DECYZJA nr ZKŻ.8361.179,197.2014

Koszalin, dnia 29 października 2015 r.

 

Zachodniopomorski Wojewódzki
Inspektor Inspekcji Handlowej
ul. Wały Chrobrego 4
70-502 Szczecin

………………………………………..
(pieczęć nagłówkowa organu Inspekcji Handlowej)

 

Zakład Przetwórstwa Spożywczego

„Solar” E i M Dziołak spółka jawna

ul. Polna 10

78-300 Świdwin

 

 

 

DECYZJA nr ZKŻ.8361.179,197.2014
wymierzająca karę pieniężną

 

Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 678) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013, poz. 267 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierza przedsiębiorcy Zakład Przetwórstwa Spożywczego „Solar” E i M Dziołak spółka jawna z siedzibą w Świdwinie przy ul. Polnej 10, karę pieniężną w wysokości 5884 zł (słownie: pięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt cztery złote) z tytułu wprowadzenia do obrotu 3 partii opakowanych środków spożywczych o wartości 3796 zł, w tym:

a)    partii steku z ryb dorszowatych (czarniak) IQF (Pollachius virens) głęboko mrożonego,  nieodpowiadającego wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 678) w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej z uwagi na niewłaściwe cechy organoleptyczne,

b)    partii tilapii nilowej filet bez skóry IQF (Oreochromis niloticus) głęboko mrożony, nieodpowiadającej wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 cytowanej ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej określonych w § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23.12.2014r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015r., poz. 29) z uwagi na niepodanie w jej oznakowaniu informacji określającej okres przechowywania przez konsumenta finalnego,

c)     partii steków z łososia (Oncorhynchus gorbuscha) głęboko mrożonych, nieodpowiadających wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 cytowanej ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej określonych w art. 7 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. L 304 z 22.11.2011, s. 18 ze zm.) w związku z art. 35 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury, zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1184/2006 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000 (Dz.U. UE L 354 z 28.12.2013r. , s. 1 ze zm.) z uwagi na wprowadzającą w błąd informację co do właściwości środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru i tożsamości.

Uzasadnienie

 

W dniach 23 i 28.10.2014r. oraz 24.11.2014r. na podstawie art. 3 ust. 1,2,3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.04.2004, str. 1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2015r., poz. 678) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1, 2  ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014r., poz. 148 ze zm.), działając na podstawie upoważnień do przeprowadzenia  urzędowej kontroli żywności nr 00013854 i nr 00013874, inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrole u przedsiębiorcy Zakład Przetwórstwa Spożywczego „Solar” E i M Dziołak spółka jawna z siedzibą w Świdwinie, zwanego dalej również „stroną”, wykonującego działalność gospodarczą w hurtowni spożywczej „Solar” w Świdwinie przy ul. Polnej 10.

 

Podczas kontroli stwierdzono wprowadzenie do obrotu partii opakowanego środka spożywczego pod nazwą tilapia nilowa filet bez skóry IQF (Oreochromis niloticus) głęboko mrożony a’1000g, o wartości 688 zł, wyprodukowanego przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowe „PIRS” sp. z o.o., ul. Conrada 1, 76-150 Darłowo, oznaczonego m.in. datą produkcji 14.07.2013 i datą minimalnej trwałości „Najlepiej spożyć przed: 14.07.2015”, który poddano sprawdzeniu pod kątem przepisów o jakości handlowej.

W wyniku dokonanego sprawdzenia zakwestionowano oznakowanie ww. środka spożywczego z uwagi na brak dodatkowej informacji o okresie przechowywania przez konsumenta i uznano w toku kontroli, że taki stan faktyczny stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (aktualnie Dz. U. z 2015r., poz. 678), dalej „ustawy o jakości”, w związku z § 26 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2014r., poz. 774).

 

Mając na uwadze okoliczność, że rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r., w myśl art. 4 ustawy z dnia 7 listopada 2014r. o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2014r., poz. 1722) utraciło moc obowiązującą z dniem wejście w życie, tj. w dniu 09 stycznia 2015r., nowego rozporządzenia w tym zakresie wydanego na podstawie art. 15 pkt 1 ustawy o jakości, tj. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015r., poz. 29), zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie znakowania”, wykazane w toku kontroli naruszenie § 26 ust. 1 pkt 2 dotychczasowego rozporządzenia zakwalifikowano w niniejszym postępowaniu odpowiednio jako naruszenie § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie znakowania obowiązującego od 9 stycznia 2015r.

 

Dodatkowo w toku kontroli stwierdzono wprowadzenie do obrotu partii opakowanego środka spożywczego pod nazwą steki z łososia (Oncorhynchus gorbuscha) głęboko mrożone, a’3kg o wartości 1968 zł, wyprodukowanego przez Baltic United Andrzej Trylski Sp. K., 82-240 Reda, ul. Kazimierska 28a, oznaczonego m.in. datą minimalnej trwałości „Najlepiej spożyć przed końcem: 09/2015” i kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej „180414”, w oznakowaniu którego uwidoczniono niewłaściwą nazwę handlową gatunku ryby, niezgodną z opublikowanym na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wykazem oznaczeń handlowych gatunków ryb oraz wodnych bezkręgowców wprowadzanych do obrotu na rynek polski. Zgodnie ze wskazaną w oznakowaniu naukową nazwą gatunku ryby oraz obszarem połowu (Ocean Spokojny), nazwa handlowa gatunku ryby powinna wskazywać na łososia pacyficznego gorbuszy. W związku z powyższym w toku kontroli ustalono, że taki stan faktyczny stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o jakości w związku z naruszeniem wymagań określonych w art. 8 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2065/2001 z dnia 22.10.2001r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000 w zakresie informowania konsumentów o produktach rybołówstwa i akwakultury (Dz.U. L z 23.10.2001r. , s. 6 ze zm.) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 05.12.2008r. o organizacji rynku rybnego (Dz. U. z 2013r., poz. 1389 ze zm.).

 

Przywołane wyżej rozporządzenie Komisji (WE) nr 2065/2001 zostało uchylone z dniem 13.12.2014r. i aktualnie obowiązującym w tym zakresie aktem prawnym jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury, zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1184/2006 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000 (Dz.U. UE L 354 z 28.12.2013r., s. 1 ze zm.), dalej „rozporządzenie 1379/2013”, które przewiduje obowiązek oznaczania produktów rybołówstwa handlowym oznaczeniem gatunku w art. 35 ust. 1 lit. a).

W niniejszym postępowaniu uwzględniono zaistniałą zmianę w przepisach i dodatkowo rozszerzono dokonaną w toku kontroli kwalifikację prawną ustalonego stanu faktycznego, stwierdzając naruszenie wymagań określonych w art. 7 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. U. L 304 z 22.11.2011, s. 18 ze zm.), dalej „rozporządzenia 1169/2011”, w związku z art. 35 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 1379/2013, z uwagi na to, że niewłaściwe handlowe oznaczenie gatunku ryby jest wprowadzającą w błąd informacją co do właściwości ww. środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru i tożsamości. Stwierdzona nieprawidłowość świadczy o niewłaściwej jakości handlowej ww. środka spożywczego i stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o jakości.

 

Ponadto, w toku kontroli w dniu 28.10.2014r., za protokołem pobrania próbki Nr 001434, pobrano do badań laboratoryjnych z partii liczącej 114kg, wartości 1140 zł, próbkę produktu pod nazwą: stek z ryb dorszowatych (czarniak) IQF (Pollachius virens) głęboko mrożony, a’3kg, wyprodukowanego przez Baltic United Andrzej Trylski Sp. K., 82-240 Reda, ul. Kazimierska 28a, oznaczonego m.in. datą minimalnej trwałości najlepiej spożyć przed końcem 07.2015 oraz kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej „100414”, w celu sprawdzenia jakości handlowej tego artykułu rolno-spożywczego. Jednocześnie za protokołem pobrania próbki Nr 001435, z tej samej partii, w ilości odpowiadającej ilości pobranej do badań, pobrano próbkę kontrolną ww. artykułu.

 

Badania przeprowadzone przez Laboratorium Kontrolno-Analityczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z siedzibą w Poznaniu wykazały, że próbka wykazuje niewłaściwe cechy organoleptyczne z uwagi na pozostałości błony otrzewnej z przekrwieniami i brązowe przebarwienie mięsa.

 

Powyższe udokumentowano w sprawozdaniu z badań nr 299/2014 z dnia 07.11.2014r., które doręczono w toku kontroli w dniu 24.11.2014r. osobie uprawnionej do reprezentowania spółki (wspólnikowi), pouczając jednocześnie o tym, że kontrolowany ma prawo do złożenia wniosku o zbadanie próbki kontrolnej produktu, zgodnie  z art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014r., poz. 148 ze zm.). Kontrolowany przedsiębiorca nie skorzystał ze swojego uprawnienia.

 

Wyniki przeprowadzonych badań próbki produktu dały podstawę do stwierdzenia, że obecność w produkcie pozostałości błony otrzewnej z przekrwieniami i brązowe przebarwienia mięsa stanowią o niewłaściwych cechach organoleptycznych produktu, co powoduje, iż produkt ten nie spełnia wymagań jakości handlowej określonych w art. 4 ust. 1  ustawy o jakości.

 

W związku z ustaleniami kontroli do kontrolowanego przedsiębiorcy oraz do producentów zakwestionowanych środków spożywczych wystosowano wystąpienia pokontrolne wzywające do usunięcia stwierdzonych uchybień i nieprawidłowości. W odpowiedzi na wystąpienie pismem z dnia 06.02.2015r. (data doręczenia organowi 10.02.2015r.) kontrolowany poinformował o wycofaniu z obrotu partii steku z ryb dorszowatych w celu ich zwrotu do dostawcy (dowód zwrotu nadesłał odrębnym pismem) oraz o oznakowaniu tilapii nilowej i steków z łososia pacyficznego gorbuszy prawidłowymi, poprawionymi przez producentów etykietami. Producent steków z łososia pacyficznego gorbuszy i steku z ryb dorszowatych (czarniaka), tj. Baltic United Andrzej Trylski Sp. K., 82-240 Reda, ul. Kazimierska 28a, w pismach z dnia 22.12.2015r. (data doręczenia organowi 29.12.2015r.) i 02.02.2015r. (data doręczenia organowi 13.02.2015r.) poinformował o umieszczeniu na etykiecie steku z łososia prawidłowego oznaczenia handlowego gatunku ryby oraz wyjaśnił możliwą przyczynę zaistnienia niewłaściwych cech organoleptycznych w steku z ryb dorszowatych (czarniaku), wdrażając jednocześnie dodatkową procedurę kontroli i sortowania steków przed ich glazurowaniem w celu wychwycenia wskazanych wad. Producent tilapii nilowej - Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowe „PIRS” sp. z o.o., ul. Conrada 1, 76-150 Darłowo, w piśmie z dnia 22.12.2014r. (data doręczenia organowi 30.01.2015r.), nie podzielił stanowiska organu dotyczącego braku w oznakowaniu produktu dodatkowej informacji określającej okres przechowywania przez konsumenta finalnego, choć jednocześnie oświadczył, że nowe partie ww. produktu posiadają oznakowanie spełniające wymagania, co potwierdził kontrolowany przedkładając poprawioną przez producenta etykietę.

 

W związku z powyższym pismem z dnia 08.10.2015r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę Zakład Przetwórstwa Spożywczego „Solar” E i M Dziołak spółka jawna z siedzibą w Świdwinie o  wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu ww. środków spożywczych niewłaściwej jakości handlowej.

Stronie umożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Strona skorzystała ze swojego uprawnienia w ten sposób, że w dniu 15.10.2015r. zapoznała się z aktami postępowania nie wnosząc własnych wniosków dowodowych.

 

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

 

Zgodnie z przepisem art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, jakość handlowa to cechy artykułu rolno- spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Stosownie do art. 4 ust. 1 ustawy o jakości wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.

 

Ustawa z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2015r., poz. 594 ze zm.) definiuje w art. 3 ust. 3 pkt 6 cechy organoleptyczne jako zespół cech obejmujących smak, zapach, wygląd, w tym barwę i konsystencję, środków spożywczych, które można wyodrębnić i ocenić przy pomocy zmysłów człowieka.

 

W przypadku steku z ryb dorszowatych stwierdzono w wyniku badań laboratoryjnych niewłaściwe cechy organoleptyczne, stąd ustalono, że przedmiotowy artykuł rolno-spożywczy nie odpowiada wymaganiom zadeklarowanym przez producenta, co stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o jakości.

 

W myśl § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie znakowania, w oznakowaniu opakowanych środków spożywczych głęboko mrożonych przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta finalnego podaje się informacje określające okres przechowywania przez konsumenta finalnego wraz z temperaturą przechowywania, a w przypadku niepodawania temperatury przechowywania - urządzeń przeznaczonych do ich przechowywania - oprócz informacji, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt f rozporządzenia 1169/2011 (czyli oprócz daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia).

 

Analiza oznakowania tilapii nilowej wykazała, że na jej opakowaniu nie umieszczono informacji o okresie przechowywania przez konsumenta, co zakwalifikowano w toku niniejszego postępowania jako naruszenie ww. § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie znakowania.

 

Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit a) rozporządzenia 1169/2011, informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności co do właściwości środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru, tożsamości, właściwości, składu, ilości, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji.

 

Przepis art. 35 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 1379/2013 stanowi natomiast, że bez uszczerbku dla rozporządzenia 1169/2011 produkty rybołówstwa i akwakultury, o których mowa w lit. a), b), c) i e) załącznika I do niniejszego rozporządzenia, podlegające obrotowi w Unii, niezależnie od ich pochodzenia lub metody obrotu nimi, mogą być oferowane do sprzedaży konsumentowi finalnemu lub zakładowi żywienia zbiorowego jedynie wtedy, gdy odpowiednie oznaczenie lub etykietowanie zawiera handlowe oznaczenie gatunku i jego nazwę systematyczną.

 

W przypadku steków z łososia, w oznakowaniu których umieszczono nieprawidłową nazwę handlową gatunku ryby, tj. „łosoś” zamiast „łosoś pacyficzny gorbusza” stwierdzono w toku niniejszego postępowania, że podana informacja wprowadza w błąd co do właściwości ww. środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru i tożsamości.  Brak uwidocznienia w nazwie produktu pełnego handlowego oznaczenia gatunku ryby w tym przypadku może sugerować przeciętnemu konsumentowi powszechniej występujący na polskim rynku gatunek ryby, to jest łososia atlantyckiego. Stąd uznano w toku postępowania, że taki stan faktyczny stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 lit a) rozporządzenia 1169/2001 w związku z art. 35 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 1379/2011.

 

Artykuły rolno-spożywcze niespełniające wymagań powyższych przepisów o jakości handlowej stanowią naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy o jakości, a wprowadzenie ich do obrotu skutkuje odpowiedzialnością z art. 40a ust. 1 pkt 3 tej ustawy.

 

Ustawa o jakości stanowi w art. 40a ust. 1 pkt 3, że każdy, kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. Jej przepis art. 3 pkt 4 odsyła natomiast w zakresie definicji obrotu do art. 3 pkt 8 rozporządzenia nr 178/2002, zgodnie z którym „wprowadzenie na rynek” oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania. Przytoczona definicja wskazuje krąg podmiotów odpowiedzialnych za jakość artykułów rolno-spożywczych, wliczając do nich zarówno producentów tych artykułów jak i  każde następne ogniwo handlu detalicznego, przy czym pojęcie handlu detalicznego, zgodnie z art. 3 pkt 7 rozporządzenia 178/2002, oznacza również hurtownie.

Nadto, zgodnie z art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002, podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.

 

Dodatkowo, w myśl art. 8 ust. 3 rozporządzenia 1169/2011, podmioty działające na rynku spożywczym, które nie mają wpływu na informacje na temat żywności, nie mogą dostarczać żywności, o której wiedzą lub w stosunku do której mają podejrzenia – w oparciu o informacje posiadane w ramach działalności zawodowej, że jest niezgodna z mającym zastosowaniem prawem dotyczącym informacji na temat żywności oraz wymaganiami odpowiednich przepisów.

 

Przepis art. 8 ust. 5 rozporządzenia 1169/2011 stanowi natomiast, że bez uszczerbku dla ust. 2-4 podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają przestrzeganie w przedsiębiorstwach pozostających pod ich kontrolą wymogów prawa dotyczącego informacji na temat żywności i odpowiednich przepisów krajowych mających znaczenie dla ich działalności i upewniają się, że wymogi te są spełnione.

 

W świetle powyższego przedsiębiorca Zakład Przetwórstwa Spożywczego „Solar” E i M Dziołak spółka jawna odpowiada za jakość handlową wprowadzanych przez siebie do obrotu artykułów rolno-spożywczych.

 

Mając na względzie powyższe ustalenia, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do wymierzenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 40a ust. 5 ustawy o jakości stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych i wielkość jego obrotów, uwzględniając również przesłanki zawarte w przepisie art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, zgodnie z którym ustanowione środki i kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

 

Wykonując dyspozycję ww. przepisów w odniesieniu do zakwestionowanego steku z ryb dorszowatych, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej oceniając stopień szkodliwości czynu wprowadzenia go do obrotu stwierdził, iż obecność w dzwonku ryby pozostałości błony otrzewnej z przekrwieniami oraz brązowe przebarwienia mięsa naruszają prawo konsumentów do otrzymania produktu zgodnego z deklaracją wynikającą z jego nazwy, tj. stek z ryb dorszowatych i jednocześnie podważają zaufanie konsumentów do takiej deklaracji. Dodatkowo obecność wskazanych zanieczyszczeń (błony otrzewnej z przekrwieniami) sprawia, że produkt z punktu widzenia konsumentów może być nieprzydatny do celów spożywczych.

 

Oceniając stopień szkodliwości czynu w przypadku tilapii nilowej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż stwierdzona w odniesieniu do zakwestionowanego środka spożywczego nieprawidłowość, choć niezgodna formalnie z wymogami prawa żywnościowego, nie narusza w znaczący sposób interesów konsumentów, nie wpływa na właściwości produktu oraz na jego przydatność do celów spożywczych. Całość oznakowania przedmiotowego artykułu rolno-spożywczego, pomimo braku dodatkowej informacji o okresie przechowywania przez konsumentów, pozwala im na ocenę do kiedy środek spożywczy zachowuje swoje właściwości i nadaje się do spożycia przez ludzi.

 

Dokonując oceny stopnia szkodliwości czynu wprowadzenia do obrotu steków z łososia organ uznał, iż ujawniona nieprawidłowość w ich oznakowaniu narusza interes konsumentów w zakresie prawa do rzetelnej informacji o produkcie, mogącej przesądzić o dokonanym wyborze. Poprzez umieszczenie na opakowaniu produktu nieprawidłowego (niepełnego) oznaczenia handlowego gatunku ryby konsumenci otrzymują mylny przekaz o wprowadzonym do obrotu środku spożywczym, a jego oznakowanie przestaje być jednoznacznym źródłem wiedzy o właściwościach produktu, sugerując potencjalnym konsumentom inny charakter i tożsamość produktu. Oznaczenie „łosoś” może być dla przeciętnego konsumenta tożsame z gatunkiem ryby o handlowej nazwie łosoś atlantycki (Salmo Salar), powszechniej występującego na polskim rynku oraz różniącego się od łososia pacyficznego gorbusza wielkością, kolorem, czy kształtem, których to różnic na etapie wyboru określonego środka spożywczego głęboko mrożonego konsument nie jest w stanie wychwycić.   

W ocenie Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej informacja o rzeczywistych właściwościach produktu powinna wynikać nie tylko z systematycznej (łacińskiej) nazwy gatunku ryby czy obszaru połowu, uwidocznionych w oznakowaniu, ale też z każdego innego elementu oznakowania – w tym przede wszystkim nazwy handlowej, które z kolei powinno tworzyć spójną, jednoznaczną całość i nie budzić jakichkolwiek wątpliwości. Tylko taka informacja na temat żywności może bowiem stworzyć konsumentom warunki do dokonania świadomego wyboru określonego środka spożywczego, którego zapewnienie jest nadrzędnym celem przepisów prawa żywnościowego.

 

Przy ocenie stopnia zawinienia strony Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zważył, że strona jest przedsiębiorcą prowadzącym obrót środkami spożywczymi z przewagą ryb i produktów rybołówstwa w hurtowni spożywczej, a więc należy do wyspecjalizowanych podmiotów odpowiedzialnych za ich jakość handlową i powinny być jej znane przepisy dotyczące takiego obrotu. Z tego też względu strona ponosi odpowiedzialność za wprowadzenie do obrotu przedmiotowych artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości handlowej, a zawinienie strony polega przede wszystkim na niedołożeniu wystarczających starań, mających na celu zapobieżenie nieprawidłowościom dotyczącym zakwestionowanych produktów poprzez na przykład weryfikację informacji umieszczonych na opakowaniach pod kątem spełniania wymogów prawa i egzekwowanie spełniania tych wymogów od swoich kontrahentów. Nie ma przy tym znaczenia, w kontekście przepisów regulujących zakres odpowiedzialności podmiotów działających na rynku, że strona nie jest producentem zakwestionowanych środków spożywczych, pod którego wyłącznym nadzorem pozostaje proces produkcji czy przetwarzania i może nie mieć instrumentów bezpośrednio wpływających na jakość dostarczanych jej produktów. Strona, w swoim działaniu powinna odpowiadać wzorcowi starannego przedsiębiorcy, tj. wykazywać się zdolnością przewidywania, zapobiegliwością i rzetelnością przy wprowadzaniu artykułów rolno-spożywczych do obrotu, gdyż odpowiedzialność strony ma charakter obiektywny i absolutny. Strona powinna więc upewniać się na swoim poziomie obrotu czy spełnia wymogi prawa żywnościowego, a jej odpowiedzialność jest tym większa, im bardziej ewidentne są wady produktów (nieprawidłowości w oznakowaniu, w przeciwieństwie do nieprawidłowości wykazanej w wyniku badań laboratoryjnych, były widoczne i możliwe do ujawnienia przez stronę przy odpowiedniej staranności i znajomości przepisów prawa żywnościowego). Z drugiej strony, przy ocenie przedmiotowej przesłanki wymiaru kary uwzględniono działania naprawcze podjęte przez kontrolowanego przedsiębiorcę.

 

Przy ocenie zakresu naruszenia Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę okoliczność, że stwierdzona w odniesieniu do steków z łososia nieprawidłowość polegająca na wprowadzeniu konsumentów w błąd była znacząca z punktu widzenia właściwości produktu, interesów konsumentów i regulacji rynków rolnych, choć z drugiej strony przyjęto, że była jedyną ujawnioną w stosunku do tego środka spożywczego.  

Przy ocenie zakresu naruszenia w przypadku steku z ryb dorszowatych organ wziął pod uwagę fakt, że stwierdzona obecność w produkcie pozostałości błony otrzewnej oraz brązowe przebarwienia mięsa, choć były jedynymi nieprawidłowościami stwierdzonymi w odniesieniu do tego produktu, były istotne z punktu widzenia jego właściwości i interesów konsumentów, gdyż  badany środek spożywczy nie nadawał się w takim stanie do spożycia przez ludzi.

Nieprawidłowość polegająca na braku informacji o okresie przechowywania przez konsumentów w przypadku tilapii nilowej nie była natomiast w opinii organu istotna z punktu widzenia właściwości produktu, a naruszone wymaganie w zakresie oznakowania stanowiło niewielką część wymagań przewidzianych w przepisach prawa żywnościowego dla tego rodzaju produktów (środków spożywczych głęboko mrożonych w opakowaniach).

 

Przy ocenie dotychczasowej działalności strony Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił okoliczność, że strona nie była wcześniej kontrolowana w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

 

Biorąc pod uwagę piąty czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. kryterium wielkości obrotów, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w oparciu o przedstawioną przez stronę informację o wysokości obrotów osiągniętych w 2014r. uznał, że w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015, poz. 584 ze zm.), strona należy do kategorii mikroprzedsiębiorców, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest najmniejszy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie.

 

Mając na uwadze dokonaną ocenę wyżej opisanych przesłanek, a także uwzględniając fakt, że najniższy możliwy wymiar kary wynosi 500 zł, górną granicę stanowi natomiast pięciokrotna wartość korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie do obrotu produktów o niewłaściwej jakości handlowej, która w tym przypadku wynosi 18.980 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że w sprawie uzasadnione jest wymierzenie na podstawie przepisu  art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości kary pieniężnej w wysokości 5884 zł (słownie: pięć tysięcy osiemset osiemdziesiąt cztery złote).

Przy ustalaniu wysokości kary uwzględniono wymagania art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, w myśl którego kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Zważywszy na stwierdzone nieprawidłowości oraz dokonaną ocenę wszystkich przesłanek wymiaru kary,  wymierzona kwota kary spełnia powyższe wymagania.

 

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Zgodnie z kolei z przepisem art. 40a ust. 4 ustawy o jakości karę pieniężną, o której mowa m.in. w przepisie art. 40a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wymierza w drodze decyzji, właściwy ze względu na miejsce przeprowadzania kontroli wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej. W związku z powyższym organ orzekł jak w sentencji.

 

 

 

Pouczenia:

1.   Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.

Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015r., poz. 613), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

W przypadku wniesienia odwołania od niniejszej decyzji nie należy uiszczać kary pieniężnej do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy.

 

2.   Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

 

 

Z up. Zachodniopomorskiego
Wojewódzkiego Inspektora
Inspekcji Handlowej
Andrzej Kuśpiel
Dyrektor Delegatury
..................................................................
(podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska
służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji)

 

 

Otrzymują:

1. Zakład Przetwórstwa Spożywczego „Solar”

E i M Dziołak spółka jawna

ul. Polna 10

78-300 Świdwin,

2. aa.