Informacja o wynikach kontroli jakości handlowej produktów oznaczonych dobrowolnymi informacjami typu: "wyprodukowany z pszenicy durum", "100% (np. soku, mięsa)", "domowy", "naturalny", "bez konserwantów", "bez barwników", "wolny od GMO", "bez laktozy", "bez glutenu"

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego 10 kontroli u 10 przedsiębiorców w 10 placówkach w zakresie jakości handlowej produktów oznaczonych dobrowolnymi informacjami typu: „wyprodukowany z pszenicy durum”, „100% (np. soku, mięsa)”, „domowy”, „naturalny”, „bez konserwantów”, „bez barwników”, „wolny od GMO”, „bez laktozy”, „bez glutenu”, zgodnie z wytycznymi Prezesa UOKiK.

Kontrole przeprowadzono na podstawie własnego rozeznania w następujących placówkach:

Sklepy sieci handlowych:

• sklep w Nowogardzie (Kontrola na Zawiadomienie);
• hipermarket w Szczecinie (Kontrola Urzędowa);
• sklep w Maszewie (Kontrola Urzędowa);
• market w Szczecinie (Kontrola na Zawiadomienie);
• sklep w Ustroniu Morskim (Kontrola Urzędowa);
• sklep w Świdwinie (Kontrola Urzędowa).

Pozostałe placówki:

• sklep w Szczecinie (Kontrola Urzędowa);
• sklep w Szczecinie (Kontrola Urzędowa);
• sklep w Koszalinie (Kontrola Urzędowa);
• sklep w Koszalinie (Kontrola Urzędowa).

Ogółem skontrolowano 52 partie produktów o wartości 1685 zł, z czego zakwestionowano 2 partie o wartości 38 zł.

Kontrolą objęto produkty w następujących grupach towarowych:

• przetwory mięsne – 4 partie o wartości 146 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• przetwory mleczne – 13 partii o wartości 347 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• przetwory zbożowe – 2 partie o wartości 45 zł, z czego zakwestionowano 1 partię o wartości 22 zł;
• przetwory owocowowarzywne – 11 partii o wartości 506 zł, z czego zakwestionowano 1 partię o wartości 16 zł;
• napoje bezalkoholowe (w tym soki)– 2 partie o wartości 174 zł, nie kwestionując zbadanych partii;
• inne – 20 partii o wartości 467 zł, nie kwestionując zbadanych partii tj.:

(chleb wegański, galaretka o smaku cytrynowym, chrupki gryczane bezglutenowe, musztarda stołowa łagodna, sos tatarski, musztarda kremska, musztarda sarepska, gulasz węgierski, zupa ogórkowa z mięsem wieprzowym, zupa pomidorowa z mięsem wieprzowym, spaghetti Carbonara, zupa błyskawiczna pomidorowa, sos do makaronu z pieczarkami, musztarda sarepska, sos spaghetti pomidorowy z oregano, galaretki w czekoladzie mieszanka krakowska, herbatniki paluszki z karmelem w czekoladzie, zupa grochowa produkt sterylizowany, zupa krupnik z mięsem wieprzowym produkt sterylizowany, zupa żurek).

Prawidłowość oznakowania produktów

Oceniono prawidłowość oznakowania (etykietowania) i prezentacji produktów w zakresie dobrowolnego oznakowania informacjami typu „wiejski”, „domowy”, „tradycyjny”, „naturalny”, „babuni”, „bez laktozy”, „bez glutenu”, „bez konserwantów”, „bez barwników”, „bez GMO” oraz pozostałych elementów oznakowania, w tym komunikatów o charakterze oświadczeń żywieniowych.

Powyższe zagadnienie oceniono w oparciu o przepisy prawa żywnościowego:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 s. 18 z późn. zm.);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 s. 1 z późn. zm.) art.16;
• ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2017r., poz. 2212 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolnospożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. Nr 83, poz. 772);
• rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz.Urz. UE L404 z 30.12.2006 s.9 z późn. zm.);
• rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 828/2014 z dnia 30 lipca 2014r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat nieobecności lub zmniejszonej zawartości glutenu w żywności (Dz.Urz. UE L 228 z 31.07.2014 s. 5);
• rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz. Urz. UE L 268 z 18.10.2003 s. 1 z późn. zm.);
• rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz.29 z późn. zm.)
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, s. 671 z późn. zm.);
• ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1161 z późn. zm.),
• rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 lipca 2009r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowań towarów paczkowanych (Dz. U. nr 122, poz. 1010).
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 853/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L Nr 139 z 30.04.2004 str. 55 z późn. zm.);
• ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2018r. poz. 1541).

Badaniem objęto 50 partii produktów o wartości 1 647 zł, w tym 1 partię produktu (kiełbasa wiejska tradycyjna) oferowanego do sprzedaży „luzem” bez opakowania o wartości 64 zł. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

Ponadto w trakcie kontroli sprawdzono 30 partii produktów o łącznej wartości 1023 zł posiadających zadeklarowane w oznakowaniu substancje dodatkowe. Sprawdzono ich stosowanie w danej grupie produktów na warunkach określonych w przepisach:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L Nr 354 z dnia 31.12.2008 r., s.16 ze zm.),
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków spożywczych aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz.Urz. UE L 354 z dnia 31.12.2008 r., s. 34 ze zm.).

Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono.

Weryfikacja dobrowolnego oznakowania informacjami na temat żywności na podstawie badań laboratoryjnych

Badania jakościowe produktów oznaczonych dobrowolnymi informacjami przeprowadzono w Laboratorium UOKiK w Warszawie, dokonując sprawdzenia zgodności cech organoleptycznych, fizycznych i chemicznych z obowiązującymi przepisami oraz deklaracjami producentów na opakowaniu.

Ogółem zbadano 10 partii produktów o wartości 453 zł, w poszczególnych grupach towarowych:

• przetwory mleczne – 3 partie o wartości 86zł;
• przetwory owocowowarzywne – 3 partie o wartości 234zł;
• inne (musztarda kremska, gulasz węgierski, chrupki gryczane bezglutenowe musztarda stołowa łagodna) – 4 partie o wartości 133zł,

nie stwierdzając nieprawidłowości.

Przeprowadzono również badania w kierunku obecności substancji konserwujących, słodzących, zagęszczających, barwników oraz poziomu zawartości laktozy nie stwierdzając nieprawidłowości. Ponadto zweryfikowano deklarację w odniesieniu do glutenu w produkcie bezglutenowym nie stwierdzając jego obecności.

Sprawdzenie ilości rzeczywistej produktu

Mając na uwadze przepisy ustawy z dnia 07 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1161 z późn. zm.) w trakcie badań laboratoryjnych sprawdzono zgodność zawartości masy netto deklarowanej przez producentów w oznakowaniu opakowań jednostkowych z rzeczywistą.

W powyższym zakresie badaniem objęto 10 partii produktów w ilości 29 opakowań jednostkowych, nie stwierdzając nieprawidłowości w badanym zakresie.

Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia oraz warunków przechowywania

Przestrzeganie dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia produktów oferowanych do sprzedaży sprawdzono u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców.

Badaniem objęto 52 partie produktów o wartości 1685 zł, z czego zakwestionowano 2 partie o wartości 38 zł u 1 przedsiębiorcy:

w sklepie w Koszalinie, gdzie stwierdzono produkty po upływie daty minimalnej trwałości tj.:

• 4 opakowania ryżowych płatków błyskawicznych a`500g z oznaczeniem: „bez glutenu” - 2 dni po upływie daty minimalnej trwałości,
• 2 opakowania mieszanki owoców suszonych jagodowych a`150g z oznaczeniem: „bez konserwantów” - 2 dni po upływie daty minimalnej trwałości.

Powyższe stanowi naruszenie art. 52 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2018 r. poz. 1541). W trakcie kontroli ww. produkty zostały wycofane z obrotu i zagospodarowane we własnym zakresie.

Wobec powyższego:

• osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym kredytowanym w wysokości 100 zł, za wykroczenie z art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia jw.,
• skierowano pismo do właściwego terytorialnie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.

Warunki i sposób przechowywania produktów oznaczonych dobrowolnymi informacjami sprawdzono uwzględniając zalecenia producentów i przepisy rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L.139 z 30.4.2004 str. 1 z późn. zm.)

Badaniem objęto 50 partii produktów o wartości 1647 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości.

Sprawdzono również stan opakowań produktów w opakowaniach jednostkowych, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości. Badaniem objęto 49 partii produktów w opakowaniach jednostkowych o wartości 1583 zł.

Identyfikowalność towarów

U wszystkich przedsiębiorców sprawdzono przestrzeganie przepisu art. 18 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L. 31 z 1.2.2002 s. 1 ze zm.) oraz art. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 931/2011 z dnia 19 września 2011r. w sprawie wymogów dotyczących możliwości śledzenia ustanowionych rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 242 z 20.9.2011 s.2). Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

Identyfikacja przedsiębiorcy.

W trakcie przeprowadzonych kontroli u 6 przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy w oparciu o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (CIKRS) oraz u 4 przedsiębiorców w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

Inne zagadnienia

Zakup kontrolny.
Rzetelność obsługi sprawdzono u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców poprzez dokonanie zakupu kontrolnego, nie stwierdzając w badanym zakresie nieprawidłowości.

Przestrzeganie przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Sprawdzono przestrzeganie postanowienia art. 59 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2018 r., poz. 1541) w zakresie dotyczącym przechowywania i udostępniania na żądanie organów urzędowej kontroli żywności orzeczeń lekarskich wydawanych osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością.
Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy przechowywali aktualne orzeczenia lekarskie osób bezpośrednio stykających się z żywnością.

Przestrzeganie przepisów Prawo o miarach.
U jednego przedsiębiorcy w sklepie w Szczecinie, stwierdzono w użytkowaniu wagi z nieaktualnymi pierwotnymi cechami legalizacji.
Wobec powyższego osobę odpowiedzialną ukarano mandatem karnym kredytowanym w wysokości 200 zł. W trakcie kontroli wagi wycofano z użytkowania.

Prawidłowość uwidaczniania cen towarów.
Powyższe zagadnienie sprawdzono u 2 przedsiębiorców podczas kontroli na zawiadomienie i u 2 stwierdzono nieprawidłowości w zakresie uwidaczniania cen tj.:

• w sklepie w Nowogardzie, gdzie zostało wszczęte postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej;
• w markecie w Szczecinie, gdzie wydano decyzję administracyjną nakładającą karę pieniężną w wysokości 800,00zł.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

• przesłania 1 informacji do właściwego terytorialnie PPIS,
• ukarania 1 osoby mandatem karnym kredytowanym w wysokości 100 zł za wykroczenie z art. 100 ust.1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Beata Manios - rzecznik Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 91 4225239 wew. 36