Informacja o wynikach kontroli rzetelności i prawidłowości oznakowania środków spożywczych oferowanych luzem, ze szczególnym uwzględnieniem ciast i wyrobów ciastkarskich

Informacja
o wynikach kontroli rzetelności i prawidłowości oznakowania środków spożywczych oferowanych luzem, ze szczególnym uwzględnieniem ciast i wyrobów ciastkarskich
Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Szczecinie przeprowadził na terenie województwa zachodniopomorskiego 9 kontroli u 8 przedsiębiorców (w tym u 1 przedsiębiorcy w związku z nieprawidłowymi wynikami badań laboratoryjnych) w zakresie kontroli rzetelności i prawidłowości oznakowania środków spożywczych oferowanych luzem, ze szczególnym uwzględnieniem ciast i wyrobów ciastkarskich, zgodnie z wytycznymi Prezesa UOKiK.

Przedsiębiorców do kontroli wytypowano z własnego rozeznania.
Kontrolą objęto niżej wymienionych przedsiębiorców:

Sklepy sieci handlowych
-   Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinie [kontrola urzędowa];
-    Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinie [kontrola urzędowa];
-    Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Kołobrzegu [kontrola urzędowa];
-    Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Tychowie [kontrola urzędowa x 2];
Sklepy branżowe np. cukiernie, piekarnie
-    Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinku [kontrola urzędowa
z rozszerzeniem dla przeciwdziałania popełnienia wykroczenia];

Pozostałe placówki
-    Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinie [kontrola urzędowa];
-    Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinie [kontrola urzędowa];
-    Przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą w Szczecinie [kontrola urzędowa].

Nieprawidłowości stwierdzono u 5 przedsiębiorców oraz u 1 przedsiębiorcy w zakresie braku aktualnej cechy legalizacji narzędzia pomiarowego.
Badaniem objęto ogółem 101 partii środków spożywczych oferowanych luzem bez opakowań jednostkowych o łącznej wartości 9410zł, z czego zakwestionowano 77 partii o wartości 6924zł, co stanowi 76,24% zbadanych partii.

Kontrolą objęto:
-    Ciasta
5 partii o wartości 82zł, kwestionując 5 partii o wartości 82zł;
-    Wyroby ciastkarskie (inne niż ciasta)
6 partii o wartości 422zł, kwestionując 1 partię o wartości 56zł;
-    Wyroby cukiernicze
77 partie o wartości 8242zł, kwestionując 66 partii o wartości 6703zł;
-    Pieczywo
11 partii o wartości 154zł, kwestionując 5 partii o wartości 83zł;
-    Bakalie
 partie o wartości 510zł, nie kwestionując żadnej partii.

W sklepach sieci handlowych - zbadano ogółem 33 partie ww. produktów o wartości 2817zł, kwestionując 18 partii o wartości 892zł, co stanowi 54,55% zbadanych partii;
W sklepie branżowym (cukierni) - zbadano ogółem 5 partii ww. produktów o wartości 366zł, nie kwestionując zbadanych partii.
W pozostałych placówkach - zbadano ogółem 63 partii ww. produktów o wartości 6227zł, kwestionując 59 partii o wartości 6032zł, co stanowi 93,65% zbadanych partii.

W układzie tematycznym wyniki kontroli przedstawiały się następująco:
1.    RZETELNOŚĆ OBSŁUGI
W trakcie kontroli u wszystkich 8 przedsiębiorców sprawdzono rzetelność obsługi klientów w zakresie prawidłowości wyliczania i pobierania należności oraz zgodności zamówienia z realizacją, dokonując zakupu kontrolnego przed rozpoczęciem kontroli. Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono. We wszystkich placówkach sprzedaż odbywała się według wagi netto, tj. bez opakowania.
2.    OCENA JAKOŚCIOWA ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH OFEROWANYCH LUZEM
Badania próbek produktów przeprowadzono w Laboratorium w Poznaniu, gdzie dokonano sprawdzenia cech organoleptycznych i fizykochemicznych w odniesieniu do deklaracji producentów oraz obowiązujących przepisów.  
Ogółem zbadano 4 partie wyrobów cukierniczych o łącznej wartości 329zł w tym w sklepie sieci handlowej 3 partie o łącznej wartości 273zł oraz 1 partię w pozostałej placówce
o wartości 56zł.
W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano 1 partię wyrobu ciastkarskiego oferowanego luzem na łączną wartość 56 zł u przedsiębiorcy w Tychowie, partię herbatników z kremem o smaku śmietankowym, oznaczonych na opakowaniu zbiorczym; nr partii L 13.04.19 A oraz datą minimalnej trwałości najlepiej spożyć przed 13.04.2019. Sprawozdanie z badań nr 74/2019 z dnia 13.03.2019 r. wykazało, że ww. produkt nie odpowiada deklaracji producenta umieszczonej na opakowaniu zbiorczym z uwagi na wyższą zawartość cukrów tj. stwierdzono 34,0 %, deklaracja 27 % (pomimo uwzględnienia tolerancji 20% zgodnie z wytycznymi (….) w sprawie kontroli zgodności z prawodawstwem UE (…)
w zakresie określenia tolerancji dla składników odżywczych).
Powyższe nie odpowiada wymaganiom jakości handlowej określonym w art. 4 ust. 1 ustawy
z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych ( Dz. U. 2018 r. poz. 2164 z późn. zm.).
W związku z powyższym:
-    skierowano wystąpienie pokontrolne do przedsiębiorcy,
-    skierowano wystąpienie pokontrolne do producenta,
-    skierowana zostanie informacja do właściwego terytorialnie WIJHARS o niewłaściwej jakości ww. produktu,
-    zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w związku z naruszeniem wymagań (niewłaściwa jakość) w zakresie jakości handlowej z ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych jw.,
-    zostanie wszczęte postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

W trakcie przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono zagrożeń związanych z niewłaściwą jakością zdrowotną produktów.
W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych nie sprawdzono dozwolonych substancji dodatkowych.
3.    PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA PIECZYWA, WYROBÓW CIASTKARSKICH ORAZ WYROBÓW CUKIERNICZYCH oferowanych
do sprzedaży bez opakowań „luzem”
Oceniono prawidłowość oznakowania losowo wybranych środków spożywczych oferowanych do sprzedaży konsumentowi finalnemu bez opakowań w odniesieniu do przepisów:
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia
25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L Nr 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.);
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L Nr 31 z 01.02.2002
str. 1 z późn. zm.) - art.16;
-    ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych (Dz. U. 2018r. poz. 2164 z późn. zm.);
-     rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014r.
w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U.
 z 2015 r., poz. 29 z późn. zm.);
-    rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L Nr 354 z 31.12.2008 str. 16 z późn. zm.);
-     rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie środków spożywczych aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008 str. 34 z późn. zm.);
-    rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych
i czekoladowych (Dz. U. Nr 214, poz. 1813 z późn. zm.).
Badaniem w powyższym zakresie objęto łącznie 96 partii wyrobów o wartości 9288zł sprzedawanych jako „luzem” bez opakowań jednostkowych, będących w ofercie kontrolowanych placówek, z czego zakwestionowano 71 partii o wartości 6746zł tj.:

-    zbadano 5 partii ciast o wartości 82zł, kwestionując 5 partii o wartości 82zł;
-    zbadano 6 partii wyrobów ciastkarskich o wartości 422zł, nie kwestionując żadnej partii;
-    zbadano 72 partie wyrobów cukierniczych o łącznej wartości 8120zł, kwestionując 61 partii
o wartości 6581zł,
-    zbadano 11 partii pieczywa o wartości 154zł, kwestionując 5 partii o wartości 83zł;
-    zbadano 2 partie bakalii o wartości 510zł, nie kwestionując żadnej partii.

W sklepach sieci handlowych - zbadano ogółem 33 partie ww. produktów o wartości 2817zł, kwestionując 17 partii o wartości 836zł tj.:
-    u przedsiębiorcy w Szczecinie, gdzie w toku kontroli stwierdzono:
-    przy 12 partiach wyrobów cukierniczych o łącznej wartości 753zł - brak wykazu składników w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu,
co narusza § 19 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
-    przy 5 partiach pieczywa o łącznej wartości 83zł - brak wykazu składników
w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu, co narusza
§ 19 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Powyższe narusza wymagania określone w art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych.
Wysłano wystąpienie do kontrolowanego przedsiębiorcy - w odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że uzupełnił brakujące informacje.
W związku z powyższym zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

W sklepie branżowym - zbadano ogółem 5 partii ww. produktów o wartości 366zł, nie kwestionując zbadanych partii.

W pozostałych placówkach - zbadano ogółem 58 partii ww. produktów o wartości 6105zł, kwestionując 54 partie o wartości 5910zł tj.:
-    u przedsiębiorcy w Szczecinie, gdzie w toku kontroli stwierdzono:
-    przy 5 partiach ciast o łącznej wartości 82zł - brak wykazu składników w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób,
w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu, co narusza § 19 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Powyższe narusza wymagania określone w art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych.
Wysłano wystąpienie do kontrolowanego przedsiębiorcy - w odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że uzupełnił brakujące informacje.
W związku z powyższym zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

-    u przedsiębiorcy w Szczecinie, gdzie w toku kontroli stwierdzono:
-    przy 34 partiach wyrobów cukierniczych o łącznej wartości 5009zł - brak wykazu składników w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu, co narusza § 19 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz brak podania nazwy lub imienia i nazwiska producenta co narusza § 19 ust. 1 pkt 2 oraz § 19 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Powyższe narusza wymagania określone w art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych.
Wysłano wystąpienie pokontrolne do kontrolowanego przedsiębiorcy - w odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że uzupełnił brakujące informacje.
W związku z powyższym zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

-    u przedsiębiorcy w Szczecinie gdzie w toku kontroli stwierdzono:
-    przy 15 partiach wyrobów cukierniczych o łącznej wartości 819zł - brak wykazu składników w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu,
co narusza § 19 ust. 1 pkt 2 oraz § 19 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi.
Powyższe narusza wymagania określone w art. 4 ust. 1 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych.
Wysłano wystąpienie do kontrolowanego przedsiębiorcy - w odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że uzupełnił brakujące informacje.
W związku z powyższym zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.
4.    PRZESTRZEGANIE AKTUALNOŚCI DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI I TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA
Przestrzeganie aktualności dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia środków spożywczych oferowanych luzem sprawdzono u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców.
Kontrolą objęto 101 partii ww. środków spożywczych o wartości 9410zł, gdzie u dwóch przedsiębiorców tj.:
-    w Szczecinie, stwierdzono 5 partii produktów po upływie daty minimalnej trwałości
o wartości 122zł.
Powyższe narusza art. 52 ustawy z dnia 25.08.2006 o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz. U. z 2018, poz. 1541 ze zm.) i stanowi wykroczenie z art. 100 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.
Za popełnienie wykroczenia jw. przedsiębiorcę ukarano mandatem karnym kredytowanym
w wysokości 500zł.
Towary przeterminowane decyzją przedsiębiorcy zostały wycofane z obrotu.
O powyższym poinformowano właściwy terytorialnie organ Inspekcji Sanitarnej.

Ponadto u ww. przedsiębiorcy przy 6 partiach produktów oferowanych do sprzedaży luzem
bez opakowań - nie ustalono daty ważności produktu. Nie spełniono obowiązku posiadania istotnych informacji o produkcie do których należy informacja o dacie minimalnej trwałości bądź terminie przydatności do spożycia, co narusza art. 7 ust. 4 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych.

Wysłano wystąpienie do kontrolowanego przedsiębiorcy - w odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że uzupełnił brakujące informacje.
W związku z powyższym zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.

-    w Szczecinie przy 8 partiach produktów oferowanych do sprzedaży luzem bez opakowań o wartości 1036zł - nie ustalono daty ważności produktu. Nie spełniono obowiązku posiadania istotnych informacji o produkcie do których należy informacja o dacie minimalnej trwałości bądź terminie przydatności do spożycia, co narusza art. 7 ust. 4 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno – spożywczych.

Wysłano wystąpienie do kontrolowanego przedsiębiorcy - w odpowiedzi przedsiębiorca poinformował, że uzupełnił brakujące informacje.
W związku z powyższym zostanie przeprowadzone postępowanie administracyjne z ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych zmierzające do wymierzenia kary pieniężnej.
5.    WARUNKI PRZECHOWYWANIA PIECZYWA, WYROBÓW CIASTKARSKICH ORAZ WYROBÓW CUKIERNICZYCH
Sprawdzono warunki i sposób przechowywania 96 partii środków spożywczych oferowanych luzem o wartości 9288zł, uwzględniając deklaracje zawarte w oznakowaniu oraz wymagania przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L Nr 139 z 30.04.2004
str.1 z późn. zm.).
W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.
6.    MATERIAŁY I WYROBY PRZEZNACZONE DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ
Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością w zakresie oznakowania spełniały wymagania
dla materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością określone w art. 15 rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. Urz. UE L 338 13.11.2004 r. s. 4
z późn. zm.).
Wyroby te były oznaczone symbolem graficznym, którego wzór określa załącznik II do ww. rozporządzenia. Sprawdzeniem w powyższym zakresie objęto 11 partii wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością tj.: woreczki foliowe (3 partie), torebki przezroczyste
z kartonikiem (1 partia), pojemniki plastikowe (1 partia) do pakowania wyrobów sprzedawanych luzem, reklamówki (1 partia), rękawice foliowe (2 partie), torebki papierowe (2 partie) oraz podkładki kartonowe (1 partia).
W kontrolowanych placówkach nie stwierdzono wyrobów oznaczonych deklaracją producenta dotyczącą ich szczególnego przeznaczenia lub zalecanych warunków stosowania.
7.    IDENTYFIKACJA DOSTAWCÓW
U wszystkich przedsiębiorców sprawdzono przestrzeganie przepisu art. 18 ust. 2 ww. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002.
U 7 przedsiębiorców nie stwierdzono nieprawidłowości natomiast do dnia sporządzenia informacji 1 przedsiębiorca w Szczecinie jest w stałym kontakcie z tut. Inspektoratem celem uzupełnienia i przedłożenia niezbędnych dokumentów zakupu dot. produktów oferowanych luzem poddanych kontroli.
8.    IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORCY
W trakcie przeprowadzonych kontroli u wszystkich kontrolowanych przedsiębiorców dokonano identyfikacji przedsiębiorcy w oparciu o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz w oparciu
o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.
9.    PRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW USTAWY O BEZPIECZEŃSTWIE ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA
Sprawdzono przestrzeganie postanowienia art. 59 ust. 4 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności
i żywienia dotyczącego przechowywania i udostępniania na żądanie organów urzędowej kontroli żywności orzeczeń lekarskich wydawanych osobom bezpośrednio stykającym
się z żywnością. Wszyscy kontrolowani przedsiębiorcy przechowywali aktualne orzeczenia lekarskie osób bezpośrednio stykających się z żywnością.
INNE ZAGADNIENIA
U 1 przedsiębiorcy w Szczecinku sprawdzono przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz.U. z 2019 r. poz. 541 z późn. zm.).
Stwierdzono stosowanie w obrocie wagę elektroniczną z nieważnym dowodem kontroli metrologicznej „III 14” .

W związku z powyższym:
-    wydano ustne żądanie dla przedsiębiorcy dotyczące niezwłocznego usunięcia stwierdzonego uchybienia porządkowego i organizacyjnego poprzez stosowanie legalizowanych narzędzi pomiarowych, co zostało niezwłocznie wykonane, przedsiębiorca zalegalizował wagę w toku kontroli,
-    poinformowano Urząd Miar o stwierdzonym uchybieniu,
-    na przedsiębiorcą nałożono mandat karny w wysokości 150 zł.

Materiały z przeprowadzonych kontroli dały/dadzą podstawę do:
-    ukarania 2 osób mandatami karnymi kredytowanymi na łączną kwotę 650zł;
-    przesłania 2 informacji do Inspekcji Sanitarnej;
-    przesłania 1 informacji do Urzędu Miar;
-    wysłania 5 wystąpień pokontrolnych do kontrolowanych przedsiębiorców z wnioskiem o usunięcie uchybień (na dzień sporządzenia informacji 4 przedsiębiorców udzieliło odpowiedzi, że uchybienia zostały usunięte);
-    wszczęcia postępowań administracyjnych wobec 5 przedsiębiorców, w celu wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych;
-    wysłania 1 wystąpienia pokontrolnego do producenta z wnioskiem o usunięcie nieprawidłowości;
-    przesłania 1 informacji do właściwego terytorialnie WIJHARS;
-    wszczęcia 1 postępowania administracyjnego, zmierzającego do wydania decyzji w sprawie uiszczenia kosztów przeprowadzonych badań laboratoryjnych wobec 1 przedsiębiorcy.
Beata Manios - rzecznik
Inspekcji Handlowej w Szczecinie
Tel. 0-91 4225239 wew. 36