Informacja o jakości handlowej jaj spożywczych oferowanych w opakowaniach IV kw. 2018

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie wraz z Delegaturą w Koszalinie przeprowadził łącznie na terenie województwa zachodniopomorskiego 10 kontroliu 9 przedsiębiorców w zakresie jakości handlowej jaj spożywczych oferowanych w opakowaniach, zgodnie z wytycznymi Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Kontrole u przedsiębiorców podjęto na podstawie 3 ust. 1, 2, 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt
(Dz. Urz. UE L 165 z 30.4.2004, s. 1 z późn. zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2164 ze zm.), w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1930 z późn. zm.).

Kontrole przeprowadzono na podstawie własnego rozeznania.

Sklepy sieci handlowych:

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie w Gryfinie, [KONTROLA URZĘDOWA],
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w markecie w Szczecinie, [KONTROLA URZĘDOWA],
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie w Wolinie, [KONTROLA URZĘDOWA],
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w supermarkecie, Bezrzecze oraz w supermarkecie w Koszalinie, [KONTROLE URZĘDOWE],
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie w Gryficach, [KONTROLA URZĘDOWA],
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie spożywczo-przemysłowym w Mielnie, [KONTROLA URZĘDOWA];

Pozostałe sklepy:

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność w sklepie spożywczo-rolnym w Szczecinie, [KONTROLA URZĘDOWA],
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie spożywczym w Postominie [KONTROLA URZĘDOWA],
• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w sklepie spożywczo-przemysłowym w Jarosławcu, [KONTROLA URZĘDOWA].

Ogółem zbadano 31 partii jaj spożywczych o wartości 3853,00 zł w tym:

• 30 partii jaj kurzych o wartości 3798,00 zł;
• 1 partię jaj przepiórczych o wartości 55,00 zł.

Sklepy sieci handlowych – zbadano 27 partii jaj spożywczych o wartości 3287,00 zł z czego zakwestionowano 1 partię o wartości 20,00 zł. Pozostałe sklepy – zbadano 4 partie o wartości 566,00 zł z czego zakwestionowano 1 partię o wartości 60,00 zł. W układzie tematycznym wyniki kontroli przedstawiały się następująco:

1. Prawidłowość zadeklarowanej w oznakowaniu klasy wagowej jaj kurzych

Prawidłowość klasyfikacji jaj według masy sprawdzono w odniesieniu do wymagań art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 589/2008 z dnia 23 czerwca 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie norm handlowych w odniesieniu do jaj (Dz. Urz. UE L Nr 163 z 24.06.2008 str. 6 z późn. zm.) oraz w stosunku do deklaracji producenta zamieszczonej w oznakowaniu produktów w 8 placówkach. Oceną objęto 11 partii jaj kurzych w opakowaniach klasy wagowej (L, M) o łącznej wartości 1266,00 zł. W badanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.

2. Prawidłowość oznakowania jaj kurzych

Prawidłowość oznakowania jaj kurzych sprawdzono w świetle następujących przepisów:

• art. 78 ust. 1 i 2 oraz części VI załącznika VII do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001, (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 20.12.2013 str. 671 z późn. zm.),
• ww. rozporządzenia nr 589/2008,
• art. 16 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L Nr 31 z 01.02.2002 str. 1 z późn. zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 304 z 22.01.2011 str. 18 z późn. zm.)
• ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2018r., poz. 1541 z późn. zm.),
• ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. 2015r. poz. 29 z późn. zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 853/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L Nr 139 z 30.04.2004 str. 55 z późn. zm.)

Ocenie prawidłowości oznakowania poddano 30 partii jaj spożywczych kurzych o wartości 3798,00 zł. Nieprawidłowości nie stwierdzono. W trakcie kontroli u przedsiębiorców nie stwierdzono jaj ekologicznych oraz jaj z deklaracją w zakresie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych.

2.1. Oznakowanie jaj kurzych zamieszczone na skorupie

Badaniem objęto 30 partii jaj spożywczych o wartości 3798,00 zł. W 1 przypadku zakwestionowano badaną partię: 100 jaj z chowu klatkowego, klasa jakości A, klasa wagowa M, zapakowanych przez przedsiębiorcę (partia w ilości 10 opakowań pakowanych po 10 sztuk o wartości 60,00 zł) wprowadzana do obrotu przez przedsiębiorcę, prowadzącego działalność gospodarczą w sklepie spożywczym w Postominie. Poddane ocenie jaja spożywcze kwestionowano ze względu na:

• brak kodu producenta na skorupie jaj – na 19 spośród 100 jaj wchodzących w skład badanej partii w żaden sposób nie umieszczono kodu producenta, składającego się z numeru oznaczenia sposobu utrzymania kur nieśnych, kodu państwa członkowskiego i weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego, co naruszało przepisy części VI pkt III.1 załącznika VII do ww. rozporządzenia nr 1308/2013, art. 9 ust. 1 ww. rozporządzenia nr 589/2008 i § 16 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

Powyższe nie spełnia wymagań art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Wobec powyższego:

 - przesłano wystąpienie pokontrolne do ww. przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień, a w odpowiedzi przedsiębiorca poinformował,
że stwierdzone uchybienia zostały usunięte poprzez zwrot całej partii jaj do producenta,

 - skierowano wystąpienie pokontrolne do producenta z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Do chwili obecnej nie uzyskano odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne, pomimo wysłanego ponaglenia,

 - skierowano informację do właściwego terytorialnie WIJHARS,

 - zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

2.2. Oznakowanie opakowań jednostkowych jaj kurzych

Oceniono oznakowanie opakowań jednostkowych 30 partii jaj kurzych o wartości 3798,00 zł w szczególności zwracając uwagę na elementy oznakowania wymagane przepisem art. 12 ww. rozporządzenia nr 589/2008, tj.: czy na opakowaniach znajdowały się informacje o klasie jakości, kodzie zakładu pakowania, klasie wagowej, dacie minimalnej trwałości, warunkach przechowywania, metodzie chowu. Zakwestionowano 2 partie jaj kurzych wartości 80,00 zł.

Nieprawidłowości stwierdzono u dwóch niżej wymieni onych przedsiębiorców, tj.:

• Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w supermarkecie w Koszalinie, gdzie zakwestionowano: 5 opakowań świeżych jaj, klasa jakości A, klasa wagowa M (partia w ilości 5 opakowań pakowanych po 6 sztuk o wartości 20,00 zł), ponieważ w oznakowaniu ww. partii jaj podano na opakowaniu niepełną nazwę zakładu pakowania jaj (brak formy prawnej oraz imion i nazwisk).
• Powyższe stanowi naruszenie art. 9 ust. 1 lit. h) ww. rozporządzenia nr 1169/2011.

Powyższe nie spełnia wymagań określonych art. 4 ust.1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Wobec powyższego:

 - przesłano wystąpienie pokontrolne do ww. przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. Do chwili obecnej nie uzyskano odpowiedzi, pomimo wysłanego ponaglenia;

 - skierowano wystąpienie pokontrolne do producenta z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W odpowiedzi producent poinformował,
że deklaruje wykonanie poprawnego projektu etykiety oraz, że opakowania z nowymi etykietami zostaną wydane do produkcji po wykorzystaniu zapasu magazynowego. Ponadto, że osoby pracujące przy akceptacji etykiet zostały poinformowane, aby zwróciły jeszcze większą uwagę na wszystkie informacje, które powinny znaleźć się na opakowaniach jaj;

- skierowano informację do właściwego terytorialnie WIJHARS;

 - zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

• Przedsiębiorca, prowadząca działalność gospodarczą w sklepie spożywczym w Postominie, gdzie zakwestionowano: 10 opakowań jaj z chowu klatkowego, klasa jakości A, klasa wagowa M, zapakowanych przez przedsiębiorcę (partia w ilości 10 opakowań pakowana po 10 sztuk o wartości 60,00 zł) ze względu na:

 - brak na zewnętrznej lub wewnętrznej powierzchni opakowania objaśnienia znaczenia kodu producenta umieszczonego na skorupie jaja co stanowi naruszenie art. 12 ust. 2 ww. rozporządzenia nr 589/2008 ;

 - umieszczenia sformułowania określającego datę minimalnej trwałości „najlepiej spożyć do”, a powinno być „najlepiej spożyć przed” co narusza art. 9 ust. 1 lit. f), ww. rozporządzenia nr 1169/2011, w związku z załącznikiem X ww. rozporządzenia.

Powyższe nie spełnia wymagań określonych w art. 4 ust.1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Wobec powyższego:

 - przesłano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień. W odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że stwierdzone uchybienia zostały usunięte poprzez zwrot całej partii jaj do producenta;

 - skierowano wystąpienie pokontrolne do producenta z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Do chwili obecnej nie otrzymano odpowiedzi na wystąpienie pokontrolne pomimo wysłanego ponaglenia;

 - skierowano informację do właściwego terytorialnie WIJHARS. Otrzymano informację od WIJHARS w Szczecinie, że zlecono kontrolę u ww. producenta w wyniku której ustalono, że zakład jest zamknięty i informacja zostanie wykorzystana w ramach planowania kontroli na rynku krajowym w przyszłym roku tj. 2019;

 - zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

2.3. Weryfikacja prawdziwości dobrowolnych deklaracji dotyczących jaj kurzych

Nie kontrolowano oznakowania dobrowolnymi deklaracjami dotyczącymi jaj spożywczych kurzych, albowiem w toku kontroli nie stwierdzono oznakowania dobrowolnymi deklaracjami jaj oraz dotyczących użycia specjalnych pasz czy też pochodzenia jaj od wybranej rasy kur bądź poddaniu jaj/niosek specjalnym badaniom.

3. Ocena prawidłowości oznakowania jaj innych niż kurzych

Badaniem objęto 1 partię jaj przepiórczych, (partia w ilości 11 opakowań pakowana po 12 sztuk o wartości 55,00 zł). Ocenę oznakowania przeprowadzono zgodnie z przepisami:

• art. 16 ww. rozporządzenia nr 178/2002,
• ww. rozporządzenia nr 1169/2011,
• art. 48 ust 2 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
• ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

W badanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.

4. Ocena przestrzegania obowiązku monitorowania (śledzenie) przemieszczania się żywności.

Celem identyfikowalności jaj kurzych, zgodnie z wymogami art. 18 ww. rozporządzenia nr 178/2002 i art. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 931/2011 z dnia
19 września 2011 r. w sprawie wymogów dotyczących możliwości śledzenia ustanowionych rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L Nr 242 z 20.09.2011 str. 2), sprawdzono pokrycie dowodowe na produkty objęte kontrolą. Informacje dotyczące identyfikacji dostawców badanych produktów, wymagane na podstawie ww. przepisów uzyskano na podstawie okazanych dokumentów dostaw.

Zagadnienie sprawdzono we wszystkich 31 badanych partiach o wartości 3853,00 zł.

5. Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości

Sprawdzono przestrzeganie dat minimalnej trwałości jaj spożywczych oferowanych do sprzedaży w stosunku do podanych przez producentów oraz na podstawie okazanych dokumentów dostaw u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców. Badaniem objęto 31 partii jaj spożywczych o wartości 3853,00 zł, nie stwierdzając
w badanym zakresie nieprawidłowości.

6. Przestrzeganie warunków przechowywania jaj

Sprawdzono przestrzeganie warunków przechowywania jaj (uwzględniając pkt 7 preambuły i art. 2 ust. 3 ww. rozporządzenia nr 589/2008, a także sekcję X załącznika III do
ww. rozporządzenia nr 853/2004), u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców. Badaniem objęto 31 partii jaj spożywczych o wartości 3853,00 zł, nie stwierdzając
w badanym zakresie nieprawidłowości.

7. Identyfikacja przedsiębiorcy

W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r., poz. 646 z późn. zm.). Identyfikacji kontrolowanych przedsiębiorców dokonano w oparciu o wpis do Informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

8. Inne zagadnienia

• Sprawdzono przestrzegania postanowień art. 59 ust. 4 i 5 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Pracownicy bezpośrednio stykający się z żywnością posiadali aktualne orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych.
• Rzetelność obsługi sprawdzono u 6 przedsiębiorców poprzez dokonanie zakupu kontrolnego, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości.

Materiały z przeprowadzonych kontroli stanowią podstawę do:

• wysłania 2 wystąpień pokontrolnych do przedsiębiorców z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych uchybień;
• wysłania 2 wystąpień pokontrolnych do producentów z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości;
• przesłania 2 informacji do właściwych terytorialnie WIJHARS;

Ponadto w związku z ustaleniami kontroli wobec 2 przedsiębiorców zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne w zakresie wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 4 ust.1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie

Tel. 0-91 4225239 wew. 36