Informacja o wynikach kontroli odmierzaczy paliw

WNB.833…..2015

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI

I KONSUMENTÓW

Departament Nadzoru Rynku

Pl. Powstańców Warszawy 1

00-950 Warszawa

Informacja

o wynikach kontroli odmierzaczy paliw

Realizując program kontroli nr DNR-731-58(1)15/AL z dnia 10 kwietnia 2015 roku Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przy udziale ekspertów Obwodowych Urzędów Miar, przeprowadził w II kwartale 2015 roku cztery kontrole przyrządów pomiarowych - odmierzaczy paliw u niżej wymienionych przedsiębiorców:

• Przedsiębiorstwo Handlowe „AD-REM” Wojciech Teszner, ul. Jagiellońska 39B, 70-382 Szczecinie, Stacja Paliw Nr 1 ul. I Brygady Legionów 7, 72-100 Goleniów,

• Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna, ul. Chemików 7, 09-411 Płock, Stacja Paliw Nr 1462, ul. I Maja 40, 71-627 Szczecin,

• Wojciech Kowalczyk Firma Usługowo-Handlowa, Stacja paliw nr 7519 BLISKA w Zarańsku 49, 78-400 Drawsko Pomorskie,

• Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowo-Produkcyjne „ROLMASZ” Sp. z o.o. Stacja paliw Sławno ul. Koszalińska 54,

W II kwartale 2015 roku do tut. Inspektoratu i Delegatury nie wpłynęły wnioski z Urzędu Celnego o wydanie opinii dotyczących przyrządów pomiarowych.

Sprawdzane przyrządy pomiarowe objęte były legalizacją pierwotną przeprowadzoną na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz.U. z 2014 r., poz. 1645 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz.U. z 2007 r. nr 3, poz. 27 ze zm.).

Podczas kontroli badaniem objęto ogółem 8 odmierzaczy paliw ciekłych, w tym:

• 4 przyrządy pomiarowe pochodzące z Polski,

• 4 przyrządy pomiarowe pochodzące z innych krajów Unii Europejskiej (Szwecja, Niemcy).

Ustalenia kontroli przedstawiają się następująco:

1. Sprawdzenie spełniania zasadniczych wymagań w zakresie wskazań odmierzaczy paliw.

Badania prawidłowości wskazań 8 partii odmierzaczy zostały przeprowadzone z udziałem ekspertów z Obwodowych Urzędów Miar w Szczecinie i Koszalinie przy użyciu wzorcowanych kolb metalowych II rzędu do cieczy, o pojemności nominalnej 20 dm³, 5 dm³ i 2 dm³ , które posiadały ważne świadectwa wzorcowania.

Przeprowadzone pomiary nie wykazały przekroczenia dopuszczalnych błędów granicznych MPE, które ustalono zgodnie z pkt 4.1 i 4.3 załącznika Nr 5 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007r., Nr 3, poz. 27) stwierdzając, że błędy wskazań odmierzaczy mieszczą się w granicach błędu granicznego dopuszczalnego MPE ? 0,5 % dla pomiarów kolbą 20dm³ i MPE ? 1,0 % dla pomiarów kolbą 2dm³ i 5dm³ co jest zgodne z wymaganiami określonymi w § 7 i załączniku Nr 5 „Zasadnicze wymagania dla instalacji pomiarowych” ww. rozporządzenia. Badania przeprowadzono przy zmierzonych różnych prędkościach przepływu paliwa, zmierzonej temperaturze zewnętrznej oraz zmierzonej temperaturze paliwa. Wyniki badań, wykonanych przez ekspertów Obwodowych Urzędów Miar, udokumentowano w protokołach pomiarów sporządzonych w trakcie kontroli na stacjach paliw.

Sprawdzając spełnienie przez odmierzacze paliw ciekłych pozostałych wymagań określonych w ww. rozporządzeniu Ministra Gospodarki ustalono, że:

- zachowane było wymaganie dotyczące minimalnej wartości stosunku strumienia maksymalnego i minimalnego wynoszącego, zgodnie z tabelą nr 2 do załącznika Nr 5 ww. rozporządzenia 10:1. Na tabliczkach znamionowych wszystkich odmierzaczy podano wartości Qmax i Qmin na podstawie, których ustalono spełnienie tego wymagania,

- wskazania odmierzaczy podawane na wyświetlaczach wyrażone były w legalnych jednostkach miary tj. w dm³ . Jednostka miary umieszczona była obok wartości liczbowej, co było zgodne z wymaganiem § 18 ust. 2 i 3 oraz pkt 11 załącznika nr 5 do ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki,

- wskazanie wyniku pomiaru przez badane odmierzacze paliw ciekłych przedstawione było na urządzeniu wskazującym, w sposób wyraźny, jednoznaczny oraz było łatwe do odczytania w warunkach przeprowadzanych badań, co spełniało wymagania § 19 ust. 1 cytowanego wyżej rozporządzenia,

- na wyświetlaczach odmierzaczy podczas pomiaru podawane były następujące informacje: cena jednostkowa, wydana objętość oraz należność. Nie było dodatkowych wskazań, które mogłyby utrudniać odczyt wskazań, o których mowa w § 19 ust. 3 ww. rozporządzenia.

2. Zasadnicze wymagania dla odmierzaczy paliw.

Badając spełnienie przez 8 partii odmierzaczy paliw ciekłych wymagań pkt 9 załącznika nr 5 do ww. rozporządzenia stwierdzono, że:

- nie było możliwości skasowania wskazań odmierzaczy podczas dokonywania pomiaru,

- rozpoczęcie nowego pomiaru mogło się odbyć dopiero po skasowaniu przez pracownika stacji ostatniego wskazania,

- badane odmierzacze paliw ciekłych wyposażone były w liczydła należności. Stwierdzono, że różnice między należnością wskazaną na liczydłach należności, a należnością obliczoną na podstawie ceny jednostkowej i wskazanej ilości nie jest większa niż należność odpowiadająca Emin=2Vminx0,5%/100=0,0002.,

W obecności ekspertów i przy udziale pracowników stacji dokonano wyłączenia źródła zasilania odmierzaczy w celu sprawdzenia zachowania parametrów dokonywanych pomiarów. Po ponownym załączeniu zasilania wskazania pomiarów były czytelne, co spełniało wymagania pkt 10 załącznika nr 5 do ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006.

Nie stwierdzono, aby wskazania błędów granicznych faworyzowały jedną ze stron.

3. Sprawdzenie oznakowania, w tym oznakowania CE

Poddane badaniom odmierzacze paliw ciekłych na przymocowanych w sposób trwały i nieusuwalny tabliczkach znamionowych umieszczone miały m.in. następujące dane:

• znak CE, dodatkowe oznakowanie metrologiczne oraz numery jednostek notyfikowanych,

• nazwy i adresy producentów,

• oznaczenie dokładności.

Powyższe oznakowanie spełniało wymagania § 32 ust. 1 ww. rozporządzenia.

Ponadto na przyrządach pomiarowych dodatkowo umieszczono:

• informacje dotyczące warunków użytkowania przyrządu pomiarowego,

• dane dotyczące zdolności pomiarowej oraz zakres pomiarowy przyrządu pomiarowego,

• oznaczenia identyfikacyjne przyrządów pomiarowych, tj. typy i numery fabryczne,

• numery certyfikatów badania typu WE

Ww. informacje wskazane na zbadanych odmierzaczach spełniały wymagania § 32 ust. 4 cytowanego rozporządzenia

Zgodnie z wymaganiami § 33 ww. rozporządzenia na tabliczkach znamionowych odmierzaczy naniesiono dodatkowe oznakowanie metrologiczne składające się z dużej litery M i dwóch ostatnich cyfr roku, w którym zostało umieszczone na przyrządzie pomiarowym, otoczonych prostokątem, którego wysokość była równa wysokości oznakowania CE oraz numery jednostek notyfikowanych. Oznakowanie i napisy umieszczone na przyrządach były nieusuwalne, wyraźnie, widoczne, łatwo dostępne, trwałe, jednoznaczne i niemożliwe do przeniesienia na inny przyrząd.

4. Deklaracje zgodności.

Na stacjach paliw kontrolowani przedsiębiorcy przechowywali deklarację zgodności dotyczące badanych 8 partii odmierzaczy paliw. Deklaracje m.in. identyfikowały model oraz typ przyrządu pomiarowego, co było zgodne z pkt 6.5.1 załącznika Nr 11 ww. rozporządzenia, a także podano w nich numery certyfikatów badań typu.

Podczas kontroli przeprowadzonej u Wojciecha Kowalczyka w deklaracji zgodności odmierzacza GLOBAL STAR VC 44-44HH o nr fabrycznym 46-1057546, wystawionej przez Dresser Wayne AB, producent zadeklarował zgodność produktu m.in. z dyrektywą maszynową nr 2006/42/EC, w związku z czym dokonano sprawdzenia przestrzegania przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228 ze zm.).

Badając zapisy zawarte w deklaracji zgodności z wymaganiami określonymi w załączniku nr 3 do ww. rozporządzenia ustalono, że w przedmiotowej deklaracji nie wskazano nazwiska i adresu osoby mającej miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, upoważnionej do przygotowania dokumentacji technicznej. Powyższe stanowi naruszenie pkt 1.3.2 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn.

Ponadto analizując wymagania zawarte w § 56 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn, ustalono, że na odmierzaczu paliw ciekłych GLOBAL STAR VC 44-44HH o nr fabrycznym 46-1057546 nie podano określenia maszyny. Powyższa nieprawidłowość stanowi naruszenie § 56 ust. 1 pkt 2 cytowanego rozporządzenia.

Do dystrybutora firmy DRESSER POLSKA Sp. z o.o., ul. Limbowa 16, 80-175 Gdańsk, podmiotu wprowadzającego odmierzacz do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zostało skierowane pismo o możliwości podjęcia działań naprawczych.

Do dnia sporządzenia informacji nie otrzymano odpowiedzi.

Nie wniesiono zastrzeżeń do pozostałych okazanych deklaracji zgodności.

5. Instrukcje obsługi.

Do 7 partii badanych odmierzaczy paliw ciekłych, kontrolowani przedsiębiorcy posiadali instrukcje obsługi sporządzone w języku polskim zawierające wszystkie informacje wymagane § 22 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych.

Odnośnie odmierzaczy MM - MULTI 3-6/2NW-P, Nr fabryczny: 13090091, Nr licznika objętości: 7R971722 i MM - MULTI 3-6/2NW-P, Nr fabryczny: 13090091, Nr licznika objętości: 9R980421, producent: MM PETRO Sp. z o.o., ul. Wygoda 13, 44-240 Żory, nie okazano instrukcji obsługi. Kontrolowany przedsiębiorca „AD-REM” Wojciech Teszner oświadczył, że odmierzacze dostarczono na podstawie kompleksowej umowy budowy i wyposażenia stacji paliw, i z uwagi na długi upływ czasu od momentu zakupu nie potrafił określić czy instrukcje były dołączone do wyrobów przy zkupie.

Ponadto z uwagi na to, iż wprowadzający do obrotu Dresser Wayne AB zadeklarował, że odmierzacz GLOBAL STAR VC 44-44HH jest zgodny m.in z dyrektywą maszynową 2006/42/EC, dokonano sprawdzenia przestrzegania wymagań rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn w zakresie dołączonej instrukcji obsługi.

W przedmiotowej instrukcji nie umieszczono napisu „Instrukcja oryginalna” lub „Tłumaczenie instrukcji oryginalnej”. Powyższe nieprawidłowości stanowią naruszenie § 58 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn.

Do firmy DRESSER POLSKA Sp. z o.o., podmiotu wprowadzającego odmierzacz do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zostało skierowane pismo o możliwości podjęcia działań naprawczych. Do dnia sporządzenia informacji nie otrzymano odpowiedzi.

Podsumowanie

Wyniki kontroli wykazały, że wprowadzone do obrotu przyrządy pomiarowe spełniały wymagania metrologiczne.

Stwierdzone nieprawidłowości wynikały z naruszenia rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn.

W trakcie prowadzonych kontroli stwierdzono, że instrukcje obsługi odmierzaczy, o których mowa w § 22 ww. rozporządzenia nie były dostępne bezpośrednio na stacjach. Uzyskanie ich wymagało czasu ponieważ kontrolowani przedsiębiorcy posiadali je w swoich siedzibach wraz z dokumentacją stacji. Ponadto mając na uwadze brzmienie § 22 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007r., Nr 3, poz. 27) nasuwają się wątpliwości, czy po zakupie odmierzacza jego użytkownik jest zobligowany tym przepisem do posiadania i przechowywania instrukcji obsługi.

Materiały z przeprowadzonej kontroli dały podstawę do skierowania do I dystrybutora w Polsce firmy Dresser Polska Sp. z o.o. w Gdańsku pisma informującego o możliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych zmierzających do usunięcia stwierdzonych niezgodności.

Załączniki:

Nr 1 - zestawienie zbiorcze wyników kontroli,

Otrzymują:

1. adresat,

2. aa.

opracowali:

Ryszard Rychcicki - specjalista,

Dariusz Madera - st. specjalista.