Informacja o wynikach kontroli jakości i prawidłowości oznakowania świeżych owoców i warzyw oferowanych w sieciach handlowych w 2019 r.

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego 10 kontroli u 9 przedsiębiorców w zakresie jakości i prawidłowości oznakowania świeżych owoców i warzyw zgodnie z wytycznymi Prezesa UOKiK.
Kontrole przeprowadzono na podstawie skarg konsumentów, własnego rozeznania oraz doboru losowego z bazy danych o handlowcach Głównego Inspektoratu JHARS.
Kontrole przeprowadzono u następujących przedsiębiorców:

• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Goleniowie [kontrola urzędowa],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Pyrzycach [kontrola urzędowa],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Maszewie [kontrola urzędowa],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinie [kontrola urzędowa],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinie [kontrola urzędowa],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Ustowie [kontrola urzędowa],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Koszalinie [kontrola urzędowa],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Zieleniewie oraz w Szczecinku [2 kontrole urzędowe],
• przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Dąbkach [kontrola urzędowa].

Ogółem skontrolowano: 61 partii świeżych owoców i warzyw na ogólną wartość 4550 zł, z czego zakwestionowano 8 partii o wartości 682 zł. oraz 6 partii ziemniaków na ogólną wartość 257 zł., z czego zakwestionowano 1 partię o wartości 38 zł.

Kontrolą objęto:
•    14 partii owoców, kwestionując 2 partie i 47 partii warzyw, kwestionując 6 partii, w tym:
-    34 partie warzyw i owoców objętych ogólną normą handlową ONH, kwestionując 5 partii
i 27 partii warzyw i owoców objętych szczegółowymi normami handlowymi SNH, kwestionując 3 partie w tym:
           58 partii owoców i warzyw oferowanych do sprzedaży luzem bez opakowań kwestionując 7 partii;
           3 partie owoców i warzyw oferowanych do sprzedaży w opakowaniach jednostkowych, kwestionując 1 partię;
•    6 partii ziemniaków oferowanych do sprzedaży luzem bez opakowań, kwestionując 1 partię.
 

I.    Ustalenie rzeczywistego kraju pochodzenia owoców i warzyw deklarowanych jako polskie.
Na podstawie art. 5 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2011 r., s. 1 z późn. zm.), oraz art. 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L nr 31 z 01.02.2002 r., str. 1 z późn. zm.) sprawdzono identyfikowalność 61 partii owoców i warzyw oraz 6 partii ziemniaków.

Ponadto prześledzono łańcuch dostaw od producentów w obrocie krajowym 29 partii owoców
i warzyw oraz dodatkowo 3 partii ziemniaków oznakowanych jako: „Kraj pochodzenia: POLSKA”
W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.

II.    Ocena dokumentacji towarzyszącej oraz zgodności oznakowania z tą dokumentacją.
Oceny dokumentacji towarzyszącej oraz zgodność oznakowania z tą dokumentacją sprawdzono
do wszystkich 61 partii świeżych owoców i warzyw. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono.

III.    Ocena prawidłowości oznakowania opakowań świeżych owoców i warzyw oraz w miejscu sprzedaży konsumentowi finalnemu.
Prawidłowość oznakowania świeżych owoców i warzyw sprawdzono w odniesieniu do przepisów:

• rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 543/2011 jw.
• ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu (Dz. U. z 2019 r. poz. 935);
• rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189 z 20.07.2007 r. s.1 z późn. zm.);
• rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. Urz. UE L 250 z 18.09.2008 r. s. 1 z późn. zm.);
• ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. z 2019 r., poz. 1353 z późn. zm.)

Kontrolą objęto 34 partie świeżych owoców i warzyw objętych ogólną normą handlową ONH,  w tym jedną partię cebuli rolnictwa ekologicznego kwestionując 5 partii i 27 partii świeżych owoców i warzyw objętych szczegółowymi normami handlowymi SNH, kwestionując 3 partie.
Nieprawidłowości stwierdzono u następujących przedsiębiorców:

•    przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Pyrzycach, gdzie stwierdzono:
      -    przy 2 partiach warzyw oferowanych do sprzedaży luzem (tj.: marchwi i kapuście białej)
na wywieszce cenowej uwidoczniono kraj pochodzenia „Produkt Polski”, natomiast rzeczywistymi krajami pochodzenia zgodnie z oryginalnymi etykietami na kartonie ww. warzyw oraz z dokumentami towarzyszącymi są:
                             -    dla marchwi - kraj pochodzenia „Belgia”,
                             -    dla kapusty białej - kraj pochodzenia „Holandia”;
    -    przy 1 partii rukoli 100g oferowanej do sprzedaży w opakowaniu jednostkowym
o wartości 35,92 zł, na opakowaniu uwidoczniono kraj pochodzenia „EU”, natomiast rzeczywistym krajem pochodzenia zgodnie z dokumentami towarzyszącymi są „Włochy”.
Powyższe narusza art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia (UE) nr 543/2011 i skutkuje z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu.

W związku z powyższym:

• skierowano do przedsiębiorcy i producenta wystąpienia pokontrolne, a w odpowiedzi uzyskano informację, iż wszelkie uchybienia zostały usunięte,
• skierowano informację do właściwego terytorialnie WIJHARS,
• przeprowadzono postępowanie administracyjne z ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw jw. i wymierzono karę pieniężną w kwocie 600,00 zł.

•    przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinku gdzie zakwestionowano
2 partie produktów, (tj.: cebulę żółtą luz i cebulę czerwoną luz), gdyż nie wskazano w widocznym miejscu w pobliżu tych produktów w sposób czytelny informacji dotyczącej rzeczywistego kraju pochodzenia tj.:
-    przy cebuli żółtej na wywieszce podano kraj pochodzenia „Holandia”, podczas gdy zgodnie
z oryginalną etykietą i dokumentem towarzyszącym rzeczywistym krajem pochodzenia była „Polska”;
-    przy cebuli czerwonej na wywieszce podano kraj pochodzenia „Holandia/Niemcy”, podczas gdy zgodnie z oryginalną etykietą i dokumentem towarzyszącym rzeczywistym krajem pochodzenia był „Egipt”.
Nieprawidłowości zostały usunięte w toku kontroli.
Powyższe narusza art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 543/2011
i skutkuje z art. 40 a ust. 1 pkt. 3 ww. ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu.

W związku z powyższym:
                -    przeprowadzono postępowanie administracyjne z ustawy o organizacji rynków owoców i    warzyw jw. i wymierzono karę pieniężną w kwocie 500,00 zł.
•    przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Dąbkach, gdzie zakwestionowano
3 partie produktów, a mianowicie:

   -    partię pomidorów luz, gdzie na wywieszce cenowej uwidoczniono kraj pochodzenia „Polska/Turcja” oraz w tym samym polu widzenia podano nazwę kraju pochodzenia „Polska”, która była rzeczywistym krajem pochodzenia, zgodnie z oryginalną etykietą oraz

z dokumentami towarzyszącymi;

  -   partię winogron białych Italia luz, gdzie na wywieszce cenowej uwidoczniono kraj pochodzenia „Włochy” oraz „Grecja”, a zgodnie z oryginalną etykietą oraz z dokumentami towarzyszącymi rzeczywistym krajem pochodzenia były „Włochy”. Ponadto na wywieszce

 -   nie wskazano informacji dotyczącej klasy produktu, podczas gdy rzeczywistą klasą produktu była klasa jakości I;

 -  partię jabłek Ligol luz, gdzie na wywieszce cenowej uwidoczniono klasę jakości „I, II”,  podczas gdy zgodnie z oryginalną etykietą oraz z dokumentami towarzyszącymi rzeczywistą klasą produktu była klasa jakości I.

Nieprawidłowości zostały usunięte w toku kontroli.
Powyższe narusza art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 543/2011  
i skutkuje z art. 40 a ust. 1 pkt. 3 ww. ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu.

W związku z powyższym zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ww. ustawy
o organizacji rynków owoców i warzyw, zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

IV. Ocena prawidłowości oznakowania opakowań ziemniaków oraz w miejscu sprzedaży konsumentowi finalnemu.
Prawidłowość oznakowania ziemniaków sprawdzono w odniesieniu do przepisów:
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 304 z 22.11.2011 r., str. 18 z późn. zm.),
-    ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych
(Dz. U. 2019 r.  poz. 2178),
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 jw.,
-    rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. 2015 r., poz. 29 ze zm.),

Kontrolą objęto 6 partii ziemniaków oferowanych do sprzedaży luzem kwestionując 1 partię
u następującego przedsiębiorcy:
•    przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Goleniowie, gdzie stwierdzono, że w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu przy ziemniakach (mytych jadalnych luz) nie uwidoczniono informacji w zakresie nazwy albo imienia i nazwiska producenta, co narusza § 19 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ww. rozporządzenia w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych .
Powyższe nie odpowiada wymaganiom jakości handlowej określonym w art. 4 ust. 1 ww. ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych.

W związku z powyższym:
-    skierowano do przedsiębiorcy wystąpienie pokontrolne, a w odpowiedzi uzyskano informację, że nieprawidłowość została usunięta,
-    przeprowadzono postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej jw.
i odstąpiono od wymierzenia kary pieniężnej.

V.  Ocena fizyczna świeżych owoców i warzyw na zgodność z właściwą normą handlową oraz ocena fizyczna ziemniaków
W toku przeprowadzanych kontroli zbadano pod względem cech organoleptycznych na zgodność z właściwymi normami handlowymi SNH i ONH 39 partii świeżych owoców i warzyw, do jakości których nie wniesiono zastrzeżeń.
Kontrolą objęto: 20 partii świeżych owoców i warzyw objętych ogólną normą handlową i 19 partii świeżych owoców i warzyw objętych szczegółowymi normami handlowymi.
Ponadto przeprowadzono kalibrację 1 partii jabłek kalibrownicą do owoców, nie stwierdzając nieprawidłowości. Badane jabłka mieściły się w deklarowanych wielkościach.
Pod względem cech organoleptycznych zbadano również 6 partii ziemniaków.
W badanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Badania przeprowadzono na miejscu w jednostce kontrolowanego przedsiębiorcy.

VI.    Warunki przechowywania.
Wszystkie partie świeżych owoców i warzyw oraz ziemniaków objętych kontrolą uwzględniały zalecenia producentów oraz przepisy rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004 r., str. 1 z późn. zm.).

VII.    Zgłoszenie informacji o działalności w zakresie obrotu owocami i warzywami.
W oparciu o bazę danych o handlowcach Głównego Inspektora JHARS u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców sprawdzono czy kontrolowany zgłosił wojewódzkiemu inspektorowi JHARS odpowiednie informacje o działalności w zakresie obrotu owocami lub warzywami objętymi normami jakości handlowej. W badanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.

VIII.    Identyfikacja przedsiębiorcy.
Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o odpisy aktualne z rejestru przedsiębiorców Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

• wysłania 2 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców z wnioskami o usunięcie uchybień,
• wysłania 1 wystąpienia pokontrolnego do producenta  z wnioskiem o usunięcie uchybień,
• skierowania 1 informacji do WIJHARS,

Ponadto w związku z ustaleniami kontroli:
•    materiały z 1 kontroli zostaną skierowane do Komisji WIIH z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego, zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej;
•    wydano 2 decyzje z ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw oraz rynku chmielu,  wymierzające kary pieniężne na łączną wartość 1100,00 zł;
•    wydano 1 decyzję z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych o odstąpieniu od wymierzenia kary.

Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 36