Informacja o wynikach kontroli prawidłowości obrotu akumulatorami samochodowymi i bateriami

Realizując wytyczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie wraz z Delegaturą w Koszalinie przeprowadził w podanym wyżej zakresie 10 kontroli, w  tym 4 w placówkach detalicznych, 4 w placówkach hurtowych oraz 2 w placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną i świadczących usługi w zakresie wymiany zużytych baterii i akumulatorów.

Sprawdzeniem w zakresie oznakowania baterii i akumulatorów oraz prawidłowości obrotu tymi wyrobami objęto 63 partie towarów o wartości 70614,46 zł tj.:

• 26 partii baterii jednorazowych przenośnych wartości 4700,18 zł,
• 4 partie akumulatorów przenośnych wartości 1345,50 zł,
• 7 partii towarów (telefonów i latarek) z zamontowanymi ogniwami wartości 6909,78 zł,
• 4 partie ogniw guzikowych wartości 995,00 zł,
• 22 partie akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych wartości 56664,00 zł.

W odniesieniu do poszczególnych punktów programu, ustalenia kontroli przedstawiają się następująco:

1. Prawidłowość oznaczenia oferowanych do sprzedaży baterii i akumulatorów

W trakcie kontroli sprawdzono prawidłowość oznaczenia wszystkich 63 badanych partii baterii i akumulatorów oferowanych do sprzedaży zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz.666).

W wyniku kontroli stwierdzono, że;

• wszystkie kontrolowane baterie i akumulatory posiadały w oznaczeniu symbol selektywnego zbierania, którego wzór jest określony w załączniku nr 3 do ww. ustawy o bateriach i akumulatorach, zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach,
• akumulatory samochodowe kwasowo-ołowiowe posiadały w oznaczeniu symbol chemiczny Pb (zawierały powyżej 0,004% wagowo ołowiu) zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 4 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach, zgodnie z art. 9 ust. 2 pkt 1 litera b,
• akumulatory samochodowe kwasowo-ołowiowe posiadały dołączoną informację o warunkach i trybie zwrotu oraz zorganizowanych dla nich punktach zbierania, zgodnie z art. 31 ust. 3  ww. ustawy o bateriach i akumulatorach.

Objęte sprawdzeniem ww. baterie i akumulatory nie były oznakowane znakiem zgodności CE.

2. Prawidłowość oznaczenia oferowanych do sprzedaży przenośnych baterii i akumulatorów oraz baterii i akumulatorów samochodowych wprowadzonych do obrotu po 31 maja 2012 r.

Sprawdzono prawidłowość oznaczeń 26 partii akumulatorów samochodowych i akumulatorów przenośnych oferowanych do sprzedaży o wartości 58009,50 zł, wprowadzonych do obrotu po 31 maja 2012 r.

W toku kontroli ustalono, że wszystkie badane akumulatory posiadały oznaczenie zawierające informacje o pojemności znamionowej oraz zdolności rozruchu - zgodnie z art. 9 ust. 4 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach. Etykiety umieszczone na akumulatorach z wyżej wymienionymi informacjami posiadały wymagane rozmiary. Powyższe spełniało wymagania załącznika nr III oraz załącznika nr IV do rozporządzenia Komisji (UE) nr 1103/2010 z dnia 29 listopada 2010 r. ustalającym, na mocy dyrektywy 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, przepisy dotyczące znakowania baterii i akumulatorów przenośnych, wtórnych (ładowalnych) oraz samochodowych informacjami o ich pojemności (Dz. Urz. WE L 313 z 30.11.2010, str. 3-7).

3.  Prawidłowość zaprojektowania i oznakowania sprzętu

U dwóch przedsiębiorców stwierdzono obrót sprzętem elektrycznym lub elektronicznym zasilanym bateriami lub akumulatorami.

Do sprawdzenia prawidłowości zaprojektowania sprzętu w zakresie rodzaju zamontowanych baterii lub akumulatorów oraz bezpiecznego ich usunięcia wytypowano 7 partii niżej wymienionych towarów:

• telefon komórkowy Samsung Keystone 2 GT-E1200 z akumulatorem 800 mAh,
• telefon komórkowy Winner WG1 z akumulatorem Li-Pol 3,7 V 1000 mAh,
• latarkę 88-2High-Tech Ultra-Glow lite P Led z bateriami 3xR3,
• latarkę 3017a z bateriami 3xR3,
• latarkę Bailong LED z bateriami 3xR3,
• latarkę na głowę 12 LED z bateriami 3xR3,
• latarkę Bailong Aluminium z bateriami 3xR20.

W wyniku sprawdzenia ustalono, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach w ww. sprzęcie możliwie było łatwe usunięcie z niego zużytych akumulatorów lub baterii.

4. Prawidłowość i legalność wykonywania działalności

4.1. Legalność prowadzonej działalności

Jeden z kontrolowanych przedsiębiorców zgłosił prowadzona działalność do Krajowego Rejestru Sądowego. Pozostali przedsiębiorcy zgłosili prowadzoną działalność do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.  Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.

4.2. Prawidłowość wykonywania działalności

a) Sprzedawca detaliczny

W toku kontroli ustalono, że stosownie do art. 48 ustawy o bateriach
i akumulatorach,  przedsiębiorca - sprzedawca detaliczny baterii przenośnych lub akumulatorów przenośnych którego powierzchnia sprzedaży przekraczała 25 m2:

• przyjmował selektywnie zebrane zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne od użytkownika końcowego przez udostępnienie pojemnika na zużyte baterie przenośne i  zużyte akumulatory przenośne, bez żądania zapłaty za ich przyjęcie,
• przekazywał zebrane, zużyte baterie i zużyte akumulatory sprzedawcy hurtowemu lub zbierającemu zużyte baterie lub zużyte akumulatory.

Sprzedawcy detaliczni oferujący akumulatory samochodowe kwasowo-ołowiowe przyjmowali zużyte akumulatory samochodowe kwasowo-ołowiowe od użytkownika końcowego,  zgodnie z art. 53 ust. 1 ww. ustawy.

Dwaj przedsiębiorcy w punktach sprzedaży uwidocznili w widocznym miejscu:

• informację o warunkach i trybie zwrotu zużytych akumulatorów oraz możliwości zwrotu pobranej opłaty depozytowej w punkcie sprzedaży, zgodnie z art. 53 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy,
• informację o punktach zbierania zużytych baterii i zużytych akumulatorów,  zorganizowanych przez wprowadzającego baterie lub akumulatory, którego baterie lub akumulatory sprzedaje, zgodnie z art. 53 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach ww. ustawy.

Jeden z przedsiębiorców w punkcie sprzedaży umieścił w widocznym miejscu, informację o warunkach i trybie zwrotu zużytych akumulatorów oraz możliwości zwrotu pobranej opłaty depozytowej w punkcie sprzedaży – zgodnie z art. 53 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy. Natomiast nie uwidocznił informacji o punktach zbierania zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zorganizowanych przez wprowadzającego baterie lub akumulatory, którego baterie lub akumulatory sprzedaje, co było niezgodne z przepisem art. 53 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach i skutkowało odpowiedzialnością z art. 89 pkt 2 litera b ww. ustawy.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.) inspektorzy wydali dla przedsiębiorcy żądanie niezwłocznego usunięcia uchybienia porządkowo-organizacyjnego. Żądanie zostało wykonane w trakcie kontroli.

Za stwierdzone wykroczenie wobec sprawcy skierowany został wniosek o ukaranie do Sądu Rejonowego w Szczecinie.

Ponadto ustalono, iż tylko jeden z kontrolowanych przedsiębiorców jako sprzedawca detaliczny akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych:

• pobierała od kupującego opłatę depozytową oraz potwierdzała jej pobranie (jeżeli przy sprzedaży akumulatora kupujący nie przekazał jej zużytego akumulatora),
• w terminie 30 dni od dnia pobrania opłaty depozytowej do przyjęcia zużytego akumulatora samochodowego kwasowo-ołowiowego, zwracała pobraną opłatę depozytową i potwierdzała jej zwrot,

co było zgodne z art. 54 ust. 1 i 2 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach. Potwierdzenie pobrania i zwrotu opłaty depozytowej wypełniano na dokumencie zgodnym ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie wzoru dokumentu potwierdzającego pobranie opłaty depozytowej i dokumentu potwierdzającego zwrot opłaty depozytowej (Dz. U. nr 130, poz. 878). Jak poinformował przedsiębiorca dokumenty związane z pobraniem opłaty depozytowej przechowywane są w biurze sklepu. Powyższe zgodne było z art. 54 ust. 5 ustawy o bateriach i akumulatorach.

Pozostali sprzedawcy detaliczni akumulatorów samochodowych kwasowo-ołowiowych  oświadczyli, że nie pobierali żadnych opłat depozytowych, gdyż klienci w momencie zakupu montują bezzwłocznie nowe akumulatory w swoich  pojazdach,  pozostawiając  w rozliczeniu zużyte akumulatory wymontowane z samochodu.

Poinformowali także, że są przygotowani do pobierania opłat depozytowych, posiadają formularze opracowane zgodnie z wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska  z dnia 5 maja 2010 r, w sprawie wzoru dokumentu potwierdzającego pobranie  opłaty depozytowej i dokumentu potwierdzającego zwrot opłaty depozytowej (Dz. U. Nr 130, poz.878).

b) Sprzedawca hurtowy

Ustalono, iż zgodnie z art. 49 ustawy o bateriach i akumulatorach sprzedawcy hurtowi baterii     przenośnych lub akumulatorów przenośnych przyjmowali zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne od użytkownika końcowego oraz od sprzedawcy detalicznego, bez żądania od niego zapłaty za ich przyjęcie.

Dwaj przedsiębiorcy prowadzący spółkę cywilną nie okazali dokumentów (np. kart przekazania odpadu) potwierdzających przekazanie zużytych baterii i akumulatorów zbierającemu zużyte baterie i akumulatory. Uznano więc, że ww. przedsiębiorcy nie wypełnili obowiązku wynikającego z przepisu art. 49 pkt 2 ustawy o bateriach i akumulatorach, nakazujący przekazanie zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zbierającemu zużyte baterie lub zużyte akumulatory.

Przedsiębiorcy wyjaśniali, że pojemnik na zużyte baterie i akumulatory znajduje się w miejscu widocznym i ogólnodostępnym tj. koło stanowiska kasowego i drzwi wejściowych. Uczniowie z okolicznych szkół, przychodzili i podbierali zużyte baterie lub akumulatory, informując jednocześnie, że zbierają je  na szczytny cel pomagania biednym dzieciom z ubogich domów, gdyż szkoła prowadzi zbiórkę odpadów i za zarobione w ten sposób pieniądze zakupione zostaną rzeczy potrzebne biednym dzieciom uczącym się w ich szkołach. Przedsiębiorca uznał, że w ten sposób brał udział w pomaganiu potrzebującym dzieciom.

Biorąc pod uwagę złożone w trakcie kontroli wyjaśnienia zastosowano wobec ww.  przedsiębiorców  pouczenie na zasadzie art. 41 ustawy z dnia 20.05.1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482.) oraz skierowano wystąpienie pokontrolne z wnioskiem usunięcia  stwierdzonych uchybień.

Pozostali sprzedawcy hurtowi przekazywali zużyte baterie i zużyte akumulatory, zbierającemu zużyte baterie lub zużyte akumulatory.

W hurtowniach ww. przedsiębiorców znajdowały się oznakowane pojemniki na składowanie zużytych baterii i akumulatorów przenośnych wraz z informacją dotyczącą możliwości oddania w tym miejscu wszystkich zużytych przenośnych baterii  i akumulatorów.

c) Przedsiębiorca świadczący usługi w zakresie wymiany zużytych baterii i zużytych akumulatorów.

W toku kontroli ustalono, że stosownie do art. 50 ustawy o bateriach
i akumulatorach, dwóch przedsiębiorców  świadczących usługi w zakresie wymiany zużytych baterii i zużytych akumulatorów przyjmuje zebrane zużyte baterie przenośne w tym ogniwa guzikowe od użytkownika końcowego, bez żądania od niego zapłaty za ich przyjęcie, zgodnie z art. 50 pkt 1 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach,

Pierwszy  z przedsiębiorców nie okazał dokumentów potwierdzających przekazanie zużytych baterii i akumulatorów (np. kart przekazania odpadu) zbierającemu zużyte baterie i akumulatory. Uznano więc, że przedsiębiorca nie wypełnił obowiązku wynikającego z przepisu art. 50 pkt 2 ustawy o bateriach i akumulatorach, który nakazuje przekazanie zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zbierającemu zużyte baterie lub zużyte akumulatory lub prowadzącemu zakład przetwarzania zużytych baterii.

Przedsiębiorca wyjaśnił, że uczniowie z pobliskich szkół odbierają od niego zużyte baterie lub akumulatory, w celu przekazania ich na zbiórkę odpadów problemowych, a za uzyskane pieniądze zakupią niezbędne artykuły szkolne biednym uczniom.

Biorąc pod uwagę złożone w trakcie kontroli wyjaśnienia zastosowano wobec przedsiębiorcy jako sprawcy wykroczenia - pouczenie na zasadzie art. 41 ustawy z dnia 20.05.1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482) oraz skierowano wystąpienie pokontrolne z wnioskiem o  usunięcie  stwierdzonych uchybień.

Drugi z przedsiębiorców przekazywał zużyte baterie przenośne zbierającemu zużyte baterie  zgodnie z art. 50 pkt 2 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach.

5.  Prawidłowość uwidaczniania cen

W toku kontroli u 7 przedsiębiorców, którzy prowadzili sprzedaż z udziałem konsumentów (w tym 2 przedsiębiorców prowadzących usługi, 1 przedsiębiorca prowadzący sprzedaż hurtową) sprawdzono przestrzeganie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania cena towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. z 2001 r. nr 99, poz.  894 ze zm.)  w związku z art. 12 ustawy z dnia 05 lipca 2001 r. o cenach ( Dz. U. z 2013 r. , poz. 385).

W wyniku kontroli stwierdzono, że;

• dwoje przedsiębiorców  oferowało do sprzedaży akumulatory samochodowe, które nie były opatrzone wywieszkami zawierającymi informacje wskazujące ich nazwy handlowe, ceny oraz jednostki miar, do których odnoszą się uwidocznione ceny, co niezgodnie było z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia i na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.). Inspektorzy wydali dla ww. przedsiębiorców żądania niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych i organizacyjnych. Żądania zostały wykonane w trakcie kontroli. Wobec jednego przedsiębiorcy  skierowany został wniosek o ukaranie do sądu rejonowego, zaś wobec drugiego przedsiębiorcy  zastosowano postepowanie mandatowe,
• wspólnicy spółki  cywilnej w zakładzie świadczącym usługi w miejscu obsługi klienta nie uwidocznili cennika świadczonych usług. Powyższe stanowiło naruszenie postanowień § 5 ust.1 i 2 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów. Wobec przedsiębiorcy zastosowano postepowanie mandatowe oraz skierowano wystąpienie pokontrolne z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,
• jeden z przedsiębiorców  przy 13 partiach towarów (innych niż baterie i akumulatory) nie  uwidocznił wywieszek zawierających informacje wskazujące ich nazwy handlowe, ceny oraz jednostki miar, do których odnoszą się uwidocznione ceny oraz innych informacji umożliwiających niebudzącą wątpliwości identyfikację ceny z towarem. Powyższe stanowiło naruszenie § 3 ust. 1 cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów. Ponadto ww. towary nie posiadały uwidocznionych cen jednostkowych. Powyższe stanowiło naruszenie § 8 cytowanego wyżej rozporządzenia.

Wobec przedsiębiorcy zastosowano pouczenie na zasadzie art. 41 ustawy Kodeks wykroczeń oraz skierowano wystąpienie pokontrolne z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości

U pozostałych przedsiębiorców nie stwierdzono nieprawidłowości w ww. zakresie.

6. Prawidłowość udzielania gwarancji

Spośród objętych badaniem wyrobów gwarancje dołączone były wyłącznie do akumulatorów samochodowych.

Udzielenie kupującemu gwarancji na zakupiony akumulator następowało bezpłatnie.

Sprawdzono ww. dokumenty gwarancyjne na zgodność z art. 13 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. nr 141, poz. 1176 z późn. zm.).

U jednego przedsiębiorcy stwierdzono, że  w karcie gwarancyjnej nie zamieszczono podstawowych danych potrzebnych do dochodzenia roszczeń z gwarancji, w tym w szczególności nazwy i adresu gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej i terytorialnego zasięgu ochrony gwarancyjnej. Ponadto w dokumencie gwarancyjnym nie zawarto stwierdzenia, że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową, co niezgodne jest z przepisem art. 13 ust. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176 z późn. zm.).

Do ww. gwaranta skierowano wystąpienie pokontrolne informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach.

7. Inne ustalenia kontroli

W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych, na podstawie okazanych faktur zakupu stwierdzono, że na fakturach, sprzedawcy baterii i akumulatorów oraz baterii przenośnych podawali numer rejestrowy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

W jednym przypadku kontrolującym okazano dowody zakupu (faktury Vat)  na przenośne baterie, na których brak było numeru rejestrowego.

Powyższe informacje przekazane zostały do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska

8. Badania laboratoryjne

W  II  i IV kwartale 2013 r. do badań laboratoryjnych na zawartość kadmu, ołowiu i rtęci, pobrano 4 próbki baterii przenośnych jednorazowych:

• baterię LR6, AA, 1,5V, kod kreskowy 5410853039273 wyprodukowanych w Belgii
• baterię LR03, AAA, S, 1,5V, kod kreskowy 5410853039334 wyprodukowanych w Belgii,
• baterię alkaliczną AA-LR6 Alkaline 1,5V, EAN 7638900341232,
• baterię AA R6 Zinc Carbon Size M, EAN 5410853032830”

Badania ww. baterii przeprowadzono w Specjalistycznym Laboratorium Produktów Włókienniczych i Analizy Instrumentalnej Urzędu Ochrony Konkurencji  i Konsumentów w Łodzi.

Wykazały one, że próbki pod względem zawartości ww. pierwiastków chemicznych były zgodne z wymaganiami ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach.

Wykorzystanie ustaleń

Materiały z przeprowadzonych kontroli były podstawą do:

• skierowania 1 wniosku o ukaranie do sądu rejonowego za wykroczenia określone w  art. 89 pkt 2 litera b ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. nr 79, poz. 666 ze zm.) i w art. 137 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks Wykroczeń (Dz. U. z 2013 r., poz. 482),
• zastosowania wobec 3 przedsiębiorców  pouczeń na zasadzie art. 41 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.) za wykroczenie określone  w art. 87 pkt 2 oraz art. 88 pkt 2 ww. ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. nr 79, poz. 666 ze zm.) oraz określone w art. 137 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks Wykroczeń (Dz. U. z 2013 r.,  poz. 482),
• ukarania 2 przedsiębiorców mandatami karnymi w wysokości 150,00 zł i 200,00 zł za wykroczenie określone w art. 137 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks Wykroczeń (Dz. U. z 2013 r.,  poz. 482),
• skierowania wystąpienia pokontrolnego do gwaranta (producenta),
• skierowania 4 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców,
• skierowania pisma do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska,
• wydania 2 żądań niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych i organizacyjnych z art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.).

 

Beata Manios- rzecznik Inspekcji  Handlowej w Szczecinie
Tel. 0-91 4225239 wew. 36