DECYZJA nr ZNP.8361.38.2016

Koszalin, dn. 30  maja  2016 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej
ul. Wały Chrobrego 4
70-502 Szczecin

Jan Lewandowski
Firma przedsiębiorcy:
„Janek” Firma Handlowo - Usługowa
Jan Lewandowski
ul. Wałecka 34
78-650 Mirosławiec

DECYZJA nr  ZNP.8361.38.2016
nakładająca karę pieniężną

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów  i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U z 2016 r., poz. 23), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na przedsiębiorcę Jana Lewandowskiego  wykonującego działalność gospodarczą pod firmą „Janek” Firma Handlowo – Usługowa Jan Lewandowski w Mirosławcu przy ul. Wałeckiej 34 karę pieniężną w wysokości 380 zł (słownie: trzysta osiemdziesiąt złotych) z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) w związku z naruszeniem § 3 ust. 2 i § 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015 r., poz. 2121) z uwagi na to, iż w miejscu sprzedaży detalicznej nie uwidoczniono cen jednostkowych towarów.

Uzasadnienie

W dniach 24 lutego i 2 marca 2016 r. na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014 r., poz. 148 ze zm.), art. 7 b ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 2011 r., nr 43, poz. 224 ze zm.), art. 9 d ust 1 w związku z art. 9 a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U. z 2014 r., poz. 1728 ze zm.), art. 27 ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. z 2015 r., poz. 775), art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o Inspekcji Handlowej oraz art. 54 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2013 r., poz. 888) inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrolę u przedsiębiorcy Jana Lewandowskiego, zwanej dalej również „stroną”, wykonującego działalność gospodarczą w stacji LPG w Mirosławcu przy ul. Wałeckiej 34. 

W toku kontroli, zgodnie z zakresem przedmiotowym określonym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli, dokonano oceny m.in. prawidłowości uwidocznienia cen pod kątem przepisów ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915), dalej „ustawy”, oraz wymogów rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015 r., poz. 2121), zwanego dalej „rozporządzeniem”.

Sprawdzeniem objęto 45 partii towarów oferowanych konsumentom w miejscu sprzedaży detalicznej i w wyniku dokonanego sprawdzenia stwierdzono, że przy wszystkich sprawdzonych towarach pakowanych przeznaczonych do sprzedaży według objętości lub masy, podlegających wymogowi uwidaczniania cen jednostkowych, nie uwidoczniono cen jednostkowych tych towarów. Sprawdzone towary stanowiły około 70 % wszystkich towarów oferowanych do sprzedaży objętych obowiązkiem uwidocznienia cen jednostkowych. Powyższe dotyczyło następujących towarów:

• „OFO” Rozcieńczalnik Nitro 0,5 l,
• Pasta wielozadaniowa ACB – 300 300g,
• Środek do konserwacji profili zamkniętych „Troton” 400 ml,
• K – 2 Płyn hamulcowy DOT 5 500 g,
• K – 2 Płyn hamulcowy DOT 3 500 g,
• Silikon w sprayu 300 ml,
• „ATAS” Odświeżacz klimatyzacji 150 ml,
• K – 2 Czerwony silikon 300 g,
• „Decabit” środek do usuwania smoły i asfaltu 250 ml,
• „ATAS” Pianka do szyb i luster 500 ml,
• K – 2 Pasta do czyszczenia hamulców 600 ml,
• „ATAS” Penetrus środek odrdzewiający i penetrujący 400 ml,
• K – 2 Turbo (Doctor car spec.) 443 ml,
• K – 2 smar ceramiczny spray 400 ml,
• K – 2 smar grafitowy 500 ml,
• K – 2 smar zmywacz do gaźników 400 ml,
• Podpałka do grilla 500 ml,
• Plak Płyn do mycia plastików 770 ml,
• Plak Mleczko do pielęgnacji kokpitu 770 ml,
• Wosk do nabłyszczania i konserwacji 500 ml,
• Boll Środek do konserwacji profili zamkniętych 500 ml,
• K – 2 środek do konserwacji profili zamkniętych 500 ml,
• „ATAS” Nabłyszczacz do skóry i karoserii 400 ml,
• „Isol” środek do zabezpieczania elementów elektrycznych 200 ml,
• Rozcieńczalnik uniwersalny 500 ml,
• „Noval” rozcieńczalnik do wyrobów akrylowych 500 ml,
• „ATAS” odmrażacz do zamków 50 ml,
• „Betox” utwardzacz 50 PC 50 ml,
• „Noval” zestaw reperacyjny 250 ml,
• Szpachlówka z włóknem szklanym 200 g,
• „Black Arrow” dodatek do benzyny 250 ml,
• „STP” środek do czyszczenia wtryskiwaczy 200 ml,
• „Xeramic” dodatek do diesla 250 ml,
• K – 2 Radiator 400 ml,
• „Xeramic” diesel protektor 500 ml,
• „STP” środek do czyszczenia wtryskiwaczy silników benzynowych 200 ml,
• „Shine Chemicals” Preparat do konserwacji kokpitu 750 ml,
• Plak środek do mycia szyb 750 ml,
• K – 2 płyn do mycia szyb 770 ml,
• Plak środek do usuwania owadów 750 ml,
• Plak środek do mycia silnika 750 ml,
• K – 2 preparat do mycia silników 770 ml,
• Szampon „Formuła 1” 473 ml,
• „Sonax” preparat do polerowania szyb 250 ml,
• „Farecla” Pasta G-3 250 g.

W związku z powyższym stwierdzono w toku kontroli, że stan faktyczny polegający na braku uwidocznienia cen jednostkowych towarów stanowi naruszenie obowiązków określonych w art. 4 ust. 1 ustawy w związku z § 3 ust. 2 i § 4  rozporządzenia.

Jednocześnie ustalono, że przy wszystkich badanych towarach w miejscu dobrze widocznym dla konsumentów uwidocznione były ceny w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości.

W związku z powyższymi nieprawidłowościami do kontrolowanego przedsiębiorcy w dniu 11 marca 2016 r. wystosowano wystąpienie pokontrolne z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. W odpowiedzi na wystąpienie przedsiębiorca poinformował, że nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli zostały usunięte.

Mając na względzie dokonane ustalenia oraz uwzględniając brzmienie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy, w świetle którego naruszenie obowiązków informacyjnych dotyczących cen, wymienionych w przepisie art. 4 tej ustawy daje podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, pismem z dnia 29 kwietnia 2016 r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy w związku z naruszeniem § 3 ust. 2 i § 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju (brak cen jednostkowych towarów).

Jednocześnie w ww. piśmie organ poinformował stronę o przysługującym jej prawie do wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Strona nie skorzystała ze swojego uprawnienia. Udzieliła natomiast żądanej informacji o wielkości obrotów i przychodu osiągniętych w 2015 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy, ceną jednostkową jest cena ustalona za jednostkę określonego towaru, którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar w rozumieniu przepisów o miarach.

W świetle art. 4 ust. 1 zd. 1 ustawy w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru (usługi) w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. W myśl art. 4 ust. 2 tej ustawy minister właściwy do spraw gospodarki, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, określi, w drodze rozporządzenia:

1. sposób uwidaczniania cen towarów i usług, w tym cen jednostkowych towarów (usług),
2. wykaz towarów, w przypadku których nie jest wymagane uwidocznienie ceny jednostkowej towarów (usług)

- mając na uwadze potrzebę zapewnienia dostępności informacji o cenie, a także uwzględniając przypadki, gdy uwidocznienie ceny jednostkowej towaru (usługi) nie byłoby przydatne ze względu na rodzaj lub przeznaczenie towaru (usługi).

W dniu 1 stycznia 2016 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015 r., poz. 2121).

W myśl przepisów § 3 ust. 2 rozporządzenia, cenę jednostkową uwidacznia się w szczególności na wywieszce, w cenniku, w katalogu, na obwolucie, w postaci nadruku lub napisu na towarze lub opakowaniu.

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, cena jednostkowa dotyczy odpowiednio ceny za:

1. litr lub metr sześcienny - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według objętości;
2. kilogram lub tonę - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według masy;
3. metr - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według długości;
4. metr kwadratowy - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według powierzchni;
5. sztukę - dla towarów przeznaczonych do sprzedaży na sztuki.

W szczególnych przypadkach uzasadnionych rodzajem, przeznaczeniem lub zwyczajowo oferowaną ilością towarów przy uwidacznianiu cen jednostkowych dopuszcza się stosowanie dziesiętnych wielokrotności i podwielokrotności legalnych jednostek miar innych niż określone w ust. 1 (§ 4 ust. 2). W przypadku towaru pakowanego oznaczonego liczbą sztuk dopuszcza się stosowanie przeliczenia na cenę jednostkową za sztukę lub za dziesiętną wielokrotność liczby sztuk (§ 4 ust. 3).

Odstępstwa od uwidaczniania cen jednostkowych przewidziane są w § 7 rozporządzenia, który stanowi, że wymogu uwidaczniania cen jednostkowych nie stosuje się do:

1. towarów, których cena jednostkowa jest identyczna z ceną sprzedaży;
2. towarów sprzedawanych ze względu na ich przeznaczenie w zestawach (kompletach);
3. towarów nieżywnościowych sprzedawanych ze względu na ich przeznaczenie lub właściwości wyłącznie w parach;
4. produktów leczniczych w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm.).

Ustawa w art. 6 ust. 1 stanowi, że jeżeli przedsiębiorca nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art. 4, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na niego, w drodze decyzji, karę pieniężną do wysokości 20 000 zł.

Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 3 tej ustawy, przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień naruszenia obowiązków oraz dotychczasową działalność przedsiębiorcy, a także wielkość jego obrotów i przychodu.

Mając na względzie powyższe, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do nałożenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 6 ust. 3 ustawy, wszystkie przewidziane w nim kryteria wymiaru kary. Uwzględnił dodatkowo przesłanki określone w art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Dokonując zatem oceny stopnia naruszenia obowiązków przedsiębiorcy stwierdzono, że przedsiębiorca nie uwidaczniając cen jednostkowych towarów w jakiejkolwiek formie dostępnej dla kupującego naruszył bardzo poważnie obowiązek określony w art. 4 ust. 1 ustawy.  Cena jednostkowa jest bowiem podstawowym kryterium obiektywnej informacji o wartości towaru wyrażonej w jednostkach pieniężnych, szczególnie w kontekście porównania jej z takimi wartościami innych towarów – podobnych pod względem przeznaczenia, ale o odmiennych cechach np. co do marki, producenta, ilości, wzornictwa, poziomu technicznego, itp. Brak zatem uwidocznienia cen jednostkowych przy towarach uniemożliwia kupującym porównanie cen towarów z cenami towarów podobnych, o innej masie czy objętości, a przez to utrudnia kupującym dokonanie optymalnego i właściwego dla nich wyboru towaru, naruszając ich interesy ekonomiczne oraz prawo do rzetelnej informacji o cenie. Same uwidocznione przy towarach ceny, bez uwidocznienia cen jednostkowych tych towarów, nie zapewniają jednoznacznej oraz niebudzącej wątpliwości informacji o wysokości tych cen. Przy ocenie przedmiotowej przesłanki uwzględniono okoliczność, że brak cen jednostkowych dotyczył około 70 % towarów pakowanych oferowanych do sprzedaży według objętości lub masy, podlegających wymogowi uwidocznienia cen jednostkowych.

Przy ocenie dotychczasowej działalności przedsiębiorcy Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, że przedsiębiorca nie był wcześniej objęty kontrolą organu w zakresie przestrzegania przepisów ustawy. Uwzględniono również fakt usunięcia przez przedsiębiorcę stwierdzonych nieprawidłowości – o czym poinformował on organ w odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne. Z drugiej strony przyjęto, że przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na sprzedaży detalicznej towarów przez stosunkowo długi okres czasu, tj. od lipca 2008 r., więc powinny być mu znane przepisy dotyczące prowadzonej działalności istotne z punktu widzenia interesów i praw konsumentów tym bardziej, że powszechny obowiązek uwidaczniania cen jednostkowych towarów istnieje w polskim prawie od 12 grudnia 2001 r. (przed wejściem  w życie ustawy wymóg ten wynikał z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2013 r., poz. 385).

Biorąc pod uwagę trzeci czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. wielkość obrotów i przychodu przedsiębiorcy, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej na podstawie przedłożonej przez stronę informacji o wielkości osiągniętego w 2015 r. przychodu stwierdził, że w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.) strona należy do kategorii  mikroprzedsiębiorców, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest najmniejszy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie.

Mając na uwadze ustalenia kontroli i dokonaną ocenę wyżej opisanych kryteriów, a także uwzględniając fakt, że górna granica wymiaru kary w przypadku naruszenia obowiązków, o których mowa w art. 4 ustawy wynosi 20 000 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że w sprawie uzasadnione jest nałożenie na przedsiębiorcę na podstawie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług kary pieniężnej w wysokości 380 zł (słownie: trzysta osiemdziesiąt złotych).

Wskazać w tym miejscu należy, że cechą charakterystyczną sankcji administracyjnej, a taką właśnie jest kara pieniężna nakładana na podstawie przepisów ustawy, jest jej automatyczne stosowanie wobec podmiotu ponoszącego przypisaną mu obiektywną odpowiedzialność za naruszenie ciążących na nim obowiązków. Samo zaś stwierdzenie – udowodnienie faktu braku właściwej informacji w zakresie m.in. ceny jednostkowej towaru, jest wystarczającą przesłanką do nałożenia kary pieniężnej. Nie ma przy tym znaczenia czy niedopełnienie obowiązku uwidocznienia cen w określony sposób nastąpiło z winy (umyślnej czy nieumyślnej) danego podmiotu, czy też nie. Dodatkowo wskazać należy, że ustawa nie przewiduje możliwości badania przez organ Inspekcji Handlowej istnienia winy, bądź jej braku po stronie podmiotu, u którego ujawniono nieprawidłowości. Zatem samo stwierdzenie w wyniku kontroli, że określony podmiot nie zrealizował ciążącego na nim obowiązku ustawowego powoduje konieczność nałożenia kary pieniężnej, która jest karą administracyjną. Organ nie ma możliwości, na gruncie przepisów ustawy, odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej, choćby naruszenie obowiązku miało charakter jednostkowy, a stwierdzone uchybienie zostało niezwłocznie usunięte.

Przy ustalaniu wysokości kary uwzględniono wymagania art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Zważywszy na stwierdzone naruszenie, wymierzona kwota kary spełnia te wymagania.

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. W związku z powyższym organ orzekł jak w sentencji.

Pouczenia:

Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy o informowaniu o cenach karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

W przypadku wniesienia odwołania od niniejszej decyzji nie należy uiszczać kary pieniężnej do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy.

Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Z up. Zachodniopomorskiego
Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej
Andrzej Kuśpiel
Dyrektor Delegatury