informacja o wynikach kontroli prawidłowości przekazywania przez przedsiębiorców informacji o cenach towarów i usług

Realizując program kontroli UOKiK w zakresie kontroli prawidłowości przekazywania przez przedsiębiorców informacji o cenach towarów i usług, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego w 2021 r. łącznie 123 kontrole u 116 przedsiębiorców.
Przedsiębiorców do kontroli wytypowano na podstawie własnego rozeznania oraz uwzględniając zgłoszenia konsumentów.
Badaniem objęto ogółem 13681 produktów, z czego zakwestionowano 3640 wyrobów. Ponadto zbadano cenniki u 12 przedsiębiorców, kwestionując cennik u 3 przedsiębiorców prowadzących salon fryzjerski, serwis usług AGD, płatny parking.

Spośród produktów objętych kontrolą 414 wyrobów oferowanych było do sprzedaży w cenach promocyjnych.

Różnego rodzaju nieprawidłowości stwierdzono w 76 placówkach, z tego w punktach: sieci handlowych (18), pozostałych sklepów (55), w placówkach prowadzących działalność usługową (2) oraz na płatnym parkingu (1).

Ustalenia kontroli, w odniesieniu do poszczególnych punktów programu, przedstawiają  się następująco.

Kontrole dotyczyły uwidaczniania przez przedsiębiorców w miejscu sprzedaży detalicznej lub w miejscu świadczenia usług cen i cen jednostkowych oraz umożliwienie porównania cen, co sprawdzono w świetle następujących przepisów:
- ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.U. z 2019 r., poz. 178),
- rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz.U. z 2015 r., poz. 2121).

SKLEPY SIECI HANDLOWYCH:

Zagadnie to zbadano u 26 przedsiębiorców (33 kontroli). W tych placówkach badaniem objęto 4875 artykułów, z czego zakwestionowano łącznie 566, tj.: przy 3 partiach cena
na wywieszce była wyższa niż w kasie, 214 produktów nie było oznaczonych ceną i ceną jednostkową, 53 produkty posiadało nieprawidłowo wyliczone ceny jednostkowe, przy 205 produktach nie uwidoczniono cen jednostkowych, 29 produktów nie było oznakowanych ceną, przy 1 produkcie na wywieszce uwidoczniono niższą cenę od ceny uwidocznionej w czytniku, przy 1 produkcie nieprawidłowość dotyczyła ceny różniącej się w gazetce promocyjnej, a podaną w kasie, przy 58 produktach nieprawidłowości dotyczyły uwidocznionych cen niezgodnych z kasą oraz przy 23 towarach sprzedawanych w cenie obniżonej zostały niewłaściwie obliczone ceny i ceny jednostkowe po zastosowaniu procentowej obniżki (wartości cen po obniżce uwidocznione przy tych towarach nie odpowiadały wartościom, które wynikają z zastosowania obiektywnych, matematycznych zasad wyliczenia liczbowych wartości wyrażających obniżone ceny przedmiotowych towarów w odniesieniu  do cen przed obniżką, a polegających na zastosowaniu w stosunku do wartości cen przed obniżką procentowego poziomu ich obniżenia).
    
Przykład: U 1 przedsiębiorcy  oferowano do sprzedaży towary po obniżonych cenach, w formie umieszczenia na wywieszkach przy towarach określenia „TANIEJ”, uwidocznienia przekreślonej jednostkowej ceny dotychczasowej, zastosowania procentowej obniżki (np. TANIEJ 44%)  i jednostkowej ceny aktualnie obowiązującej. W toku kontroli sprawdzono rzetelność uwidaczniania cen i cen jednostkowych na wywieszkach uwidocznionych przy towarach oferowanych do sprzedaży po obniżonych cenach.
Ustalono, że nieprawidłowo zostały wyliczone ceny i ceny jednostkowe po zastosowaniu procentowej obniżki na 23 produkty (słonecznik łuskany, migdały, filet z kurczaka,  królik - tusza patroszona z podrobami, paróweczki wieprzowe z jagnięciną).

Naruszenie obowiązków określonych w art. 4 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług w związku z § 3 ust. 2 i § 4 ww. rozporządzenia Ministra Rozwoju stwierdzono u 17 przedsiębiorców. Ponadto u 1 przedsiębiorcy stwierdzono, wyłącznie oszustwo na niekorzyść konsumenta.

Nie stwierdzono przypadków aby przedsiębiorcy stosowali praktykę polegającą na podawaniu cen jednostkowych produktów podobnych, wyeksponowanych obok siebie, raz w przeliczeniu na 100 g, a raz na 1 kg.
Towary sprzedawane luzem posiadały uwidocznioną cenę jednostkową. U żadnego przedsiębiorcy nie stwierdzono w ofercie sklepu towarów jednorodnych w opakowaniach zwiększonych o ilość „bezpłatną” (tzw. gratis).
U wszystkich przedsiębiorców dokonano porównania cen zakodowanych w kasie fiskalnej/czytniku z cenami uwidocznionymi na towarach. U 4 z nich stwierdzono różnice w cenach na wywieszkach z cenami w kasie  lub w gazetce reklamowej.

U 9 przedsiębiorców wydano ustne żądania w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych. W trakcie kontroli żądania zostały wykonane.

5 przedsiębiorców usunęło nieprawidłowości w trakcie trwania kontroli bez stawiania żądań w tym zakresie.

Do 2 przedsiębiorców zostało skierowane wystąpienie pokontrolne z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. Do 1 przedsiębiorcy zostanie skierowane wystąpienie pokontrolne.

Ponadto w trakcie zakupu kontrolnego u 2 przedsiębiorców pobrano należność w kwotach wyższych niż należało. W jednym przypadku osoba obsługująca zważyła i sprzedała inspektorom 4 rodzaje ciast sprzedawanych luzem wraz z podkładkami pod ciasto, bez odliczenia wagi tych podkładek, w związku z czym pobrała należność w kwocie 100,12 zł zamiast 98,07 zł. W ten sposób oszukała nabywców na kwotę 2,05 zł (podczas tej kontroli stwierdzono wyłącznie oszustwo na niekorzyść klienta).
W drugim przypadku, w odniesieniu do 1 partii produktu, w kasie pobrano należność w kwocie 8,99 zł zamiast 7,99 zł (zgodnie z wywieszką przy produkcie), tj. o 1,00 zł więcej niż należało. U tego przedsiębiorcy kwestionowano także naruszenie przepisów,o obowiązku uwidaczniania cen.

W związku z ustaleniami kontroli:

•     na 10 przedsiębiorców nałożono w drodze decyzji administracyjnych kary pieniężne  w łącznej wysokości 4180,00 zł (na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług),
•     na 1 przedsiębiorcę nałożono w drodze decyzji administracyjnej karę pieniężną w wysokości 6630,00 zł (na podstawie art. 6 ust. 2 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług),
•     w odniesieniu do 2 przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen,
•     wydano 2 decyzje o odstąpieniu od nałożenia kary pieniężnej na podstawie art. 189f § 1 pkt 1 oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r., poz. 735 ze zm.),
•     wobec 2 przedsiębiorców nie wszczęto postępowania administracyjnego z uwagi na zastosowanie art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2021 r., poz. 162 ze zm.),
•     wobec 1 osoby odpowiedzialnej za oszustwo na kwotę 2,05 zł skierowano wniosek do sądu o ukaranie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń  (Dz.U. z 2021 r., poz. 2008 ze zm.). Sąd wymierzył grzywnę w wysokości 200 zł. Natomiast w przypadku oszustwa na kwotę 1,00 zł nie skierowano wniosku do sądu. Uznano, że osoba obsługująca kasę nie miała wpływu na ceny, które wyświetlały się w kasie, zatem trudno dowieść, że ww. osoba zawiniła i celowo naliczyła oraz pobrała wyższą kwotę.

PLACÓWKI  DETALICZNE:

    Kontrole przeprowadzono u 76 przedsiębiorców (76 kontroli). Naruszenie obowiązków określonych w ww. ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług oraz rozporządzeniu w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług stwierdzono u 54 przedsiębiorców. Ponadto u 1 przedsiębiorcy stwierdzono wyłącznie naruszenie przepisów  ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz.U. z 2021 r., poz. 2068).

Badaniem w tym zakresie objęto ogółem 8577 produktów, z czego zakwestionowano 3045 towarów, tj.: przy 252 produktach (nieprawidłowości dotyczyły braku cen i cen jednostkowych), 225 produktów (nieprawidłowości dotyczyły nieprawidłowo wyliczonych cen jednostkowych), 2491 produktów (nieprawidłowości dotyczyły nie uwidocznienia cen jednostkowych), 74 produkty (nieprawidłowości dotyczyły braku cen), przy 2 partiach cena w kasie różniła się od ceny uwidocznionej na wywieszce, przy 1 partii towaru pochodzącego z zakupu kontrolnego, cena uwidoczniona przy towarze była niższa od ceny w kasie.

Przykład: U 1 przedsiębiorcy stwierdzono, że przy ogórkach szklarniowych na wywieszce uwidoczniono cenę 7,99 zł/kg, natomiast w kasie zakodowano cenę 5,99 zł/kg. Powyższe niezgodne jest z wymaganiami określonymi w § 4 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług.

U 34 przedsiębiorców wydano ustne żądania w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych w zakresie naruszenia przepisów o obowiązku uwidaczniania cen (w tym u 4 przedsiębiorców w sprawie wag). U 1 przedsiębiorcy wydano ustne żądania w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych wyłącznie w zakresie naruszenia przepisów ww. ustawy - Prawo o miarach. W trakcie kontroli żądania zostały wykonane.
U 6 przedsiębiorców stwierdzone nieprawidłowości zostały usunięte w trakcie trwania czynności kontrolnych (bez wydania żądania w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych).

Do 10 przedsiębiorców już skierowano wystąpienia pokontrolne z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień i skierowane zostaną  jeszcze wystąpienia do 4 przedsiębiorców.

U 1 przedsiębiorcy dokonując rozliczenia zakupu kontrolnego stwierdzono, że osoba obsługująca wyliczyła, zażądała i pobrała należność w kwocie 21,71 zł, zamiast prawidłowo 21,77 zł, tj. o 0,06 zł mniej jak należało.

W związku z ustaleniami kontroli:
--    wydano 43 decyzje administracyjne, w tym:
•    33 decyzje nakładające kary pieniężne na łączną kwotę 12810,00 zł (na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług),
•    1 decyzję o odstąpieniu od nałożenia kary pieniężnej, na podstawie art. 21a ust. 5 w związku z ust. 1 pkt 2 ww.  ustawy - Prawo przedsiębiorców,
•    9 decyzji o odstąpieniu od nałożenia kary pieniężnej na podstawie art. 189f § 1 pkt 1 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego,
-    wobec 2 przedsiębiorców nie wszczęto postępowań administracyjnych z uwagi na uwzględnienie art. 46 ust. 3 ww. ustawy - Prawo przedsiębiorców,
-    w odniesieniu do 9 przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne
w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen.

Oprócz powyższego stwierdzono nieprawidłowości, za które zastosowano postępowanie mandatowe na:
- 1 przedsiębiorcę z art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia  - Dz.U. z 2020 r., poz. 2021 ze zm. (150,00 zł),
-  5 przedsiębiorców z art. 26 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy - Prawo o miarach, na łączną kwotę 850,00 zł.
Wśród tych przedsiębiorców 1 otrzymał tylko mandat za nieaktualne cechy legalizacji, pozostali 4 przedsiębiorcy otrzymali również decyzje o nałożeniu kary pieniężnej albo o odstąpieniu od jej nałożenia.

W trakcie jednej kontroli stwierdzono, że na tym samym regale wyeksponowano do sprzedaży jeden asortyment towaru (makarony) w opakowaniach jednostkowych, których ceny jednostkowe na wywieszkach podano przy części towarów w przeliczeniu na 1 kg, a przy części na 100g.
Towary sprzedawane luzem posiadały uwidocznioną cenę jednostkową. U żadnego przedsiębiorcy nie stwierdzono w ofercie sklepu towarów jednorodnych w opakowaniach zwiększonych o ilość „bezpłatną” (tzw. gratis).

U przedsiębiorców, u których dokonano porównania cen zakodowanych w kasie fiskalnej z cenami uwidocznionymi na towarach niezgodności stwierdzono u 2 przedsiębiorców.

PLACÓWKI, W KTÓRYCH ŚWIADCZONE SĄ USŁUGI DLA KONSUMENTÓW:

W powyższym zakresie przeprowadzono 4 kontrole.
U 1 przedsiębiorcy prowadzącego serwis AGD w cenniku, przy 7 pozycjach należność za usługi (koszty robocizny) podano bez jednoznacznego określenia ceny, tj. wskazano ceny w przedziale „od (…) – do (…) zł”. Ponadto brak było cen jednostkowych przy 7 rodzajach towarów oferowanych do sprzedaży. W trakcie kontroli wydano ustne żądanie w sprawie niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych. W trakcie kontroli żądanie zostało wykonane. Na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług na przedsiębiorcę nałożono karę pieniężną w wysokości 220,00 zł.

U 1 przedsiębiorcy prowadzącego zakład fryzjerski stwierdzono brak cen jednostkowych przy 22 produktach oraz brak cennika usług. Przedsiębiorca usunął nieprawidłowości podczas trwania kontroli. Na przedsiębiorcę nałożono karę pieniężną w wysokości 1000,00 zł (decyzja na podstawie art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług),

U pozostałych 2 przedsiębiorców nie stwierdzono nieprawidłowości. W miejscach ogólnodostępnych i dobrze widocznych dla konsumentów udostępnione był cenniki zawierające wymagane informacje.

PLACÓWKI PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE HOTELARSTWA I UMOŻLIWIAJĄCE PŁATNOŚĆ BONEM TURYSTYCZNYM:

Kontrole dot. ww. usług hotelarskich przeprowadzono u 6 przedsiębiorców, w trakcie których nieprawidłowości nie stwierdzono. W miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów udostępnione były cenniki zawierające wymagane informacje. Nie stwierdzono przypadku stosowania oddzielnych cenników dla klientów korzystających z bonów turystycznych.

MYJNIE SAMOCHODOWE:
W trakcie kontroli przeprowadzonej w 1 myjni samochodowej stwierdzono, że w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów udostępniony był cennik świadczonych usług mycia, czyszczenia i konserwacji pojazdów samochodowych wraz z dokładnym określeniem rodzaju i zakresu usługi.

STACJE BENZYNOWE:

W powyższym zakresie przeprowadzono 2 kontrole. W części sklepowej dokonano sprawdzenia cen 200 produktów. Niezgodności nie stwierdzono. Ustalono także, że ceny paliw były widoczne i czytelne dla kierowców pojazdów, zbliżających się do stacji poruszających się po drodze publicznej.

PŁATNE PARKINGI:

U 1 przedsiębiorcy prowadzącego płatny parking  stwierdzono, że cennik usług był umieszczony w sposób nieczytelny dla kierowców pojazdów zbliżających się do parkingu, poruszających się po drogach publicznych. Ponadto w cenniku nie określono właściwie zakresu  usługi,  tj. nie podano okresu obowiązywania abonamentu, w tym przypadku miesiąca. W związku z ustaleniami kontroli do przedsiębiorcy zostanie skierowane wystąpienie pokontrolne. Zostanie także wszczęte postępowanie administracyjne w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:
-    skierowania 12 wystąpień pokontrolnych do przedsiębiorców z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień,
-    wydania 45 decyzji z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług na łączną kwotę 18210,00 zł,
-    wydania 1 decyzji z art. 6 ust. 2 ww. ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług na kwotę 6630,00 zł,
-    wydania 1 decyzji o odstąpieniu od nałożenia kary pieniężnej na podstawie art. 21a ust. 5 w związku z ust. 1 pkt 2 ww. ustawy - Prawo przedsiębiorców,
-    wydania 11 decyzji z art. 189f § 1 pkt 1 (odstąpienie od nałożenia kary),
-    nałożenia mandatu na 1 przedsiębiorcę z art. 100 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (150,00 zł),
-    nałożenia mandatu na 5 przedsiębiorców z art. 26 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy – Prawo o miarach na łączną kwotę 850,00 zł,
-    skierowania wniosku do sądu z art. 134 § 1 ww. ustawy - Kodeks wykroczeń (nałożono karę grzywny w wysokości 200,00 zł).

Ponadto zostaną:
-   skierowane  wystąpienia pokontrolne do  6  przedsiębiorców,
-    wszczęte wobec 12 przedsiębiorców postępowania administracyjne w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen.

Beata Manios- rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 46