Informacja o wynikach kontroli prawidłowości obrotu akumulatorami samochodowymi i bateriami

Realizując program kontroli Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie w I kwartale 2020 r. przeprowadził w ww. zakresie 5 kontroli, w tym:
-    3 kontrole w sklepach detalicznych (2 w zakresie baterii przenośnych, 1 w zakresie akumulatorów samochodowych),
-    1 kontrolę u przedsiębiorcy świadczącego usługi w zakresie wymiany zużytych baterii (zakład zegarmistrzowski) prowadzącego również sprzedaż detaliczną baterii przenośnych,
-    1 kontrolę w hurtowni prowadzącej również sprzedaż detaliczną baterii przenośnych.
Ww. kontrole przeprowadzono u przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w Szczecinie, Koszalinie i Nowogardzie.
Kontrolowani przedsiębiorcy prowadzili działalność gospodarczą w oparciu o wpisy do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (2) oraz Krajowego Rejestru Sądowego (3).

Sprawdzeniem w zakresie oznakowania baterii i akumulatorów objęto 16 partii towarów, w tym:
-    12 partii baterii przenośnych,
-    4 partie akumulatorów samochodowych.
Kontrolą objęto także 2 partie sprzętu wyposażonego w baterie, w celu sprawdzenia prawidłowości zaprojektowania tego sprzętu w zakresie bezpiecznego usunięcia zamontowanych w nich baterii lub akumulatorów. Nieprawidłowości stwierdzono u 1 przedsiębiorcy, który oferował do obrotu sprzęt z zamontowanymi bateriami, gdzie w załączonej do sprzętu instrukcji nie zawarto informacji o sposobie bezpiecznego usunięcia baterii z tego sprzętu. W odniesieniu do poszczególnych punktów programu, ustalenia kontroli przedstawiają się następująco:

1.    Prawidłowość oznaczenia oferowanych do sprzedaży baterii i akumulatorów
W trakcie kontroli sprawdzono prawidłowość oznaczenia wszystkich 16 badanych partii baterii i akumulatorów samochodowych oferowanych do sprzedaży, zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2019 r., poz. 521 ze zm.). W wyniku kontroli stwierdzono, że:
-    wszystkie skontrolowane baterie i akumulatory posiadały w oznaczeniu widoczny, czytelny i trwały symbol selektywnego zbierania, którego wzór jest określony w załączniku nr 3 do ww. ustawy o bateriach i akumulatorach - zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy,
-    akumulatory samochodowe kwasowo-ołowiowe posiadały dołączoną informację o warunkach i trybie zwrotu oraz o zorganizowanych dla nich punktach zbierania - zgodnie z art. 31 ust. 3 ww. ustawy.
Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.
2.    Prawidłowość zaprojektowania i oznakowania sprzętu
Powyższe zagadnienie sprawdzono u jednego przedsiębiorcy prowadzącego obrót sprzętem elektrycznym i elektronicznym zasilanym bateriami lub akumulatorami. Do sprawdzenia powyższego zagadnienia wytypowano 2 partie sprzętu elektronicznego. W wyniku powyższego, stwierdzono, że:
-    sprzęt elektryczny posiadał przedziały na baterie z zasuwaną pokrywą, ich konstrukcja umożliwiała łatwe usunięcie z nich zużytych baterii, co spełniało wymagania zawarte w art. 11 ust.1 ww. ustawy,
-    do kontrolowanego sprzętu załączono instrukcje sporządzone w języku polskim zawierające między innymi informacje o rodzaju zamontowanych baterii, co spełniało wymagania zawarte w art. 11 ust. 2 i 3 ww. ustawy.
Jednakże w instrukcji załączonej do 1 partii sprzętu elektrycznego (lampki na baterie) nie zawarto informacji o sposobie bezpiecznego usunięcia baterii z tego sprzętu. Powyższe niezgodne było z wymagania art. 11 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy.
W trakcie kontroli kontrolowany przedsiębiorca (pierwszy wprowadzający towary do obrotu na teren Polski) usunął powyższą nieprawidłowość w miejscu przeprowadzania kontroli a także w pozostałych punktach handlowych na terenie całej Polski poprzez uzupełnienie instrukcji o informację dotyczącą sposobu bezpiecznego usunięcia baterii ze sprzętu.
3.    Prawidłowość wykonywania działalności
a)    Sprzedawca detaliczny
W toku kontroli ustalono, że zgodnie z art. 48 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach 3 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż detaliczną baterii przenośnych, których powierzchnia sprzedaży przekraczała 25m2:
- przyjmowało selektywnie zebrane zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne od użytkownika końcowego przez udostępnienie pojemnika na zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne, bez żądania zapłaty za ich przyjęcie,
-    przekazywało zebrane, zużyte baterie i zużyte akumulatory sprzedawcy hurtowemu lub zbierającemu zużyte baterie i zużyte akumulatory.
Powierzchnia sklepu u jednego z kontrolowanych przedsiębiorców nie przekraczała 25m2, w związku z powyższym sprzedawca ten nie był zobowiązany do zbierania zużytych baterii przenośnych od użytkownika końcowego.
Ustalono również, że jeden kontrolowany sprzedawca detaliczny oferujący akumulatory samochodowe (kwasowo-ołowiowe) przyjmował zużyte akumulatory samochodowe od użytkownika końcowego, zgodnie z wymaganiami art. 53 ust. 1 ww. ustawy oraz w widocznym miejscu umieścili informacje wymagane przepisami art. 53 ust. 2 pkt 1 i pkt 2 ww. ustawy. Przedsiębiorca ten poinformował, iż nie miał przypadku, aby musiał pobrać od kupującego opłatę depozytową, gdyż wszyscy kupujący nowe akumulatory samochodowe przekazywali zużyte akumulatory. Niemniej przedsiębiorca okazał wzór przygotowanego dokumentu potwierdzającego pobranie i zwrot opłaty depozytowej, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 kwietnia 2019 r. w sprawie wzoru dokumentu potwierdzającego pobranie opłaty depozytowej i dokumentu potwierdzającego zwrot opłaty depozytowej (Dz. U. z 2019 r., poz. 811).
Przedsiębiorca poinformował, że zebrane zużyte akumulatory samochodowe przekazuje przedsiębiorcy prowadzącemu recykling. Na potwierdzenie okazał bieżące dokumenty przekazania odpadu.
b)    Sprzedawca hurtowy
W toku kontroli ustalono, że stosownie do art. 49 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach, jeden skontrolowany przedsiębiorca jako sprzedawca hurtowy baterii przenośnych:
-    przyjmował zużyte baterie przenośne i zużyte akumulatory przenośne od użytkownika końcowego oraz od sprzedawcy detalicznego, któremu przekazał baterie przenośne i akumulatory przenośne, bez żądania od niego zapłaty za ich przyjęcie,
-    przekazywał zużyte baterie i zużyte akumulatory zbierającemu zużyte baterie i zużyte akumulatory.
c)    Przedsiębiorca świadczący usługi w zakresie wymiany zużytych baterii i zużytych akumulatorów
Przestrzeganie art. 50 ww. ustawy sprawdzono u jednego przedsiębiorcy (zakład zegarmistrzowski).
Ustalono, że selektywnie zebrane zużyte baterie przenośne i akumulatory przyjmowane od użytkownika końcowego, bez żądania od niego zapłaty za ich przyjęcie, były przyjmowane i przekazywane zbierającemu zużyte baterie i akumulatory.
4.    Prawidłowość udzielania gwarancji
W czasie kontroli ustalono, że tylko 1 przedsiębiorca oferujący do sprzedaży akumulatory samochodowe dołączał do nich dokumenty gwarancyjne.
Stwierdzono, że karty gwarancyjne (trzech różnych gwarantów) załączane do sprzedawanych akumulatorów samochodowych spełniały wymogi zawarte w art. 5771 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145) i zawierały podstawowe informacje potrzebne do wykonywania uprawnień z gwarancji, w szczególności:
-    nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej,
-    czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej,
-    uprawnienia przysługujące w razie stwierdzenia wady,
?    stwierdzenie, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej.
Ustalono, że zgodnie z art. 5773 ww. ustawy, sprzedawca - kontrolowany przedsiębiorca wydaje kupującemu wraz z rzeczą sprzedaną dokument gwarancyjny oraz sprawdza zgodność znajdujących się na rzeczy oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz umieszczonych na rzeczy zabezpieczeń.
Wszystkie sprawdzane dokumenty gwarancyjne gwaranci wydawali utrwalone na papierze, zgodnie z art. 5772 Kodeksu cywilnego.
Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.
5.    Inne ustalenia kontroli
a)    W toku kontroli dokonując weryfikacji informacji o podmiotach (importerach, producentach, dystrybutorach) zawartych na opakowaniach kontrolowanych baterii przenośnych oraz dane zawarte w okazanych przez kontrolowanych przedsiębiorców dokumentach zakupu (fakturach Vat) o dostawcach tych baterii, stwierdzono, że wskazane w oznakowaniu baterii podmioty są pierwszymi wprowadzającymi baterie do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, a kontrolowani przedsiębiorcy nie nabyli ich bezpośrednio od wprowadzających.
b)    Po zakończeniu kontroli pozyskane w toku kontroli informacje:
•    z danymi podmiotów biorących udział w obrocie przedmiotowymi bateriami, umożliwiające właściwym organom weryfikację i uzupełnienie zgromadzonych danych przesłano do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego (2 pisma) i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego (1 pismo),
•    o sprzedawcy detalicznym akumulatorów samochodowych, który był zobowiązany do pobierania opłaty depozytowej a jak ustalono jej nie pobierał, gdyż w momencie sprzedaży nowego akumulatora każdy klient przekazywał zużyty akumulator - również w tym zakresie przekazano stosowną informacje do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego umożliwiającą weryfikację i uzupełnienie danych o podmiocie dokonującym obrót akumulatorami samochodowymi.
6.    Badania laboratoryjne
W I kwartale 2020 r., w czasie prowadzonych kontroli u jednego ze sprzedawców detalicznych pobrano do badań laboratoryjnych próbkę baterii przenośnych typu AAA, na zawartość kadmu, ołowiu i rtęci.
Badania przeprowadzono w Specjalistycznym Laboratorium Produktów Włókienniczych i Analizy Instrumentalnej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Łodzi wykazały, że ww. baterie nie zawierały kadmu, ołowiu i rtęci w wartościach powyżej ograniczeń zawartych w art. 9 ust. 2 ww. ustawy o bateriach i akumulatorach.

Wykorzystanie ustaleń
Materiały z przeprowadzonych kontroli były podstawą do:
- skierowania 4 pism do właściwych Marszałków województw.

Beata Manios- rzecznik Inspekcji Handlowej
w Szczecinie
                            Tel. 91 4225239 wew. 36