WKŻ.8361.167.2016

 

Szczecin 31.10.2016r.

 

ZACHODNIOPOMORSKI

WOJEWÓDZKI INSPEKTOR

INSPEKCJI HANDLOWEJ

 

 

 

„SPOŁEM”

POWSZECHNA

SPÓŁDZIELNIA SPOŻYWCÓW

ul. Krasińskiego 79/80

71-446 Szczecin

 

DECYZJA WKŻ.8361.167.2016

nakładająca karę pieniężną

 

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U z 2016r., poz. 23 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na przedsiębiorcę „Społem” Powszechna Spółdzielnia Spożywców karę pieniężną w wysokości 1600,00 zł (słownie: jeden tysiąc sześćset złotych 00/100) z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) w związku z naruszeniem § 3 oraz § 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015r., poz. 2121), tj. z uwagi na brak uwidocznienia w miejscu sprzedaży detalicznej cen i cen jednostkowych towarów.

 

Uzasadnienie

 

W dniach 6 i 7 września 2016r. na podstawie art. 3 ust. 1, 2, 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. UE. L 165 z 30.4.2004, str. 1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2016r., poz. 1604) oraz art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2016r., poz. 884) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2016r. poz. 1059 ze zm.), działając na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli nr WKŻ/U-188/2016 z dnia 06.09.2016r. inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrolę u przedsiębiorcy „Społem” Powszechna Spółdzielnia Spożywców, zwanego dalej również „stroną”, prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie Społem PSS S-302 przy ul. Krasińskiego 79 w Szczecinie.

 

W toku kontroli, zgodnie z zakresem przedmiotowym określonym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli, dokonano oceny prawidłowości uwidocznienia cen i cen jednostkowych pod kątem przepisów ustawy z dnia 9 maja 2014r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915), dalej „ustawy”, oraz wymogów rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015r., poz. 2121), zwanego dalej „rozporządzeniem”.

 

Podczas przeprowadzonej kontroli poddano sprawdzeniu 41 partii towarów w opakowaniach jednostkowych, stanowiących ofertę handlową kontrolowanego przedsiębiorcy, tj.: grill kurczak Kamis 18g, majeranek otarty Apetita 8g, kurkuma mielona Apetita 20g, żelatyna spożywcza 20g, sos sałatkowy francuski Prymat 9g, sos sałatkowy węgierski Prymat 9g, sos sałatkowy grecki Knorr 9g, sos sałatkowy włoski Knorr 9g, proszek do pieczenia Gellwe 30g, proszek do pieczenia Apetita 15g, kawa Maxwell House e 250g, Nescafe Clasic intenso kawa rozpuszczalna e 200g, herbatka ziołowa melisa 26ge, herbatka owocowo-wiśniowo-żurawinowa e40g, jeżyki kokosowe w czekoladzie 140ge, happy swing rurka z kremem o smaku kokosowym 150g, wafelki kokosowe 80g, wafelki jogurtowe o smaku truskawkowym 80g, wafelki orzechowe 80g, pieprz czarny mielony 20g, młoda marchewka Bonduelle 155g/130g, kukurydza złocista Bonduelle 170g/140g, czosnek z ziołami marynowany Smak 190g/120g, ogóreczki konserwowe Smak 300g/150g, pieczarki łagodne marynowane Bonduelle 280g/165g, pieczarki łagodne marynowane z koperkiem 280g/165g, makaron gwiazdki Lubella 250g, makaron 2-jajeczny z zacierką Abak 250g, makaron muszelki 400g, konfitura z owoców leśnych Łowicz 240g, kisiel słodka chwila o smaku jabłkowym Dr Oetker 30g, budyń słodka chwila Dr Oetker smak czekoladowy 45g, napój gazowany na bazie czarnej herbaty MotoMix 330ml, gazowany napój o smaku coli i pomarańczy MotoMix 330ml, Schweppes lemon 330mle, słonecznik w łupinie 50g, słonecznik turecki 70g, czerwona fasola gotowana na parze Bonduelle 160g/125g, biała fasola gotowana na parze Bonduelle 175g/125g, Mexico - mieszanka warzywna Bonduelle 170g/135g, masło extra 300g.

 

Ustalono, że 5 partii towarów, tj.: grill kurczak Kamis 18g, majeranek otarty Apetita 8g, sos sałatkowy francuski Prymat 9g, pieprz czarny mielony 20g, pieczarki łagodne marynowane Bonduelle 180g/165g w ogóle nie były oznaczone ceną. Ponadto ustalono, że wszystkie w/w 41 partie towarów objętych było obowiązkiem uwidocznienia na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego cen jednostkowych. W wyniku kontroli stwierdzono, że w przypadku 9 partii towarów, tj.: grill kurczak Kamis 18g, majeranek otarty Apetita 8g, sos sałatkowy francuski Prymat 9g, sos sałatkowy grecki Knorr 9g, pieprz czarny mielony 20g, pieczarki łagodne marynowane Bonduelle 280g/165g, napój gazowany na bazie czarnej herbaty MotoMix 330mlm, gazowany napój o smaku coli i pomarańczy MotoMix 330ml, Mexico - mieszanka warzywna Bonduelle 170g/135g obowiązek ten nie został spełniony, tj. brak było uwidocznienia cen jednostkowych na wywieszce lub w innej formie dostępnej dla kupującego.

 

W związku z powyższym stwierdzono w toku kontroli, że stan faktyczny polegający na braku uwidocznienia cen oraz cen jednostkowych towarów stanowi naruszenie obowiązków określonych w art. 4 ust.1 ustawy w związku § 3 oraz § 4 rozporządzenia.

 

W toku kontroli nieprawidłowości dotyczące cen oraz cen jednostkowych zostały przez kontrolowanego usunięte.

 

Mając na względzie dokonane ustalenia oraz uwzględniając brzmienie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy, w świetle którego naruszenie obowiązków informacyjnych dotyczących cen, wymienionych w przepisie art. 4 tej ustawy daje podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, pismem z dnia 7 października 2016r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy w związku z naruszeniem § 3 oraz § 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju, tj. z uwagi na brak uwidocznienia w miejscu sprzedaży detalicznej cen oraz cen jednostkowych towarów.

 

Ponadto w w/w piśmie zgodnie z art. 10 § 1 ustawy kpa organ poinformował stronę o przysługującym jej prawie do przejrzenia akt sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszenia żądań.

Na etapie prowadzonego postępowania administracyjnego strona ze swojego uprawnienia skorzystała i w dniu 14 października 2016r. działając przez pełnomocników zapoznała się z aktami sprawy stanowiącymi materiał dowodowy postępowania, którego niniejsza decyzja jest rozstrzygnięciem, nie wnosząc do sprawy innych wniosków dowodowych oraz żądań.

 

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

 

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy ceną jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę.

 

Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy, ceną jednostkową towaru (usługi) jest cena ustalona za jednostkę określonego towaru, którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar w rozumieniu przepisów o miarach.

W świetle art. 4 ust. 1 zd. 1 ustawy w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru (usługi) w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. W myśl art. 4 ust. 2 tej ustawy minister właściwy do spraw gospodarki, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, określi, w drodze rozporządzenia:

1)   sposób uwidaczniania cen towarów i usług, w tym cen jednostkowych towarów (usług),

2)   wykaz towarów, w przypadku których nie jest wymagane uwidocznienie ceny jednostkowej towarów (usług)

- mając na uwadze potrzebę zapewnienia dostępności informacji o cenie, a także uwzględniając przypadki, gdy uwidocznienie ceny jednostkowej towaru (usługi) nie byłoby przydatne ze względu na rodzaj lub przeznaczenie towaru (usługi).

 

Aktem tym jest rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015r., poz. 2121).

 

W myśl przepisu § 3 rozporządzenia cenę uwidacznia się w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów, na danym towarze, bezpośrednio przy towarze lub w bliskości towaru, którego dotyczy (ust. 1). Cenę oraz cenę jednostkową uwidacznia się w szczególności na wywieszce, w cenniku, w katalogu, na obwolucie, w postaci nadruku lub napisu na towarze lub opakowaniu (ust. 2).

 

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, cena jednostkowa dotyczy odpowiednio ceny za:

1) litr lub metr sześcienny - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według objętości;

2) kilogram lub tonę - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według masy;

3) metr - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według długości;

4) metr kwadratowy - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według powierzchni;

5) sztukę - dla towarów przeznaczonych do sprzedaży na sztuki.

W szczególnych przypadkach uzasadnionych rodzajem, przeznaczeniem lub zwyczajowo oferowaną ilością towarów przy uwidacznianiu cen jednostkowych dopuszcza się stosowanie dziesiętnych wielokrotności i podwielokrotności legalnych jednostek miar innych niż określone w ust. 1 (§ 4 ust. 2). W przypadku towaru pakowanego oznaczonego liczbą sztuk dopuszcza się stosowanie przeliczenia na cenę jednostkową za sztukę lub za dziesiętną wielokrotność liczby sztuk (§ 4 ust. 3).

Odstępstwa od uwidaczniania cen jednostkowych przewidziane są w § 7 rozporządzenia Ministra Rozwoju, który stanowi, że wymogu uwidaczniania cen jednostkowych nie stosuje się do:

1) towarów, których cena jednostkowa jest identyczna z ceną sprzedaży;

2) towarów sprzedawanych ze względu na ich przeznaczenie w zestawach (kompletach);

3) towarów nieżywnościowych sprzedawanych ze względu na ich przeznaczenie lub właściwości wyłącznie w parach;

4) produktów leczniczych w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.).

 

W toku postępowania kontrolnego nie stwierdzono występowania wyjątku określonego w § 7 pkt 1 rozporządzenia.

 

Ustawa w art. 6 ust. 1 stanowi, że jeżeli przedsiębiorca nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art. 4, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na niego, w drodze decyzji, karę pieniężną do wysokości 20.000 zł.

 

Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 3 tej ustawy, przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień naruszenia obowiązków oraz dotychczasową działalność przedsiębiorcy, a także wielkość jego obrotów i przychodu.

 

Mając na względzie powyższe, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do nałożenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 6 ust. 3 ustawy, wszystkie przewidziane w nim kryteria wymiaru kary. Uwzględnił dodatkowo przesłanki określone w art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

 

Dokonując zatem oceny stopnia naruszenia obowiązków przedsiębiorcy stwierdzono, że przedsiębiorca nie uwidaczniając cen oraz cen jednostkowych towarów w jakiejkolwiek formie dostępnej dla kupującego naruszył bardzo poważnie obowiązek określony w art. 4 ust. 1 ustawy. Cena oraz cena jednostkowa jest bowiem podstawowym kryterium obiektywnej informacji o wartości towaru wyrażonej w jednostkach pieniężnych, szczególnie w kontekście porównania jej z takimi wartościami innych towarów - podobnych, o odmiennych cechach co do marki, producenta, ilości, wzornictwa, poziomu technicznego, itp. Brak zatem uwidocznienia cen w ogóle pozbawia konsumenta wiedzy na temat wysokości ceny oferowanego do sprzedaży towaru. Z kolei brak cen jednostkowych przy towarach uniemożliwia kupującym porównanie cen towarów z cenami towarów podobnych, o innej masie, objętości czy długości, a przez to utrudnia kupującym dokonanie optymalnego i właściwego dla nich wyboru towaru, naruszając ich interesy ekonomiczne oraz prawo do rzetelnej informacji o cenie. Przy ocenie przedmiotowej przesłanki uwzględniono okoliczność, że brak cen oraz cen jednostkowych dotyczył niewielkiej ilości towarów pakowanych, poddanych losowo sprawdzeniu, podlegających obowiązkowi uwidocznienia zarówno cen, jak i cen jednostkowych.

 

Przy ocenie dotychczasowej działalności przedsiębiorcy Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, że przedsiębiorca był wcześniej objęty kontrolą organu w zakresie przestrzegania przepisów ustawy, w wyniku której stwierdzono naruszenie przepisów dotyczących uwidaczniania cen, za które tut. organ m.in. w dniu 13 września 2016r. wydał decyzję administracyjną, nakładająca na stronę karę pieniężną. Organ uwzględnił również okoliczność, że strona prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na sprzedaży detalicznej towarów stosunkowo przez długi okres czasu, tj. od 2001r., stąd w ocenie organu powinna wykazać się znajomością podstawowych przepisów dotyczących tej działalności, istotnych z punktu widzenia praw konsumentów, tym bardziej, że naruszone przez przedsiębiorcę obowiązki w zakresie cen oraz cen jednostkowych obowiązują przez cały okres wykonywania przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.

 

Niezależnie od powyższego organ uwzględnił również fakt usunięcia przez przedsiębiorcę na etapie kontroli stwierdzonych nieprawidłowości.

 

Biorąc pod uwagę trzeci czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. wielkość obrotów i przychodu przedsiębiorcy, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, na podstawie informacji posiadanych przez tut. organ (oświadczenie strony dotyczące wielkości przychodów, złożone w toku postępowania administracyjnego, zakończonego wydaniem decyzji w dniu 13 września 2016r.) stwierdził, iż w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.) strona należy do kategorii średnich przedsiębiorców, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest jednym z większych w stosunku do innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie.

 

Mając na uwadze ustalenia kontroli i dokonaną ocenę wyżej opisanych kryteriów, a także uwzględniając fakt, że górna granica wymiaru kary w przypadku naruszenia obowiązków, o których mowa w art. 4 ustawy wynosi 20000 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że w sprawie uzasadnione jest nałożenie na przedsiębiorcę na podstawie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług kary pieniężnej w wysokości 1600,00 zł (słownie: jeden tysiąc sześćset złotych 00/100).

 

Wskazać w tym miejscu należy, że cechą charakterystyczną sankcji administracyjnej, a taką właśnie jest kara pieniężna nakładana na podstawie przepisów ustawy, jest jej automatyczne stosowanie wobec podmiotu ponoszącego przypisaną mu obiektywną odpowiedzialność za naruszenie ciążących na nim obowiązków. Samo zaś stwierdzenie - udowodnienie faktu braku właściwej informacji w zakresie ceny i ceny jednostkowej towaru, jest wystarczającą przesłanką do nałożenia kary pieniężnej. Nie ma przy tym znaczenia czy niedopełnienie obowiązku uwidocznienia cen w określony sposób nastąpiło z winy (umyślnej czy nieumyślnej) danego podmiotu, czy też nie. Dodatkowo wskazać należy, że ustawa nie przewiduje możliwości badania przez organ Inspekcji Handlowej istnienia winy, bądź jej braku po stronie podmiotu, u którego ujawniono nieprawidłowości. Zatem samo stwierdzenie w wyniku kontroli, że określony podmiot nie zrealizował ciążącego na nim obowiązku ustawowego powoduje konieczność nałożenia kary pieniężnej, która jest karą administracyjną.

 

Przy ustalaniu wysokości kary uwzględniono wymagania art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Zważywszy na stwierdzone naruszenie, nałożona kwota kary spełnia te wymagania.

 

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016, poz. 23 ze zm.) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. W związku z powyższym organ orzekł jak w sentencji.

 

Pouczenia:

1. Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy o informowaniu o cenach karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.

Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

 

W przypadku wniesienia odwołania od niniejszej decyzji nie należy uiszczać kary pieniężnej do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy.

 

2. Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

 

Zachodniopomorski Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej
Sylwia Klewin