ZBŻ.8361.136.2013.J-11.2014

Koszalin, dnia 26 maja 2014 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki

Inspektor Inspekcji Handlowej

ul. Wały Chrobrego 4

70-502 Szczecin

............................................................

(pieczęć nagłówkowa organu Inspekcji Handlowej)

Pan

Marek Warszewski

                                                                                              wykonujący działalność

                                                                                              gospodarczą pod nazwą

                                                                                              P.H.U. „ALBATROS”

                                                                                              MAREK WARSZEWSKI

                                                                                              ul. Nadmorska 60

76-034 Sarbinowo

.

DECYZJA 

 ZBŻ.8361.136.2013.J-11.2014

wymierzająca karę pieniężną

Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2014 r., poz. 669) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013, poz. 267 z późn. zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierza przedsiębiorcy Markowi Warszewskiemu wykonującemu działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U.”ALBATROS” MAREK WARSZEWSKI w restauracji „ALBATROS” w Sarbinowie, ul. Nadmorska 60,  karę pieniężną w wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu artykułu rolno-spożywczego pod nazwą wódka Wyborowa - 2 porcje (2 x 80 ml), nieodpowiadającego wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669) w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej zadeklarowanych przez producenta w oznakowaniu z uwagi na zaniżenie zawartości alkoholu etylowego (mocy alkoholu).

Uzasadnienie

W dniach 23 i 26. 07.2013 r.  na podstawie art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U.L 165 z 30.04.2004, str. 1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (aktualnie Dz. U. z 2014 r. poz. 669) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (aktualnie Dz. U. z 2014, poz. 148.), działając na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia urzędowej kontroli żywności nr 00012091, inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili urzędową kontrolę żywności u przedsiębiorcy Marka Warszewskiego, zwanego dalej również „stroną”,  wykonującego działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U. „ALBATROS” Marek Warszewski w restauracji „ALBATROS” w Sarbinowie, ul. Nadmorska 60.

W toku kontroli w dniu 23.07.2013 r., za protokołem pobrania próbki produktu  Nr 000839, pobrano do badań laboratoryjnych 2 próbki produktu o nazwie wódka Wyborowa, o wartości 20 zł (2 porcje po 80 ml w cenie 10 zł każda, zamówione przez inspektorów występujących w charakterze konsumentów, przyrządzone i wprowadzone w takiej formie do obrotu przez kontrolowanego) oraz 150 ml wódki Wyborowej 40% obj. produkcji Wyborowa S.A., ul. Komandoria 5, 61-023 Poznań, z oryginalnie zamkniętej butelki w celu sporządzenia wzorca laboratoryjnego.

Nie pobrano próbek kontrolnych ww. produktu, ponieważ było to utrudnione z uwagi na rodzaj produktu.

Badania przeprowadzone przez Laboratorium Kontrolno-Analityczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z siedzibą w Poznaniu wykazały zaniżenie zawartości alkoholu etylowego w obu próbkach, tj. stwierdzono moc alkoholu 37,4% obj., przy niepewności wyniku 0,5%, podczas gdy deklaracja uwidoczniona w karcie alkoholi (ogólnodostępnym cenniku), tj. nazwa pod którą przedmiotowy artykuł rolno-spożywczy jest wprowadzany do obrotu przez kontrolowanego przedsiębiorcę, tj. „wódka Wyborowa”, wskazywała na 40 % obj.

Jakości handlowej wzorca wódki nie kwestionowano. Wynik badania wzorca wykazał 39,9 % zawartości alkoholu etylowego (mocy wódki), co przy uwzględnieniu 0,5% niepewności oraz  ±0,3% tolerancji wynikającej z ust. 2 pkt 4 załącznika nr 5 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. (Dz. U. nr 137, poz. 966 z późn. zm.) czyni produkt spełniającym wymagania deklaracji producenta tego wyrobu - firmy Wyborowa S.A., ul. Komandoria 5, 61-023 Poznań, deklarującego moc alkoholu 40% obj.

Powyższe udokumentowano w sprawozdaniu z badań nr 213-214/2013 z dnia 30.07.2013 r., które przesłano przedsiębiorcy w dniu 09.10.2013 r.

Mając na względzie wyniki badań ustalono, że przedmiotowy produkt nie odpowiada wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (aktualnie Dz.U. z 2014 r., poz. 669) – zwanej również „ustawą o jakości”, w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej zadeklarowanych przez producenta w oznakowaniu z uwagi na zaniżenie zawartości alkoholu etylowego.

W związku z powyższym, pismem z dnia 31.03.2014 r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę Marka Warszewskiego, o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej w związku z wprowadzeniem do obrotu ww. artykułu rolno-spożywczego niewłaściwej jakości handlowej.

Stronie umożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Strona skorzystała ze swojego uprawnienia zapoznając się w dniu 08.04.2014 r. z aktami sprawy, nie wnosząc przy tym własnych dowodów w sprawie.

Ponadto w toku niniejszego postępowania przeanalizowano pismo kontrolowanego z dnia 12.11.2013 r., będące odpowiedzią na wystąpienie pokontrolne, w którym m.in. podniósł, iż zakup kontrolny kwestionowanego wyrobu został zrealizowany z nowo otwartej butelki w obecności inspektorów i w związku z tym stwierdzona zaniżona zawartość alkoholu etylowego w produktach z zakupu leży po stronie producenta wódki, a nie po stronie restauracji. Powyższe nie wpłynęło na dokonaną ocenę stwierdzonego w wyniku badań laboratoryjnych stanu faktycznego i jego kwalifikację prawną. Inspektorzy dokonując zakupu w charakterze konsumentów złożyli zamówienie na m.in. 2 porcje wódki Wyborowej (w ilości 2x80 ml o wartości 20 zł) korzystając z ogólnodostępnego cennika (karty alkoholi) w miejscu oddalonym od miejsca, w którym zrealizowano zamówienie, tj. przy stoliku oddalonym od bufetu, gdzie pracownik kontrolowanego przyrządził zamówione napoje alkoholowe. W związku z powyższym nie było i nie jest możliwe zweryfikowanie, czy zakup kontrolny został zrealizowany z oryginalnie zamkniętej butelki wódki Wyborowej. Z takiej butelki został natomiast pobrany przez inspektorów wzorzec wódki Wyborowej, którego nie kwestionowano w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych. Niezależnie od powyższego kontrolowany przedsiębiorca w myśl przepisów prawa żywnościowego jest podmiotem odpowiedzialnym w podległym mu przedsiębiorstwie za wprowadzone do obrotu artykuły rolno-spożywcze (o czym niżej w treści decyzji). Odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny i przesłanką jej przyjęcia jest tylko fakt wprowadzenia do obrotu środków spożywczych niespełniających wymagań jakościowych, bez względu na jakim etapie obrotu powstała nieprawidłowość. Samo stwierdzenie takiego faktu, jak to miało miejsce w sprawie, której niniejsza decyzja jest rozstrzygnięciem – jest przesłanką wystarczającą do wymierzenia stosownej kary.

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

W myśl przepisu art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 669), jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. W świetle z kolei przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o jakości wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.

W niniejszej sprawie wyniki badań laboratoryjnych wykazały, że przedmiotowa wódka Wyborowa - 2 próbki (2 x 80 ml), zamówione przez inspektorów dokonujących zakupu w charakterze konsumentów, przyrządzone i wprowadzone w takiej formie do obrotu przez kontrolowanego, nie spełnia wymagań zadeklarowanych przez producenta z powodu zaniżenia zawartości alkoholu etylowego (mocy alkoholu), która to moc wynosiła w dwóch zbadanych próbkach 37,4% obj., niepewność wyniku 0,5%, podczas gdy deklaracja uwidoczniona w ogólnodostępnym cenniku (karcie alkoholi), poprzez zamieszczoną tam nazwę produktu, wskazywała na 40% obj. W ogólnodostępnym cenniku (karcie alkoholi) podano deklarację dotyczącą nazwy, ilości i ceny produktu, tj. wódka Wyborowa, ilość – 40 ml, cena 5 zł (jak wynika z rozliczenia zakupu kontrolnego). Deklarowana nazwa produktu, tj. „wódka Wyborowa” wskazuje na określoną moc alkoholu – 40% obj., która to wartość wynika z oznakowania na opakowaniu wódki Wyborowej produkcji Wyborowa S.A., a także z faktury zakupowej VAT nr FVDL/1306/001108 z dnia 27.06.2013r. W związku z powyższym uznano, biorąc pod uwagę wynik badań laboratoryjnych i jego niepewność, że przedmiotowy środek spożywczy z uwagi na niezgodność z wymaganiami zadeklarowanymi przez producenta w oznakowaniu jest artykułem niewłaściwej jakości handlowej, przez co nie spełnia wymagań przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o jakości.

Ustawa o jakości nakłada na wprowadzających te artykuły do obrotu obowiązek zachowania wymagań w zakresie ich jakości handlowej, stanowiąc jednocześnie w art. 40a ust. 1 pkt 3, że każdy, kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. Jej przepis art. 3 pkt 4 odsyła natomiast w zakresie definicji obrotu do art. 3 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE. L 2002 Nr 31, str.1 z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 178/2002”, zgodnie z którym „wprowadzenie na rynek” oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania. Przytoczona definicja wskazuje krąg podmiotów odpowiedzialnych za jakość artykułów rolno-spożywczych, wliczając do nich zarówno producentów tych artykułów, jak również każde następne ogniwo handlu detalicznego.

Nadto, w myśl art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002, podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.

W świetle powyższego przedsiębiorca – Marek Warszewski odpowiada za jakość wprowadzanych przez siebie do obrotu artykułów rolno-spożywczych.

Mając na względzie powyższe ustalenia, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do wymierzenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 40a ust. 5 ustawy o jakości stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych i wielkość jego obrotów, uwzględniając również przesłanki zawarte w przepisie art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, zgodnie z którym ustanowione środki i kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Wykonując dyspozycję ww. przepisów w odniesieniu do zakwestionowanego produktu, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, oceniając stopień szkodliwości czynu wprowadzenia go do obrotu stwierdził, że moc alkoholu jest podstawową cechą charakteryzującą wódkę, a określona moc alkoholu konkretnego wyrobu spirytusowego występującego pod nazwą „wódka Wyborowa”, wpływa na tożsamość tego produktu w obrocie i jest istotnym wyznacznikiem jego jakości handlowej, a przez to staje się główną obok nazwy przesłanką decydującą o wyborze konsumentów. Z tego też względu oceniono, że stwierdzona nieprawidłowość polegająca na obniżonej w stosunku do deklarowanej mocy alkoholu narusza interes konsumentów w zakresie prawa do otrzymania produktu zgodnego z deklaracją, jak również podważa zaufanie konsumentów do takiej deklaracji – skoro produkt wprowadzany jest do obrotu pod nazwą „wódka Wyborowa” powinien spełniać wymagania deklarowane dla takiej wódki przez jej producenta. Dodatkowo sama deklaracja narusza prawo konsumentów do informacji ponieważ pozbawia ich wiedzy o rzeczywistej mocy alkoholu, stanowiącej podstawową, wyróżniającą ten produkt istotną cechę, gdyż w rzeczywistości otrzymują produkt inny niż wynikałoby to z jego oznakowania.

Przy ocenie stopnia zawinienia strony Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, że strona jako przedsiębiorca profesjonalnie i fachowo zajmuje się obrotem artykułami rolno-spożywczymi. Strona jest nie tylko dystrybutorem artykułów rolno-spożywczych, ale również ich wytwórcą (działalność gastronomiczna), a więc ma największy spośród wszystkich profesjonalnych uczestników rynku wpływ na ich jakość handlową. Z tego też względu strona powinna wykazać się szczególną dbałością o wprowadzane do obrotu produkty. W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że to sama strona była pierwszym wprowadzającym do obrotu kwestionowane dwie porcje alkoholu w ilości i formie zamówionej przez inspektorów. Również sama strona miała bezpośredni wpływ na oznakowanie zakwestionowanego produktu poprzez zadeklarowanie w cenniku obok nazwy rodzajowej środka spożywczego (wódka), również jego nazwy handlowej (Wyborowa) wskazującej na napój alkoholowy o określonej mocy alkoholu.

Ustalając zakres naruszenia wymagań jakości handlowej organ ocenił, że stwierdzona nieprawidłowość polegająca na zaniżeniu mocy alkoholu była istotna z punktu widzenia właściwości produktu i z punktu widzenia interesów konsumentów, gdyż wpływała na tożsamość produktu funkcjonującego w obrocie pod nazwą „wódka Wyborowa”. Z drugiej strony uwzględniono, że stanowiła jedyną nieprawidłowość świadczącą o niewłaściwej jakości tego artykułu rolno-spożywczego (badania nie wykazały innych niezgodności).

Przy ocenie dotychczasowej działalności podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych organ wziął pod uwagę, że przedsiębiorca nie był wcześniej kontrolowany w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Biorąc pod uwagę piąty czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. kryterium wielkości obrotów, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w oparciu o przedstawioną przez stronę informację o wielkości obrotów osiągniętych w 2013r. stwierdził, że w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2013r., poz. 672 z późn. zm.), strona należy do kategorii tzw. „mikroprzedsiębiorców”, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest najmniejszy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie.

Mając na uwadze opisane wyżej okoliczności, a także uwzględniając fakt, że najniższy możliwy wymiar kary za wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości handlowej wynosi 500 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że stanowią one podstawę do wymierzenia na podstawie przepisu  art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości kary pieniężnej w minimalnej ustawowej wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych).

Przy ustalaniu wysokości kary uwzględniono postanowienia art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, w myśl którego kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Zważywszy na stwierdzone naruszenie w kontekście rodzaju artykułu rolno-spożywczego niewłaściwej jakości handlowej oraz dokonaną ocenę stopnia szkodliwości czynu wskazującą na naruszenie interesów konsumentów, a dalej – ocenę stopnia zawinienia i zakresu naruszenia, wymierzona kwota kary spełnia powyższe przesłanki.

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Zgodnie z kolei z przepisem art. 40a ust. 4 ustawy o jakości kary pieniężne, o których mowa m.in. w przepisie art. 40a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wymierza w drodze decyzji, właściwy ze względu na miejsce przeprowadzania kontroli wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej. W związku z powyższym organ orzekł jak w sentencji.

 Pouczenia:

1.     Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.

Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

2.     Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

  Z up. Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego

Inspektora Inspekcji Handlowej

Andrzej Kuśpiel

Dyrektor Delegatury

                                                                       ...................................................................

(podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska

służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji)

Otrzymują:

1. Marek Warszewski

ul. Wzgórze Partyzantów 19 lok.2

58-500 Jelenia Góra,

1. aa.