DECYZJA nr ZNP.8361.37.2016

  Koszalin, dn. 03 czerwca  2016 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej
ul. Wały Chrobrego 4
70-502 Szczecin

Przedsiębiorstwo Prywatne
Handlowo – Usługowe
„Petrol – Hawen”
Jerzy Zmyślony, Aleksandra Zmyślona –
Spółka Jawna
ul. Dąbrowskiego 8
64-920 Piła

DECYZJA nr  ZNP.8361.37.2016
nakładająca karę pieniężną

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U z 2015 r., poz. 23), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na przedsiębiorcę Przedsiębiorstwo Prywatne Handlowo – Usługowe „Petrol – Hawen” Jerzy Zmyślony, Aleksandra Zmyślona – Spółka Jawna z siedzibą w Pile karę pieniężną w wysokości 400 zł (słownie: czterysta złotych) z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) w związku z naruszeniem § 3 ust. 2 i § 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015 r., poz. 2121) z uwagi na to, iż w miejscu sprzedaży detalicznej nie uwidoczniono cen jednostkowych towarów.

Uzasadnienie

W dniach 24.02 i 02.03.2016 r. na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014 r., poz. 148 ze zm.), art. 7b ustawy z dnia 07 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2011 r., nr 43, poz. 224 ze zm.), art. 9d ust. 1 w związku z art. 9a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2014 r., poz. 1728 ze zm.), art. 27 ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. z 2015 r., poz. 775), art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1069) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o Inspekcji Handlowej, art. 54 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2013 poz. 888 ze zm.), zgodnie  z upoważnieniem nr ZNP/U-43/2016 z dnia 24.02.2016 r., inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrolę u przedsiębiorcy Przedsiębiorstwo Prywatne Handlowo – Usługowe „Petrol – Hawen” Jerzy Zmyślony, Aleksandra Zmyślona – Spółka Jawna z siedzibą w Pile, zwanego dalej również „stroną”, wykonującego działalność gospodarczą w stacji paliw BP w Łowiczu Wałeckim. 

W toku kontroli, zgodnie z zakresem przedmiotowym określonym w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli, dokonano oceny m.in. prawidłowości uwidocznienia cen pod kątem przepisów ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915), dalej „ustawy”, oraz wymogów rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015 r., poz. 2121), zwanego dalej „rozporządzeniem”.

Sprawdzeniu poddano około 70% ogółu asortymentu towarów oferowanych kupującym w miejscu sprzedaży, których dotyczy obowiązek uwidocznienia cen jednostkowych, tj. 66 towarów i stwierdzono, że na wywieszkach lub w innej formie dostępnej dla kupującego nie uwidoczniono cen jednostkowych tych towarów. Dotyczyło to następujących towarów:

• Napój FRUGO „mocno zielone” 0,25 l,
• Napój FRUGO „mocno czarne” 0,25 l,
• Napój FRUGO „mocno czerwone” 0,25 l,
• Sok z warzyw i owoców KUBUŚ marchew malina jabłko 300 ml,
• Napój owocowy TYMBARK jabłko brzoskwinia 0,5 l,
• Napój owocowy TYMBARK pomarańcza brzoskwinia 0,5 l,
• Sok pomidorowy HORTEX 250 ml,
• Sok z czarnej porzeczki HORTEX 300 ml,
• Sok jabłkowy HORTEX 300 ml,
• Sok pomarańczowy HORTEX 300 ml,
• Napój Coca Cola 330 ml,
• Napój Pepsi 330 ml,
• Draże czekoladowe M&MS 45 g,
• Draże orzechowe M&MS 45 g,
• Czekoladki Milka z ciasteczkami 35 g,
• Cukierki Toffies milky 72 g,
• Ciastka Petit Beurre 50 g,
• Croisant z nadzieniem waniliowym 60 g,
• Croisant z nadzieniem kakaowym 60 g,
• Dropsy Werthers original 50 g,
• Cukierki NIMM2 50 g,
• Galaretka Haribo 25 g,
• Cukierki miętowe minties 90 g,
• Cukierki o smaku lodowym ICE mintes 90 g,
• Landrynki Brando 90 g,
• Napój z warzyw i owoców GRAPIO jabłko marchew 400 ml,
• Napój z warzyw i owoców GRAPIO jabłko malina 400 ml,
• Napój herbaciany Peach 0,5 l,
• Napój herbaciany Cytrus 0,5 l,
• Napój herbaciany Lemon 0,5 l,
• Baton Caramel Milk 45 g,
• Ciastka holenderskie 168 g,
• Ciastko Oreo 44 g,
• Batonik o smaku tiramisu 36,5 g,
• Herbatniki markizy kakaowe HIT 220 g,
• Herbatniki markizy z kremem o smaku karmelowym HIT 220 g,
• Herbatniki markizy z kremem o smaku czekoladowym HIT 220 g,
• Herbatniki markizy z kremem o smaku orzechowym HIT 220 g,
• Herbatniki markizy z kremem o smaku waniliowym HIT 220 g,
• Ciasteczka z bakaliami jeżyki 140 g,
• Ciasteczka Milka pieguski 135 g,
• Ciastka Delicje 147 g,
• Herbatniki Krakuski posypane cukrem z czekoladą mleczną 155 g,
• Wafle familijne o smaku orzechowym 180 g,
• Wafle familijne o smaku kakaowym 180 g,
• Wafle familijne o smaku śmietankowym 180 g,
• Wafle familijne o smaku śmietankowo-orzechowym 180 g,
• Crunchips Chakalake smak Afryki 160 g,
• Crunchips kebab z cebulką 160 g,
• Crunchips o smaku papryki 160 g,
• Crunchips o smaku fromage 160 g,
• Pringle o smaku papryki 165 g,
• Pringle original 165 g,
• Samochodowy odświerzacz powietrza K2 Cosmo Lemon 50 ml,
• Uniwersalny płyn do czyszczenia szyb K2 Nuta 770 ml,
• Preparat do konserwacji opon Czyste Opony Plak 750 ml,
• Preparat do mycia szyb Szyby Moje Auto 650 ml,
• Płyn do czyszczenia tapicerki Tapis K2 770 ml,
• Preparat WD-40 200 ml,
• Preparat WD-40 400 ml,
• Płyn hamulcowy DOT-3 K2 500 g,
• Płyn hydrauliczny DA-1 500 ml,
• Dodatek do LPG Gaz Xeramic 250 ml,
• Dodatek do Diesla Xeramic 250 ml,
• Silikon w sprayu K2 SIL 300 ml,
• Denaturat 0,5 l.

W związku z powyższym stwierdzono w toku kontroli, że stan faktyczny polegający na braku uwidocznienia cen jednostkowych towarów stanowi naruszenie obowiązków określonych w art. 4 w związku z art. 25 ustawy w związku z § 3 ust. 2 i § 4  rozporządzenia.

Jednocześnie w toku kontroli ustalono, że wszystkie towary oferowane w miejscu sprzedaży posiadały w miejscu widocznym dla konsumentów uwidocznione ceny w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, a także, że ceny paliw podano na plafonie cenowym w sposób wyraźny i czytelny dla kierowców pojazdów poruszających się po drodze.

W związku z ustaleniami kontroli do przedsiębiorcy skierowano wystąpienie pokontrolne, wzywające do usunięcia stwierdzonych uchybień polegających na braku cen jednostkowych towarów. W odpowiedzi na wystąpienie w piśmie z dnia 06.04.2016 r. (data doręczenia organowi 11.04.2016 r.) wspólnik spółki poinformował organ, że stwierdzone uchybienia zostały usunięte.

Mając na względzie dokonane ustalenia oraz uwzględniając brzmienie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy, w świetle którego naruszenie obowiązków informacyjnych dotyczących cen, wymienionych w przepisie art. 4 tej ustawy daje podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, pismem z dnia 12 maja 2016 r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej z tytułu niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy w związku z naruszeniem § 3 ust. 2 i § 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju (brak cen jednostkowych towarów).

Jednocześnie w ww. piśmie organ poinformował stronę o przysługującym jej prawie do wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Strona nie skorzystała ze swojego uprawnienia. Udzieliła natomiast żądanej informacji o wielkości obrotów i przychodu osiągniętych w 2015 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy, ceną jednostkową jest cena ustalona za jednostkę określonego towaru, którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar w rozumieniu przepisów o miarach.

W świetle art. 4 ust. 1 zd. 1 ustawy w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru (usługi) w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen. W myśl art. 4 ust. 2 tej ustawy minister właściwy do spraw gospodarki, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, określi, w drodze rozporządzenia:

1. sposób uwidaczniania cen towarów i usług, w tym cen jednostkowych towarów (usług),
2. wykaz towarów, w przypadku których nie jest wymagane uwidocznienie ceny jednostkowej towarów (usług)

- mając na uwadze potrzebę zapewnienia dostępności informacji o cenie, a także uwzględniając przypadki, gdy uwidocznienie ceny jednostkowej towaru (usługi) nie byłoby przydatne ze względu na rodzaj lub przeznaczenie towaru (usługi).

W dniu 1 stycznia 2016 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz. U. z 2015 r., poz. 2121).

W myśl przepisów § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju, cenę jednostkową uwidacznia się w szczególności na wywieszce, w cenniku, w katalogu, na obwolucie, w postaci nadruku lub napisu na towarze lub opakowaniu.

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, cena jednostkowa dotyczy odpowiednio ceny za:

1. litr lub metr sześcienny - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według objętości;
2. kilogram lub tonę - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według masy;
3. metr - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według długości;
4. metr kwadratowy - dla towaru przeznaczonego do sprzedaży według powierzchni;
5. sztukę - dla towarów przeznaczonych do sprzedaży na sztuki.

W szczególnych przypadkach uzasadnionych rodzajem, przeznaczeniem lub zwyczajowo oferowaną ilością towarów przy uwidacznianiu cen jednostkowych dopuszcza się stosowanie dziesiętnych wielokrotności i podwielokrotności legalnych jednostek miar innych niż określone w ust. 1 (§ 4 ust. 2). W przypadku towaru pakowanego oznaczonego liczbą sztuk dopuszcza się stosowanie przeliczenia na cenę jednostkową za sztukę lub za dziesiętną wielokrotność liczby sztuk (§ 4 ust. 3).

Odstępstwa od uwidaczniania cen jednostkowych przewidziane są w § 7 rozporządzenia Ministra Rozwoju, który stanowi, że wymogu uwidaczniania cen jednostkowych nie stosuje się do:

1. towarów, których cena jednostkowa jest identyczna z ceną sprzedaży;
2. towarów sprzedawanych ze względu na ich przeznaczenie w zestawach (kompletach);
3. towarów nieżywnościowych sprzedawanych ze względu na ich przeznaczenie lub właściwości wyłącznie w parach;
4. produktów leczniczych w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.).

Ustawa w art. 6 ust. 1 stanowi, że jeżeli przedsiębiorca nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art. 4, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na niego, w drodze decyzji, karę pieniężną do wysokości 20.000 zł.

Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 3 tej ustawy, przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień naruszenia obowiązków oraz dotychczasową działalność przedsiębiorcy, a także wielkość jego obrotów i przychodu.

Mając na względzie powyższe, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do nałożenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 6 ust. 3 ustawy, wszystkie przewidziane w nim kryteria wymiaru kary. Uwzględnił dodatkowo przesłanki określone w art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Dokonując zatem oceny stopnia naruszenia obowiązków przedsiębiorcy stwierdzono, że przedsiębiorca nie uwidaczniając cen jednostkowych towarów w jakiejkolwiek formie dostępnej dla kupującego naruszył bardzo poważnie obowiązek określony w art. 4 ust. 1 ustawy.  Cena jednostkowa jest bowiem podstawowym kryterium obiektywnej informacji o wartości towaru wyrażonej w jednostkach pieniężnych, szczególnie w kontekście porównania jej z takimi wartościami innych towarów – podobnych, o odmiennych cechach co do marki, producenta, ilości, wzornictwa, poziomu technicznego, itp. Brak zatem uwidocznienia cen jednostkowych przy towarach uniemożliwia kupującym porównanie cen towarów z cenami towarów podobnych, o innej masie, objętości czy długości, a przez to utrudnia kupującym dokonanie optymalnego i właściwego dla nich wyboru towaru, naruszając ich interesy ekonomiczne oraz prawo do rzetelnej informacji o cenie. Same uwidocznione przy towarach ceny, bez uwidocznienia cen jednostkowych tych towarów, nie zapewniają jednoznacznej oraz niebudzącej wątpliwości informacji o wysokości tych cen. Przy ocenie przedmiotowej przesłanki uwzględniono okoliczność, że brak cen jednostkowych dotyczył towarów poddanych losowo sprawdzeniu, które stanowiły około 70% ogółu asortymentu towarów pakowanych oferowanych do sprzedaży, podlegających obowiązkowi uwidocznienia cen jednostkowych.

Przy ocenie dotychczasowej działalności przedsiębiorcy Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, że przedsiębiorca nie był wcześniej objęty kontrolą organu w zakresie przestrzegania przepisów ustawy. Uwzględniono również fakt usunięcia przez przedsiębiorcę stwierdzonych nieprawidłowości, jak wynika z udzielonej odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne. Dodatkowo przyjęto, że strona wykonuje działalność gospodarczą polegającą m.in. na sprzedaży detalicznej towarów przez długi okres czasu, tj. od czerwca 2001 r., więc powinny być jej znane przepisy dotyczące tej działalności istotne z punktu widzenia interesów i praw konsumentów, tym bardziej, że powszechny obowiązek uwidaczniania cen jednostkowych towarów istnieje w polskim prawie od 12 grudnia 2001 r. (przed wejściem  w życie ustawy wymóg ten wynikał z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. z 2013 r., poz. 385).

Biorąc pod uwagę trzeci czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. wielkość obrotów i przychodu przedsiębiorcy, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej na podstawie przedłożonej przez stronę informacji o wielkości osiągniętego w 2015 r. przychodu stwierdził, że w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.) strona należy do kategorii  mikroprzedsiębiorców, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest najmniejszy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie.

Mając na uwadze ustalenia kontroli i dokonaną ocenę wyżej opisanych kryteriów, a także uwzględniając fakt, że górna granica wymiaru kary w przypadku naruszenia obowiązków, o których mowa w art. 4 ustawy wynosi 20000 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że w sprawie uzasadnione jest nałożenie na przedsiębiorcę na podstawie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług kary pieniężnej w wysokości 400 zł (słownie: czterysta złotych).

Wskazać w tym miejscu należy, że cechą charakterystyczną sankcji administracyjnej, a taką właśnie jest kara pieniężna nakładana na podstawie przepisów ustawy, jest jej automatyczne stosowanie wobec podmiotu ponoszącego przypisaną mu obiektywną odpowiedzialność za naruszenie ciążących na nim obowiązków. Samo zaś stwierdzenie – udowodnienie faktu braku właściwej informacji w zakresie m.in. ceny jednostkowej towaru, jest wystarczającą przesłanką do nałożenia kary pieniężnej. Nie ma przy tym znaczenia czy niedopełnienie obowiązku uwidocznienia cen w określony sposób nastąpiło z winy (umyślnej czy nieumyślnej) danego podmiotu, czy też nie. Dodatkowo wskazać należy, że ustawa nie przewiduje możliwości badania przez organ Inspekcji Handlowej istnienia winy, bądź jej braku po stronie podmiotu, u którego ujawniono nieprawidłowości. Zatem samo stwierdzenie w wyniku kontroli, że określony podmiot nie zrealizował ciążącego na nim obowiązku ustawowego powoduje konieczność nałożenia kary pieniężnej, która jest karą administracyjną.

Przy ustalaniu wysokości kary uwzględniono wymagania art. 8 dyrektywy 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U.UE.L.1998.80.27, Dz.U.UE-sp.15-4-32), w myśl którego nałożone kary pieniężne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Zważywszy na stwierdzone naruszenie, wymierzona kwota kary spełnia te wymagania.

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016, poz. 23) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. W związku z powyższym organ orzekł jak w sentencji.

Pouczenia:

Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 7 ust. 1 i 3 ustawy o informowaniu o cenach karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

W przypadku wniesienia odwołania od niniejszej decyzji nie należy uiszczać kary pieniężnej do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy.

Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Z up. Zachodniopomorskiego
Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej
Kierownik Zespołu Nadzoru Rynku i Kontroli Paliw
Joanna Grabias