Informacja z kontroli prawidłowości oznakowania detergentów

Realizując wytyczne Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ujęte w programie Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie w powyższym zakresie w II kwartałem 2019 r. przeprowadził 4 kontrole.

Kontrolą objęto niżej wymienionych przedsiębiorców, spośród których:

• 3 prowadziło sprzedaż detaliczną w sklepach wielkopowierzchniowych zlokalizowanych w Chojnie, Szczecinie i Koszalinie,
• 1 prowadził sprzedaż hurtową w hurtowni wielobranżowej Koszalinie.

Kontrolą objęto łącznie 11 niżej wymienionych partii detergentów oferowanych do sprzedaży przez kontrolowanych przedsiębiorców, tj.:

• 2 partie płynów do mycia naczyń,
• 1 partię płynu uniwersalnego,
• 2 partie płynów do mycia i odtłuszczania szyb,
• 2 partie płynów do mycia różnych powierzchni,
• 1 partię proszku do prania,  
• 1 partię płynu  czyszczącego,
• 2 partie tabletek do prania.

Nieprawidłowości stwierdzono u 2 przedsiębiorców. U pierwszego stwierdzono nieprawidłowości w oznakowaniu 3 partii detergentów oraz dystrybucję produktu w opakowaniu wprowadzonym do obrotu przez wprowadzającego te produkty w opakowaniach, który nie był wpisany do rejestru, u drugiego przedsiębiorcy stwierdzono w miejscu sprzedaży brak wymaganej przepisami informacji o opakowaniach i odpadach  opakowaniowych.

Ustalenia kontroli, w odniesieniu do poszczególnych punktów programu, przedstawiają się następująco:

1.    Prawidłowość dostarczania konsumentowi informacji o wyrobach.

Kontrolą w powyższym zakresie objęto 11 partii detergentów. Sprawdzenia oznakowania dokonano w oparciu o przepisy:

• rozporządzenia WE nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów (Dz. U. UE L z 8 kwietnia 2004 r., nr 104, str. 1) oraz rozporządzenia Komisji (WE) Nr 907/2006 z dnia 20 czerwca 2006 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie detergentów w celu dostosowania jego załączników III i VII,
• ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2018 r. poz. 143 ze zm.),
• rozporządzenia nr 1272/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006  (Dz. Urz. UE L 353 str. 1 z 31.12.2008 r. ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem CLP,
• ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2018 r., poz. 931 ze zm.), w związku z art. 11 ust. 5 rozporządzenia w sprawie detergentów,
• ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2335),
• rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 lipca 2009 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowania towarów paczkowanych (Dz. U. nr 122, poz. 1010).

Nieprawidłowości w powyższym zakresie stwierdzono u jednego przedsiębiorcy
w oznakowaniu 3 partii detergentów, tj. partii:

• płynu uniwersalnego,
• koncentratu do płukania tkanin,
• odtłuszczacza do szkła.

Zakwestionowano ww. wymienione detergenty, ponieważ w oznakowaniu nie zawierały informacji wymaganych art. 11 ust. 2 litera c) ww. rozporządzenia WE nr 648/2004, tj. nie podano informacji o adresie e-mailowym wprowadzających ww. detergenty do obrotu pomimo, że adresy e-mailowe dostępne były na stronach internetowych, a także dostępne były tam arkusze danych. Ponadto jedna partia ww. detergentu  (koncentrat do płukania tkanin) nie zawierała informacji o numerze telefonu, pod którym dostępne są ww. arkusze danych zgodnie z wymaganiami art. 9 ust. 3 ww. rozporządzenia. Po zakończeniu czynności kontrolnych do tut. Inspektoratu za pośrednictwem kontrolowanego przedsiębiorcy wpłynęło pismo od producenta (wprowadzającego do obrotu), który zakwestionował ustalenia kontroli dot. braku w oznakowaniach dwóch ww. partii detergentów (płynu uniwersalnego i odtłuszczacza do szkła). Dlatego do przedmiotowego producenta skierowano pismo wyjaśniające rodzaj i zakres nieprawidłowości. Natomiast do drugiego producenta (koncentrat do płukania tkanin) skierowano wystąpienie pokontrolne z wnioskami usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.Kontrolowany przedsiębiorca, u którego stwierdzono ww. nieprawidłowości wycofał zakwestionowane towary z obrotu handlowego w czasie kontroli, do czasu ich prawidłowego oznakowania.

Ponadto ustalono, że:

• pozostałe detergenty na opakowaniach jednostkowych w sposób trwały, za pomocą czytelnych, widocznych liter zawierały informacje zgodne z art. 11 ust. 2 rozporządzeniu (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów,
• na opakowaniach sprawdzanych detergentów wskazano zawartości składników, w tym procent wagowy, ostrzeżenia i sposoby użycia,
• w składzie wskazano m.in. kompozycje zapachowe, zgodnie z wymaganiami ww. rozporządzenia,
• w jednym ze sprawdzanych detergentów producent dodał środki konserwujące, które były wymienione w wykazie do ww. rozporządzenia a nazewnictwo ich zgodne było z nazwami substancji przyjętych w Międzynarodowym Nazewnictwie Składników Kosmetycznych (INCI),
• oznakowanie opakowań detergentów (zawartość składników, instrukcje użycia, specjalne środki ostrożności) w zakresie informacji określonych w art. 11 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia w sprawie detergentów było sporządzone w języku polskim - zgodnie jest z  wymaganiami art. 7a ust. 1 ww. ustawy o języku polskim, w związku z art. 11 ust. 5 ww. rozporządzenia.  

Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono

Kontrolowane detergenty sprawdzono również pod kątem przestrzegania przepisów ww. ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych oraz ww. rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowania towarów paczkowanych. Detergenty wytypowane do kontroli były oznaczone znakiem „e” zgodnie z wymaganiami art. 16 ust. 2 i 4 ww. ustawy o towarach paczkowanych, a wysokość cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej tych detergentów była zgodna z § 2 ust. 3 ww. rozporządzenia.

Spośród 11 partii objętych kontrolą detergentów, 5 partii zostało sklasyfikowanych i oznakowanych przez producentów jako mieszaniny chemiczne stwarzające zagrożenie zgodnie z rozporządzeniem nr 1272/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 str. 1 z 31.12.2008 r. ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem CLP.
W związku  z powyższym sprawdzono prawidłowość oznakowania opakowań tych detergentów (będących mieszaninami chemicznymi stwarzających zagrożenie) w oparciu
o przepisy tytułu III i IV ww. rozporządzenia CLP.
Opakowania wszystkich 5 partii produktów były oznakowane piktogramami wskazującymi rodzaj zagrożenia, hasłami ostrzegawczymi, zwrotami H wskazującymi rodzaj zagrożenia, zwrotami P wskazującymi środki ostrożności.
Oznakowania przedmiotowych mieszanin zgodne były z art. 17 ww. rozporządzenia CLP
w tym:

• posiadały identyfikator produktu określony w art. 18,
• posiadały piktogram określający rodzaj zagrożenia określony w art. 19,
• posiadały hasło ostrzegawcze – zgodnie z art. 20,
• posiadały zwroty H wskazujące rodzaj zagrożenia – zgodnie z art. 21,
• posiadały odpowiednie zwroty P wskazujące środki ostrożności – zgodnie z art. 22.

Zgodnie z art. 35 ust. 2 ww. rozporządzenia CLP:

• opakowania 2 partii (kapsułki do prania) były wyposażone w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci – zgodnie z art. 35 ust. 2 ww. rozporządzenia CLP. Natomiast pozostałe 3 partie nie podlegały obowiązkowi wyposażenia w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci,
• opakowania ww. 5 partii detergentów nie miały kształtu, ani nie były zaprojektowane w sposób, który stwarza prawdopodobieństwo przyciągnięcia uwagi dzieci, wzbudzenia ich ciekawości lub wprowadzenia w błąd konsumentów, jak również nie wyglądały ani były zaprojektowane w sposób podobny do opakowań środków spożywczych, pasz dla zwierząt lub produktów leczniczych lub kosmetycznych, co mogłoby wprowadzić w błąd konsumentów.

1.1.    Kapsułki do prania i zmywarek

Sprawdzeniem w zakresie przestrzegania wymogów określonych w punkcie 3.3 załącznika II do ww. rozporządzenia nr 1272/2008 zwanego rozporządzeniem CLP, objęto 2 partie kapsułek do prania. Opakowania zewnętrzne kapsułek do prania spełniało wymogi określone w sekcji 3.3.2 załącznika II do ww. rozporządzenia, tj.:

• były nieprzejrzyste,
• posiadały zwrot P102 określający środki ostrożności: „Chronić przed dziećmi”,
• nadawały się do wielokrotnego zamykania i stanowiły oddzielny pojemnik z tworzywa sztucznego,
• wyposażone były w zamknięcie uniemożliwiające małym dzieciom otwarcie opakowania wymagając skoordynowanego działania dwóch rąk z użyciem siły utrudniającej małym dzieciom otwarcie opakowania.

2.    Przestrzeganie obowiązku informowania konsumentów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych produktów

Powyższe zagadnienie sprawdzono u wszystkich skontrolowanych przedsiębiorców. Nieprawidłowości stwierdzono u dwóch przedsiębiorców, a dotyczyły:
a)    u pierwszego przedsiębiorcy - dystrybucję produktów w opakowaniach wprowadzanych do obrotu przez wprowadzającego te produkty w opakowaniach, który nie był wpisany do rejestru.
Na stronie https://bdo.mos.gov.pl (baza danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami) stwierdzono, że producent odtłuszczacza do szkła jako wprowadzający ww. produkt w opakowaniach nie dokonał wpisu do ww. rejestru, co niezgodne było z wymaganiami art. 41 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 542). Producent przedmiotowego detergentu za pośrednictwem kontrolowanego przedsiębiorcy poinformował, iż złożył stosowny wniosek do Urzędu Marszałkowskiego o wpisanie go do rejestru BDO;
b)    u drugiego przedsiębiorcy - nieprzestrzeganie obowiązku przekazywania użytkownikom produktów w opakowaniach informacji o dostępnych systemach zwrotu, zbierania i odzysku w tym recyklingu odpadów opakowaniowych, właściwym postępowaniu z odpadami opakowaniowymi oraz znaczeniu oznaczeń stosowanych na opakowaniach – co najmniej przez wywieszenie informacji w miejscu sprzedaży, co niezgodne było z wymaganiami art. 42 ww. ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. W trakcie trwania kontroli przedsiębiorca usunął stwierdzoną nieprawidłowość.
Na podstawie art. 56 ww. ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wobec obu ww. przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowanie administracyjne w celu nałożenia kary pieniężnej.

Zgodnie z wymogiem art. 40a ww. ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, sprawdzono czy przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu, w której były oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce pobierają opłatę recyklingową od nabywającego lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego.
Ustalono, że:

• sprzedaż lekkich toreb do 50 mikrometrów na zakupy z tworzywa sztucznego prowadzona była tylko u jednego przedsiębiorcy prowadzącego placówkę detaliczną i zgodnie z art. 40a ww. ustawy. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w cenie sprzedaży torby na zakupy była wliczona opłata recyklingowa,
• dwaj przedsiębiorcy prowadzący działalność w dyskoncie oraz hipermarkecie (sklepie wielkopowierzchniowym) sprzedawali reklamówki na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości powyżej 50 mikrometrów – nie podlegające opłacie recyklingowej. Niemniej u jednego z tych przedsiębiorców stwierdzono, że informował konsumentów, iż zakupują „torby biodegradalne” podczas, gdy jak ustalono były to klasyczne torby z tworzywa sztucznego o grubości ponad 50 mikrometrów. Przedsiębiorca wyjaśnił, iż wcześniej takie torby sprzedawał i po zmianie dostawcy przez niedopatrzenie nie usunął ww. informacji. W trakcie trwania kontroli przedsiębiorca usunął stwierdzoną niezgodność,
• czwarty kontrolowany przedsiebiorca nie oferował do sprzedaży żadnych reklamówek z tworzywa sztucznego.

Przedsiębiorcom, którzy nie prowadzili sprzedaży lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości do 50 mikrometrów, przekazano informację o obowiązkach wynikających z art. 40a ww. ustawy oraz wskazano, że jest to sankcjonowane karami pieniężnymi w wysokości od 500 zł do 20000 zł.

3.    Przestrzeganie okresów trwałości – przydatności do użycia.

Kontrolą przestrzegania terminów trwałości – przydatności do użycia objęto wszystkie
11 partii detergentów. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

4.    Wykorzystanie ustaleń

Materiały z przeprowadzonych kontroli były podstawą do:

• skierowania 1 wystąpienia pokontrolnego do producenta,
• skierowania jednego pisma do producenta,

oraz wobec dwóch przedsiębiorców będą podstawą do wszczęcia postępowania administracyjnego w celu wymierzenia kary pieniężnej za niewykonanie obowiązków, o których mowa w art. 41 i art. 42 ustawy o gospodarce opakowaniami  i odpadami opakowaniowymi,

Beata Manios - rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 0-91 4225239 wew. 36