Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania placówek gastronomicznych oferujących potrawy kuchni egzotycznych z dnia 11 kwietnia 2007 r.

Informacja

z kontroli funkcjonowania placówek gastronomicznych

oferujących potrawy kuchni egzotycznych

I kwartał 2007 r.

Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie oraz Delegatura w Koszalinie przeprowadzili łącznie na terenie województwa zachodniopomorskiego 13 kontroli w zakresie prawidłowości funkcjonowania placówek gastronomicznych zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektoratu IH (pismo BK/AŻ-40-18/06/AJ) z dnia 28.12.2006 r.

Kontrolą objęto przedsiębiorców oferujących konsumentom potrawy kuchni egzotycznych, takich jak: chińska, turecka, meksykańska, japońska, indyjska, włoska:

 

1. Jakość surowców, półproduktów, potraw i napojów

 

• Świeżość surowców stosowanych do przygotowania posiłków oceniono u wszystkich przedsiębiorców, gdzie zbadano 18 partii różnych artykułów żywnościowych (przetwory mięsne, warzywa i owoce ) o wartości 522,00 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości;

• Aktualność terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości artykułów żywnościowych używanych do przygotowywania potraw i oferowanych do sprzedaży sprawdzono u wszystkich skontrolowanych 13 przedsiębiorców, gdzie badaniu poddano 152 partie różnych towarów o wartości 4.769,00 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości;

• Na podstawie oznakowania opakowań wybranych wyrywkowo produktów spożywczych sprawdzono, czy artykuły te nie zawierają w swoim składzie substancji dodatkowych innych niż dozwolone dla danej grupy środków spożywczych. Badaniem w powyższym zakresie objęto 34 partie różnych artykułów spożywczych o wartości 1.527,00 zł
  i w badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono;

• Do badań laboratoryjnych przeprowadzonych w Laboratorium Kontrolno - Analitycznym w Poznaniu pobrano : napary kawy, wódki czyste i drinki alkoholowe:

• jakość naparów kawy -na zgodność zawartości surowca z charakterystyką jakościową towaru zbadano u dwóch przedsiębiorców. Badaniem laboratoryjnym objęto 4 próbki
  o wartości 22,00 zł, nie stwierdzając nieprawidłowości.

• jakość napojów alkoholowych- na zgodność mocy alkoholu z przedstawioną deklaracją zbadano u dwóch przedsiębiorców. Badaniem laboratoryjnym objęto 3 próbki wódek czystych 40 % o wartości 111,00 zł stwierdzając zgodność mocy alkoholu z przedstawioną deklaracją.

• jakość napojów alkoholowych (drinki)- na zgodność mocy alkoholu z przedstawioną deklaracją oraz na zawartość wódki zbadano u 2 przedsiębiorców. Do badań laboratoryjnych pobrano 4 próbki drinków alkoholowych o wartości 30,00zł. Zakwestionowano jedną próbkę drinku o wartości 5,50 zł. Przeprowadzone badanie wykazało zaniżenie zawartości wódki w ilości 3,6 ml o wartości 0,36 zł.

• W kontrolowanych placówkach przedsiębiorcy nie deklarowali z jakich surowców produkowane są potrawy, ze świeżych czy z mrożonych. Faktycznie potrawy produkowane były z mrożonych surowców mięsnych, rybnych i gotowych mrożonych wyrobów kulinarnych, za wyjątkiem surówek przygotowywanych ze świeżych warzyw.

 

 

 

 

 

 

1. Rzetelność obsługi

Rzetelność obsługi konsumentów sprawdzono u dwóch przedsiębiorców, u których dokonano zakupów kontrolnych, a u jednego stwierdzono nierzetelne porcjowanie wydawanych napojów.

 

Zagadnienie uwidaczniania informacji o cenach towarów i wyrobów kulinarnych w świetle przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz.U. Nr 99, poz. 894 ze zm.) zbadano u wszystkich skontrolowanych przedsiębiorców stwierdzając u 9 na 13 kontrolowanych nieprawidłowości.

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły :

• nie uwidaczniania w cennikach dla konsumentów przy nazwach potraw lub wyrobów, napojów, dodatków ilości nominalnych wyrażonych w legalnej jednostce miary, zawartej
  w jednej porcji, w tym zwłaszcza głównego składnika (mięsa, drobiu ryb);

• braku daty wystawienia cennika.

Powyższe nieprawidłowości stwierdzono u 9 przedsiębiorców:

 

3. Prawidłowość oznakowania towarów

U 13 skontrolowanych przedsiębiorców sprawdzono prawidłowość oznakowania artykułów spożywczych znajdujących się w ofercie handlowej i służących do przygotowywania potraw, wyrobów zgodnie z przepisami :

- rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie znakowania środków spożywczych i dozwolonych substancji dodatkowych (Dz.U. Nr 220, poz..1856 ze zm.);

- ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. Nr 171, poz.1225);

- ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity Dz.U. z 2005 r. Nr 187, poz.1577 ze zm.);

- ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz.U. Nr 141, poz. 1176 ze zm.);

- ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. Nr 90, poz. 999 ze zm.),

- ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.).

 

Badaniom poddano 106 partii różnych artykułów spożywczych o wartości 3.558,00 zł. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono.

 

Przestrzeganie przepisów ustawy o języku polskim badano u wszystkich przedsiębiorców
i nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. Ocenie poddano 106 partii różnych towarów o wartości 3,558,00 zł. U wszystkich przedsiębiorców prowadzących działalność gastronomiczną jadłospisy i karty dań sporządzane były w języku polskim.

 

4. Prawidłowość magazynowania żywności ( surowców do produkcji)

• U 13 kontrolowanych przedsiębiorców artykuły spożywcze przechowywane były zgodnie
  z zaleceniami producenta, a liczba i stan techniczny urządzeń chłodniczych zapewniały przechowywanie w warunkach wskazanych przez producentów a określonych na opakowaniach. Ogółem skontrolowano w tym zakresie 111 partii surowców do produkcji potraw i artykułów żywnościowych oferowanych do sprzedaży o wartości 3.309,00 zł.

• U dwóch przedsiębiorców prowadzących działalność gastronomiczną (na 13 objętych kontrolą) kwestionowano stan sanitarno-porządkowy.

 

 

5. Legalność działania przedsiębiorców.

 

• przestrzegania postanowień ustawy z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zm.)

 

Przestrzeganie przepisów powyższej ustawy badano u 12 przedsiębiorców, u jednego przedsiębiorcy nie prowadzono sprzedaży napojów alkoholowych.

Nieprawidłowości w powyższym zakresie stwierdzono u dwóch przedsiębiorców:

 

• gdzie stwierdzono w sprzedaży 78 rodzajów napojów alkoholowych (piwa, wyrobów winiarskich, wyrobów spirytusowych) o wartości 14.108,50 zł, na które nie okazano wymaganych przepisami prawa zezwoleń.

Okazano zezwolenia udzielone na poprzednich przedsiębiorców działających w Spółce Cywilnej, na podstawie których przedsiębiorcy jw. prowadzili sprzedaż napojów alkoholowych Jak ustalono w toku kontroli po zmianach składu osobowego spółki nie dokonano zmiany zezwoleń i kontrolowani w zakresie sprzedaży alkoholu prowadzili działalność bez zezwoleń wydanych na siebie jako wspólników spółki cywilnej.

 

• gdzie stwierdzono nie zgłoszenie organowi zezwalającemu na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych zmiany stanu faktycznego i prawnego w stosunku do danych zawartych w zezwoleniach. Zezwolenia zostały wydane dla dwóch osób prowadzących działalność w barze w formie spółki cywilnej, podczas gdy aktualnie działalność w barze prowadziła tylko jedna z tych osób.

 

U kontrolowanych przedsiębiorców nie stwierdzono uwidocznienia niedozwolonej reklamy lub promocji napojów alkoholowych. W miejscu sprzedaży napojów alkoholowych uwidoczniono informację o szkodliwości spożywania napojów alkoholowych.

 

• przestrzegania postanowień ustawy z dnia 23.01.2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257 z późn. zm.).

Naruszenia przepisów odnośnie opatrywania banderolami wyrobów spirytusowych, winiarskich i tytoniowych nie stwierdzono. Zagadnienie to badano u 12 przedsiębiorców. Natomiast jeden przedsiębiorca nie prowadził sprzedaży wyrobów akcyzowych. Badaniem objęto141 partii napojów alkoholowych o wartości 40.750,00 zł oraz 9 partii wyrobów tytoniowych o wartości 498,00 zł.

W toku przeprowadzonych kontroli zwrócono uwagę na ceny oferowanych do sprzedaży wyrobów tytoniowych. Powyższe możliwe było do sprawdzenia u czterech przedsiębiorców którzy prowadzili obrót handlowy tymi wyrobami. W wyniku kontroli nie stwierdzono sprzedaży wyrobów tytoniowych po cenie wyższej od ceny detalicznej umieszczonej na opakowaniach.

• przestrzegania postanowień ustawy z dnia 9.11.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zm.).

 

Na 13 skontrolowanych przedsiębiorców u 4 stwierdzono sprzedaż wyrobów tytoniowych. Ocenie poddano 9 partii wyrobów tytoniowych o wartości 498,00 zł. Nieprawidłowości nie stwierdzono.

W kontrolowanych placówkach gastronomicznych obowiązywał zakaz palenia, bądź wyodrębnione było miejsce do palenia. Nie stwierdzono sprzedaży papierosów osobom nieletnim, w automatach, w opakowaniach zawierających mniej niż 20 sztuk oraz luzem bez opakowania. U kontrolowanych przedsiębiorców nie stwierdzono uwidocznienia niedozwolonej reklamy lub promocji wyrobów tytoniowych.

Papierosy oznaczone były zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24.02.2004 r. w sprawie badania zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym oraz informacji i ostrzeżeń zamieszczanych na opakowaniach wyrobów tytoniowych ( Dz. U. Nr 31, poz. 275).

 

Inne Zagadnienia

• Posiadanie zgody organu nadzoru sanitarnego na prowadzenie działalności i działanie zgodnie z jej zakresem

Wszyscy skontrolowani przedsiębiorcy działalność gospodarczą rozpoczęli przed wejściem
w życie ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz.1225).

 

Dziewięciu przedsiębiorców posiadało decyzje wydane na podstawie art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 11.05.2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. Nr 31, poz. 265 z późn. zm.), dotyczące uzyskania przed podjęciem produkcji lub obrotu środkami spożywczymi decyzji organu nadzoru sanitarnego.

Czterech przedsiębiorców nie posiadało zgody organu nadzoru sanitarnego na prowadzenie działalności, jednakże znajdują się pod stałym nadzorem służb sanitarnych, dowodem na to są adnotacje w książkach kontroli sanitarnej, a działalność gospodarczą w placówkach prowadzą od 1997r- dwóch przedsiębiorców i dwóch przedsiębiorców po 2001r.,

 

Przedsiębiorców powyższych poinformowano o wymogach ustawy z dnia 25.08.2006r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz.1225).

 

 

 

Podsumowanie

Materiały z kontroli wykazały różnego rodzaju nieprawidłowości u 11 z 13 skontrolowanych przedsiębiorców. Do najczęściej powtarzających się nieprawidłowości należały:

• brak daty wystawienia cennika - u 9 przedsiębiorców,

• nie podawanie w cennikach ilości nominalnych potraw zawartych w jednej porcji - u 8 przedsiębiorców,

• stosowanie przyrządów pomiarowych bez aktualnej cechy legalizacji lub bez cechy legalizacji - u 4 przedsiębiorców,

• nie przestrzeganie przepisów sanitarno - porządkowych - u 2 przedsiębiorców,

• nierzetelne sporządzanie nalewów napojów alkoholowych (drinki)- u 1 przedsiębiorcy,

• nie przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
  i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( tekst jednolity Dz. U. z 2002r.,Nr 147, poz. 1231 ze zm.) - u 2 przedsiębiorców.

Przyczyną stwierdzonych nieprawidłowości jest przede wszystkim niedostateczny nadzór przedsiębiorców nad pracą podległego personelu, zaniedbanie ze strony przedsiębiorców oraz płynność kadr, jak również zatrudnianie zbyt małej liczby pracowników.

Wszystkie placówki prowadziły działalność legalnie, zarówno te prowadzone przez cudzoziemców, jak prowadzone przez obywateli naszego kraju. Nie stwierdzono też naruszenia przepisów dotyczących: ochrony zdrowia przed następstwami palenia tytoniu
i oznaczania opakowań jednostkowych wyrobów tytoniowych, oznaczania wyrobów znakami skarbowymi akcyzy.

Pozytywnym aspektem przeprowadzonych kontroli jest stwierdzenie, iż artykuły wprowadzane do obrotu handlowego i służące do przygotowywania posiłków posiadały aktualne terminy przydatności do spożycia i daty minimalnej trwałości oraz były prawidłowo oznakowane.

Jednakże nadal niepokojący jest fakt, iż pomimo że przepisy obligujące przedsiębiorców do uwidaczniania gramatur na oferowane w gastronomii wyroby kulinarne i napoje obowiązują od 5 lat, w dalszym ciągu przedsiębiorcy nie przestrzeganie przepisów tłumaczą swoją niewiedzą w tym zakresie. Przedsiębiorcy nie deklarują gramatur wyrobów kulinarnych, a tym samym w większości nie posiadają w użyciu narzędzi pomiarowych służących do ważenia. Często stwierdzane nieprawidłowości związane z nieprzestrzeganiem przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (tekst jednolity z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, ze zm.) spowodowane są przeważnie niedopatrzeniem i zaniedbaniem ze strony przedsiębiorców.

Należy podkreślić, że produkcja w kontrolowanych placówkach ograniczała się do podstawowych zabiegów technologicznych polegających na usmażeniu, podgrzaniu lub upieczeniu półproduktów, gotowych wyrobów kulinarnych, które produkowane są przez zakłady produkujące wyroby dla sieci tych barów. Bezcelowym stało się obecnie kontrolowanie rzetelności obsługi konsumentów z uwagi na brak możliwości dokonywania zakupów kontrolnych prowadzonych przez inspektorów anonimowo, co wyklucza naszym zdaniem wykrycie nierzetelnego porcjowania wyrobów kulinarnych i działania na szkodę nabywców. Potrawy w większości przygotowywane są na indywidualne zamówienia klientów, przez co dokonywanie oceny jakości potraw i napojów poprzez zbadanie ich cech organoleptycznych i fizykochemicznych również wyklucza nieprawidłowy wynik powyższej oceny.

Bezprzedmiotowym stało się pobieranie prób naparów kawy w gastronomii w związku
z deklarowaniem przez przedsiębiorców w cennikach dla konsumentów pojemności kawy,
a nie ilości użytego surowca kawy. W większości u skontrolowanych przedsiębiorców napary kawy przygotowywane są z automatów, dlatego wyniki analiz laboratoryjnych nie wykazują niedoborów surowca. Napary kawy, które przygotowywane są w automatach, same dozują surowiec ustawiony wcześniej przez serwisanta tegoż urządzenia. Obecnie rzadkością są napary kawy sporządzane własnoręcznie przez obsługę placówek gastronomicznych.

Biorąc jednak pod uwagę, iż nadal występuje szereg nieprawidłowości związanych
z funkcjonowaniem placówek gastronomicznych, kontrolowanie ich ma swoje duże uzasadnienie.

 

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały podstawę do:

• ukarania 9 osób mandatami karnymi kredytowanymi na łączną kwotę 1.550,00 zł,

• wszczęcia dochodzenia uproszczonego wobec dwóch osób (art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1231 ze zm.),

• zastosowania wobec 2 osób pouczenia z art. 41 ustawy z dnia 20.05.1971r. Kodeks Wykroczeń (Dz. U. Nr 12, poz. 114 z późn. zm.),

• skierowania 4 informacji do właściwych Urzędów Miar,

• skierowania 9 wystąpień pokontrolnych do przedsiębiorców,

• wydania w czasie kontroli 2 żądań porządkowych .

 

Przykłady stwierdzonych nieprawidłowości

• nie zachowanie czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych: w kuchni ogólny nieporządek, brudne kuchnie gazowe, odkryte pojemniki na odpadki, brudne urządzenia chłodnicze,

• przechowywanie w stanie gotowości do użycia wagi uchylnej z nieaktualną cechą legalizacji „02”,

• brak w cenniku dla konsumentów przy 30 rodzajach wyrobów i napojów ilości nominalnych wyrażonych w legalnej jednostce miary zawartej w jednej porcji, oraz brak daty jego wystawienia,

• nie zgłoszenie organowi zezwalającemu na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych zmiany stanu faktycznego i prawnego w stosunku do danych zawartych w zezwoleniach.

 

Stwierdzone nieprawidłowości dały podstawę do ukarania właściciela mandatem karnym kredytowanym w wysokości 300,00 zł oraz skierowania informacji do Urzędu Miar o przechowywaniu w gotowości wagi z nieaktualną cechą legalizacji. W toku kontroli wydano żądanie uporządkowania pomieszczenia kuchennego.

 

 

 

 

• nie zachowanie czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych: w kuchni
  i zmywalni naczyń odkryte pojemniki na odpadki, w magazynie produktów spożywczych brudne zamrażarki z towarami, w kuchni ubytki płytek ściennych,
  w użyciu powyszczerbiane talerze,

• przechowywanie w stanie gotowości do użycia 2 wag: uchylnej i elektronicznej bez cech legalizacji,

Za stwierdzone nieprawidłowości właścicielkę restauracji ukarano mandatem karnym kredytowanym w wysokości 200,00 zł oraz skierowano informację do Urzędu Miar
o przechowywaniu wag bez cech legalizacji. W toku kontroli wydano żądanie uporządkowania pomieszczenia kuchennego.

• w użyciu znajdowała się w użytkowaniu waga uchylna z nieaktualną cechą legalizacji „95”,

• w cenniku nie uwidoczniono ilości nominalnych wyrażonych w legalnej jednostce miary, zawartej w jednej porcji przy 17 rodzajach zakąsek, 6 rodzajach sałatek, 40 rodzajach dań gorących obiadowych, 4 rodzajach dodatków oraz daty wystawienia cenników.

 

Za stwierdzone nieprawidłowości właściciela restauracji ukarano mandatem karnym kredytowanym w wysokości 200,00 zł oraz skierowano informację do Urzędu Miar
o przechowywaniu wagi z nieaktualną cechą legalizacji.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

2