie prowadzili sprzedaży napojów alkoholowych przez Internet. Zagadnienie to sprawdzono u 14 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną.

Wyniki kontroli przedsiębiorcy prowadzącego hurtowy obrót napojami alkoholowymi:

Kontrolą objęto 1 przedsiębiorcę prowadzącego hurtowy i detaliczny obrót napojami alkoholowymi, nie stwierdzając nieprawidłowości. Ustalono, że:

a)    przedsiębiorca posiadał ważne zezwolenia na prowadzenie obrotu hurtowego i detalicznego napojami alkoholowymi;

b)    kontrolowany sprzedawał napoje alkoholowe wyłącznie przedsiębiorcom posiadającym zezwolenie na obrót hurtowy lub sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych;

c)    znajdujące się w sprzedaży napoje były oznaczone znakami akcyzy;

d)    napoje alkoholowe pochodziły od producentów lub przedsiębiorców posiadających zezwolenia na obrót hurtowy tymi napojami;

e)    magazyny użytkowane przez kontrolowanego przedsiębiorcę stanowiły jego własność;

f)    przedsiębiorca wykonywał działalność w miejscu określonym w zezwoleniach przez zatrudnionych przez siebie pracowników;

g)    przedsiębiorca prowadził działalność zgodnie z otrzymanymi zezwoleniami.

2.        Przestrzeganie przepisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.

Przestrzeganie postanowień ww. ustawy sprawdzono u 14 przedsiębiorców prowadzących działalność w placówkach detalicznych.  Nieprawidłowości stwierdzono u 4 przedsiębiorców.

a)    nie kontrolowano placówek gastronomicznych;

b)    u 2 przedsiębiorców nie umieszczono w miejscach widocznych informacji w sposób słowny i graficzny dotyczących zakazu palenia wyrobów tytoniowych, w tym palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych i palenia papierosów elektronicznych na terenie obiektu, co było niezgodne z wymaganiami art. 5 ust. 1 a ww. ustawy. Skierowano wnioski do sądu o ukaranie. Pozostali przedsiębiorcy uwidocznili wymagane wywieszki informujące;

c)    w kontrolowanych placówkach (14 sklepów) przestrzegany był zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych osobom do lat 18. U 4 przedsiębiorców w miejscach sprzedaży wyrobów tytoniowych stwierdzono uwidocznienie niepełnych informacji o zakazie sprzedaży tych wyrobów tj. niezgodnie z wymaganiami art. 6 ust. 1 ww. ustawy, które powinny brzmieć: „Zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych osobom do lat 18 (art. 6 ust. 1 ww. ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych)”. W trakcie trwania konroli ww. przedsiębiorcy uwidocznili prawidłowe informacje w omawianym zakresie. W związku z popełnieniem wykroczeń, na podstawie art. 41 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2021 r., poz. 2008 ze zm.) pouczono 2 przedsiębiorców o obowiązku wynikającym z art. 6 ust.1 ww. ustawy o ochronie zdrowie przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, i przestrzeżono przed odpowiedzialnością karną za popełnienie ww. wykroczenia. Natomiast w przypadku dwóch 2 przedsiębiorców skierowano wnioski do sądu o ich ukaranie.

U pozostałych przedsiębiorców w miejscach sprzedaży uwidocznione były ww. informacje;
d)    nie przeprowadzano kontroli na terenie podmiotów wykonujących działalność leczniczą, szkół i placówek oświatowo-wychowawczych oraz obiektów sportowo-rekreacyjnych;

e)    u kontrolowanych przedsiębiorców nie stwierdzono sprzedaży wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych oraz ich części w automatach lub w systemie samoobsługowym;

f)    przestrzegany był zakaz sprzedaży papierosów luzem lub w opakowaniach zawierających mniej niż 20 sztuk;

g)    kontrolowani nie prowadzili sprzedaży tytoniu do stosowania doustnego. Zagadnienie to zbadano u 14 przedsiębiorców;

h)    nie stwierdzono prowadzenia sprzedaży wyrobów tytoniowych na odległość, w tym transgranicznej sprzedaży na odległość wyrobów tytoniowych, a także papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych oraz ich części;

i)    w 1 placówce stwierdzono niedozwoloną reklamę rekwizytu tytoniowego. W związku z powyższym do prokuratury rejonowej zostanie skierowane zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. U pozostałych przedsiębiorców nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono;

j)    nie stwierdzono eksponowania, w punktach detalicznych, przedmiotów imitujących opakowania wyrobów tytoniowych oraz przedmiotów imitujących opakowania papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych;

k)    etykiety opakowania jednostkowego i opakowania zbiorczego oraz wyroby tytoniowe
nie zawierały jakichkolwiek elementów lub nie miały cech, które:
-    promują wyrób tytoniowy lub zachęcają do jego spożycia;
-    sugerują, że dany wyrób tytoniowy jest mniej szkodliwy niż inne;
-    odnoszą się do smaku, zapachu, środków aromatyzujących lub innych dodatków albo ich braku;
-    sprawiają, że wyrób tytoniowy przypomina produkt leczniczy, wyrób medyczny, środek spożywczy lub kosmetyk;
-    sugerują, że dany wyrób tytoniowy ma zwiększoną biodegradowalność lub inne cechy korzystne pod względem ochrony środowiska;
-    sugerują uzyskanie korzyści ekonomicznych w postaci dołączonych do nich drukowanych kuponów lub ofert wyrobów po obniżonej cenie lub darmowych, ofert w rodzaju dwa opakowania w cenie jednego lub innych podobnych ofert;

l)     na opakowaniach jednostkowych i zbiorczych wyrobów tytoniowych umieszczono:
-    mieszane ostrzeżenia zdrowotne, ostrzeżenie ogólne i wiadomość informacyjną – w przypadku wyrobów tytoniowych do palenia, w sposób określony w art. 9 i art. 9 a-c ww. ustawy;
-    ostrzeżenie zdrowotne - w przypadku wyrobów tytoniowych bezdymnych, w sposób określony w art. 9 i art. 9d ww. ustawy.

m)     w trakcie kontroli nie stwierdzono w ofercie handlowej wyrobów ziołowych do palenia;

n)     kontrolowani nie prowadzili sprzedaży wypełnionych płynem nikotynowym papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych.

3.    Przestrzeganie przepisów ustawy o podatku akcyzowym.

Zagadnienie to zbadano w trakcie 15 kontroli, tj. w 14 placówkach detalicznych  prowadzących sprzedaż artykułów tytoniowych i napojów alkoholowych oraz w 1 hurtowni prowadzącej sprzedaż hurtową i detaliczną napojów alkoholowych, przy czym nieprawidłowości nie stwierdzono.

Badaniem objęto łącznie 315 partii produktów o wartości 9.000 zł, w tym 165 partii napojów alkoholowych o wartości 6.471 zł oraz 150 wyrobów tytoniowych (papierosów) o wartości 2.529 zł.

Ustalono, że:

a)    banderole wyrobów alkoholowych i tytoniowych naklejone były w sposób prawidłowy i trwały, uniemożliwiający otwarcie opakowań bez ich uszkodzenia;

b)    banderole nie były zniszczone ani uszkodzone;

c)    znajdujące się w sprzedaży wyroby alkoholowe i tytoniowe były oznaczone banderolami nie wykazującymi cech zafałszowania;

d)    przedsiębiorcy sprzedający papierosy sprzedawali je po cenach wydrukowanych na opakowaniach jednostkowych;

e)    banderole były właściwe dla poszczególnych wyrobów i posiadały odpowiednie nominały.

Wykorzystanie ustaleń kontroli:

•     skierowano do sądu wnioski o ukaranie 2 osób za popełnienie wykroczeń określonych w art. 13 ust. 1 i 2 ww. ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W obydwu przypadkach osoby odpowiedzialne złożyły wniosek o samoukaranie, w jednym przypadku sąd odmówił uwzględnienia tego wniosku (łączna kwota kar – 300 zł);
•      nałożono 1 mandat karny kredytowany na kwotę 150 zł za wykroczenie z art. 45 pkt. 2 ww. ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;
•      wobec 2 przedsiębiorców za popełnione wykroczenie określone w art. 13 ust. 1 ww. ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych zastosowano pouczenia na podstawie art. 41  ustawy - Kodeks wykroczeń;
•     wobec 1 przedsiębiorcy zostanie skierowane zawiadomienie do prokuratury rejonowej o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w art. 12 pkt 1 ww. ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.

Ponadto

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie w powyższym zakresie przeprowadził również kontrolę w punkcie gastronomicznym (razem16 kontroli u 16 przedsiębiorców). Kontrolą objęto:

• 14 przedsiębiorców prowadzących działalność w placówkach detalicznych;
• 1 przedsiębiorcę prowadzącego hurtowy i detaliczny obrót napojami alkoholowymi,
• 1 przedsiębiorcę prowadzącego punkt gastronomiczny.

Nieprawidłowości stwierdzono u 5 przedsiębiorców.

 

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46