Kary pieniężne za jakość artykułów rolno-spożywczych w obrocie detalicznym

Inspekcja Handlowa kontroluje jakość artykułów rolno-spożywczych w obrocie detalicznym. Pod pojęciem handlu detalicznego, zgodnie z rozporządzeniem 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającym ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującym Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, rozumie się obsługę i/lub przetwarzanie żywności i jej przechowywanie w punkcie sprzedaży lub punkcie dostaw dla konsumenta finalnego. Określenie to obejmuje terminale dystrybucyjne, działalność cateringową, stołówki zakładowe, restauracje i podobne, sklepy, supermarkety i hurtownie.

Prawo żywnościowe to ustawy, rozporządzenia i przepisy administracyjne regulujące sprawy żywności ogólnie, w tym bezpieczeństwo żywności, zarówno na poziomie wspólnoty jak i na poziomie krajowym na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności.

Jeśli chodzi o Inspekcję Handlową to prawem żywnościowym objęte są m.in. następujące zagadnienia:

- jakość środków spożywczych (parametry organoleptyczne, chemiczne, fizyczne (w tym masa netto), mikrobiologiczne),

- dokumentacja towarzysząca produktom,

- oznakowanie środków spożywczych na zgodność z przepisami,

- warunki przechowywania,

- orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych dla osób mających kontakt z żywnością,

Za naruszenie przepisów krajowych i/lub unijnych dotyczących jakości kary pieniężne nakładane są z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Podobnie jest w przypadku naruszenia deklaracji producenta uwidocznionej na opakowaniu. 

Inspekcja Handlowa uprawniona jest do nakładania kar pieniężnych w przypadku:

- uniemożliwiania i utrudniania przeprowadzenia kontroli,

- wprowadzanie do obrotu artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej,

- wprowadzanie do obrotu artykułów rolno-spożywczych zafałszowanych,

- ponownego wprowadzenia do obrotu artykułów o niewłaściwej jakości handlowej, w tym zafałszowanego.

Zgodnie z przepisami wspólnotowymi prawo musi być przestrzegane na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji. 

Wysokość zastosowanej kary może być różna w zależności od stwierdzonej nieprawidłowości. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględnia się 5 kryteriów określonych w ustawie o jakości handlowej, tj.:

- stopień szkodliwości czynu,

- zakres naruszenia,

- stopień zawinienia,

- dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku,

- wielkość obrotu przedsiębiorcy.

Kara za wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych o niewłaściwej jakości handlowej może wynieść nawet pięciokrotną wartość korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu. Natomiast kara za wprowadzanie do obrotu artykułów rolno-spożywczych zafałszowanych podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

W 2010r Inspekcja Handlowa w Szczecinie wszczęła 35 postępowań w związku z zafałszowaniem i niewłaściwą jakością artykułów rolno-spożywczych. Najwyższa orzeczona kara pieniężna w tym okresie wyniosła 2000zł, najniższa natomiast 500zł (kilka kar w tej wysokości). Kara 2000zł została nałożona w związku ze stwierdzonym zafałszowaniem masła. Kara 500zł została nałożona za m.in. zaniżoną masę pieczywa w stosunku do masy deklarowanej, majonez niskotłuszczowy (10%), który miał tłuszczu blisko 50%, nieprawidłowo znakowane towary, np. kiełbasa, pieczywo.

Natomiast w roku 2009 wszczęto 21 postępowań, gdzie najwyższa nałożona kara wyniosła 2778zł. Kara ta związana była z oferowanie do sprzedaży 5 partii ryb wędzonych nie oznaczonych informacją o terminie przydatności do spożycia (wartość kwestionowanego towaru wynosiła ponad 1700zł).    

Beata Manios- specjalista w Inspekcji Handlowej w Szczecinie (rzecznik w Inspekcji Handlowej w Szczecinie)

Tel. 0-91 4230521