ZBŻ.8361.133,181.2013.J-10.2014

Koszalin, dnia 30  kwietnia 2014 r.

Zachodniopomorski Wojewódzki

Inspektor Inspekcji Handlowej

ul. Wały Chrobrego 4

70-502 Szczecin

............................................................

(pieczęć nagłówkowa organu Inspekcji Handlowej)

Pan

Dariusz Kos

wykonujący działalność gospodarczą

pod nazwą  

KARCZMA RZYMSKA

ul. Powstańców Warszawskich 65

76-150 Darłowo 

DECYZJA 

 ZBŻ.8361.133,181.2013.J-10.2014

wymierzająca karę pieniężną

Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013, poz. 267), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierza przedsiębiorcy Dariuszowi Kos wykonującemu działalność gospodarcza pod nazwą Karczma Rzymska w pizzerii „Bagatella” w Darłowie, ul. Powstańców Warszawskich 65,  karę pieniężną w wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu artykułu rolno-spożywczego pod nazwą wódka Wyborowa - 2 porcje (2 x 100 ml), nieodpowiadającego wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej zadeklarowanych przez producenta (przedsiębiorcę) w oznakowaniu tj. w ogólnodostępnym cenniku oraz na wywieszce przy butelce wódki, z uwagi na zaniżenie zawartości alkoholu etylowego (mocy alkoholu).

Uzasadnienie

W dniach 22 i 25. 07.2013 r. i 30.09.2013 r.na podstawie art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U.L 165 z 30.04.2004, str. 1 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (aktualnie Dz. U. z 2014, poz. 148.), działając na podstawie upoważnień do przeprowadzenia urzędowej kontroli żywności o numerach 00012088, 00012555, inspektorzy reprezentujący Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili urzędowe kontrole żywności u przedsiębiorcy Dariusza Kosa, zwanego dalej również stroną,  wykonującego działalność gospodarcza pod nazwą Dariusz Kos Karczma Rzymska w pizzerii „Bagatella” w Darłowie, ul. Powstańców Warszawskich 65.

W toku kontroli w dniu 22.07.2013 r., za protokołem pobrania próbki Nr 000834, pobrano do badań laboratoryjnych 2 próbki produktu o nazwie wódka Wyborowa, o wartości 20 zł, pochodzące z zakupu kontrolnego (2 porcje po 100 ml każda, zamówione przez inspektorów występujących w charakterze konsumentów, przyrządzone i wprowadzone w takiej formie do obrotu przez kontrolowanego) oraz 150 ml wódki Wyborowej 40% obj. produkcji Wyborowa S.A., ul. Komandoria 5, 61-023 Poznań, z oryginalnie zamkniętej butelki w celu sporządzenia wzorca laboratoryjnego.

Nie pobrano próbek kontrolnych ww. produktu, ponieważ było to utrudnione z uwagi na rodzaj produktu.

Badania przeprowadzone przez Laboratorium Kontrolno-Analityczne Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z siedzibą w Poznaniu wykazały zaniżenie zawartości alkoholu etylowego w dwóch porcjach wódki po 100ml. Moc alkoholu w obu próbkach wyniosła 38,8% obj., niepewność wyniku 0,5%, podczas gdy deklaracja producenta (kontrolowanego przedsiębiorcy) uwidoczniona na wywieszce przy butelce wódki oraz w ogólnodostępnym cenniku, tj.  nazwa, pod którą przedmiotowy artykuł rolno-spożywczy jest wprowadzany do obrotu przez kontrolowanego przedsiębiorcę, tj. „wódka Wyborowa”, wskazywała na 40 % obj.

Jakości handlowej wzorca wódki nie kwestionowano.

Powyższe udokumentowano w sprawozdaniu z badań nr 211-212/2013 z dnia 30.07.2013 r., które doręczono przedsiębiorcy w toku kontroli w dniu 30.09.2013 r.

Mając na względzie wyniki badań ustalono, że przedmiotowy produkt nie odpowiada wymaganiom określonym w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2005 r., Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) – zwanej również „ustawą o jakości”, w związku z naruszeniem wymagań w zakresie jakości handlowej zadeklarowanych przez producenta w oznakowaniu (wywieszka, cennik) z uwagi  na zaniżeniezawartości alkoholu etylowego.

W związku z powyższym, pismem z dnia 31.03.2014 r. Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zawiadomił stronę Dariusza Kosa o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej w związku z wprowadzeniem do obrotu ww. artykułu rolno-spożywczego niewłaściwej jakości handlowej. Stronie umożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych w sprawie dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

W odpowiedzi strona w piśmie z dnia 11.04.2014 r. poprosiła o niewymierzanie kary z uwagi na to, że w pizzerii Bagatella, w której stwierdzono kwestionowany produkt, alkohole są mało znaczącym dodatkiem do konsumpcji. Ponadto alkohol kupowany jest w sprawdzonych, renomowanych firmach i przedsiębiorca nie jest w stanie wytłumaczyć, dlaczego moc badanego alkoholu jest niższa, choć z drugiej strony przyznaje, że nie powinno mieć to miejsca. Powyższe stanowisko poddano analizie pod kątem przydatności dla toczącego się postępowania i uznano, że nie może mieć wpływu na dokonaną kwalifikację prawną stwierdzonego w wyniku badań stanu faktycznego oraz wynik prowadzonego postępowania administracyjnego.

W toku niniejszego postępowania przeanalizowano również odpowiedź kontrolowanego z dnia 19.11.2013 r. (data wpływu 20.11.2013r.) na wystąpienie pokontrolne w którym poinformował, że wycofał ze sprzedaży alkohol, którego moc odbiegała od normy oraz zasugerował, że badaniom należałoby poddać pełne, zamknięte butelki wódki.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, iż w wyniku kontroli zostało przeprowadzone badanie próbki wódki pobranej z oryginalnie zamkniętej butelki w celu sporządzenia tzw. wzorca laboratoryjnego. W otrzymanym przez przedsiębiorcę sprawozdaniu z badań nr 211-212/2013 z dnia 30.07.2013 r. wynik badania wzorca wódki wykazał 39,9 % zawartości alkoholu etylowego (mocy wódki), co przy uwzględnieniu 0,5% niepewności oraz  ±0,3% tolerancji wynikającej z ust. 2 pkt 4 załącznika nr 5 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) czyni produkt spełniającym wymagania deklaracji producenta tego wyrobu - firmy Wyborowa S.A., ul. Komandoria 5, 61-023 Poznań, deklarującego moc alkoholu 40% obj.

Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził:

W myśl przepisu art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. W świetle z kolei przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o jakości wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.

W niniejszej sprawie wyniki badań laboratoryjnych wykazały, że przedmiotowa wódka Wyborowa - 2 porcje (2 x 100 ml), zamówione przez inspektorów dokonujących zakupu w charakterze konsumentów, przyrządzone i wprowadzone w takiej formie do obrotu przez kontrolowanego, nie spełnia wymagań zadeklarowanych przez producenta z powodu zaniżenia zawartości alkoholu etylowego (mocy alkoholu), która to moc wynosiła w dwóch zbadanych próbkach 38,8% obj. przy niepewności wyniku 0,5%, podczas gdy deklaracja producenta (strony) uwidoczniona w ogólnodostępnym cenniku oraz na wywieszce przy butelce wódki Wyborowej wskazywała na 40% obj. Zarówno w cenniku (zawierającym deklarację dotyczącą nazwy, ilości i ceny, tj. wódka Wyborowa, ilość – 50 ml, cena 5 zł, jak wynika z rozliczenia zakupu kontrolnego), jak i na wywieszce podano nazwę „wódka Wyborowa”, która to nazwa wskazuje na określoną moc alkoholu – 40% obj. (wartość zgodnie z deklaracją na opakowaniu wódki Wyborowej produkcji Wyborowa S.A. oraz z wartością określoną na fakturze VAT nr 10160501489 z dnia 10.07.2013r.). W związku z powyższym uznano, że przedmiotowy środek spożywczy z uwagi na niezgodność z wymaganiami zadeklarowanymi przez producenta w oznakowaniu (cennik, wywieszka) jest artykułem niewłaściwej jakości handlowej, przez co nie spełnia wymagań przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o jakości.

Ustawa o jakości nakłada na wprowadzających te artykuły do obrotu obowiązek zachowania wymagań w zakresie ich jakości handlowej, stanowiąc jednocześnie w art. 40a ust. 1 pkt 3, że każdy, kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. Jej przepis art. 3 pkt 4 odsyła natomiast w zakresie definicji obrotu do art. 3 pkt 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE. L 2002 Nr 31, str.1 z późn. zm.), zwane dalej „rozporządzeniem 178/2002”, zgodnie z którym „wprowadzenie na rynek” oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania. Przytoczona definicja wskazuje krąg podmiotów odpowiedzialnych za jakość artykułów rolno-spożywczych, wliczając do nich zarówno wytwórców tych artykułów, jak również każde następne ogniwo handlu detalicznego.

W świetle powyższego przedsiębiorca – Dariusz Kosodpowiada za jakość wprowadzanych przez siebie do obrotu artykułów rolno-spożywczych.

Nadto, w myśl art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002, podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.

Mając na względzie powyższe ustalenia, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego zmierzającego do wymierzenia kary pieniężnej Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, zgodnie z przepisem art. 40a ust. 5 ustawy o jakości stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych i wielkość jego obrotów, uwzględniając również przesłanki zawarte w przepisie art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, zgodnie z którym ustanowione środki i kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Wykonując dyspozycję ww. przepisów w odniesieniu do zakwestionowanego produktu, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, oceniając stopień szkodliwości czynu wprowadzenia go do obrotu stwierdził, że moc alkoholu jest podstawową cechą charakteryzującą wódkę, a określona moc alkoholu wynikająca z nazwy konkretnej wódki, jak w tym przypadku Wyborowej, wpływa na tożsamość tego produktu w obrocie. Przez to staje się główną obok nazwy przesłanką decydującą o wyborze konsumenta, pozwalającą na dokonanie tego wyboru w sposób świadomy oraz na odróżnienie tego środka spożywczego od innych, podobnych znajdujących się w obrocie. Z tego też względu oceniono, że stwierdzona nieprawidłowość polegająca na obniżonej w stosunku do deklarowanej mocy alkoholu narusza interes konsumentów w zakresie prawa do otrzymania produktu zgodnego z deklaracją, jak również podważa zaufanie konsumentów do takiej deklaracji – skoro produkt wprowadzany jest do obrotu pod nazwą „wódka Wyborowa” powinien spełniać wymagania deklarowane dla takiej wódki. Dodatkowo sama deklaracja narusza prawo konsumentów do informacji ponieważ pozbawia ich wiedzy o rzeczywistej mocy alkoholu, stanowiącej podstawową, wyróżniającą ten produkt istotną cechę, gdyż w rzeczywistości otrzymują produkt inny niż wynikałoby to z jego oznakowania.

Przy ocenie stopnia zawinienia strony Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę, że strona jako przedsiębiorca profesjonalnie i fachowo zajmuje się obrotem artykułami rolno-spożywczymi. Strona jest nie tylko dystrybutorem artykułów rolno-spożywczych, ale  przede wszystkim ich wytwórcą, a więc ma największy spośród wszystkich profesjonalnych uczestników rynku wpływ na ich jakość handlową. Z tego też względu strona powinna wykazać się szczególną dbałością o wprowadzane do obrotu produkty. W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że na powstanie ujawnionej w trakcie kontroli nieprawidłowości bezpośredni wpływ miała stronapoprzez wytworzenie (przyrządzenie) kwestionowanych dwóch porcji alkoholu i wprowadzenie ich w takiej formie do obrotu. Również sama strona miała bezpośredni wpływ na oznakowanie zakwestionowanego produktu poprzez zadeklarowanie obok nazwy rodzajowej środka spożywczego (wódka), również jego nazwy handlowej (Wyborowa) wskazującej na określoną ilość alkoholu. Z drugiej strony, biorąc pod uwagę złożone przez stronę w toku postępowania pokontrolnego wyjaśnienia, nie przypisano jej woli świadomego działania prowadzącego do naruszenia interesów konsumentów.

Ustalając zakres naruszenia wymagań jakości handlowej organ ocenił, że stwierdzona nieprawidłowość polegająca na zaniżeniu mocy alkoholu była istotna z punktu widzenia właściwości produktu i z punktu widzenia interesów konsumentów, gdyż wpływała na tożsamość produktu funkcjonującego w obrocie pod nazwą „wódka Wyborowa”. Z drugiej strony uwzględniono, że stanowiła jedyną nieprawidłowość świadcząca o niewłaściwej jakości tego artykułu rolno-spożywczego (badania nie wykazały innych niezgodności).

Przy ocenie dotychczasowej działalności podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych organ wziął pod uwagę, że przedsiębiorca nie był wcześniej kontrolowany w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Biorąc pod uwagę piąty czynnik wpływający na wymiar kary pieniężnej, tj. kryterium wielkości obrotów, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w oparciu o przedstawioną przez stronę informację o wielkości obrotów osiągniętych w 2013r. stwierdził, że w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2013r., poz. 672 ze zm.), strona należy do kategorii tzw. „mikroprzedsiębiorców”, w związku z czym wzięto pod uwagę okoliczność, że jej udział w obrocie rynkowym jest najmniejszy spośród wszystkich innych kategorii przedsiębiorców, o których mowa w ww. ustawie.

Mając na uwadze opisane wyżej okoliczności, w tym dokonaną ocenę przesłanek wymiaru kary, a także uwzględniając fakt, że najniższy możliwy wymiar kary wynosi 500 zł, górną granicę stanowi natomiast pięciokrotna wartość korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie do obrotu produktów o niewłaściwej jakości handlowej, która w tym przypadku wynosi 100 zł, Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, że stanowią one podstawę do wymierzenia na podstawie przepisu  art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości kary pieniężnej w wysokości 500 zł (słownie: pięćset złotych).

Pomimo faktu, iż w tym przypadku górna granica wymiaru kary jest niższa od najniższego możliwego jej wymiaru, organ, mając na uwadze stopień szkodliwości czynu wskazujący na naruszenie interesów konsumentów oraz przypisując mu największą wagę, a także uwzględniając ocenę stopnia zawinienia i zakresu naruszenia, zdecydował o wymierzeniu kary w przedmiotowej sprawie. Odstąpienie bowiem od jej wymierzenia naruszyłoby zdaniem organu zasadę proporcjonalności określoną w art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002, a mianowicie – taka reakcja organu byłaby niewspółmierna do stwierdzonego naruszenia w kontekście rodzaju artykułu rolno-spożywczego niewłaściwej jakości handlowej, sprawcy czynu wprowadzenia go do obrotu (wytwórca) oraz interesów konsumentów.

W myśl art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej, natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Zgodnie z kolei z przepisem art. 40a ust. 4 ustawy o jakości kary pieniężne, o których mowa m.in. w przepisie art. 40a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wymierza w drodze decyzji, właściwy ze względu na miejsce przeprowadzania kontroli wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej. W związku z powyższym organ orzekł jak w sentencji.

Pouczenia:

1.     Informacja o sposobie uiszczenia kary pieniężnej:

Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, nr 02101015990028572231000000 Bank: NBP Oddział Szczecin w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.

Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 § 1 Ordynacji podatkowej.

2.     Pouczenie o sposobie i trybie wniesienia odwołania:

Na podstawie art. 127 § 1 i 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stronie przysługuje prawo do wniesienia odwołania od niniejszej decyzji, które zgodnie z art. 129 § 1 i 2 Kpa wnosi się do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, plac Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa za pośrednictwem Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

                                                                                                                                                                                                                               Z up. Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego

Inspektora Inspekcji Handlowej

Kierownik Zespołu

Nadzoru Rynku i Kontroli Paliw

                Joanna Grabias

....................................................................

(podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska

służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji)

Otrzymują:

1. Dariusz Kos

ul. Podzamcze 3 lok. 4

76-150 Darłowo,

2.   aa.